تأثیر دخانیات بر بدن انسان

خودکشی و دیگر کشی تدریجی با دخانیات3

دکتر سید حسن عارفی

تأثیر دخانیات بطور مستقیم یا غیر مستقیم بر روی قسمتهای مختلف بدن انسان

1ـ سیانات موجود در دخانیات مانع استفاده بافتهای بدن از اکسیژن می شود.

2ـ مصرف دخانیات با نقصی که در جدار عروق ایجاد می کند، سبب عبور بیش از معمول چربی های جاری در خون به دیواره عروق می شود و بعلت نقصی که در خارج شدن چربی از جدار عروق بوجود می آورد نیز سبب بروز تصلب شرائین زودرس می شود.

3ـ مصرف دخانیات سبب می شود که کربن منواکسید که در دود دخانیات وجود دارد با هموگلوبین خون ترکیب شده و این مجموعه ایجاد عوارض ذیل را می نماید:

الف ـ انتقال اکسیژن به نسوج مختلف نقص پیدا می کند.

ب ـ به علت عدم تامین احتیاجات اکسیژن بطور کاذب مقدار بیشتری خون در بدن ساخته می شود که غلظت خون را افزایش می دهد که سبب کندی جریان خون ودر بعضی موارد انسداد جریان خون می شود.

پ ـ مانع استفاده عضله قلب از اکسیژن جاری خون می شود.

ت ـ سبب خرابی سلولهای پوششی دیواره عروق می شود که قابلیت نفوذ پذیری دیواره رگ را نسبت به چربی ها افزایش می دهد.

ث ـ بالارفتن سطح خونی مجموعه اکسید کربن وهموگلوبین در حدود 10ـ5% سبب نقص در کارهای فیزیکی ومغزی می شود.

4ـ مصرف دخانیات سبب افزایش سرعت ضربان قلب می شود.

5ـ مصرف دخانیات سبب تشدید دردهای آنژین قلبی می شود.

6ـ لنگیدن متناوب و درد عضلات ساق پا در معتادین به دخانیات شایعتر از غیر معتادین است.

7ـ مصرف دخانیات احتمال بیماریهای مزمن ریوی مثل برونشیت مزمن، آمفیزم ریوی و بیماریهای انسدادی مزمن ریوی و بیماریهای قلبی ریوی را افزایش می دهد.

8ـ تنگی نفس وخلط چرکی در معتادین دخانیات بیشتر از غیر معتادین است.

9ـ مصرف دخانیات با ایجاد بیماریهای متذکر شده در فوق سبب اختلال در مبادله گازهای خونی می شوند.

10ـ مصرف دخانیات سبب تنگی راههای هوائی ریه و سبب حمله آسم برونشیت وتشدید حمله آسم می شود.

11ـ مصرف دخانیات با خراب کردن مژکهای داخل راههای هوائی در ریه عمل نظافت مجاری هوائی ریه وخارج کردن ذرات خارجی ومواد زاید از ریه را مختل می کنند.

12ـ مصرف دخانیات حداکثر فشار خون شریانی را بمقدار 15 میلی متر جیوه بالا می برند.

13ـ مصرف دخانیات حداقل فشار خون شریانی را بمقدار 10 میلی متر جیوه بالا می برند.

14ـ جریان خون عروق قلب با مصرف دخانیات کاهش پیدا می کند.

15ـ خاصیت چسبندگی پلاکتها و احتمال ایجاد لخته های خون در رگها با استعمال دخانیات افزایش می یابد.

16ـ مصرف دخانیات سبب افزایش اسیدهای آزاد خون می شود. افزایش اسیدهای چرب آزاد در خون احتمال نامنظمی های قلب و مرگ های ناگهانی را زیاد می کند.

17ـ مصرف دخانیات مهمترین عامل مؤثر در بسته شدن رگهای دستها و پاها در جوانان می باشد بیماری که بوجود می آید بنام «ترومبوانژیت ابلی ترانت» معروف است که به قطع اندام بیمار منتهی می شود.

18ـ مصرف دخانیات سبب ظاهر شدن سندم ریتو (تغییر رنگ انتهاها وسردی و گاهی درد انتها) و یا تشدید تظاهرات بیماری می شود.

19ـ مصرف دخانیات در بیماران فشار خونی احتمال پاره شدن عروق بزرگ (أنوات) ومغز را زیاد می کند.

