تغذیه‌ی مناسب در دوران بارداری مهم است

یکی از مهم‌ترین نکات بارداری، تغذیه‌ی مادر باردار است؛ زیرا رشد و نمو کامل جنین رابطه‌ی تنگاتنگی با تغذیه‌ی مادر داشته و تأمین نیازهای او با دریافت مواد مغذی مادر عجین شده است و تنها راه برآوردن نیازهای انرژی و ساختاری جنین به واسطه‌ی جفت است؛ چنان‌چه از عامل ژنتیک که در قد و وزن کودک تأثیر دارد فاکتور بگیریم، مهم‌ترین عامل در رشد جنین، مسئله‌ی تغذیه‌ی مادر است. تغذیه‌ی نادرست ارتباط مستقیمی با بیماری‌های دوران بعدی کودک، مثل بیماری‌های قلبی ـ عروقی، دیابت، فشار خون و... دارد.

چاق شدن به اندازه‌ی کافی و مقدار معین در دوران بارداری برای سلامتی جنین و حتی خود مادر ضروری و عامل تعیین‌کننده‌ای است. هیچ تغییر وزنی در طول بارداری را نمی‌توان به‌عنوان الگوی طبیعی تعیین کرد و دیگران را با آن سنجید؛ زیرا الگوهای تغییر وزن بسیار متنوع هستند. به‌طور معمول زنان باردار در طول حاملگی حدود 12ـ10 کیلوگرم اضافه وزن دارند. البته برای خانم‌های لاغر تا 18 کیلوگرم و برای خانم‌های چاق تا 11 کیلوگرم در نظر گرفته شده است. این تقسیم‌بندی‌ها براساس شاخص جرم بدن (BMI ) به‌ دست می‌آید که از تقسیم وزن پیش از حاملگی بر مجذور قد مادر حاصل می‌شود.

 مشکل اضافه‌وزن در دوران بارداری ناشی از عدم آگاهی مادر از مقدار اضافه‌وزن مناسب در طول دوره‌ی بارداری است. برای تعیین مقدار اضافه‌وزن مناسب، لازم است به یک نکته توجه شود و آن این است که برای آن‌که مادری بتواند نوزادی را به وزن 3 تا 5/3 کیلوگرم به‌دنیا آورد، باید حدود 5/8 کیلوگرم اضافه‌وزن داشته باشد. قسمت اعظم کاهش وزن مادر، در زمان زایمان (حدود 5/5 کیلوگرم) و در دو هفته‌ی اول بعد از زایمان (حدود 4 کیلوگرم) است. 5/2 کیلوگرم باقی‌مانده از هفته‌ی دوم بعد از زایمان کاهش می‌یابد؛ البته زنانی که قبلاً زایمان داشته­اند، میزان بیش‌تری از افزایش وزن زمان حاملگی خود را حفظ خواهند کرد.

نیازهای غذایی مادر در دوران بارداری

انرژی: نیاز مادر به انرژی در سه‌ماهه‌ی اول مثل دوران پیش از بارداری است؛ ولی در سه‌ماهه‌ی دوم و سوم، باید روزانه 300 کالری بیش‌تر مصرف کند. مصرف زیاد کالری موجب چاقی مادر و بازگشت مشکل­تر به مقدار وزن پیش از بارداری خواهد شد. مصرف کم انرژی نیز موجب تحلیل بدن او خواهد شد.

پروتئین: به‌طور متوسط مادر باردار، باید 10 تا 16 گرم پروتئین علاوه بر نیاز پیش از بارداری مصرف کند که معمولاً 60 گرم کافی است.

ویتامین‌ها: در بین ویتامین‌ها، افزایش نیاز به اسیدفولیک از همه بیش‌تر است که موجب رشد مغزی مناسب کودک شده و مادر باید از زمانی که تصمیم به بارداری می‌گیرد، قرص اسیدفولیک مصرف کند و تا پایان ماه دوم بارداری ادامه دهد. نیاز به ویتامین‌های گروه B ، خصوصاً B6  هم زیاد می‌شود که با افزایش مصرف منابع غنی از آن‌ها تأمین خواهد شد.

