حج نموداری‌ از عبادت اجتماعی‌ در اسلام

حجة الاسلام والمسلمین هاشمی‌ رفسنجانی‌

عظیم ترین کنگره جهان  متشکل از مسلمانانی از سراسر جهان در چند روز مخصوص ( ایاماً معدودات ) از اقصی‌ نقاط عالم به گرد خانه̾ خدا،‌خانه ای‌ که برای‌ ناس وضع شده تشکیل می‌شود.

این کنگره̾ عظیم گذشته از اینکه بُعد عبادی مخصوص به خود دارد و باید قبل از ورود به آن، از هر نظر برای عازمان بیت الحرام آموزش داده شود، بُعد سیاسی اجتماعی‌ آن نیز از ویژگی خاصّی برخوردار است و همانگونه که امام عزیزمان مکرر فرموده اند،‌ حج بهترین و مناسب ترین مکانی است که در آن،‌ مسائل و مشکلات مسلمانان بررسی و حل می‌ شود.

و از آنجا که امام عزیزمان از سالهای متمادی‌،‌هر سال در این رابطه پیام می‌دهند،‌و برای‌ آن اجتماع مهم که سرنوشت مسلمانان تأثیر بسزائی‌ دارد،‌ بالاترین ارزش را قائلند و از آنجا که آموزش این مسائل نیاز به زمان دارد و از اهمیت بسیاری برخوردار است،‌مجله پاسدار اسلام سعی بر این دارد که همانند دو سال پیش در این چند ماه که به استقبال ایام حج می رویم، مطالبی‌ جالب و مفید در رابطه با مناسک حج و کیفیت استفاده از این عبادت سیاسی اجتماعی در آن جمع چند میلیونی‌ که مسلمانان از سراسر نقاط جهان به آنجا سرازیر می شوند،‌برای‌ کلیه زائران و راهیان خانه خدا و علاقمندان به مکتب و آنان که در پی‌ آموختن مسائل دینی هستند،‌ توسط دانشمندان متعهد و متخصصین مسائل دینی‌ و نویسندگان مؤمن،‌ منتشر سازد که از این شماره بخش اوّل آن بحثی تحت عنوان « حج،‌نموداری از عبادت اجتماعی‌ در اسلام » از جناب حجة الاسلام و المسلمین هاشمی رفسنجانی به چاپ می رسد و حاوی‌ نکات بسیار ارزنده ای‌ در این رابطه است که هم برای‌ راهیان خانه خدا و هم برای روحانیون اعزامی در کاروانهای حج و هم برای‌ سایر برادران و خواهرانی که برای فراگیری‌ مسائل اسلامی،‌علاقه نشان می دهند،‌مفید و سازنده است.

به امید اینکه خداوند توفیق دهد،‌و در چند ماه آینده با نشر مقالات و بحثهای آموزنده و سازنده در این رابطه، گامی هر چند کوچک برداریم و مقداری از دین خود را ادا کنیم و با امید اینکه مورد توجه برادران و خواهران عزیز قرار گیرد،‌هر گونه پیشنهاد و انتقادی را در این زمینه پذیرا هستیم.                                                                  والسلام.

حج یکی از مظاهر تبلور ماهیت معارف و مقررات اسلام است که به تنهائی می تواند مشخص ویژگیهای اسلام و معرف این مکتب انسان ساز باشد.

تمام ابعاد حج را نمی توان در یک بحث گنجاند و نه تاکنون به طور مستقصی و مفصّل روی آن کار شده است. ما باید در کنار سایر اقداماتی که برای‌ شناخت و معرّفی اسلام می کنیم، در مورد حج هم ـ چه در میدان اندیشه و چه در میدان عمل ـ چنین کاری را انجام دهیم.

