خاطراتى سبز از یاد شهیدان

خاطراتى سبز از یاد شهیدان‏ محمد اصغرى نژاد حماسه محمد رضا در عملیات انهدام کارخانه پتروشیمى عراق - که اواخر بهمن 64 رخ داد - محمد رضا ارند با کوله‏اى پر از گلوله‏هاى آرپى جى به سوى دشمن دوید و شروع به شلیک کرد. آتش حساب شده که هر لحظه جایش را عوض مى‏کرد، سنگرها و تانک‏هاى دشمن را از هم پراکنده کرد. محمد رضا یک تنه آتشى افروخت که عراقى‏ها فکر کردند با گروهى از آرپى جى زن‏ها روبه رو شده‏اند. وقتى او آخرین گلوله را رها کرد، تانک‏هاى صدام در حال فرار بودند. محمد رضا ضامن نارنجکى را کشید و دوان دوان به سوى نزدیک‏ترین تانک دشمن تاخت و لحظه‏اى بعد او همراه تانک در انفجارى هراس‏انگیز از نظر ناپدید شد. بعد از فرو نشستن غبار حادثه، پیکر مطهرش صد پاره شد.(1) فقط براى خدا سرتیپ پاسدار حبیب اللّه شمایلى به سال 1332 در بهبهان به دنیا آمد و در سال 67 در پى شلیک توپ یا خمپاره بعثیان کافر به کروبیان پیوست و شاهد شهادت را در آغوش کشید. روزى به او گفتم: چرا تلویزیون یک بار هم شما را نشان نمى‏دهد؟ گفت: ما براى مطرح شدن خود به جبهه نمى‏رویم. رفتن ما فقط براى خداست... گفتم: دوست دارم وقتى که دلم برایت تنگ شد، ببینمت. گفت: وقتى مى‏آیند با ما مصاحبه کنند، خود را از دوربین فیلم بردارى پنهان مى‏کنیم و نمى‏خواهیم که مطرح باشیم.(2) یاد داشت سبز شهید شهید مرتضى صنعتى اسفیوخى در جایى از دفتر خاطرات خود نوشت: در پست امداد در تیپ امام جواد(ع)، نزدیک شمال پنجوین مستقر بودیم، ساعت 9 شب حمله دشمن آغاز شد. یکى، دو ساعت بعد، مجروحان را از خط - که تا محل ما 4 ساعت فاصله داشت - آوردند. هیچ یک از برادران زخمى ناله نمى‏کرد. همه یا مهدى و یا اللّه مى‏گفتند. پیرمردى در وسط سنگر ایستاده بود او یک مجروح را که از پشت تیر خورده بود - به دوش داشت. مجروح به طور مدام مى‏گفت: جانم فداى رهبر. به پیرمرد گفتم: پدرجان، مجروح را روى زمین بگذار. گفت: تا زمانى که پانسمان نشود، او را روى پشت خود نگاه مى‏دارم. او آن قدر منتظر ماند تا ما به مجروح رسیدگى کردیم. اواسط صبح برادران اطلاعات به خط رفتند و مجروحى را که دستش قطع شده بود، آوردند، مجروح مى‏گفت: حدود سه کیلومتر زیر آتش دشمن سینه خیز آمده‏ام...(3) کاخ فرمانده لشکر 31 شهید یوسف ولى نژاد - فرمانده عملیات سپاه اشنویه - قبل از شهادت گفت: یکى از فرماندهان گردان که یک ماه پیش به شهادت رسید، تعریف کرد: در خواب دیدم در بهشت یک کاخ رفیع و سفید رنگ مى‏سازند؛ مجلل و با صفا. پرسیدم: این را براى کى دارید آماده مى‏کنید؟ گفتند: به تازگى قرار است یکى بیاد به بهشت این کاخ را براى او مى‏سازیم. پرسیدم: اون شخص کى است؟ مى‏گویند: قرار است مهدى باکرى به این زودى‏ها بیاد اینجا. ما این را براى آمدنش آماده مى‏کنیم...