موادمعدنی: مهم‌ترین ماده‌ی معدنی مورد نیاز در دوران بارداری، کلسیم است. اگر مادر از منابع کلسیم به مقدار کافی و مناسب مصرف نکند، به زودی دچار پوکی استخوان و خرابی دندان خواهد شد و رشد قدی کودک کم‌تر از حد معمول می‌شود. عنصر مهم دیگر، آهن است که اکثر پزشکان از ماه چهارم بارداری مکمل آهن را توصیه می‌کنند.

هر خانم باردار احتیاجات غذایی خود را باید از این پنج گروه موادغذایی فراهم کند: نان، غلات و حبوبات، سبزی‌ها و میوه‌ها، گوشت، مرغ، ماهی و تخم‌مرغ، دانه‌های مقوی و شیر، ماست و پنیر.

نان، غلات و حبوبات: گروه نان و غلات که تأمین‌کننده‌ی کربوهیدرات، ویتامین‌های گروه B ، تأمین انرژی، سلامت اعصاب، منبع آهن «بدون هم» بوده و چنان‌چه همراه با ویتامین C دریافت شود، جذب را بالا برده و به‌عنوان یک غذای کامل می‌توان از آن استفاده کرد .

خانم‌های باردار تقریباً بیش‌ترین نیاز خود را از این گروه فراهم می‌کنند؛ البته این نکته قابل توجه است که بین نیاز و رفع احتیاج تفاوت قائل شویم. خانم‌های حامله باید غذاهایی که احتیاجات انرژی ایشان را برآورده می‌کنند، به لیست غذاهای خود اضافه کنند. اگر انرژی به میزان کافی نباشد، پروتئین به جای آن‌که برای نقش حیاتی خود در رشد و تکامل ذخیره شود، به‌عنوان منبع انرژی استفاده می‌گردد. غذاهای این گروه مقادیر بالای کربوهیدرات دارند که منبع اولیه‌ی انرژی هستند. غلات کامل بر انواع دیابت و خصوصاً دیابت حاملگی اثر مفیدی دارد؛ بنابراین مصرف آن به‌ عموم و خصوصاً زنان باردار توصیه می‌شود.

حبوبات منبعی خوب برای تأمین پروتئین است که سازنده‌ی بافت‌های بدن برای مادر و بچه است. در طول شش‌ماهه‌ی آخر، حدود یک کیلوگرم پروتئین توسط مادر ذخیره می‌شود؛ البته قسمت عمده‌ی پروتئین از منابع حیوانی مثل گوشت و مرغ است. بسیاری از حبوبات، غنی از آهن و ویتامین B هستند. نیاز به آهن در طی چهارماهه‌ی اول بارداری کم است. در این مدت تجویز آهن اضافی ضرورتی ندارد؛ ولی بعد از این باید علاوه بر رعایت رژیم غذایی، قرص آهن نیز مصرف شود.

سبزی‌ها: سبزی‌ها می‌توانند مقدار زیادی از ویتامین‌ها، از جمله ویتامین‌های A  و C و موادمعدنی و فیبر را فراهم کنند. یکی از مشکلات خانم‌های باردار در دوران باردای یبوست است که با مصرف سبزی‌ها این مشکل برطرف می‌شود. نیاز به ویتامین C در حاملگی 70 درصد بیش‌تر از زمان غیرحاملگی است که یک رژیم معمولی خوب به‌راحتی این مقدار را در اختیار مادر قرار می‌دهد. کلم، حبوبات، سیب‌زمینی، اسفناج، دانه‌های سبز و گوجه‌فرنگی، غنی از ویتامین C هستند و به جذب آهن موجود در غذاها کمک می‌کنند. بدن ما ذخیره‌ی ویتامین C ندارد و با مصرف درست موادغذایی احتیاج به این ویتامین به‌ راحتی فراهم می‌شود. سبزی‌های سبز تیره و زرد تیره مانند هویج یا زردک، سیب‌زمینی، فلفل سبز و کلم بروکلی، سرشار از ویتامین A هستند که برای رشد و سلامتی سلول‌های بدن مادر و جنین لازم است.