·        مع الاسف ابعاد مختلف این فریضه عظیم سرنوشت ساز به واسطه انحراف های حکومت های جور در کشور های اسلامی و آخوند های فرومایه درباری... در پرده ابهام باقی مانده است.                                            امام خمینی

جنبه اجتماعی احکام اسلام

سخنی که به طور قاطع می توان بیان داشت این است که : جنبه اجتماعی دستورات اجرائی و عملی و تعلیمات و معارف اسلام نسبت به نیازهای فردی و تکامل شخصی افزونی‌دارد و در این مطلب هیچ اغراقی نیست اگر گفته شود که : توجهات فردی که در معارف اسلام هست، ضمن اینکه خود اصالتی‌ دارد، جنبه مهم تری‌ برای تکامل جامعه دارد.

البته به نظر می رسد که دید قرآن و اسلام این است که جامعه را بدون اصلاح فرد نمی توان اصلاح کرد و از این روی‌، یک سلسله برنامه هائی برای تک تک افراد تنظیم شده ولی‌ هیچ وقت و در هیچ جا غفلت نشده که این فردسازی و انسان سازی برای‌ ایجاد جامعه̾ بهتر است. و آنجا هم که نظر اسلام را درباره جامعه بررسی می کنیم،‌درمی یابیم که خود جامعه نیز پلی‌ است برای‌ ساختن افراد یعنی‌ اسلام از فرد شروع می کند و به جامعه می رسد و دوباره از جامعه برای ساختن  فرد استفاده می نماید.

از نظر تحلیل منطقی هم، مطلب کاملاً صحیح است. پس اگر ما بخواهیم مجموعه سالمی داشته باشیم، هم باید مجموعه̾ ترکیبی آن درست باشد و هم باید تک تک اجزاء آن مجموعه،‌صحیح و سالم باشد. اگر ـ مثلا ـ در ساختمانی‌، ابزار و مصالح آن ساختمان معیوب باشد،‌ممکن نیست آن ساختمان مفید و مؤثر قرار گیرد و اگر ابزار و وسائل خوبی باشد ولی ترکیب درستی نداشته باشد بازهم، لغو و بیهوده است.

به نظر من عبادات و  اجتماعیات اسلام مانند چنین چیزی است ؛ اصلاً وقتی‌انسان فکر می‌کند، یک عبادت محضی که هیچ توجه به اجتماع در آن نباشد،‌در اسلام نمی توان پیدا کرد. شاید فردی‌ ترین عبادتی که ما در معارف اسلامی داریم،‌ نماز شب باشد که در دل شب،‌در تاریکی خانه و به تنهائی برگزار می شود. و با اینکه تمام معیارهای خلوت در این نماز مراعات شده و کاملاً فردی به نظر می رسد، در  همان حال می بینیم وقتی خداوند به پیامبرش دستور می‌دهد که باید شب را نماز بخوانی و پاسی از آن را به عبادت بگذرانی چنین می فرماید.

« قُمِ الّیْلَ اِلّا قَلیلاً. نِصْفَهُ اَوِ انْقُصْ مِنْهُ قَلیلاً. اَوْزِدْ عَلَیْهِ وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتیلاً. اِنّا سَنُلْقی عَلَیْکَ قَوْلاً ثَقیلاً » یعنی‌ همان خلوتها و عبادتهای نیمه شب و همان ناله های عارفانه،‌مقدّمه̾ قول ثقیل است که همان پیام الهی و رسالت آسمانی می باشد و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آن را برای اصلاح و ساختن جامعه به عهده گرفته است. و این خصوصی ترین و خلوت ترین و فردی‌ ترین عبادتی است که می توان روی آن تکیه کرد.

مقداری فراتر می رویم، ملاحظه می کنیم که هیچ یک از فقها منکر نیست که نماز جماعت بهتر و برتر از نماز فرادی است. با این فضیلت که برای نماز در نظر گرفته شده،‌ معلوم می شود، جنبه̾ فردیّت در آن مستهلک است.

از طرفی دیگر نماز جمعه را می بینیم که آن همه اهمیّت برای آن قائل می شوند تا آنجا که به آن اطلاق نماز عبادی سیاسی می شود و تحقیقاً نماز جمعه، عبادی سیاسی است و با آن توصیفی که از نماز شب ذکر شد، آن هم عبادی سیاسی است ولی در نماز جمعه تجلّی سیاست زیاد می شود.

