تجربه‌ی زنان مسلمان جهانی است

گفت‌وگو با «طیبه تیلور»، سردبیر و مدیر نشریه‌ی «عزیزه»

وقتی مجله‌ی عزیزه به دستم رسید و آن را مرور می‌کردم، مجله‌ی «پیام زن» برایم تداعی شد؛ چون این مجله هم، به‌نوعی سراغ بانوان موفق، به‌ویژه مسلمان یا مسلمان‌شده می‌رود و می‌کوشد تا زندگی زنان مسلمان، قهرمان و مطرح در جوامع مختلف آمریکا را به خوانندگانش معرفی کند. همین امر مشوق من شد تا ایمیلی به این مجله بفرستم و درخواست وقت دیداری با سردبیر موفق این مجله‌ی محبوب داشته باشم. ناگفته نماند برای خانم طیبه تیلور خیلی جالب بود که ما می‌خواستیم از شهر واشنگتن به دیدن‌شان به شهر آتلانتا برویم تا از نزدیک با هم گفت‌وگویی داشته باشیم. یک صبح دل‌انگیز به ‌سمت شهر آتلانتای جورجیا که در جنوب شرقی آمریکاست، عازم شدیم تا یکی از بزرگ‌ترین زنان مسلمانِ فعال را که در رشته‌ی علوم پزشکی تحصیل کرده است، از نزدیک بشناسیم. پس از ده‌ ساعت رانندگی، به شهر زیبای آتلانتا رسیدیم، شب را در هتلی به‌ صبح رساندیم و بعد از صرف صبحانه، راهی منزل خانم تیلور شدیم.

* خانم تیلور! خوش‌حالیم که ما را به ‌حضور پذیرفتید. دوست داریم ابتدا از زبان خودتان بشنویم که چه شد به اسلام علاقه‌مند شدید؟

وقتی سال دوم دبیرستان بودم، مدرسه‌ ما را برای اردو به یک مسجد برد. در سال 1968 فقط دو مسجد در تورنتو وجود داشت. معلم‌مان به ما در مورد ادیان جهان درس می‌داد. اولین باری که درباره‌ی اسلام شنیدم در ذهنم تأثیر زیادی گذاشت. پدر و مادرم مسیحی بودند و پذیرفتن موضوع تثلیث برای من دشوار بود؛ این‌که خداوند چگونه می‌تواند سه‌ تا در یکی باشد! وقتی درباره‌ی توحید خداوند در اسلام شنیدم، تأثیر عمیقی بر من داشت و تصمیم گرفتم مسلمان شوم. در آن زمان تنها شانزده سال داشتم، بسیار جوان بودم و اسلام را کامل نفهمیده بودم. سه ‌سال بعد تصمیم گرفتم که شهادتین بگویم و اسلام را دین و راه معنوی خود انتخاب کنم. اسلام فرمول آرامش درونی و روش زندگی را به من ارائه کرد. اسلام برای من پر از ارمغان بود و دستورهای اسلامی به من کمک کرد تا خودِ درونی‌ام را بازیابم، تقوا پیشه کنم و در زندگی‌ شخصی منظم باشم.

* فعالیت‌تان در عرصه‌ی نشریه از کجا و چگونه آغاز شد و این فعالیت چگونه شکل گرفت؟

سال 1979 به‌ خاطر شغل همسرم به عربستان دعوت شدیم. زمانی که او کار می‌کرد، من درس می‌خواندم و به مدرسه‌ی قرآن می‌رفتم. چهار جزء قرآن را حفظ کردم و عربی و مطالعه‌های اسلامی آموختم. اوایل 1987 که به سیاتل برگشتیم، در مدرسه‌ی اسلامی آن‌جا شروع به تدریس کردم و بعد برای یک‌سال مدیر مرکز شدم. هم‌زمان با گروهی از زنان مسلمان که فعالیت‌های متفاوتی در شهر انجام می‌دادند، همکاری می‌کردم؛ این باعث شد که از آموخته‌هایم نهایت استفاده را ببرم. به‌همراه دو خانم از آن گروه به کنفرانس زنان مسلمان رفتیم و دیدن زنان مسلمان و فعالیت‌های آن‌ها مرا تحت‌تأثیر قرار داد. به خودم گفتم چه‌قدر خوب می‌شد اگر تمام این داستان‌ها را در یک مجله جمع‌آوری کنیم! تا از زبان زنان مسلمان سخن گوید؛ چون معمولاً در بعضی رسانه‌ها درباره‌ی واقعیت‌های زنان مسلمان کم سخن گفته می‌شود؛ بدون این‌که صدای واقعیِ خودِ این زنان شنیده و هویت آنان معلوم شود. به‌همین دلیل، احساس کردم مهم است فضایی ایجاد شود که در آن خود این زنان، داستان‌های‌شان را روایت کنند و ایده‌ی مجله‌ی عزیزه از این‌جا شکل گرفت تا همه با داستان‌های زنان قویِ مسلمان آشنا شوند و زنان مسلمان صدای خود را به‌گوش بقیه برسانند.

