نگرش دوباره به عزت حسینى

دعاى مقبول‏ دعا وسیله‏اى است که انسان را در رسیدن به حق و رستن از آنچه مانع این راه است یارى مى‏رساند امام صادق(ع) فرمود: دعا محجوب و ممنوع است مگر اینکه دعا کننده بر محمد و آل محمّد صلوات بفرستد.(1) انسان ضعیف و ناقص در مقابل پروردگار بزرگ براى رفع کاستى‏ها و جبران کمبودهایش از یک سو و به اجابت رسیدن خواسته‏هاى بزرگ و کوچکش از سوى دیگر همواره دست به دعا بلند کرده و با آفریدگار جهان به گفتگو مى‏نشیند. زیرا به نیکى مى‏داند نزول باران الهى در پى تراکم ابرها صورت گرفته و اجابت درخواست‏هایش در پس دعاها نهفته و برآورده مى‏شود حضرت على(ع) فرمود: صلوات‏هاى شما سبب استجابت دعاهاى شما مى‏شود.(2) امام رضا(ع) به یکى از شیعیان فرمودند: در هنگام مشکلات از ما کمک بخواهید، خداوند در قرآن فرموده است: براى ما اسماى حسنى مى‏باشد. خدا را با آنها بخوانید.(3) امام صادق(ع) در توضیح همین آیه فرموده‏اند ما اسماى حسناى خدا هستیم، ایمان و دعا همراه با معرفت ما پذیرفته است.(4) صلوات در لغت به معناى دعا بوده و از آنجا که نماز مشتمل بر دعاست آن را صلاة گفته‏اند و به عبارتى صلوات: درود و دعایى است که بندگان رفعت مقام پیامبر(ص) و اهلبیتش را از خدا مى‏خواهند. که با بیان و شنیدن نامش مستحب است بر او صلوات بفرستند. آن حضرت فرمود: هر کس نام مرا بشنود و صلوات نفرستد خدا او را نمى‏آمرزد و از رحمت خدا دور است. صلوات نماز است که مخلوقات خداوند به منظور نزدیکى به بارگاهش به جاى مى‏آورند پس صلوة وسیله تقرّب مردم به پروردگار و صلوات وسیله تقرّب مردم به پیامبر(ص) است. از شعار تا شعور صلوات شعار همیشه زنده مسلمانان است که گذشت زمان نه تنها آن را به فراموشى نسپرده بلکه روز به روز عطش بیان این عبارت معنوى و ملکوتى بیشتر شده و جان براى درک و فهم مفاهیم آن تشنه‏تر مى‏گردد. قرائت صلوات در هر زمان و مکانى سفارش شده پیامبر خدا(ص) فرمود: هرجا که باشید بر من درود و صلوات بفرستید صلوات و درود شما به من خواهد رسید.(5) صلوات نوایى ملکوتى و پاس بخش تمامى ارزشهایى است که رسول خدا(ص) در دوران رسالتش تا سرحد جان براى احیاى آنها کوشید، به عبارتى دیگر صلوات شعارى شعورگونه و مشتمل بر توحید، نبوّت و معاد است. امام رضا(ع) فرمود: درود فرستادن بر محمّد و آل محمّد نزد خداوند متعال سبحان اللّه و لااله الّا اللّه و اللّه اکبر گفتن است.(6) بنابر روایات بسیار مندرج در متون دینى صلوات فرستادن از ارج و ثوابى عظیم برخوردار است خصوصاً براى انسان‏هایى که دستور حق را پذیرفته و مى‏کوشند در دایره بندگى از شعاع تا بندگى معبود تن خسته را جان بخشند و طلسم گرفتارى‏ها را با استعانت از بهترین خلق خدا یعنى نبى اکرم اسلام از هم بگسلند و با واسطه قرار دادن حضرتش به درک و کسب خوبى‏ها نائل آیند. درود بر پیامبر و اهلبیتش عهدى است با خدا در پذیرش این فرمان که فرمود: «انّ اللّه و ملائکته یصلّون على النبى یا ایهاالّذین آمنوا صلّوا علیه و سلّموا تسلیماً؛(7) خدا و فرشتگان بر پیامبرش درود مى‏فرستند، اى مؤمنان بر او درود فرستید و در برابرش تسلیم باشید.» صلوات