فقه برای ساختن جامعه

به فقه اسلام نظری بیفکنید؛ این فقهی‌ که الآن در اختیار ما است،‌از اول تا آخرش، رنگ اجتماعیش خیلی فراوان تر است. چند کتاب عبادات را که گذر کنیم می بینیم نمازش آنگونه بود که توضیح دادم ؛ زکاتش اصلاً جنبه اجتماعی دارد ؛ ماهیت خمسش اجتماعی است. دفاع و جهاد در عین حال که به خصوص در آن باره می خواهیم بحث کنیم، وضعش روشن است. از این چند کتاب، قدری‌ فراتر می رویم به کتاب قضاء می رسیم که ماهیتی کاملاً اجتماعی‌دارد ؛ متاجر و مکاسب با همه ابوابش اجتماعی است وو... و کتابهای‌دیگر باز جنبه خانوادگی دارد که از مسائل فردی‌ مقداری بالاتر است و مسائل اجتماعی در آن نهفته است. کتابهای احیاء موات، اطعمه و اشربه، میراث، حدود، دیات و سایر کتابهائی که عناوین فقه است، همه اجتماعی می باشد.

و به طور کلی، فقه مجموعه̾ سازندگی و اداره جامعه است که عبادات را در آن آمیخته اند با این واقع بینی که مصالح این جامعه و پیکره اجتماع ـ که انسانها هستند ـ قبلاً خوب ساخته شوند و این یک واقعیت است زیرا انسانهای فاسق، فاجر، مادّی، دنیاپرست، خودخواه، زورگو، متجاوز، متکبّر انحصارطلب و شهوتران هیچگاه نمی توانند یک جامعه خوب و ایده آل بسازند.

بنابراین، اگر عبادتها را که ساختن انسانها در ضمن ساختن جامعه می داند، از جامعه بگیریم، هرچه هم تربیت قوی و مؤثر باشد و هر چه معلّم ها و تربیت کنندگان خوب باشند و هرچه کارهای فرهنگی نیرومندی انجام پذیرد، گروهی پدید می آیند که مانند گروه های غربی هستند که باید اذعان کرد چنین افرادی جزء بدترین نوع از اجتماعات تاریخ بشریت به حساب می آیند.

·        ساده بودن بیت و مسجد همچون زمان ابراهیم و صدر اسلام و به هم پیوستن مسلمین در آن مکان بی آلایش و وافدین بی پیرایش هزاران مرتبه بالاتر است از تزیین کعبه و بناهای مرتفع عظیم و غافل شدن از مقصد اصلی که قیام ناس و شهود و منافع ناس است.                             امام خمینی

·        بیتی که برای قیام تأسیس شده است، آن هم قیام ناس و للناس، پس باید برای‌ همین مقصد بزرگ در آن اجتماع نمود و منافع ناس را در همین موقف شریف تأمین نمود.                                                              امام خمینی

حج، مظهر بارز جامعه صحیح

با این حساب،‌یک نقطه اساسی در این بحث هست که می‌ توان روح بحث به شمار آورد و آن عبارت است از اینکه پیام اساسی اسلام این است که جامعه صحیحی را از راه های صحیحی‌ به وجود بیاورد و من حج را یکی از مظاهر بارز این مسئله می دانم. زیرا جلوه این مسئله در حج خیلی روشن است و جنبه جهانی و بین المللی بودنش و  تکیه روی شعائرش در هیچ یک از عبادتها مانند آن نیست.

