شما پدر هستید؟

پرنده افشاری

کارشناس ارشد مدیریت

«قبل از تولد کودکم، این وحشت را داشتم که زندگی شخصی من دیگر تمام شده است؛ آن‌چه در آن روزها نمی‌دانستم، این بود که آن‌چه با آمدن کودک برایم پدید خواهد آمد، خیلی بهتر و زیباتر از کار و زندگی مجردی و شخصی بود که از دست دادم (نقل از کسی که برای اولین بار پدر ‌شد).»

مسئولیت‌های پدر شدن

مادران باردار، احساس‌ها و تغییرهای زیادی را در دوران بارداری تجربه می‌کنند؛ ولی مردانی که برای اولین بار، فرصت پدرشدن را پیدا می‌کنند، احساس‌ها و مشغولیت‌های ذهنی خاص خود را دارند. اگر با شنیدن خبر باردارشدن همسرتان، دچار بهت‌زدگی شده‌اید، یا سراسیمه، گیج و دلواپس گشته‌اید. اگر فکر می‌کنید آمادگی روحی را برای مواجهه با چنین وضعیتی ندارید، مطمئن باشید که تنها نیستید. مثل هر تغییر بزرگی، نیاز به سازگاری و تطابق هست. اگر بارداریِ همسرتان، قبلاً برنامه‌ریزی نشده باشد، این احساس‌ها و تنش‌ها شدیدتر خواهد بود. نیازی نیست که به خاطرِ داشتن این‌گونه احساس‌های ضدّ و نقیض، احساس گناه یا شرمندگی کنید؛ چون کاملاً طبیعی است. در عوض، می‌توانید همراه همسرتان، قدم‌هایی را برای تطبیق خود با این روی‌داد بزرگ بردارید. فکر پدر و مادرشدن می‌تواند برای هر دو دل‌چسب و خوش‌آیند باشد. در این مقاله، نگرانی‌هایی را که ممکن است در ذهن‌تان باشد، بیش‌تر بررسی می‌کنیم.

آیا می‌توانم از نوزادم نگه‌داری کنم؟

هیچ‌کس، حتی همسرتان از ابتدا این آمادگی را ندارد و چیزی راجع به این مسئولیت نمی‌داند. به این دلیل است که کلاس‌هایی برای آمادگی قبل از تولد نوزاد برای پدر و مادرها برگزار می‌شود. اگر در شهر شما هم چنین کلاس‌هایی هست، می‌توانید در آن‌ها شرکت کنید. در بعضی از کشورها، کلاس‌هایی ویژه‌ی مردانی که برای اولین بار پدر می‌شوند نیز، تشکیل می‌شود.

در این کلاس‌ها، روش‌های نگه‌داری از نوزاد، شیردادن با شیشه، تعویض پوشک، خواباندن و حتی متناسب‌سازی خانه برای کودک آموزش داده می‌شود. در این کلاس‌ها، پدران می‌توانند علاوه بر مراقبت از نوزاد، نحوه‌ی مواظبت را نیز از همسر تازه فارغ‌شده، پس از مراجعت از بیمارستان بیاموزند. در این کلاس‌ها، امکان ملاقات با مردان دیگر ـ که شرایطی شبیه شما دارند ـ نیز هست و می‌توانید از تجارب آن‌ها بهره‌مند شوید. مدرسان این کلاس‌ها، افراد بسیاری را نظیر شما و با همین احساس‌های متفاوت قبلاً دیده‌اند؛ بنابراین، در کمک‌گرفتن از آن‌ها تردید نکنید و مطمئن باشید می‌توانید از تجارب آن‌ها استفاده کنید.