نه تنها سلام بر پیامبر و آلش مى‏باشد بلکه تعاملى دوسویه است زیرا گوینده واقعى آن تحت تأثیر معنا و مفهوم این ذکر قرار گرفته، به سبب ارتباط با آن حضرت مى‏کوشد از آیین و شریعتش پیروى نماید. صلوات گرچه به لفظ و زبان بیان مى‏شود امّا در باطن کلامى برخاسته از عمق جان است که علاقه و محبّت را نثار شخصیتى مى‏کند که خود و خاندانش پیام رهایى‏بخش توحید را با صبر و شفقت نبوى به کام بندگان جویاى حق چشاند و آنها را از پیچ وخم گمراهى نجات داد و به ساحل امن دنیا و آخرت رهنمون ساخت. نماد محبت‏ بنابه فرموده قرآن کریم، پیامبر اجر رسالت خویش را در مودت اهل بیت اعلام نموده «قل لااسئلکم علیه اجراً الّا المودة فى‏القربى» از مهمترین وجوه صلوات دوستى آل پیامبر است، زیرا دل و زبان به حقیقتى شهادت مى‏دهند که پیامبر قبل از رحلتش آن را به عنوان امانت در بین مردم به جا گذاشت و همه را به حمایت و پیروى از خاندانش توصیه کرد، زیرا با تمسّک به آل محمّد(ص) است که راه از بیراهه شناخته مى‏شود و انسانها از گمراهى نجات مى‏یابند. آل محمّدى که به گفته ابوذر غفارى، چون آسمانند و کعبه و چون قبله‏اند و خورشید و چون ستارگان راهنمایند، و چون درخت زیتون که در قرآن ذکر شده است.(8) رویکرد مردم به ذکر اهل بیت برابر است با توجه آنها به حفظ احکام قرآن و سنت، برپایى عدالت، ارزش و کرامت انسانى و به عبارتى ذکر نام آنها در کنار نام پیامبر و فرستادن سلام بر آنها به معناى زنده نگه داشتن رسالت محمّدى(ص) است و این همان اداى حق پیامبرى است که با زحمت و مجاهدت بسیار امت را در شناخت اصول دین و انجام فروع دین یارى نمود و با رأفت و رحمت دل‏ها را به سوى اسلام کشاند. در روایت است که هر آن کس که بر دوستى آل محمد بمیرد گویا بر حال شهادت مرده است و آگاه باشید هر آن کس که بر دوستى آل محمّد بمیرد مورد مغفرت الهى قرار گرفته است. فخر رازى سه دلیل این محبت را با استناد به روایات چنین بر مى‏شمارد: 1- اهل بیت اولى‏ترین مصداق «القربى» 2- فاطمه، حسن و حسین محبوبترین افراد پیامبر خدا 3- همراه بودن لفظ آل محمّد با پیامبر گرامى در تشهد نماز «اللهم صل على محمّد و آل محمد». در روایتى قبولى نماز مشروط به صلوات بر پیامبر و آل اوست. من صلى صلوة ولم یصلّ فیها علىّ و على اهل بیتى لم تقبل منه. در کتب معتبر اهل سنت و بنابر نظر فقهاى آنان، آمده که: از جمله سنن نماز صلوات فرستادن است بر پیامبر، که بهترین نوع آن این است که بگویند: «اللهم صلّ على محمد و آل محمد(ص)» این درود در مذهب مالکى و حنفى مستحب و در مذهب شافعى و حنبلى فرض (واجب) است.(9) اهمیت و فضیلت صلوات‏ با برداشت از روایات فراوان پیرامون صلوات در مى‏یابیم آن‏چه تحت عنوان صلوات در قالب الفاظ و حروف آمده نازلترین مرتبه آن است و گرنه همانگونه که بیان شد صلوات در مراتب عالى، توحید و بندگى پروردگار و تسلیم محض ولایت رسول خدا(ص) و خاندان اوست. امام صادق(ع) فرمود: کسى که بر پیامبر صلى اللّه علیه و آله صلوات فرستد به این معناست که من به عهد و میثاقى که هنگام سخن خداوند که فرمود: آیا من پروردگار شما نیستم و همه گفتند: بلى