مناسکی که برای عبادات وجود دارد،‌ یک بخش آن می تواند فردی باشد ولی حج تعبیر«شعائر» بیشتر دارد. مسجد هم از شعائر خدا است برای‌اینکه جای‌ اجتماع است و اینجا یکی‌از نقطه های بروز ماهیت اسلام است و یکی از مواردی‌ است که ما با دنیای کفر و استکبار جهانی مواجه می شویم و از این نقطه بین ما و آنها برخورد پیش می آید. اینجا در درون جامعه اسلامی ما ؛ نماز جماعت ها، مساجد، راهپیمائی ها حضور در مراسم اعیاد و وفیات و دیگر جلوه های وحدت، هر یک به نوعی برخورد با استکبار و کفر دارد ولی آنچنان مماس نیست. امّا حج اولین نقطه برخورد جدّی اسلام به معنای‌واقعی آن با آنچه که کفر در آن با اسلام مبارزه دارد، می باشد.

جامعه گرائی انقلاب اسلامی

جامعه گرائی یکی از ابعاد عظیم انقلاب اسلامی و رسالت آن است که در طول هزار و چهارصد سال، تمام تلاش دشمنان اسلام بر این متمرکز بوده که این بُعد عظیم و این رسالت را از اسلام بگیرند و  جای آن چیز دیگری  بگذارند و به این نحو خاصیت اساسی اسلام را از بین ببرند. این توطئه متمرکز می شود در اینکه حالت فردگرائی را در جامعه تزریق کنند و حالت جامعه گرائی و به طور کلی به انسانیّت اندیشیدن را از اسلام بگیرند. بقیه تحریفاتی که در اسلام شده نسبت به این تحریف مانند شاخ و برگها و فروع است. و مهمترین تحریفی که ما در تاریخ اسلام از آن رنج برده ایم همین تحریف معنوی بسیار خطرناک است که به مسلمانها القاء کنند : هر کس گلیم خودش را از آب بکشد! و هر انسانی رابطه خود و خدای‌ خود را درست کند و با این القاء خطرناک، روح توجه به جامعه و دیدن صلاح فرد در صلاح جامعه را از ما بگیرند.

 پرواضح است که هیچ کافر و هیچ جریان کفری‌ آنقدر اهمیت نمی دهد به یک انسان عابد مقدّسی که تصمیم گرفته، زندگی خود را در دیری‌ یا خانه ای یا مسجد و معبدی و یا زیارتخانه ای بگذراند ! و تنها موقعی‌ ممکن است از او بترسند که با جامعه رابطه پیدا کند.

اگر تمام روحانیون و تمام مسلمانان ایران، هر یک برای‌ خود معبد کوچکی بسازد و در و دیوار آن معبد را پر از شعار علیه آمریکا، استکبار جهانی، کفر، سرمایه داری‌ وو... بکند ولی از آنجا بیرون نیاید، نه تنها دنیای استکبار را عصبانی‌ نمی کند بلکه حاضر است بودجه زندگی او را نیز بپردازد،‌فقط مشروط به اینکه همانجا بماند و  با بیرون ارتباط نداشته باشد.

آنچه برای‌ آنها سنگین و غیر قابل تحمل است، پلی است که بین انسانها و جامعه زده می‌شود و راه برگشتی است که از جامعه اصلاح شده به سوی‌ انسانها باز می شود.

انگیزه فردی، انحرافی‌است

هم  اکنون نیز شنیده می شود که بسیاری‌ بر این باورند که : ما به مکه می‌ رویم کنار ناودان طلا یا کنار مقام ابراهیم در مسجدالحرام یا کنار غار حرا و یا در جوار حضرت رسول صلی‌الله علیه و آله در مدینه، رابطه ا‌ی را با خداوند و عالم وحی‌ برقرار سازیم و دلمان را صاف کنیم! البته این خوب و ارزنده است ولی نباید تمام هدف از حج چنین چیزی‌باشد،‌ اگر هدف فقط فردی باشد و دنبال آن هیچ انگیزه اجتماعی وجود نداشته باشد، بوی‌ همان انحراف از آن می‌ آید.