* خانم تیلور! برای خود من و شاید خیلی از کسانی که با مجله‌ی شما آشنا هستند، این سؤال مطرح است که چرا شما نام این ماه‌نامه را عزیزه گذاشتید؟

وقتی تصمیم گرفتیم این کار را بکنیم، عزیزه را به دو دلیل انتخاب کردیم: یکی معنای لغوی عزیزه در زبان عربی است که به ‌معنای محبوب و قدرت‌مند است و به ‌نظر ما این دو، جزء ویژگی‌های زن ایده‌آل هستند و ترکیب‌شان بسیار مهم است؛ علاوه بر این، عزیزه اسمی اسلامی است که به یک کشور محدود نمی‌شود و در ایران، ترکیه، مصر، اندونزی، شمال آمریکا و کارائیب رایج است و به‌ همین دلیل، اسمی است که همه آن را نام یک زن مسلمان می‌شناسند و با آن احساس نزدیکی می‌کنند و این نشان‌دهنده‌ی جهانی بودن تجربه‌ی زنان مسلمان است. من این عنوان را بسیار مناسب دیدم.

* در چه سالی و در کجا شرکت عزیزه تأسیس شد؟

پس از پیداکردن و انتخاب اسم عزیزه، این شرکت در سال 1999 تأسیس شد و در پایان اکتبر 2000 توسط کمپانی انتشارات «WOW » اولین شماره‌ی مجله چاپ شد. هم‌اکنون این مجله را در آتلانتا به‌ زبان انگلیسی منتشر می‌کنیم و در سیاتل واشنگتن چاپ می‌شود. ما در آن زمان محتوای مجله را این‌جا آماده می‌کردیم و برای چاپ به اندونزی می‌فرستادیم. بعد از چاپ، مجله را به آمریکا می‌آوردیم و برای مشترکین‌مان در سراسر جهان و ایالات متحده توزیع می‌کردیم. هم‌اکنون مجله‌ی عزیزه در کتاب‌خانه‌های عمومی، دانشگاه‌ها و سفارت‌خانه‌ها در آمریکا و در سایر کشورها قابل دسترسی است.

* ماه‌نامه‌ی عزیزه با چه ‌نوع موضوع‌هایی ورق می‌خورد؟

 در اولین گزارش ویژه‌ی مجله به دربرگیری جامعه‌ی اسلامی و معلولان توجه کردیم. ما که مسلمانیم، تلاش می‌کردیم همه را درگیر این موضوع کنیم تا با آزادی به‌ عبادت بپردازند و علی‌رغم معلولیت‌ها، افراد ناشنوا هم بتوانند از زبان اشاره برای فهمیدن خطبه‌ها استفاده کنند و افرادی که روی ویلچر هستند، با تسهیلاتی بتوانند وارد مساجد مختلف شوند. ده ‌سال بعد، دوباره به‌ سراغ همان مساجد رفتیم تا ببینیم پیش‌رفتی در این زمینه داشته‌اند یا نه؟ بعضی از موضوع‌هایی که به آن‌ها پرداخته‌ایم درباره‌ی ازدواج بود که شراکتی معنوی بین زن و مرد است. ما موضوع‌های متنوعی را بررسی کردیم که شامل موضوع‌های دینی، موفقیت‌های زنان مسلمان و سایر موضوع‌های درون تجمع مسلمانان می‌شود. علاوه بر این‌ها سایر موضوع‌های مورد علاقه‌ی هر زن، مثل: غذا، مد و غیره را نیز گنجاندیم. حتی در مقاله به زنان فعال در تجارت پرداختیم. زنانی مسلمان که هم‌اکنون مدیرعامل هستند و این واقعاً شگفت‌انگیز است یا زنانی که در امور خیریه دخیل هستند. در یکی از شماره‌های مجله‌ی عزیزه، نگاهی داشتیم به نسل بعد زنان مسلمان در آمریکا که گزارشی ویژه بود از سیزده بانوی مسلمان موفق که کمتر از سی‌سال داشتند. هم‌چنین زنان و دختران جوان که پیش‌گامان تلاوت قرآن در آمریکا هستند.