آیا پدرِ خوبی خواهم بود؟

برای مردانی که اولین بار پدر می‌شوند، همیشه این سؤال هست که آیا پدرِ خوبی خواهند بود؟ آیا می‌توانند از عهده‌ی مسئولیت خطیر پدرشدن برآیند؟ به‌خاطر داشته باشید قرار نیست شما به اندازه‌ی یک پدرِِ باتجربه، کارکشته باشید و از عهده‌ی همه‌ی مسئولیت‌ها برآیید. در کلاس‌های آموزشی، به شما یاد خواهند داد که در سه‌سال اول، چه مسئولیت‌هایی دارید و چگونه باید به همسرتان در مراقبت از کودک کمک کنید. خودتان نیز می‌توانید با تمرین آن مهارت‌ها بر کارها مسلط شوید؛ درست نظیر امور دیگر زندگی که با تمرین و ممارست بر آن‌ها تسلط پیدا کرده‌اید؛ همان‌طور که هنگام ازدواج، نمی‌دانستید در زندگی مشترک چه رفتاری باید داشته باشید و به‌تدریج و به مرور زمان، با مشکل‌ها و مسائل زندگی زناشویی آشنا شدید.

با بزرگ‌شدن فرزندتان، شما نیز خواهید آموخت که در جایگاه پدر، چه مسئولیت‌هایی در قبال او دارید و چگونه تجارب خود را به فرزندتان منتقل کنید. آن‌چه بسیار مهم است، احساس این مسئولیت در وجود شخص است. پدربودن، وظیفه‌ی بسیار سنگینی است. در طی سال‌ها با بزرگ‌شدن فرزندتان، باید به او شیوه‌های مختلف زندگی را آموزش دهید. باید به او بیاموزید که زندگی همیشه بر یک روال جریان ندارد. همیشه راحتی و آسایش خانه‌ی پدری، در انتظار شخص نیست. باید او را مرد میدان زندگی کنید. به‌طور خلاصه، همیشه رفیق و همراه او باشید؛ بنابراین، از پدرشدن واهمه نداشته باشید. فقط به این موضوع فکر کنید که چگونه می‌توان از ابتدا خود را برای این وظیفه‌ی بزرگ، دشوار و در عین حال لذت‌بخش، آماده کرد.

چگونه می‌توانم از عهده‌ی این وظیفه برآیم؟

به‌طور یقین، یکی از مهم‌‌ترین دغدغه‌های شما مسائل مالی است و غذا، دارو و درمان، لباس و هزینه‌های تعلیم و تربیت. یک فرد که به زندگی دو نفره‌ی شما وارد می‌شود، هزینه‌های خاص خود را دارد. در این موضوع شکّی نیست؛ اما می‌توانید از راه‌های مختلف نگرانی‌های خود را درباره‌ی این مسئله کاهش دهید. کارفرمای‌تان یا کارفرمای همسرتان ممکن است بتواند در این زمینه به شما کمک کرده و قسمتی از هزینه‌های اولیه‌ی‌تان را تأمین کند. در ضمن، ممکن است بتوانید از مرخصی چندروزه‌ای با استفاده از حقوق بهره‌مند شوید. پس‌انداز ناچیزی در ماه نیز، شاید بتواند قسمتی از مخارج غیرمنتظره‌ را تأمین کند!

آیا پدر شدن پایان استقلال من است؟

پدرشدن به‌معنای ازدست‌دادن آزادی‌ها و علایق شخصی نیست. البته ممکن است در چندماه اولیه، خواب راحت نداشته باشید و مجبور شوید وقت آزادتان را برای کمک به همسر و نگه‌داری از کودک بگذرید؛ اما زمانی که خواب کودک مرتب شد، شما نیز استراحت بیش‌تری خواهید داشت. علاوه بر شریک‌شدن با همسرتان در مراقبت از کودک و درک مسئولیت‌هایی که در این زمینه به شما محول می‌شود، باعث می‌گردد تا او نیز زمان‌هایی را به خود اختصاص دهد و کم‌تر خسته شود. این امر در روابط شما نیز اثر مثبت دارد.