20ـ سکته مغزی در معتادین به دخانیات شایعتر از غیر معتادین است.

21ـ سکته های قلبی در معتادین به دخانیات بیش از غیر معتادین دیده می شود وعلت آن انسداد عروق قلب است.

22ـ مصرف دخانیات اگر همراه عوامل دیگر ایجاد کننده بیماریهای قلب و عروق باشد (مثلاً چاقی، بالابودن چربی های خون، بالا بودن قند خون، بالابودن فشار خون شریانی، عصبانیت، عدم تحرک تمایل ارثی در بروز بیماریهای قلبی و عروقی زودرس) احتمال بیماریهای قلبی وعروقی را چندین برابر بیشتر می کند.

23ـ مصرف دخانیات در بیمارانی که مبتلی به بالا بودن فشار خون شریانی می باشند احتمال بروز فشار خون وخیم وعوارض شدید را زیاد می کند.

24ـ نامنظمی های قلب در معتادین به دخانیات شایعتر است.

25ـ مصرف دخانیات در خانمهائی که قرصهای ضد حاملگی نیز مصرف می کنند، احتمال انفارکتوس قلبی را 5 برابر بیش از اشخاص غیر معتاد به دخانیات می کند.

26ـ کسانی که بعد از سکته های قلبی به مصرف دخانیات ادامه می دهند، احتمال سکته مجدد و مرگ بیشتر از کسانی خواهد بود که بعد از سکته اول دخانیات را ترک کرده اند.

27ـ عروق پیوند شده بعد از جراحی عروق قلب با مصرف دخانیات زودتر از انتظار مسدود می شوند.

28ـ درصد مرگ ومیر ناشی از اترواسکلروز عروق بزرگ وایجاد انوریسم أورت در مردان معتاد به دخانیات بیش از زنان است.

29ـ مصرف دخانیات ضایعات عروق ته چشم مبتلایان به دیابت را تسریع می کند.

30ـ مصرف دخانیات با افزایش هورمن وازو پرسین از هییوقیر خلفی سبب انقباض وتنگ شدن عروق کرونر می شود.

31ـ مصرف دخانیات سبب افزایش ترشح نورادرنالین و ادرنالین وعوارض ناشی از اثرات هورمونهای فوق می شود.(سرعت ضربان قلب، افزایش قدرت انقباضی قلب، افزایش بازده قلب).

32ـ مصرف دخانیات سبب کاهش جریان خون پوست وسردی پوست می شود.

33ـ مرگ ناگهانی در سنین 64ـ 45 سالگی در معتادین به دخانیات 3ـ2 برابر شایعتر از غیر معتادین به دخانیات است.

34ـ چربی های نوع لیپو پروتئین با تراکم زیاد که اثر حفاظتی در مقابل تصلب شرائین دارد درمعتادین به دخانیات کاهش می یابد.

35ـ چربی های نوع لیپو پروتئین با تراکم کم با مصرف دخانیات زیاد می شود وافزایش این چربی ها احتمال تصلب شرائین را زیاد می کند.

36ـ مصرف دخانیات در خانمها ایجاد قیافه ای عضلانی و مردانه می کند.

37ـ مصرف دخانیات سبب یائسگی زودرس می شود.

38ـ مصرف دخانیات در خانمها سبب کاهش سطح استروژن خون می شود. بدین دلیل استئوپروز (پوکی استخوان) در خانمهای معتاد به دخانیات شایعتر است.

39ـ مصرف دخانیات سبب کاهش تستووسترون (هورمون مرد) در مردان می شود.

40ـ گلبولهای سفید خون معتادین به دخانیات بیش از افراد غیر معتاد است.

41ـ نیمه عمر پلاکتهای خون در معتادین به دخانیات کوتاهتر از غیر معتادین است.

42ـ وزن نوزادانی که از مادران معتاد به دخانیات متولد می شوند کمتر از معمول است.

43ـ متولد شدن نوزاد مرده از مادران معتاد به دخانیات شایعتر از مادران غیر معتاد است.

44ـ مرگ ومیر نوزادان در هفته های اول بعد از تولد در مادران معتاد به دخانیات شایعتر از غیر معتادین است.

45ـ مصرف دخانیات سبب افزایش انقباضات رحم می شود.