میوه‌ها: میوه‌ها و سبزی‌های حاوی ویتامین C برای مقابله با عفونت‌ها،‌ بهبود زخم‌ها، ‌جراحات و تقویت سیستم ایمنی حائز اهمیت است و هم‌چنین جذب آهن را افزایش می‌دهد و از یبوست در دوران بارداری جلوگیری می‌کند. سبزی و میوه‌هایی که حاوی ویتامین A هستند، برای پیش‌گیری از عفونت، بهبود زخم، تقویت بینایی و فیبر آن برای پیش‌گیری از یبوست استفاده می‌شود. میوه‌ها و سبزی‌هایی که به رنگ زرد یا قرمز هستند، هر چه‌قدر تیره‌تر باشند، ویتامین A آن‌ها بیش‌تر است؛ بنابراین توصیه می‌شود از میوه‌هایی مثل زردآلو، طالبی، گرمک، توت‌فرنگی و... به مقدار زیاد استفاده کنند.

میوه‌هایی مثل پرتقال، گریپ‌فروت، نارنگی، لیمو و انگور منشأ بسیار خوبی برای ویتامین C هستند. هر خانم باردار می‌تواند در طول روز چندین بار از این گروه استفاده کرده و نیاز خود را به ویتامین‌هایی مثل A و C برآورده کند؛ برای مثال، در صبحانه آب‌میوه یا میوه‌ی تازه ـ بین وعده‌های غذا میوه‌ی تازه یا خشک ـ به همراه ناهار سالاد میوه و برای دسر و شام کمپوت میوه مصرف کند.

گوشت، مرغ، ماهی و تخم‌مرغ: این گروه تأمین‌کننده‌ی پروتئین، روی، ویتامین B است که برای رشد بافت‌های عضلانی استخوان، سیستم عصبی و خون لازم است. چنان‌چه پروتئین مورد نیاز از نوع گیاهی باشد، حاوی فیبر لازم بوده و برای بافت بدن جنین ضروری‌ است. پروتئین که ماده‌ی غذایی اصلی برای مادر و نوزادش است، به‌طور مشخص در این گروه وجود دارد. تنها ویتامینی که در این گروه وجود دارد، ویتامین B12 است. مادرانی که گیاه‌خوار هستند، ذخایر این ویتامین در نوزادان‌شان پایین است. این گروه، جزو گروه‌های اصلی غذایی برای مادران باردار است که باید در وعده‌های غذایی آن‌ها گنجانده شود.

شیر، ماست و پنیر: محصولات لبنی، میزان زیادی از احتیاجات غذایی را برآورده می‌کنند؛ به‌خصوص تأمین‌کننده‌ی پروتئین، کلسیم و ویتامین B2 است که برای استحکام استخوان‌ها و دندان‌ها و سلامت عضلات و اعصاب اهمیت دارد. در طول حاملگی، حدود 30 گرم کلسیم در بدن مادر جمع می‌شود که اکثر آن در اواخر حاملگی در جنین ذخیره می‌گردد. کلسیم، ماده‌ی اصلی در تشکیل استخوان و دندان است. اگر جذب کلسیم مادر کافی نباشد، جنین از کلسیم استخوان‌های او استفاده می‌کند که این باعث می‌شود، مادر در آینده زودتر دچار استئوپروز یا پوکی استخوان شود.

عوارض مرتبط با رژیم غذایی در دوران بارداری

حالت تهوع: سه ماه اول بارداری، حالت تهوع و استفراغ به‌خصوص در هنگام صبح شایع‌تر است. تهوع شدید، اوایل بارداری با کمبود حاد انرژی و پروتئین همراه می‌شود. راه‌کارهای مناسب برای رفع آن به قرار زیر است: تازه بودن هوای اتاق، جلوگیری از هر نوع بو، خوردن غذاهای سرد، آهسته بلند شدن از رخت‌خواب، گذاشتن کمی بیسکویت خشک در دهان قبل از برخواستن از رخت‌خواب، مصرف شش وعده غذا به ‌جای سه وعده و پرهیز از غذاهای پرچربی، ادویه‌دار و نفاخ. غذاهای برطرف‌کننده تهوع شامل: آب‌میوه، نوشابه‌ی گازدار، دوغ، لواشک، آلو یا آلبالو، نان‌خشک و آبلیمو هستند. باید در این مدت از گرسنگی اجتناب کرد و از مصرف آشامیدنی‌ها با غذا، و غذاهای سرخ کرده پرهیز کرد.

