ذهن‌تکانی در خانه

داشتن ذهنی باز و خلاق در موفقیت هر فردی بسیار مؤثر است. از سوی دیگر گاهی به علت برخی عادت‌ها و قرارگرفتن در چارچوب‌های خودساخته، فضای خانه بسیار شلوغ می‌شود. نامنظمی یا شلوغی فضای اطراف، در نظم فکری و آرامش ذهنی اثر منفی دارد. در این سلسله نوشتار درصدد هستیم با نگاهی متفاوت، به مدیریت وسایل خانه بپردازیم. در این قسمت به نگه‌داری لوح‌های فشرده (سی‌دی، دی‌وی‌دی و...) پرداخته می‌شود.

سؤال اول: شما چند وقت یک بار لوح فشرده (سی‌دی، دی‌وی‌دی و...) خریداری می‌کنید؟

سؤال دوم: شما چه نوع لوح‌های فشرده‌ای می‌خرید؟ فیلم و انیمیشن؟ نرم‌افزار؟ آموزشی؟ بازی؟

سؤال سوم: چه مقدار از درآمد شما صرف هزینه برای خرید لوح‌های فشرده‌ی مورد نیاز خانواده و خودتان می‌شود؟

سؤال چهار: لوح‌های فشرده‌ی خریداری شده چه حجمی از فضای خانه‌‌ی‌تان را اشغال کردند؟

سؤال پنجم: چند وقت یک‌بار سراغ این لوح‌های فشرده برای استفاده مجدد می‌روید؟

سال قبل یکی از دوستان در خانه‌تکانی منزل به این نتیجه رسیده بود که بالغ بر ده میلیون تومان در طول چند سال برای خرید لوح‌های فشرده موردعلاقه‌ی اعضای خانواده هزینه شده است. اکثر این لوح‌های فشرده فقط یک‌بار استفاده شدند و البته برخی اصلاً استفاده نشدند. ضمناً دوطبقه کمد نیز به این وسایل اختصاص پیدا کرده است.

البته تا وقتی که تعداد اعضای خانواده زیاد نیست و فرزندان نیز به درجه‌ی سنی صاحب‌نظربودن در خرید لوح‌های فشرده نرسیده باشند، احتمال وقوع چنین فاجعه‌ای کم‌تر است؛ ولی هر کدام از ما کمی تا قسمتی درگیر این بحران هستیم. یکی از دلایل کمبود فضای زندگی و حس کاذب کمبود درآمد تهیه‌ی وسایل اضافه هستند.

هر کدام از ما در یک بازنگری در لوح‌های فشرده‌ی موجود در فضای زندگی‌مان به این نتیجه می‌رسیم که این وسایل به چند دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند:

- خرید برخی آن‌ها از ابتدا اشتباه بوده است و با گذشت چندین سال تا به حال استفاده نشده است. اصولاً برخی از لوح‌های فشرده‌ی آموزشی جز این دسته هستند که در یک زمان بنا بر شرایط حسی و روحی آن زمان خریداری می‌شوند.

- برخی از آن‌ها فقط ارزش یک‌بار مصرف را داشتند و نگه‌داری آن‌ها اشتباهی بزرگ‌تر است. اصولاً برخی از لوح‌های فشرده شامل فیلم‌ها و انیمیشن‌ها جزء این دسته هستند.

- برخی از آن‌ها مطالب کم‌حجم و خیلی کاربردی داشتند که به همین دلایل اطلاعات آن‌ها را روی رایانه نصب کردیم و دیگر هیچ وقت سراغ لوح فشرده‌ی اصلی نرفتیم.

- برخی از آن‌ها به‌خاطر استفاده‌ی زیاد یا غیراستاندارد خش‌دار شده‌اند و قابلیت استفاده ندارند.

- برخی از آن‌ها حاوی اطلاعات نرم‌افزاری یا مطالب کاربردی است و حفظ آن‌ها لازم است.