(4) دیوانه خدا احمد چهارمحالى در خیبر از ناحیه پا با ترکش مجروح شد و دو انگشت خود را تقدیم حضرت حق کرد. آخرین بار که او را دیدم، با اخلاص حیرت انگیزى گفت: برادر جان، این بار که مى‏روم، شهید مى‏شوم، این وداع آخر است. خواهش مى‏کنم مرا حلال کن.(5) چند روز بعد در کربلاى پنج با ترکش خمپاره دریچه‏اى به خورشید گشود و کربلایى شد. عشق به اللّه را در وصیت نامه احمد باید جستجو کرد: خداوندا، دوست دارم گل وجودم را پر پرکنى تا مزه شیرینى آغوشت را لمس کنم. و آمدنم به سوى تو آسان شود. خدایا، عاشقم، عاشق تو، دیوانه‏ام، دیوانه تو. حدایا، خود به سوى نور هدایتم کن.(6) تو که آن بالا نشستى‏ در عملیات خیبر، آتش دشمن بى سابقه بود. عراق هرچه در توان داشت، به کار گرفته بود تا جزیره‏ها را پس بگیرد. خبرگزاریها گفتند که عراق یک میلیون و خرده‏اى بمب در منطقه خیبر ریخت به طورى که هیچ موجود زنده‏اى باقى نماند. در یکى از پاتک‏هاى دشمن، پاى آقا مهدى ترکش خورد، از آن ترکش‏هاى درشت که هر کس را زمینگیر مى‏کند. ولى آقا مهدى چون وضع را بحرانى دید صلاح نمى‏دانست بچه‏ها را تنها بگذارد، خصوصاً با توجه به فشار غیر قابل تحمّلى که روى آنها وارد مى‏شد، سوار موتورش شد و بعد از یک ساعت برگشت. نمى‏دانستیم براى چه کارى عقب رفته بود. بعداً فهمیدیم رفته بود زخمش را باند پیچى کند و شلوار خونیش را عوض نماید.(7) با قرآن تا واپسین لحظات‏ در روایت برادر زارعى آمده است: شب اول عملیات (کربلاى 8) من بى سیم چى فرمانده گردان بودم. ساعت حدود 2 و 15 دقیقه بود که عملیات شروع شد. بچه‏ها با ذکر اللّه اکبر به خط زدند...در حال تماس با نیروها و گردآنهادر خط بودیم که زمزمه ملایم قرآن توجهم را جلب کرد. سرم را برگرداندم. دیدم برادر مجروحى در چند قدمى ما زیر نور منورهاى دشمن قرآن مى‏خواند. چیزى نگذشت که دیگر صداى او را نشنیدم. نزدیکش رفتم در حالى که به شنى تانک تکیه کرده و قرآن در دستش بود، به مقصد و مقصود خود رسیده بود.(8) زیبایى شهادت‏ طلبه مجاهد على اکبر لاهیجانى در 26 اسفند سال 59 با گروهى از جان گذشتگان بسیج به قلب دشمن حمله برد و در جدالى بنیان کن به شهادت رسید. او در بخشى از وصیتنامه خویش گوید: «احساس مى‏کنم در این سرزمین(خوزستان) مانند جنگهاى بدر و خندق در کنار پیامبرم و هر لحظه جلوى چشمانم امام زمان(عج) را مى‏بینم. چقدر شهادت در راه خدا زیباست.(9) فرار عراقیها با یک کلوخ‏ در خاطره برادر شیشه گر مى‏خوانیم: در مرحله دوم عملیات خیبر در منطقه طلائیه قرار شد واحد تخریب، معبر روى دژ را باز کند...باز کردن معبر در آن شب بسیار حساس بود. آنقدر به عراقیها نزدیک شده بودیم که صداى آنها را مى‏شنیدیم. برادر فرهادى (مسؤول معبر) در حال باز کردن معبر به عراقیها مى‏رسد و چون اسلحه همراهش نبوده، یک کلوخ به طرف عراقیها پرتاپ مى‏کند و آنها به خیال اینکه نارنجک است، پا به فرار مى‏گذارند. سپس نیروهاى گردان به طرف دشمن حمله مى‏کنند و خط را مى‏شکنند.