ترش کردن یا سوزش معده: این حالت در ماه‌های آخر پس از صرف غذا ایجاد می‌شود و راه‌حل آن افزایش تعداد وعده‌های غذا، پوشیدن لباس‌های گشاد و آهسته جویدن غذاست. زنان باردار در ماه‌های آخر پس از صرف غذا نباید دراز بکشند.

یبوست: مشکلات دفعی در اواخر دوره‌ی بارداری مشاهده می‌شود و بیش‌تر به علت کاهش فعالیت فیزیکی و بزرگی رحم و جنین است؛ از این رو مصرف مایعات زیاد، غذاهای غنی از فیبر مثل سبزی‌های خام، میوه‌های خام، نان‌های سبوس­دار و هم‌چنین مصرف آلو، انجیر و دیگر خشکبار خیس‌خورده مفید است. هم‌چنین پیاده‌روی برای برطرف کردن این حالت مؤثر است.

آن‌چه مادر باردار نباید مصرف کند

کافئین: نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند: چای، قهوه و نوشابه‌های کوکا باید به دو لیوان در روز محدود شوند؛ زیرا می‌توانند موجب تولد نوزاد کم‌وزن تا نوزاد با عوارض عصبی و مرده‌زایی شوند. دم‌کرده‌های گیاهی که اغلب جانشین نوشیدنی‌های کافئین‌دار می‌شوند، گاهی آثار جانبی، مانند: حالت تهوع و استفراغ به ‌وجود می‌آورند که در زنان باردار باید با احتیاط مصرف شوند. مصرف روزانه بیش از 500 میلی‌گرم کافئین با افزایش خطر سقط خودبه‌خودی در سه‌ماهه‌ی اول و اوایل سه‌ماهه‌ی دوم حاملگی همراه است.

شکلات: این ماده، علاوه بر این‌که مقداری کمی کافئین دارد، حاوی مواد شبیه کافئین است؛ بنابراین مصرف آن باید محدود شود.

ترکیبات حاوی قند ساده: مصرف زیاد شکر و مواد نشاسته‌ای، به‌ویژه در سه‌ماهه‌ی نخست بارداری، خطر بروز نقص لوله‌ی عصبی و نخاعی را در فرزندان افزایش می‌دهد . افزایش قندخون و اختلال تحمل گلوکز در دوران بارداری، خطر آسیب‌های جنینی را بیش‌تر می‌کند؛ از این‌رو، کنترل و آزمایش قندخون در این دوران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مصرف یک‌سری مواد غذایی از جمله : ماهی‌های چرب، تن، غذاهای حاوی مقدار زیاد مواد نگه‌دارنده، سوسیس و کالباس، کنسروها، دم‌کرده‌های گیاهی و نوشابه‌های گازدار باید محدود شود .

مصرف مکمل‌های ویتامین در دوران بارداری

برای سلامت مادر و کودک، به مادر توصیه می‌شود از مکمل‌های ویتامین در دوران بارداری استفاده کند. این ترکیب یک فرمول مخصوص است که تعدادی از کمبودهای تغذیه‌ای مادران باردار را تأمین می‌کند. این مکمل شامل تعدادی ویتامین، مواد مغذی، اسیدفولیک، آهن و هم‌چنین کلسیم است؛ البته بعضی از مکمل‌های بارداری ممکن است در بعضی خانم‌های مستعد ویار حالت تهوع ایجاد کند. در بعضی خانم‌ها جویدن ویتامین به جای بلعیدن توصیه می‌شود؛ این شیوه باعث تحمل بهتر ویتامین می‌شود.