46ـ مصرف دخانیات در مادران حامله سبب کاهش حرکات تنفسی جنین می شود.

47ـ مرگ ناگهانی در گهواره در نوزادانی که یکی یا هر دو والدین آنها معتاد به دخانیات است شایعتر از غیر معتادین است.

48ـ مصرف دخانیات در بعضی موارد ایجاد کوری نقطه ای در منطقه وسطای بینائی به رنگ قرمز و آبی می کند.

49ـ مصرف دخانیات با افزایش آنزیمهای میکروزومال کبد سبب کاهش اثرات بعضی داروها می شود.

50ـ اثرات مواد مخدره با مصرف دخانیات کاهش می یابد.

51ـ مصرف دخانیات ایجاد پیری زودرس و ظاهر شدن چین و چروک در کناره خارجی حدقه چشم می کند.

52ـ بیماری کولیت اولسروز با تجویز نکوتین قابل درمان است ومصرف آن مانع ظاهر شدن بیماری می شود.

53ـ مصرف دخانیات سبب باریک شدن مجاری هوائی کوچک و بزرگ ریه می شود.

54ـ در صورتی که شخصی به کمبود «آلفا یک اتتی تر پسینی» مبتلی باشد مصرف دخانیات سبب ایجاد بروز آمفیزم ریوی می شود.

55ـ مرگ و میر به علت پنومونی وانفلوانزا در معتادین به دخانیات شایع تر از غیر معتادین است.

56ـ عوارض تنفسی بعد از اعمال جراحی در معتادین به دخانیات بیشتر از غیر معتادین است.

57ـ پنوموتراکس خود بخودی (هوا در اطاف ریه) در معتادین به دخانیات شایعتر از غیر معتادین است.

58ـ بیماریهای دندانی و لثه در معتادین به دخانیات شایعتر از غیر معتادین است.

59ـ لارنژیت مزمن در معتادین به دخانیات شایعتر از غیر معتادین است.

60ـ مصرف دخانیات سبب تغییر شکل سلولهای مجاری هوائی ریه و در نهایت ایجاد سلولهای سرطانی و تومور سرطانی می کند.

61ـ سرطان ریه از نوع «اسکواموس سل کارسینوما» در معتادین به دخانیات در حدود 12ـ10 برابر شایعتر از غیر معتادین است.

62ـ مقاومت راههای هوائی ریه در معتادین به دخانیات افزایش پیدا می کند.

63ـ ترشحات موکوس مجاری هوائی ریه در معتادین به دخانیات بیش از غیر معتادین است.

64ـ معتادین به دخانیات به علت اثر کشنده دخانیات بر روی تمام سلولهای بدن وکاهش مقاومت بدن در مقابل بیماریها 45% بیشتر از غیر معتادین در طول سال استعلاجی دریافت می کنند. در انگلستان استعلاجی معتادین به دخانیات در حدود 35 میلیون روز در سال است.

65ـ سالها قبل از ظاهر شدن علائم تنگی نفس وسرفه وخلط در معتادین به دخانیات تستهای ریوی مختل شده است.

66ـ معتادین به دخانیات استعداد بیشتری به مبتلی شدن آنفلوانزا در اپی دمی آنفلوانزا دارند تا اشخاص غیر معتاد.

67ـ معتادین به دخانیات بعد از هر بیماری دیرتر بهبودی کامل پیدا می کنند تا غیر معتادین.

68ـ به علت وجود کادمیوم در دود دخانیات، کادمیوم در کبد، کلیه و ریه معتادین به دخانیات بیشتر از غیر معتادین است. کادمیوم در ایجاد آمفیزم ریوی این بیماران مؤثر است.

69ـ زخم اثنی عشر ومعده در معتادین به دخانیات شایعتر از غیر معتادین است.

70ـ مصرف دخانیات مانع یا باعث تاخیر در بهبودی زخمهای دستگاه گوارش می شود.

71ـ مصرف دخانیات سبب کاهش فشار اسفنگترمری، پیلور می شود که اختلالات گوارشی شدید را بدنبال خواهد داشت.

72ـ ترشحات بی کربنات پانکراس در معتادین به دخانیات کاهش می یابد که این خود اختلالات گوارشی ایجاد می کند.