(10) وفادار تا پاى جان‏ در روایت برادر یداللّه جعفرى آمده است: سال 64 از طرف پشتیبانى جنگ و جهاد سازندگى کرمانشاه رفتیم فاو. من راننده آمبولانس بودم. پیغام دادند که یک نفر از برادران (از رانندگان بولدوزر) در خط زخمى شده. رفتیم او را بیاوریم از ناحیه ران صدمه دیده بود. قسم خورد که تا خاکریز را تمام نکنم عقب نمى‏آیم. بولدوزر در تیررس دشمن بود و دوباره تیر خورد. این بار هم آمدیم و هرچه اصرار کردیم، سر زیر بار نبرد، براى بار سوم تیر خورد: دیگر براى مداوا دیر شده بود ولى او به قول خودش عمل کرد و خاکریز را به پایان رساند.(11) سرانجام آن بسیجى تخریب‏چى‏ یکى بسیجى تخریب چى در عملیات والفجر یک در فکه، براى آن که عملیات لو نرود و دشمن از وجود نیروهاى اسلام با خبر نگردد، خود را به روى مین منورى که کنار سپاه اسلام مشتعل شده بود، انداخت، خود سوخت و دم بر نیاورد، وقتى گروه تفحص با پیکر مطهر وى مواجه شدند، جر مشتى استخوان سوخته چیزى از او پیدا نکردند.(12) پى‏نوشت‏ها: 1. ر.ک: شمیم معطر دوست، ص 5 و 6. 2. راوى: مادر شهید، ر.ک: صبح ارغوانى، ص 17 - 15 و 43. 3. دست‏هاى آسمانى، ص 141 - 140. 4. راوى: سردار مصطفى ایزدى، ر.ک: خداحافظ سردار، ص 18 و 19. 5. در تاریخ 3/11/65 احمد در 20/1/45 پا به خاک نهاد. 6. راوى: برادر شهید، ر.ک: آینه‏هاى بى غبار، ص 28 و 29 (حبیب پور، قیام، قم، اول: 83). 7. ر.ک: تو که آن بالا نشستى، ص 78 و 81 و 82. 8. فرهنگ جبهه (مشاهدات)، ج 7، ص 130. 9. ر.ک: شهداى روحانیت در جبهه، ج 2، ص 127 - 125. 10. معبر، ص 84. 11. فرهنگ جبهه، شاهدات،ج 3، ص 82. 12. ر.ک: کیهان، سه شنبه 13 بهمن 83، ص 9. شجاعت آن پیرمرد هنگامى که در اسارت بودیم، روزى خبرنگارى از بغداد براى مصاحبه با اسرا به اردوگاه ما، کنار آسایش‏گاه آمده بود. خبرنگار هدفش تخریب روحیه رزمندگان اسلام بود. مى‏خواست جواب‏هایى از رزمندگان اسیر دریافت کند که علیه جمهورى اسلامى ایران باشد. از جمله افرادى که براى مصاحبه برده شدند، پیرمردى به نام حاج یحیى بود. او که هیکلى قوى داشت، بسیار معتقد و در مسایل شرعى، فردى آگاه و دانا بود. فرمانده اردوگاه - سرگرد محمودى - بعد از این که حاج یحیى را در حضور جمع، مورد آزار قرار داد و به او ناسزا گفت، اظهار داشت: اى پیرمرد، تو مقلّد چه کسى هستى؟ حاج یحیى با کمال شهامت و صدایى رسا گفت: من مقلّد آیت اللّه خمینى هستم! این پاسخ، سرگرد محمودى را دیوانه و اسرا را دلشاد کرد. بلافاصله افسر عراقى با چوب دستى خود محکم به صورت حاج یحیى زد که باعث شد چند دندان پیرمرد شکسته شود. سپس دستور داد او را به حمام ببرند و زیر دوش، ضربه‏هاى کابل به بدنش فرود آورند. آن گاه او را به سلولى بسیار کوچک انداختند و تا چند روز از آب و غذا محروم ساختند.