اسیدفولیک: اسیدفولیک (ویتامین B9 ) می‌تواند خیلی از نقایص جدی بدو تولد را، خصوصاً نقایص مغزی و طناب نخاعی که «نقص لوله‌ی عصبی» نیز نامیده می‌شود کاهش دهد. «اسپینابیفیدا» یک نقص عصبی شایع است که در بدو تولد با بازماندن مهره‌های کمری در کودک مشخص می‌شود. بیرون‌زدگی اعصاب با عوارضی نظیر درجات متفاوتی از بی‌حسی، بی‌اختیاری و گاهی اوقات عقب‌ماندگی ذهنی همراه است. نقص لوله‌ی عصبی در 28 روز بعد از لقاح، قبل از این‌که خانم متوجه حاملگی خود شود بروز می‌کند. در جمیعت آمریکایی‌ها، حدود نیمی از حاملگی‌ها برنامه‌ریزی شده نیست؛ لذا انجمن سلامت توصیه می‌کند کلیه‌ی خانم‌های سن باروری، روزانه 400 میکروگرم اسیدفولیک استفاده کنند.

منابع طبیعی اسیدفولیک شامل سبزی‌های برگ‌سبز، آجیل، باقلا، لوبیا و خانواده‌ی مرکبات، پرتقال، لبو، کلم، زرده‌ی تخم‌مرغ، موز، جوانه‌ی گندم، جگر، لوبیای‌ چشم‌‌بلبلی‌، کلم‌، گوشت‌ گاو، عصاره‌‌ی ماست‌، کلم‌پیچ‌، اسفناج‌ و سبزی‌های‌ بهاری‌ است. هم‌چنین اسیدفولیک در بسیاری از نان‌های غنی شده و بعضی از مکمل‌های ویتامینی وجود دارد. خطر زایمان زودرس در زنانی که پیش از باردارشدن از مکمل‌های اسیدفولیک استفاده می‌کنند، تا 50درصد کاهش پیدا می‌کند. مصرف مکمل‌های فولیت، حداقل به مدت یک‌سال قبل از باردارشدن، خطر زایمان زودرس را 50 تا 70 درصد کاهش می‌دهد. این ویتامین از بدن در مقابل بیماری‌های قلبی، نقص‌های مادرزادی، پوکی استخوان و سرطان‌های مشخصی حفاظت می‌کند.

کلسیم: این ماده در طول حاملگی می‌تواند از کاهش دانسیته‌ی استخوانی مادر پیش‌گیری کند؛ زیرا جنین برای رشد استخوان‌هایش از موادمعدنی استفاده می‌کند. این‌ عنصر مهم‌، برای‌ رشد و تکامل‌ بافت‌ اسکلتی‌ جنین‌ بسیار ضروری‌ است‌. در دوران‌ بارداری‌ و شیردهی،‌ تقریباً 50 میلی‌گرم‌ کلسیم‌ در روز بیش‌تر از نیاز روزانه‌ است؛ چیزی‌ حدود 700 میلی‌گرم. شما می‌توانید برای‌ دسترسی‌ به‌ این‌ نیاز، از یک‌ پیمانه‌ شیر در روز یا حتی‌ دو پیمانه‌ استفاده‌ کنید.

آهن: افزایش قابل توجه حجم خون در دوران حاملگی، نیاز به آهن را شدیداً افزایش می‌دهد. مغز استخوان فعال، حدود 500 میلی‌گرم آهن المنتال اضافه‌تر در حاملگی استفاده می‌شود و نیز با توجه به نیاز اضافه‌ی جفت و جنین، مادر باردار باید 15 میلی‌گرم آهن اضافه‌تر از حالت غیربارداری دریافت کند. کل نیاز دریافتی آهن در بارداری 30 میلی‌گرم است. کمبود آهن باعث کاهش تولید هموگلوبین و بروز آنمی، اختلال در رسیدن خون به جفت و جنین و عدم تحمل خون‌ریزی زایمان می‌شود. مادران باردار باید از پایان ماه چهارم بارداری تا سه ماه پس از زایمان، روزانه یک عدد قرص آهن مصرف کنند. برای کاهش عوارض گوارشی، قرص آهن آن را قبل از خواب می‌توان خورد. تغییر رنگ مدفوع و حالت تهوع و استفراغ، ناشی از مصرف مکمل آهن بعد از چند روز مصرف آن برطرف می‌شود .