حج را باید دسته جمعی‌ و در کنار جمع انجام داد. در قرآن می فرماید : «... ثمِّ افیضوا من حیث افاض الناس » پس از اینکه اعمالتان را انجام دادید، از همان راهی‌ که همه مسلمین می روند، شما هم بروید. برخی تمام عشقشان این است که عرفه را درک کنند و آنجا دعا عرفه را با خلوص نیّت بخوانند تا اینکه قلب خود را صاف کنند. ما با پاک کردن قلب موافقیم و فکر می کنیم بدون پاک کردن قلب نمی‌توانیم به جائی برسیم و به شدت روی این مطلب تکیه می کنیم ولی کسی که تنها هدفش این باشد، دچار همان انحراف ـ که ذکر شد ـ شده است.

قلب را باید پاک کرد برای‌ اینکه در جامعه مؤثر باشد زیرا اگر یک رهبر یا یک مدیر یا  حتی یک همسایه قلبش پاک نباشد، در همسایگان و زیردستان و پیروان خود نمی تواند تأثیر مثبت بگذارد، نه اینکه قلب پاک باشد برای‌ اینکه تنها گلیم خود را از آب بیرون بکشد و به فکر دیگران نباشد !

برخورد جدّی انقلاب اسلامی با دنیای استکباری‌در همین نقطه است و من فکر می کنم اختلاف عمده ای که با کشورهای ارتجاعی و سیاستهای ضد اسلامی که  حاکم  بر منطقه است، در همین نقطه است. اگر توجه کرده باشید در برخی از این کشورهای عربی و اسلامی‌ ـ نظیر عربستان سعودی ـ حفظ ظواهر اسلامی تا اندازه ای می شود ولی این قشری و انحرافی‌است. البته اگر آنها را با جامعه زمان شاه مقایسه کنیم، خیلی از این کشورها از این بهتر بودند ولی اگر از دید اسلامی بنگریم، قابل قبول نیست. این اسلامی که آنها به رخ جامعه می کشند،‌نه اسلامی است که ما از آن دم می زنیم چون روح اسلام در آن نیست و لذا دشمن هیچ گاه از اینها نمی ترسدبلکه به عکس دنیای استکباری‌، جامعه سعودی‌ را به عنوان اسلام کاملاً می پذیرد و هیچ مخالفتی هم با آنها ندارد. گرچه قبل از انقلاب رسانه های جمعی‌ دنیای‌ غرب اسلام را مسخره می کردند و به اسلام سعودی‌ـ برای استهزاء کردن به قوانین اسلامی‌ ـ مثال می زدند و این یکی از ترفند های تبلیغاتی ضد اسلامی بود که دنیای اسلام را به الحاد کامل بکشانند همانگونه که رژیم پهلوی یا کمال آتاتورک در پی تحقق آن بودند.

ولی اکنون که به واقعیت اسلام در جمهوری اسلامی مواجه شده اند، و می بینند حرکت به سوی این اسلام واقعی در سراسر جهان آغاز شده است، اسلام عربستان یا جامعه شیوخ خلیج،‌برای آنها الگو و چیزدلچسبی شده است و به اصطلاح : مرگ برایشان آمده، به تب راضی شده اند.

آری ! گرچه استعمارگران از نام اسلام خوششان نمی آید ولی چون اکنون می خواهند اسلام واقعی را بکوبند، از این روی، حرفی ندارند که آن اسلام قشری را بپذیرند.

به هر حال، یکی از انحرافات اساسی که برای مسلمانان در این قرون متمادی پیش آمده، این است که اسلام را به صورت یک مکتب فردساز و مناسک اسلامی را به عنوان مناسک فردساز و رابطه̾ بین انسان و خدا معرّفی کرده اند و خطر بزرگی را برای‌خنثی کردن کاربرد اسلام راستین، اسلام علی بن ابی‌ طالب (ع)و اسلام ابوذرها و سلمان ها به وجود آورده اند.