پایدار مانده‏ام و این عهد و پیمان عبارت بود از: ربوبیت پروردگار و نبوت رسول خدا(ص) و امامت امیر مؤمنان على(ع)(10) ذکر شریف و الهى صلوات به فرموده صاحب آن، نگهدار انسان از شیطان و شفابخش بیمارى‏هاى ظاهرى و باطنى و راهنماى اوست به سعادت و هدایت. امام جعفر صادق(ع) در تفسیر عبارت «صلّوا علیه و سلّموا تسلیما» در آیه صلوات مى‏فرمایند: ثناى آن حضرت را بگویید و تسلیم شوید در برابر آنچه آن حضرت آورده است.(11) گرچه وصول به حقیقت صلوات، در مرتبه عالى فقط براى پیامبر(ص) و مخلصین از اولیاء اللّه محقق مى‏شود اما ذات باریتعالى بنابر رحمت فراگیرش از مقام قدسى و الهى صلوات را به شکل الفاظ و کلمات به عالم دنیا نازل نمود تا به واسطه آن بندگان را از حجاب‏هاى ظلمانى نجات داده و تمسّک جوینده به آن را به رشد و کمال برساند. از ابوعلقمه نقل است که روزى نماز صبح را با پیامبر بودیم، پس از آن رو به ما کرد و فرمود: اى یاران من دیشب عموى خود حمزه و برادرم جعفربن ابیطالب را در خواب دیدم از ایشان پرسیدم فدایتان شوم کدام اعمال را برتر یافتید؟ گفتند: بهترین اعمال را در سه چیز دیدیم: صلوات بر شما، آب دادن تشنگان و دوستى با على بن ابیطالب.(12) در روایتى دیگر اهمیت صلوات را اینگونه بیان شده، امام صادق(ع) به نقل از پیامبر(ص) مى‏فرمایند: هر که نزد او نام من آورده شود و او صلوات نفرستد، حق تعالى او را از بهشت دور گرداند.(13) در فضیلت صلوات نمونه‏هاى بسیارى از بزرگان و علماء نقل شده است که هر کدام تأثیرات صلوات را نشان داده است. براى رهایى از مشکلات یکى از دستورالعملهاى وارده ذکر صلوات مى‏باشد. آیة اللّه بهاء الدینى فرموده‏اند: براى رهایى از مشکلات راههایى هست، بهترین آنها که خود ما حس کرده‏ایم و به کمک آنها به حاجت‏هایمان رسیده‏ایم چهار چیز است. 1- نذر کردن گوسفند براى فقراء 2- خواندن حدیث کساء پى در پى 3- پرداخت صدقه 4- ختم صلوات.(14) از یاران امام صادق(ع) مى‏گوید: به امام عرض کردم، من داخل کعبه شدم و دعائى به خاطرم نیامد جز صلوات بر محمّد و آلش، امام فرمود: آگاه باش مانند تو در فضیلت و ثواب کسى از خانه خدا بیرون نیامده است.(15) ملائکه که به اطاعت از پروردگار فرستنده صلوات بر محمّد و آل محمّد هستند براى بندگانى که به این ذکر مشغولند از خدا طلب بخشش نمایند. رسول خدا(ص) فرمود: هر که بر من صلوات فرستد و خدا و فرشته بر او صلوات فرستند هر که مى‏خواهد بیش و هرکه مى‏خواهد کم فرستد.(16) شاید بتوان گفت کمتر ذکرى چون صلوات از اینهمه فضیلت و ثواب برخوردار است از امام باقر و امام صادق(ع) نقل شده که فرمودند: سنگین‏ترین چیزى که در روز قیامت در ترازو گذاشته مى‏شود صلوات بر محمّد و اهل بیت او مى‏باشد.(17) کیفیت صلوات‏ رسول خدا(ص) فرمود: به من با آواز بلند صلوات بفرستید زیرا آن نفاق را از بین مى‏برد.(18) وقتى آیه صلوات بر پیامبر نازل شد، اصحاب به آن حضرت گفتند یا رسول اللّه مى‏دانیم چگونه بر شما سلام کنیم امّا صلوات بر شما چگونه است، پیامبر فرمود: بگوئید: «اللّهم صلّ على محمّد و آل محمّد کما صلیت على آل ابراهیم انک حمید مجید، اللهم بارک على محمد و على آل محمد کما بارکت على آل ابراهیم انک حمید مجید.»