آهن، هم برای مادر و هم برای حمل اکسیژن خون جنین کمک‌کننده است. طبق آمارهای موجود، بیش از 70 درصد زنان در سنین باروری با کمبود آهن روبه‌رو هستند. کمبود آهن از مهم‌ترین موارد سوء‌تغذیه، به‌خصوص در زنان باردار و دختران جوان است. کمبود آهن باعث تولد نوزادان کم‌وزن و کوتاه‌قد می‌شود؛ با توجه به این‌که آهن در عمل‌کرد طبیعی سیستم ایمنی و حتی تبدیل ویتامین A به نوع فعال آن مؤثر است. کمبود آهن باعث کاهش تمرکز ذهنی و کاهش بهره‌ی هوشی (IQ) شده و در موارد شدت کمبود آهن، منجر به کم‌خونی فقر آهن می‌شود . متأسفانه مشکل کم‌خونی دوران بارداری در بین مادران بسیار زیاد است؛ بنابراین مادران باید از ماه چهارم مکمل آهن را دریافت کنند تا مشکلی برای کودک ایجاد نشود. یکی از مشکلات در مورد مکمل آهن، بحث عوارض آن است که باعث شده مادران از مصرف آن اجتناب کنند. برای این‌که عوارض مکمل آهن برطرف شود، باید آن را یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا، همراه یک لیوان آب یا سایر مایعات، به‌خصوص آب‌میوه‌ها مصرف شود؛ چون ویتامین C موجود در آب‌میوه باعث می‌شود که جذب آهن بالا رود.

ویتامین A : مهم‌ترین نقش ویتامین A ، تأثیر در تشکیل سلول‌های مغز و شبکیه‌ی چشم است. ویتامین A در جگر، تخم‌مرغ، لبنیات، سبزی‌های برگ‌سبز و زردرنگ مانند هویج است. کمبود ویتامین A در دوران جنینی منجر به تولد نوزادانی با قد و وزن کم‌تر از حد معمول می‌شود که این کاهش قد و وزن در نوزادان پسر بیش از نوزادان دختر بروز می‌کند. بدن انسان به ویتامین A که نوعی ویتامین محلول در چربی است نیاز اساسی دارد؛ چراکه کمبود این ویتامین در بدن باعث بروز اختلالاتی هم‌چون ضعف دستگاه ایمنی، کاهش رشد و ضعف بینایی، به‌ویژه نوزادان و کودکان می‌شود.  

ویتامین: ویتامینC ، باعث تقویت سیستم ایمنی مادر می‌شود؛ به همین علت مصرف آن در دوران بارداری توصیه می‌شود. تحقیقات نشان داده است کمبود ویتامین  Cمی‌تواند باعث افزایش فشارخون مادر در سه‌ماهه‌ی آخر بارداری شود. مهم‌ترین منابع ویتامین C ، میوه‌ها به‌خصوص انواع مرکبات و سبزی‌هاست .

پلی‌ساکاریدهای‌ غیرنشاسته‌ای (فیبرها): ‌فیبر برای‌ پیش‌گیری‌ از یبوست‌ در بارداری‌ توصیه ‌می‌شود. مصرف‌ منابع‌ غنی‌ از فیبر نظیر نان‌های‌ تهیه‌‌شده‌ از غلات‌ کامل‌ (باسبوس‌) و غلات‌ دارای‌ فیبر زیاد، مورد تأکید است‌. حبوبات‌ و میوه‌های‌ خشک‌، برنج‌ سبوس‌دار و ماکارونی‌ از منابع‌ خوب‌ فیبر هستند. هم‌چنین‌ مصرف‌ کافی‌ مایعات‌ برای‌ پیش‌گیری ‌از یبوست‌ مهم‌ است‌ و روزانه‌ حداقل‌ 1/8 لیتر (سه پیمانه‌) که‌ برابر با شش لیوان‌ بزرگ‌ نیم‌لیتری‌ باید مصرف‌ شود.