* مجله‌ی عزیزه چه‌ چیزی به زنان مسلمان ارائه می‌کند و هدف اصلی آن چیست؟

محتوای مجله‌ی عزیزه شامل داستان‌های بلندی است از زندگی زنان مسلمان که در زمینه‌های مختلف و در عرصه‌های مختلف موفق هستند. مقاله‌های بلند آن دارای دیدگاه‌های وسیعی از فرازهای پیروزمندانه‌ی زنان مسلمان آمریکاست که در عرصه‌های مختلف، دارای منزلت و امتیاز ویژه‌ای از سایر زنان آمریکا هستند. تمام مقاله‌های این مجله را زنان مسلمان اهل قلم می‌نویسند که نشان‌دهنده‌ی هوش و ذکاوت بسیاری از این زنان است. هدف ما این است که عزیزه، بهترین تصویر را از بانوی مسلمان ارائه کند تا وقتی مردم به زنان مسلمان فکر می‌کنند، تصویر منفی و کلیشه‌ای رسانه‌های آمریکایی در ذهن‌شان شکل نگیرد، بلکه زنان مثبت و قدرت‌مند را ببینند. به‌همین دلیل، یکی دیگر از مأموریت‌های ما این است که وسیله‌ای برای شنیده‌شدن صدای این زنان باشیم. من سعی دارم تا مقام و منزلت زنان مسلمان، آن‌طور که شایسته است در جامعه بیان شود. از اهداف دیگرمان بازشناسی روابط اجتماعی اسلامی و خانوادگی غیرمسلمانان است. یکی از مطالب حائز اهمیت برای ما، جلب توجه زنان غیرمسلمان به این مجله است تا آن‌ها بیش‌تر با فرهنگ اسلام آشنا شده و زنان مسلمان را درک کنند. تک‌تک مقاله‌های ما توسط زنان مسلمان نوشته شده‌اند. این خیلی عالی است که آنان، تجربه‌های خود را بیان کنند و رسانه‌ی خودشان را داشته باشند؛ به‌جای این‌که توسط دیگران کشف شوند. زنان به این روش می‌توانند خود را معرفی کنند و موفقیت‌های‌شان را جشن بگیرند. در دوازده سالی که مجله‌ی عزیزه را منتشر کرده‌ایم، من با زنانی استثنایی ملاقات کردم و این نعمتی برایم بوده که این همه دانش، استعداد و تخصص را ببینم که در دنیای بانوان مسلمان وجود دارد. اهمیت مجله‌ی عزیزه در این است که توانسته اعتماد خوانندگان را به خود جلب کند؛ چراکه ما خواسته‌ایم واقعیت ‎ها را آن‌طور که هست به خواننده برسانیم و القا کنیم؛ و این نکته‌ی قابل توجه‌ای است که در یک رسانه‌ی اسلامی کاملاً رعایت می‌شود.

* در ماه‌نامه‌ی عزیزه درباره‌ی زنان مسلمان بسیار صحبت می‌شود؛ می‌خواهیم بیش‌تر بدانیم شما چه‌طور فکر می‌کنید؟

همان‌طور که گفتم، یکی از دلایل شروع مجله‌ی عزیزه این بوده که ما خیلی وقت‌ها شنیده‌ایم زنان مسلمان در جوامع قربانی هستند و نام عجیبی به زنان می‌دهند. مجله‌ی ما پر است از مطالبی در مورد زنان مسلمان که تشویق شدند و داستان‌های موفقیت‌های خود را بازگو می‌کنند، زنان مسلمانی که علمای دینی هستند، زنان مسلمانی که در امور تجاری موفق هستند، زنان مسلمانی که در سیستم قضایی آمریکا و دفاتر دولتی آن انتخاب شدند و موقعیت‌های عالی به دست آورده‌اند.

* شما فکر می‌کنید کلید موفقیت آن‌ها در چیست؟

فکر می‌کنم کلید موفقیت آن‌ها ایمان، اعتقاد به خداوند و هم‌چنین ایمان به خودشان است. بعضی وقت‌ها کسانی هستند که به‌ خاطر ظاهر و نژاد می‌خواهند چیزی را به شما تلقین کرده یا تحقیرتان کنند. هیچ‌کس نمی‌تواند ما را تحقیرکند، مگر این‌که خود انسان این اجازه را بدهد. ما با اعتقادی که به خداوند داریم کارمان هم می‌تواند قسمتی از عبادت‌مان باشد که همین هم شده و کار ما در حال حاضر قسمتی از عبادت‌مان است.

* خانم تیلور! می‌توانیم بگوییم که این مجله فقط مختص زنان مسلمان نیست؟

مطمئناً این مجله فقط زنان مسلمان را پوشش نمی‌دهد، بلکه زنان غیرمسلمان هم می‌توانند نظرشان را درباره‌ی موضوع‌های مختلف فرهنگی و اسلامی ارائه دهند. مجله این امکان را فراهم کرده تا ارتباط‌های بین زنان مسلمان و غیرمسلمان گسترش یابد.