(19) و امام جعفر صادق(ع) فرمودند: صلوات کامل این است: «اللّهم صلّ على محمد و آل محمد و عجل فرجهم»(20) یاد از آل پیامبر در صلوات، بیانگر شأن و مرتبت آنهاست و این تأکید تا جایى است که صلوات بدون آل پیامبر مطرود و ابتر است. پیامبر خدا فرمود: بر من درود ناتمام نفرستید گفتند: درود ناتمام کدام است. فرمود اینکه بگوئید: «اللّهم صلّ على محمد و آل محمد»(21) یکى از شرایط ورود به بهشت صلوات کامل بر پیامبر است. آن حضرت فرمودند: هر کس بر من صلوات بفرستد و بر خاندانم درود نفرستد بوى بهشت را استشمام نمى‏کند.(22) امام صادق(ع) مى‏فرماید: پدرم شنید که مردى به پرده کعبه آویخته مى‏گوید: اللّهم صلّ على محمد؛ بار خدایا رحمت فرست بر محمّد. پس پدرم به او فرمود: اى بنده خدا صلوات را بریده مکن حق ما را با ستم ضایع مکن، بگو: اللّهم صلّ على محمّد و آل محمّد.(23) و امام رضا(ع) در تفسیر آیه «و اذکر اسم ربه فصلى» بیان داشتند. مراد از این آیه آن است که هرگاه نام پروردگار متعال بر زبان آمد بر محمّد و آل محمّد(ص) درود و صلوات فرستاده شود.(24) آثار صلوات‏ در ذکر صلوات باید علاوه بر بیان لفظ به معنا و مفهوم آن نیز توجه داشت تا از تأثیرات آن بهره‏مند گردیم. رعایت آدابى چون طهارت، قطع امید از غیر، اخلاص در عمل، تفکر و تدبّر در فهم این عبارت شریف، دورى از وساوس شیطانى و نشاط و سرحالى به هنگام گفتن صلوات دستوراتى است که از رهبران و پیشوایان دینى براى حصول آثار بیشتر این شعار عبادى فرمان داده شده است. در ذکر صلوات بعضى آثار، دنیوى و برخى اخروى مى‏باشند و مواردى نیز هر دو را در بر دارند. آثار دنیوى صلوات‏ استجابت دعا در روایت نقل شده از معصومین آمده است که براى برآورده شدن حاجات خویش صلوات بفرستید. زیرا هر کس حاجتى دارد اگر ابتدا بر پیامبر و آلش صلوات بفرستد بعد حاجت خود را بگوید و دوباره صلوات ختم کند خدا کریم‏تر از آن است که دو طرف دعا را مستجاب نماید و وسط آن را جواب نگوید. زیرا صلوات موانع استجابت دعا را برطرف مى‏کند.(25) امام رضا(ع) فرمود کسى که بعد از نماز صبح و مغرب قبل از آن که از حالت نماز خارج شود بگوید.ان اللّه و ملائکته یصلون على النبى، یا ایّها الذین آمنوا صلّوا علیه و سلّموا تسلیماً؛ سپس بگوید: اللّهم صلّ على محمّد و آل محمّد؛ خداوند صد حاجت او را برآورده مى‏کند که هفتاد حاجت در دنیا و سى حاجت در آخرت است.(26) البته در همه این موارد صلوات گوینده باید با زبان و دل به دعایى که مى‏کند وطلبى که از پروردگار دارد مصرّ بوده، به فقر خویش و بى‏نیازى ذات الهى معترف باشد. درمان دردهاى روحى و روانى‏ حصول عافیت، توانگرى و بدست آوردن آنچه فراموش شده، رهایى از بخل و فقر از جمله آثار صلوات است که در روایات از آن سخن به میان آمده است. رسول خدا(ص) فرمود: صلوات فقر را بر طرف مى‏کند و به مردى که از فقر شکایت مى‏کرد فرمود: وقتى داخل خانه شدى سلام کن. خواه کسى در خانه باشد یا نباشد و بر من سلام بفرست و بعد از آن سوره اخلاص را بخوان، آن مرد چنان کرد و در اندک زمانى از فقر نجات یافت و توانگر شد و به دیگران نیز کمک مالى مى‏کرد.