اسیدهای‌ چرب‌ ضروری‌: مغز در حال‌ رشد جنین،‌ به‌ مقادیر کافی‌ اسیدهای‌ چرب‌ ضروری‌ نیاز دارد. در ط‌ول‌ سه‌ماهه‌ی‌ آخر بارداری‌ مغز جنین‌، دچار رشد سریع‌ و ناگهانی‌ می‌شود؛ بنابراین‌ پیش‌بینی‌ و تهیه‌ی‌ مقادیر کافی‌ اسیدهای‌ چرب‌ ضروری‌، خیلی‌ مهم‌ است‌ و بچه‌های‌ زودتر از موعد متولدشده‌ و بچه‌های‌ با وزن‌ تولد کم‌، در معرض‌ بزرگ‌ترین‌ خط‌رها و مشکلات‌ رشد و تکامل‌ دستگاه‌ عصبی‌ هستند. زنانی‌ که‌ از ماهی‌های‌ روغنی‌ و روغن‌های‌ ماهی‌ استفاده‌ کرده‌اند، بچه‌های‌ بزرگ‌تر و سنگین ‌وزن‌تری‌ دارند و به‌ میزان‌ کم‌تری‌، زودتر از زمان‌ موعد فارغ‌ می‌شوند .

ویتامین D : هر قدر درصد ویتامین D مصرف شده توسط مادر در دوران بارداری بیش‌تر باشد، احتمال ابتلای کودک او به آسم کم‌تر است . محققان با مشاهده‌ی شیوع زیاد بیماری آسم، در مناطقی که افراد به‌طور عمده دچار کمبود ویتامین D هستند به این نکته پی بردند. مصرف کافی ویتامین D توسط مادر در طول بارداری، در تقویت سیستم ایمنی مخاطی جنین وی، که مانع بروز آسم می‌شود، بسیار مؤثر است. بر همین اساس، پژوهشگران به کلیه‌ی مادران باردار توصیه می‌کنند مقادیر کافی ویتامین D را در رژیم غذایی روزانه‌ی خود بگنجانند و در ضمن، صبح‌ها قبل از ساعت یازده در معرض نور آفتاب قرار گیرند. اگر این کار را انجام ندهند، بایستی مکمل ویتامین D را طبق نظر مشاور در طول روز مصرف کنند.

امگا3: دریافت امگا3، به‌خصوص در سه‌ماهه‌ی سوم به تکامل مغز و شبکیه‌ی جنین کمک می‌کند. کودکانی که در دوران جنینی، امگا3 کافی دریافت کرده‌اند، نسبت به دیگرانIQ  بالاتر و بینایی بهتری دارند. نسبت دریافت امگا3 به امگا6  باید 1 به 10ـ4 باشد.

ویتامین E : کمبود مصرف ویتامین E در دوران بارداری احتمال ابتلای نوزاد به آسم را افزایش می‌دهد.

تغذیه قبل از بارداری

اگر قبل از بارداری از بیماری‌هایی مانند دیابت و فشار خون بالا رنج می‌برید، باید بدانید که عدم رعایت نکات تغذیه‌ای که منجر به عود عوارض نامطلوب این بیماری‌ها می‌شود، به فاصله‌ی کمی قبل از بارداری و هم‌چنین در اوایل آن، می‌تواند بر سلامتی جنین شما اثر منفی بگذارد. اگر از داروهای جلوگیری از بارداری استفاده می ‎کنید، بعد از پایان مصرف‌شان و هم‌چنین در اوایل دوران بارداری، با تجویز پزشک‌تان می‌توانید از قرص‌های مولتی‌ویتامین استفاده کنید. این قرص‌ها، به‌خصوص حاوی فولیک اسید هستند که در تکامل و رشد مغزی جنین شما نقش مهمی را ایفا خواهد کرد.

مادرانی که از نظر وزن و قد در حالت نرمال قرار دارند، وزن کودکان آن‌ها در هنگام تولد سنگین‌تر است؛ چنان‌چه دختران نوجوان تغذیه‌ی سالمی داشته باشند، تراکم استخوانی آن‌ها در دهه‌ی سوم زندگی بهتر است؛ بنابراین در آینده، دوران بارداری موفقی خواهند داشت و می‌توانند فرزندان سالمی به دنیا بیاورند. مادران باید قبل از اقدام به بارداری، یک مشاوره‌ی تغذیه داشته باشند و هر گونه سوءتغذیه را قبل از بارداری رفع کنند؛ به‌طوری که حداقل سه‌ ماه قبل از بارداری در شرایط تغذیه‌ی سالم به سر ببرند و هیچ‌گونه مشکل تغذیه‌ای نداشته باشند .

منابع:

iricap.com

medisna.ir

ninisite.com

salamat.ir