بنابراین، یکی از وظائف بسیار مهم و حسّاس ما همین است که تلاش کنیم اسلامی واقعی و روح اجتماعی‌ اسلام  را در دنیا زنده کنیم و در برابر آن توطئه خطرناک بایستیم و آن را خنثی کنیم. جزو تبلیغات عربستان این است که : ما اینجا محیطی درست کرده ایم که مردم بیایند، عبادتشان را آرام انجام دهند و به کشورهای خود برگردند ولی ایرانیها می خواهند این محیط عبادت را به هم بزنند !

اگر اینها چنین طرز فکری دارند که مردم مناسکشان را آرام انجام دهند و برگردند، این طرز تفکر انحراف است ولی اگر این چنین فکر نمی کنند بلکه این را بهانه کرده اند برای اینکه نگذارند ماهیّتش روشن شود، شیطنت است. در هر صورت چه جهل باشد و چه شیطنت باید با آن اندیشه مبارزه کرد.

نتیجه گیری از مناسک حج

یکی از نتیجه گیری هائی که قرآن کریم از مناسک حج می گیرد این است : « لِیَشْهَدُوْا مَنافِعَ لَهُمْ وَ یَذْکُرَوا اسْمَ اللهِ ».

آیات حج را با دقت مطالعه کنید، این دو نقطه زیاد به چشم می خورد و انسان فکر می کند که هدف گیری در آیات شده :

1-    منافعی که خود مردم می برند 2- چیزی‌ که عاید خدا می‌شود.

می فرماید : « لایَنالَ اللهَ لُحُوْمُها وَلا دِماؤها وَلکِنْ یَنالُهُ التّقْوی مِنْکُمٌ »

آنچه خداوند در مراسم حج ـ پس از قربانی ـ به دست می آورد، نه آن گوشتها است و نه آن خونها بلکه آن چیزی که به خدا می رسد، همان تقوائی است که شما کسب می کنید. این تقوی در نتیجه همان ذکر خداوند در ایام تشریق به دست می آید « ویذکروا اسم الله »

·        بر علماء اسلام، نویسندگان، دانشمندان، هنرمندان، فیلسوفان،محققان، عارفان و روشنفکران لازم است که مسلمانان را برای یک نهضت عمومی اسلامی مهیا کنند.                                                           امام خمینی

و امّا منافعی‌که در آیه آمده است چیست ؟

منافع دو نوع است : 1- منافع شخصی 2- منافع اجتماعی

و هر یک دو بخش دارد : مادی‌ و معنوی.

انسانهائی که در این مسافرت، با یاد خدا، به تقوی دست می یابند، درحقیقت این افراد، جزء مصالح ساختمانی جامعه مورد نظر خداوند، یعنی‌ راه رسیدن به اهداف الهی ـ از ارسال رسل و تشریع حج و تعیین مناسک ـ از این طریق باز می‌شود و جامعه در مسیر مطلوب خداوند قرار می گیرد. و لذا می بینیم به دست آوردن تقوی را خداوند به خودش نسبت می دهد، گویا هدفی که خداوند از این حج دارد، این است که مردم به این دژ الهی دست یابند و تقوی‌ است که با آن می‌توانند اهداف الهی‌ را در زمین پیاده کنند. و دنیای استکبار با تحمیل جنگ و حصر اقتصادی وو... می خواهد ما را از دست یابی به اهداف واقعی حج باز دارد.

وظیفه ما در قبال تبلیغات دشمن

دشمنان با آن همه تبلیغات مسموم که در ایام حج بر علیه ما توسط رسانه های گروهی و آن امکانات بسیار زیادی که در دست دارند، منتشر می سازند و از آن طرف ما در قلوب مردم جهان جا داریم و از برکت قرآن و مایه های‌ اصلی اسلام که انقلاب اسلامی ما از آن نشأت گرفته، باید کوشش کنیم،‌از این نقطه مثبت بالاترین استفاده را بکنیم تا آن توطئه تبلیغاتی پلید خنثی شود. آنها می خواهند ما را نژادپرست، دارای تعصب ایرانی و تعصب مذهبی و عدم تقیّد به اصولی که در جهان حاکم است، معرفی کنند و ما باید در سفر حج واقعیت اسلام را قولاً و عملاً ارائه دهیم تا آن تبلیغات غلط کار خود را نکند.