73ـ کارکنان کارخانجات آسبستوز اگر معتاد به دخانیات نباشند احتمال مبتلی شدن به سرطان ریه برابر افراد عادی اجتماع است ولی اشخاصی که در کارخانجات آسبستوز کار می کنند اگر معتاد به دخانیات باشند احتمال آنکه به سرطان ریه مبتلی شوند بسیار زیاد است.

74ـ کارکنان معادن اورانیوم اگر معتاد به دخانیات باشند احتمال آنکه به سرطان ریه از نوع اسمال سل کارسینوما مبتلا شوند زیادتر از کارکنانی است که ابداً سیگار نمی کشند.

سرطان و استعمال دخانیات

راجع به اثر سرطانزائی دخانیات شکی وجود ندارد وتمام مطالعات ثابت کرده اند که مواد سرطان زای موجود در دود حاصل از سوختن توتون ایجاد سرطان می کند.

علت 90% سرطانهای ریه دخانیات است و علت 40% کل سرطانهای انسانها دخانیات می باشد مطالعات آماری نشان می دهد که هر چه بر تعداد سیگارهای مصرف شده افزوده می شود احتمال بروز سرطان را زیادتر می کند.

ایجاد سرطان در معتادین به دخانیات ارتباط با مقدار دخانیات مصرف شده وطول زمانی دارد که مواد  سرطان زا وارد بدن می شوند.

سرطانهای دهان، حلق، حنجره و قسمت فوقانی دستگاه گوارش در معتادین به پیپ وسیگار برگ شایعتر از سیگارکشهای معمولی است. زیرا معتادین به پیپ وسیگاربرگ دود حاصل از سوختن توتون پیپ را فرو نمی دهند بر عکس سرطان ریه در سیگارکشهای معمولی شایعتر از پیپ کشها می باشد.

بنابراین مجاورت مواد سرطان زای موجود در دود حاصل از دخانیات در زمان معین برای ایجاد سرطان ضروری است و هر چه تعداد سیگار وطول مدت اعتیاد افزایش یابد این احتمال بیشتر خواهد شد به عبارت دیگر اگر شخصی از نظر ارثی استعداد مبتلی شدن به سرطان را داشته باشد و مدت کافی دخانیات مصرف کند احتمال آنکه به سرطان مبتلی شود بیش از فردی است که استعداد مبتلی شدن به سرطان را ندارد. چون در حال حاضر نمی توان با هیچ وسیله پزشکی این استعداد را مشخص کرد، بنابراین از نقطه نظر طب پیشگیری این عامل سرطان زا باید از ورطه گیتی حذف شود. از نظر آماری تا بیست سال پیش سرطان ریه خانمها نادر بود ولی به تدریج که به تعداد معتادین زن اضافه شد سرطانهای ریه و نقاط دیگر در خانمها شایع شد واین نقیصه نابرابری زن و مرد هم از بین رفت. اخیراً آمار قبرستانها تعداد زنها و مردهائی که مبتلی به سرطانها می باشند را یکسان نشان می دهد واین ناشی از معتاد شدن خانمها به دخانیات است.

در معتادین به دخانیات دونوع سرطان ریه شایع است:

1ـ اسکواموس سل کارسینوما.

2ـ اوت سل کارسینوما.

اشخاصی که معتاد به دخانیات می باشند در شهرهای آلوده در هوای آلوده به دود کارخانجات و ماشین ها ومه بیش از افرادی که معتاد به دخانیات نیستند ودر همان محیط زندگی می کنند به سرطانهای فوق مبتلی می شوند بنابراین آنچه احتمال سرطانها بخصوص سرطان ریه را امروزه فراوانتر نموده است مصرف دخانیات است. همانگونه که قبلاً  ذکر شد عوارض ناشی از مصرف دخانیات ناشی از مجاورت بافتهای مختلف بدن در مقابل مواد حاصل از دود توتون است بنابراین هر چه مقدار استعمال دخانیات مصرفی بیشتر باشد وپکهای زده شده عمیق باشند احتمال سرطانزائی وسکته زائی سیگاربیشتر خواهد بود.