* این مجله تاکنون چه انعکاس‌هایی داشته و شما چه عکس‌العمل‌هایی را تجربه کرده‌اید؟

به نظر من خوانندگان با دیدن این مجله، می‌بینند که زن مسلمان با تصور آنان متفاوت است. تعدادی از خوانندگان در نامه‌های‌شان برای ما نوشته‌اند بعد از خواندن مجله به مسلمان‌شدن علاقه‌مند شده‌اند. در واقع، بعد از انتشار شماره‌ی اول، یک خانم به ما گفت که درباره‌ی مسلمان‌شدن مردد بوده و بعد از خواندن مجله از تصمیمش برای اسلام آوردن مطمئن شده است. الحمدلله مطالبی برای ما می‌رسند که دل‌گرم‌مان کرده و کار دشوار کامل‌کردن یک مجله را برای ما آسان می‌کنند. همه‌ی این‌ها به ‌خاطر خوانندگان جوانی است که به ما می‌گویند، متشکریم به ما نشان دادید چه‌طور به مسلمان‌بودن‌مان افتخار کنیم. شما الگویی به ما دادید که چه‌طور در عین حفظ دین به جامعه خدمت کنیم؛ زیرا می‌فهمیم که کارمان مؤثر بوده و تغییری در جهان ایجاد کرده است.

* ما هم به شما خسته نباشید می ‎گویم خانم تیلور! گویا مجله‌ی شما بارها و بارها موفق به کسب جوایز متعدد شده است؟

بله، مجله‌ی عزیزه رسانه‌ای است که نقش آن معرفی چهره‌های واقعی زنان مسلمان و حمایت از آن‌هاست و به یاری خداوند توانسته برنده‌ی جوایز مختلفی شود؛ مانند: جایزه‌ای از طرف سازمان خواهران متحد در خدمات انسانی در سال 2000، برنده‌ی جایزه‌ی لیگ زنان مسلمان در رسانه‌های گروهی 2003، برنده‌ی لوح از مؤسسه‌ی زنان روحانیِ سیاه‌پوست در آتلانتا در 2005، برنده‌ی جایزه از متحدین مسلمانِ آمریکای شمالی در 2008، دریافت لوح تقدیر از بزرگ‌ترین مؤسسه‌ی رسانه‌های جدید آمریکا در 2009 و برنده‌ی جایزه‌ی «ئی‌دی» از طرف مؤسسه‌ی «فولی‌یو» در سال 2010. باید بگویم که عزیزه، مجله‌ای است که در رسانه‌های ملی و بین‌المللی دنیا معرفی شده است و صدایی برای زنان مسلمان در سرتاسر دنیاست. این مجله توسط رسانه‌های خبری، هم‌چون: روزنامه‌های تایمز، واشنگتن پست، نیویورک تایم، باستون بلوب، آتلانتا ای‌آی‌بی، تی‌وی الجزیره، الحره تی‌وی و تلویزیون سی‌ان‌ان مطرح و معرفی شده است.

* به شما و همکاران‌تان از صمیمم قلب تبریک می‌گوییم! ضمن تشکر از شما اگر مطلب خاص و توصیه‌ای برای زنان مسلمان دارید، بگویید.

فکر می‌کنم آن‌چه مهم است این‌که زنان مسلمان باید پتانسیل خود را به‌خوبی بفهمند؛ زیرا اکثر آن‌ها یا دیده نمی‌شوند یا به حاشیه رانده می‌شوند. به ‌نظر من، اگر زن مسلمان از توانایی‌های خود آگاه باشد، نمونه‌ی کاملی از اسلام و انسانیت را به‌ نمایش می‌گذارد. در قرآن می‌خوانیم جن و انس را جز برای عبادت نیافریدم؛ به‌همین دلیل، ما باید به‌ یاد داشته باشیم که تمام اعمال ما می‌توانند عبادت باشند؛ کار و تعامل با خانواده، طبیعت و... تعادل ایجاد‌کردن میان اعمال نیک و عبادت، انسان کامل را ایجاد می‌کند.

احساس می‌کنم مسلمان‌بودن، نعمتی برای من است؛ همین‌طور سردبیری و نشر مجله‌ی عزیزه. این تجربه باعث شده تقریباً تمام جهان را ببینم، به چهل کشور سفر کنم و با زنان مسلمان بی‌نظیری آشنا شوم. درک قدرت عظیم مسلمانان، به‌خصوص زنان مسلمان بسیار رضایت‌بخش است. به ‌نظر من، ما به جهان و بشریت خدمت می‌کنیم و جهانی را سرشار از صلح می‌سازیم که مشکل‌ها و تفاوت‌های‌مان را در آن با آرامش حل کنیم، ان‌شاءالله!