حال برای بازنگری درباره‌ی لوح‌های فشرده موجود، باید چند مرحله را گذراند. در مرحله‌ی اول باید نگاهی اساسی به این لوح‌های فشرده داشت و درواقع «لوح‌فشرده‌تکانی» داشت و آن‌ها را به سه دسته‌ی اصلی تقسیم کرد:

اول: کلیه‌ی موارد خش‌دار و غیرقابل استفاده یا مواردی که محتوای مناسبی ندارد و مصرف آن به هیچ فردی توصیه نمی‌شود.

دوم: مواردی که قابل استفاده است؛ ولی در حال حاضر با توجه به روحیات، سلایق و اقتضائات اهل خانه کاربرد ندارد و در آینده‌ی نزدیک هم استفاده‌ای برای آن متصور نیستید. این گروه می‌تواند شامل نرم‌افزارهای آموزشی سال‌های تحصیلی گذشته باشد؛ یا فیلم‌هایی که قبلاً دیده شده است و جذابیت مشاهده‌ی مجدد حداقل در آینده‌ی نزدیک ندارد؛ یا محتوای مطالبی بوده است که در گذشته موردعلاقه‌ی یکی از اعضای خانواده بوده و در حال حاضر بلااستفاده است.

سوم: موارد مورد استفاده و کاربردی شامل برخی نرم‌افزارها، برخی مباحث آموزشی و... است.

در مرحله‌ی دوم باید هر یک این دسته‌ها را تعیین وضعیت کرد.

- برای دسته‌ی اول که موارد غیرقابل استفاده است، پیشنهاد می‌شود برای تهیه‌ی کاردستی و کارهای هنری استفاده کرد. با جست‌وجویی در فضای مجازی، می‌توان ایده‌های جالبی برای تبدیل لوح‌های فشرده به ابزار کاردستی و هنری یافت. اگر در زندگی فعلی فضای چنین کاری مهیا نیست، آن را در اختیار مربیان مهدکودک و مدارس یا مادرهای باذوق و یا اطرافیان هنرمند قرار دهید تا وسایل جذاب و دیدنی از آن تهیه کنند.

- برای دسته‌ی دوم لوح‌های فشرده که قابل استفاده هستند؛ ولی در زندگی فعلی کاربرد ندارند، پیشنهاد می‌شود که به دیگران واگذار کنید. این لوح‌های فشرده را می‌توان بنا بر محتویات‌شان، به کتاب‌خانه‌های عمومی (مدارس، مساجد و...) یا آشنایان و اطرافیان ـ با در نظر گرفتن علایق، روحیات و اقتضایات ـ واگذار کرد.

- دسته‌ی سوم هم مواردی است که قاعدتاً باید نگه‌داری شوند.

در انتهای این فرآیند (لوح‌فشرده‌تکانی) یک تغییر نگرشی در خود و اعضای خانواده برای خرید ایجاد کنید. چند پیشنهاد در این مورد عبارت‌اند از:

- فقط برای خرید موارد ضروری و چندبارمصرف اقدام کنید.

- تا حد امکان موارد یک‌بارمصرف از آشنایان امانت گرفته شود؛ مانند فیلم‌ها، سخن‌رانی‌ها و برخی نرم‌افزارهایی که به دلیل تحصیلی و شغلی، در بازه‌ی زمانی کوتاهی مصرف می‌شود.

- برخی موارد را به صورت مشارکتی خریداری کنید؛ برای مثال اگر برای یک دوره‌ی آموزشی نیاز به تهیه‌ی چهار لوح فشرده است، به جای این‌که هر فرد همه‌ی موارد مورد نیاز را تهیه کند، چهار نفر مشارکتی هر کدام یک مورد را تهیه کنند و به دیگران امانت دهند. به این طریق هم هزینه‌ی کم‌تری شده است و هم فضای کم‌تری اشغال خواهد شد.

- برخی موارد را می‌توان از طریق فضای مجازی دانلود کرد و لزوماً نیاز به خرید نیست.