فردی که 9ـ1 عدد در روز سیگار می کشد احتمال آنکه بسرطان ریه مبتلی شود کمتر از کسی است که 40ـ 30 عدد در روز سیگار می کشد ولی مطابق منحنی آماری مصرف یک سیگار احتمال بروز سرطان وسکته را در معتادین بیش از اشخاصی خواهد نمود که ابداً معتاد نیست و به عبارت ساده تر استعمال 3ـ1 سیگار در روز نیز بدون ضرر نیست.

استعمال دخانیات باعث سرطانهای ذیل می شود:

1ـ سرطان ریه.

2ـ سرطان حنجره.

3ـ سرطان مثانه.

4ـ سرطان مری.

5ـ سرطان معده.

6ـ سرطان حلق.

7ـ سرطان زبان.

8ـ سرطان لوزه.

9ـ سرطان لب.

10ـ سرطان کف دهان.

11ـ سرطان غد  بزاقی.

12ـ سرطان روده.

13ـ سرطان پانکراس.

14ـ سرطان پرستات.

15ـ سرطان از نوع لنفوم.

ارتباط بین مصرف دخانیات وافزایش مرگ ومیر

مطابق مطالعات دانشمندانی مثل «هیل» و «دال» از انگلستان و «هاموند» از آمریکا و دهها دانشمند دیگر مرگ و میر به علل بیماریهای قلبی وعروقی و ریوی وسرطانها در بین معتادین به دخانیات در سنین 64ـ45 شایعتر از غیر معتادین است.

عوامل دیگری در ارتباط با مرگ و میر به علت مصرف دخانیات مؤثر است مثلا وجود فشار خون، بیماری قند، چربی خون بالا، شخصیت هیجانی و عصبانی، سنی که پدر یا مادر یا اقوام نزدیک فوت شده اند. اگر پدر یا فامیل پدر در سن پائین به علت سکته قلبی فوت شده استعمال دخانیات در اعقاب متوفی سبب سکته قلبی زودرس تر خواهد شد. وبر عکس اگر والدین شخصی در سنین بالا زنده اند احتمال مرگ زودرس به علت مصرف دخانیات در چنین فردی ضعیف تر است.

اثر دخانیات بر روی سیستم ایمنی بدن

مصرف دخانیات ایجاد نقص در سیستم ایمنی بدن می کند بهمین دلیل اشخاص معتاد بیش از غیر معتادین استعداد به عفونت وبیماریهای میکروبی را دارند. سطح خونی ایمنبوگلوبولین در معتادین به دخانیات پائین تر از غیر معتادین است. بهمین دلیل افراد معتاد اعمال جراحی را به خوبی تحمل نمی کنند و در مقابل یک سرماخوردگی ساده مدتها استعلامی دریافت می کنند.

ضرر مصرف کننده های دخانیات به افراد غیر معتاد

دود حاصل از سوختن یک سیگار معمولی نه تنها برای شخص معتاد بلکه برای افراد غیر معتاد مضر است. بطور متوسط 90% ذرات حاصل از سوختن توتون در یک سیگار در ریه شخص سیگارکش جذب می شود و 10% آن در هوا پراکنده شده و به داخل ریه دیگران وارد می شود و نیز کربن منواکسید دود حاصل از سوختن سیگار معمولی 60% آن وارد ریه شخص کشنده سیگار و40% منواکسید کربن در فضای محیط پراکنده می شود.

بررسی های دقیق نشان می دهد در صورتی که در محیطی دخانیات توسط معتادین مصرف شود افراد غیر معتاد کم وبیش به همان بیماریهائی مبتلی می شوند که معتادین مبتلی می شوند. به عبارت دیگر معتادین نه تنها بتدریج برای خود بیماری می آفرینند و آتش بر کاشانه خود می زنند و می سوزانند بلکه در حقوق حقه دیگران دخالت کرده وبا آلوده کردن محیط برای دیگران بیماری خلق می کنند. استعمال دخانیات توسط یک یا هر دو والدین در محیط خانه سبب افزایش مرگ ومیر نوزادان در گهواره می شود. و چنین نوزادان بیش از نوزادانی که والدین آنها دخانیات مصرف نمی کنند به بیماریهای ریوی مبتلی می شوند. ژاپنی ها ثابت کردند که زنانی که معتاد به دخانیات نیستند ولی شوهر آنها دخانیات مصرف می کنند بیشتر از دیگران به سرطان ریه مبتلی می شوند.

ادامه دارد

 

تعداد مشاهده مقاله: 134