(13) حماسه دختر هویزاوى و سرباز شیعه‏ در سوم مهر 59، نیروهاى عراقى، روستاهاى اطراف هویزه را اشغال کردند. آنها پس از استقرار در مناطق روستایى و به اسارت درآوردن جمع زیادى از مردم، عدّه‏اى را براى بازجویى نزد فرمانده خود که یک ستوان به نام "عطوان" بود، بردند. از جمله افراد دستگیر شده، دختر جوانى همراه مادرش بود. بعد از نیم ساعت بازجویى، ناگهان مشاهده شد که دختر جوان از سنگر فرمانده خارج شد و در حالى که دستهایش خونى بود، پا به فرار نهاد. در پى او چند سرباز عراقى دویدند و او را مجدداً بازداشت کردند. ترس و اضطراب دختر را فراگرفته بود. وقتى عراقى‏ها به مقر فرمانده خود رفتند، متوجه شدند او کشته و سرش بریده شده است. مشخص شد که عطوان در حین بازجویى با او درگیر شده بود و دختر شجاع هویزه‏اى در فرصت مناسب، سرنیزه‏اى را که کنارش بوده، به قلب آن فرمانده فرو کرده بود و سپس سرش را از بدنش جدا ساخته بود. قتل افسر عراقى موجى از وحشت در میان دشمن افکند. بلافاصله نیروهاى اطلاعاتى دشمن به مقر فرمانده تیپ، سرهنگ احمد رفته، گزارش قتل عطوان را به او ابلاغ کردند. سرهنگ احمد دستور داد همه اسرا و کشاورزان را در یک میدان گرد آوردند. سپس دستور داد روى آن دختر بنزین ریخته، بدنش را به آتش بکشند. در پى آن یک سرباز عراقى که شیعه مذهب بود، ناگهان به سوى سربازانى که دختر هویزاوى را به آتش کشیده بودند، رگبار بست و آن گاه داخل سنگر سرهنگ احمد رفته، او و دو تن از نیروهاى اطلاعاتى عراق را هدف گلوله قرار داد. باز به سوى دیگر سربازان دشمن حمله ور گردید. چون مقاوتى از سوى دیگر افراد ندید، به سوى جبهه ایران گریخت.(14) حماسه رسولى وقتى عراقى‏ها، سنگر به سنگر شهرک الصخره در منطقه هویزه را مى‏کوبیدند و جلو مى‏آمدند. شهید رسولى تعدادى نارنجک به خود بست و منتظر سربازان دشمن شد. هنگامى که هشت تن از مزدوران دشمن به او نزدیک شدند، خود را میان آنها انداخت و با انفجار نارنجک‏ها همه را به هوا پرتاب کرد و خود نیز به فیض عظیم شهادت نایل گردید. او نوزده ساله و اهل آبادان بود.(15) حماسه افسر زابلى‏ هنگامى که عراقى‏ها براى گرفتن بستان، آن جا را با توپخانه سنگین مورد آتش گسترده خود قرار دادند، گروهبان محمدى رئیس پاسگاه سابله و معاونش، حیدرى به روستاى ما - که در شرق بستان قرار داشت - آمدند. آنها نیروى کافى نداشتند تا بتوانند با هجوم گسترده دشمن مقابله کنند. پاسگاه سابله تعداد اندکى نیروى مردمى داشت که براى حفاظت بود و نه رزم و نبرد. اما دیرى نگذشت که یک افسر بلند قامت زابلى با تنفگ 106 نزد ما آمد. از من پرسید: عراقى‏ها کجا هستند؟ گفتم: آن سوى رودخانه و در حال زدن پل براى عبور مى‏باشند. از او پرسیدم: چه گونه به مصاف با دشمن مى‏رود؟ اجازه دهد مردم به یاریش بشتابند. شجاعت و قدرت آن افسر زابلى در حرکات و گفتارش نمایان بود و اراده‏اى پولادین داشت. گفت: با تفنگ 106 مى‏جنگیم. شما اسلحه سنگین ندارید. وقتى آنجا بیایید؟ کشته مى‏شوید. بگذارید من آنجا بروم و با گلوله‏هایم تانک هایشان را منفجر سازم. من فرزندم محمد را همراهش فرستادم در کنار سد ساحلى رودخانه به ارزیابى تانک‏هاى دشمن پرداخت. قبل از آن که برود، به او گفتم: آیا نیروهایى که در مقابل خود قرا دارد را مى‏بینى؟ آیا بهتر نیست از جنگ با این همه تانک دست بردارى و خودت را به کشتن ندهى؟ گفت: من براى شهادت آمده‏ام. تسلیم در برابر دشمن، مرگبارتر از خود مرگ است. در سالت 15:11 دقیقه روز سوم مهرماه رزم آسمانى این افسر رشید با تانک‏هاى تیپ ابن الولید عراق آغاز شد. حدود سه تانک یا بیشتر منفجر کرد. فرمانده تانک عراقى به فرمانده تیپ گزارش داد که از سوى روستا به طرف ما شلیک مى‏شود و تلفاتى متحمّل شده‏ایم. فرمانده تیپ گفت: از سه نوع امکانات خود استفاده کنید و محل شلیک را به آتش بکشید. افسر زابلى بعد از تیراندازى، تغییر محل مى‏داد تا مورد شناسایى واقع نشود. گویى او یک لشکر مجهز بود. جنگ نابرابر افسر زابلى با تیپ این الولید 45 دقیقه طول کشید تا این که در ساعت 12 ظهر موشکى به سوى جیپ او شلیک شد و آن دلاور مرد به سوى آسمانها بال گشود.(16) خلوص سادات‏ چون منطقه عملیاتى والفجر 4 کوهستانى بود، به نیروى جوان نیاز داشتیم براى همین افراد سیگارى و پیر را از نیروهاى دیگر متمایز ساختیم. همین کار باعث رنجش بعضى از افراد شد. یکى از آنها پیرمردى به نام «سادات بزگوشى» بود. او روزى پیش من آمد و با حالتى افسرده و گریان گفت: من چهل سال است که سیگار مى‏کشم و 60 سال از عمرم سپرى شده است. با خدا و امام حسین(ع) پیمان شهادت بسته‏ام و براى رسیدن به هدفم در مقابل شما هم مى‏ایستم. خانواده و مشکلات زندگى نتوانسته مرا از هدف خود باز دارد. حالا شما به بهانه سیگارى بودن مى‏خواهید جلوى مرا بگیرید! این پیرمرد از رزمندگان مخلص و از عشایر با صفا بود. از درآمد چند رأس گوسفندى که داشت، براى رزمندگان، برنج، خرما و روغن تهیه مى‏کرد. وقتى پیرمرد، آن جملات را گفت: نتوانستم با احساسات پاک و شهادت طلبانه‏اش مقابله کنم. او را در عملیات شرکت دادم و در همان عملیات به لقاء اللّه رسید.(17) 18. راوى: رافعى، ر.ک: رنج و تبسم، ص 84 - 82 (رحمانیان، پیام آزادگان، تهران، اول: 86). 19. ر.ک: هویزه و هشت سال دفاع مقدّس، ص 166 و 167. 20. راوى: جلال جابرى، .ر.ک: تاریخ هویزه، ص 366. 21. راوى: محسن بن شایع، ر.ک: شدت آزادگان، ص 231 و 232. 22. راوى: برادر جواد صبور، ر.ک: اذان نابهنگام، ص 81 و 82 (وطن دوست کردگارى، اردبیل، اول: 86.)

تعداد مشاهده مقاله: 113