در سال‌های اولیه می‌توانید کودک‌تان را نیز در بسیاری از فعالیت‌ها شرکت دهید؛ می‌توانید همراه با او تلویزیون تماشا کنید، برای او کتاب یا مجله بخوانید و در بازی‌هایش او را همراهی کنید. سعی کنید در این همراهی‌ها به علایق او پی ببرید. شاید یکی از موارد نگرانی‌های شما این باشد که وقت‌های فراغت خود را از دست خواهید داد! اما وقتی کودک شما به دنیا بیاید، خواهید دید وقت‌هایی را که با او می‌گذرانید، گنج گران‌بهایی است که قبلاً آن را نداشتید و لذت آن بیش از تمام لذت‌های دنیا خواهد بود.

آیا به‌دنیاآمدن کودک، اثری بر روابط من و همسرم خواهد گذاشت؟

اکنون که تا اندازه‌ای با مسائل پس از به‌دنیاآمدن فرزندتان آشنا شدید، شاید سؤال‌هایی درباره‌ی دوران بارداری همسرتان برای شما باشد؛ مثلاً این‌که آیا کودک شما می‌تواند باعث شود تا همسرتان کم‌تر به شما توجه داشته باشد. آیا با وقت‌هایی که او مجبور است صرف نگه‌داری کودک کند، دیگر او وقتی برای گذراندن با شما خواهد داشت؟

اگر شما در دوران بارداری همسرتان، توجه کافی به او داشته باشید و پابه‌پای او در تمام مراحل، همراه و یاور همسرتان باشید. اگر او حس کند شما در تمام لحظه‌ها همراه او هستید و به او فکر می‌کنید. اگر اطمینان پیدا کند که نه جسمی، بلکه روحی، تمام رنج و زحمتی را که او تحمل می‌کند برای شما نیز هست، آن‌گاه او نیز سعی خواهد کرد در لحظه‌های شیرین پس از تولد فرزندتان و در دوران رشد او باهم و در کنار هم، این لذت مشترک را تجربه کند. وقتی شما در تمام مراحل بزرگ‌شدن فرزند، از همراهی با همسر خود دریغ نداشته و یاور او باشید، او نیز وقت آن را پیدا می‌کند تا نگذارد خدشه‌ای به روابط بین شما وارد شود.

وظایف دولت‌ها و کارفرمایان

اکنون در بسیاری از کشورهای جهان، زمان‌هایی را برای مرخصی پدران در نظر گرفته‌اند تا بتوانند پس از زایمان همسر، در امور نگه‌داری و مواظبت از فرزند از آن استفاده کنند. این زمان بین یک‌ماه تا یک‌سال متغیر است. مرد می‌تواند از این مرخصی، هم‌زمان با مرخصی همسر یا حتی پس از پایان مرخصی او استفاده کند، تا زمان بیش‌تری را در کنار کودک خود باشد؛ پس بسیار بجاست که این قانون در تمام کشورهای جهان برقرار شود تا پدران بتوانند از مرخصی همراه با حقوق و مزایا استفاده کنند.

خانواده‌ای خوش‌بخت و دوست‌داشتنی باشید

وقتی پدران، مسئولیت‌های خود را در قبال فرزندان انجام دهند و یار و یاور همسران‌شان باشند، علاوه بر احساس شادمانی و لذتی که خود کسب می‌کنند، خداوند نیز از آن‌ها راضی خواهد بود. کلمه‌ی «مرد» معنای خاص پدر و همسر را برای هر کس تداعی می‌کند؛ مردی که باید شجاع و پرجرئت باشد؛ مردی که در جایگاه همسر یا پدر، باید آماده‌ی روبه‌روشدن با سختی‌های زندگی و تمام مشکل‌ها باشد، بدون این‌که تسلیم یا دچار ناامیدی شود؛ مردی که باید آماده برای بیماری‌ها، گرفتاری‌ها و شکست‌ها باشد و با اعتمادبه‌نفس، بدون این‌که خم به ابرو بیاورد، با آن مواجه شود. چنین مردی، علاوه بر این‌که خانواده‌ای خوش‌بخت و دوست‌داشتنی خواهد داشت، مشمول رحمت الهی نیز خواهد شد.

منبع: Kids health.