(27) و باز از آن حضرت روایت شده که وقتى چیزى را فراموش کردید بر من صلوات فرستید آن چیز به یادتان خواهد آمد.(28) پیامبر خدا(ص) به على(ع) فرمود: هرگاه امرى تو را اندوهگین ساخت بر پیامبر و آل او صلوات بفرست.(29) حاجى نورى نقل کرده است: حاج شیخ احمد بن شیخ زین الدین فرمود:شبى امام زین العابدین(ع) را در خواب دیدم، گفتم: آقا چه کار کنم تا همیشه به فکر قبر و قیامت باشم و توشه‏اى براى آن موقع جمع کنم؟ آقا چه کنم توفیق توبه پیدا کنم و عمل صالحى انجام دهم، ناراحتم چه کنم که توفیق و سعادت از من گرفته شده است؟ آن حضرت فرمود: اگر مى‏خواهى توفیق و سعادت پیدا کنى بر خودت لازم کن که همیشه بگویى: «اللّهم صلّ على محمّد و آل محمّد»(30) زنى شفاى پسر کور و کر خود را از رسول خدا(ص) خواست آن حضرت فرمود، برو و بر من بسیار صلوات بفرست. آن زن هم به هر قدمى که برمى‏داشت یک صلوات مى‏فرستاد چون به خانه رسید پسر او سالم شد...(31) آثار اخروى‏ از تأثیرات معنوى و اخروى صلوات مى‏توان به این موارد اشاره کرد: آمرزش گناهان‏ با استفاده از احادیث فراوان درمى‏یابیم که کفّاره گناهان صلوات بر محمّد و آل اوست، صلوات چون نورى انسان را بر صراط راهنمایى کرده و از آتش دوزخ نجات مى‏دهد. على(ع) فرمود: فرستادن صلوات بر پیامبر(ص) بهتر از آبى که آتش را خاموش کند گناهان را از بین مى‏برد.(32) امام رضا(ع) فرمود: کسى که از انجام عملى که گناهانش را جبران کند ناتوان است باید بر محمّد و آل او زیاد صلوات بفرستد، زیرا صلوات گناهان را به کلى پاک مى‏کند.(33) رهایى از آتش دوزخى که به واسطه انجام گناهان براى خود تدارک دیده‏ایم با صلوات مُیسّر خواهد بود. صباح بن سبابه گوید امام صادق(ع) به من فرمود: آیا دعایى به تو بیاموزم که تو را از آتش جهنم حفظ کند عرض کردم آرى، فرمود: پس از دمیدن سپیده صبح صد بار بگو: «اللّهم صلّ على محمّد و آل محمّد.»(34) بهره‏مندى از شفاعت پیامبر به وسیله صلوات انسان مقام قرب به رسول خدا را به دست مى‏آورد و زمانى که دل و زبان از سر عشق و محبت به آن حضرت درود مى‏فرستد شفاعتش را نصیب خویش مى‏گرداند. پیامبر خدا(ص) به على(ع) فرمود: یا على هر کس به من هر روز و هر شب صلوات فرستد شفاعتم بر او واجب مى‏شود اگر چه گناهانش از گناهان بزرگ باشد.(35) امام صادق(ع) فرمودند: روزهاى هفته با چهره‏اى که معرف بنده‏ها باشد در قیامت حاضر مى‏شوند طورى که جمعه پیشاپیش دیگر روزها درب بهشت مى‏ایستد و دیگر ایام پشت سرش قرار مى‏گیرند، آن گاه از کسى که در روز جمعه صلوات فرستاده است شفاعت مى‏کند.(36) اوقات صلوات‏ صلوات همیشه و در همه جا ارزشمند و قرین با پاداش و آثار بسیار است ولى در بعضى موارد از فضیلت بیشترى برخوردار است. از جمله، هنگام نام بردن پیامبر خصوصاً نام محمّد(ص)، ورود و خروج از مسجد، صلوات بعد از نمازها، در قنوت نماز، زمان طلب حاجت از خدا، روز و شب جمعه و هنگام ذبح حیوانات.... امام صادق(ع) فرمود: هیچ عملى در روز جمعه برتر از صلوات بر محمّد و آل محمّد نیست.(37) حضور در مجالسى که ذکر پیامبر و ائمه اطهار و مدح آن بزرگان مى‏شود پسندیده و مستحب است. شخصى بسیار زاهد و عابد و گوشه‏گیر بود و در مجالس حاضر نمى‏شد، روزى در مجلس سخنرانى شرکت نمود و سبب تعجب دیگران شد، علت حضورش را پرسیدند؟ گفت: رسول خدا(ص) را در خواب دیدم که به من فرمود: به مجلس فلان واعظ برو که زیاد بر من صلوات مى‏فرستد و از او خشنودم.(38) از اوقات مهم براى صلوات روز و شب جمعه است، امام صادق(ع) فرمود: در آخر روز پنجشنبه و شب جمعه جمعى از ملائکه از آسمان فرود مى‏آیند که قلم‏هایى از طلا و لوح‏هایى از نقره همراه آنان است و در آخر روز پنجشنبه، شب جمعه و روز جمعه تا وقت غروب چیزى جز صلوات بر پیغمبر و آل آن حضرت را نمى‏نویسند.(39) و باز امام صادق (ع) فرمود: هر کس بین نمازهاى ظهر و عصر بر پیغمبر خدا و آل او درود فرستد آن دعا برابر با هفتاد رکعت نماز خواهد بود.(40) ذکر ختم صلوات‏ از ختم‏هاى مجرب که مورد توجه بزرگان دین است و هر حاجتمندى بدان متوسل گردد از عافیت و رحمت برخوردار مى‏شود ختم صلوات است. رسول خدا فرمود: هر کس یک مرتبه صلوات فرستد خدا عافیت را بر او مى‏گشاید و حاجت معنوى و مادى، دنیایى و اخروى او را به حرمت صلوات بر آورده مى‏گرداند.(41) مسلماً در این مواقع، طهارت، خلوص نیت و حضور قلب نقش اساسى دارد به علاوه اینکه در ختم صلوات باید به زمان، مکان و عددى که براى بیان این ذکر در نظر مى‏گیریم توجه داشته باشیم بهتر است صلوات را به تعداد عدد نام معصومین و یا اعداد 3،10،100،1000 فرستاد و یا به تعداد 14، 1400،14000 و به نیت حضرات معصومین و یا عدد ابجد صلوات عدد 557 ختم نمود. اگر براى برآورده شدن حوائج و رفع گرفتارى‏ها صلوات مى‏فرستیم آن را به عدد نام مبارک رسول خدا(ص) که 92 مى‏باشد و یا نام على(ع) که 110 است قرائت نمائیم. پى‏نوشت‏ها: - 1. بحارالانوار، ج 94، ص 65. 2. همان، ص 50. 3. همان، ص 4. 4. خصال، شیخ صدوق، ج 2،ص 155. 5. جلاء الافهام، ص 18. 6. عیون اخبارالرضا، ج 1، ص 294. 7. سوره احزاب، آیه 56. 8. تاریخ یعقوبى، ج 2، ص 171. 9. منهج الصادقین، ج 7، ص 357. 10. الانوار الساطعه، ج 4، ص 311 و 323. 11. بحار، ج 94، ص 60. 12. منهج الصادقین، ج 7، ص 361. 13. اصول کافى، ج 6، ص 91. 14. آیت بصیرت. 15. ثواب الاعمال، ص 345. 16. کافى، ج 6، ص 84. 17. سفینةالبحار، ج 3، ص 125. 18. کافى، ج 6، ص 87. 19. بحار، ج 94، ص 49. 20. سفینةالبحار، ج 2، ص 49. 21. آثار و برکات صلوات، ص 100. 22. بحار، ج 94، ص 186. 23. کافى، ج 6، ص 91. 24. آثار و برکات صلوات، ص 37. 25. اصول کافى، ج 6، ص 89. 26. سفینة البحار، ج 2، ص 50. 27. آثار و برکات صلوات، ص 47. 28. داستانهاى صلوات، ص 26. 29. کنزالعمال، ج 1، ص 181. 30. دارالسلام، نورى، ص 123. 31. صلوات کلید حل مشکلات، ص 25. 32. ثواب الاعمال، ص 342. 33. سفینةالبحار، ج 3، ص 125. 34. ثواب الاعمال، ص 342. 35. بحار، ج 91، ص 93. 36. بحار، ج 86، ص 353. 37. آثار و برکات صلوات، ص 107. 38. شرح فضائل صلوات، اردکانى، ص 92. 39. آثار و برکات صلوات، ص 97. 40. مستدرک الوسائل، ج 1، ص 424. 41. جامع الاخبار، ص 97.

تعداد مشاهده مقاله: 109