سخنی با راهیان خانه خدا

روحانیون ما وظیفه دارند در مکه و مدینه و در برخوردها روح فردگرائی‌را از مغز متحجّر مبلغانی که خود را اسلامی می دانند،‌بیرون آورده و آنچه آنها سالها است رشته اند پنبه نمایند. این کار گرچه مشکل است ولی‌باید انجام پذیرد. به مردم بگوئید : مغزهای خود را خالی کنید از این تفکر باطل که یک انسان خود ساخته، مجزّای از جامعه و بدون هدف اجتماعی مورد نظر خدا است و می تواند انسان مطلوب خدا باشد!! آنگاه روشن کنید که جمهوری‌ اسلامی نه تنها طمعی در جوامع اسلامی ندراد بلکه حاضر است برای سایر مسلمانان فداکاری کند.

ماهیت جنگ تحمیلی را روشن کنید و به آنها بفهمانید که ما تجاوز را شروع نکردیم و امروز از خودمان دفاع می کنیم و تا متجاوز محاکمه نشود به دفاع خود ادامه می دهیم. این ما نبودیم که اسلحه شیمیائی و سمی را به کار بردیم !این ما نبودیم که شهر ها را در طول چند سال جنگ بی رحمانه کوبیدیم ! این ما نبودیم که غیر نظامی ها را اسیر کردیم! این ما نبودیم که در خلیج فارس آتش افروزی کردیم و محیط زیست را آلوده نمودیم و کشتیهای بی دفاع را مورد تجاوز قرار دادیم ! این ما نبودیم که تروریست در دنیا پرورش نمودیم و دنیا را به ویرانی کشاندیم ! اینها را دشمنان ما کردند... اینها را عراقی ها کردند.

به هر حال در سفر حج باید فوق العاده هشیار و بیدار باشید که دشمنان ما نتوانند از کیفیت حرکت شما، حربه دروغینی که علیه ما تیز کرده اند، تیزتر کنند. تبلور واقعی اسلام را در حج نشان دهید.

ماهیت عبادی حج را خوب بروز دهید و واقعاً عُبّاد باشید. ماهیت سیاسی حج را خوب نشان دهید و اهداف سیاسی جهانی اسلام را در شعارهای مشخص اعلام نمائید. حربه های بسیار ناجوانمردانه ای که علیه این انقلاب مظلوم و امت مظلوم و کشور مظلوم ساخته اند؛ بشناسید و به دیگران بشناسانید. از ارتباطی‌ که با میلیونها زائر بیت الله ـ چه مستقیم و چه غیر مستقیم ـ برقرار می کنید،‌استفاده کنید.

·        بُعد سیاسی و اجتماعی حج حاصل نمی گردد مگر آنکه بعد معنوی و الهی آن جامه عمل بپوشد و لبیک های شما جواب دعوت حق تعالی باشد.  امام خمینی

مدیریّت صحیح مکه

به مدیران عربستان سعودی بگوئید : همانگونه که شما تلاش می کنید برای مردم وسائل مادّی را تأمین نمائید که ما از اینها نیز تشکر می کنیم، ولی هدف حج این مسائل نیست. اگر اینها هدف حج بود، خداوند کعبه را به جای اینکه در بیابانهای خشک بسازد، در منطقه ای مانند شام یا دره های کشمیر یا شمیرانات تهران یا در تفریحگاه های مجهّز اروپا می ساخت! آنجائی می ساخت که همه وسائل رفاهی آماده و فراهم باشد و نیازی نباشد که از سراسر دنیا به آنجا بیاورند.

خداوند کعبه خود را آنجا ساخت که مردم را از زرق و برق مادیات به دور سازد. حال که شما امکانات را برای‌ حاجی ها فراهم ساخته اید، ما اعتراضی نمی کنیم ولی امکانات سیاسی را هم فراهم نمائید. وسائل بیداری مردم را تهیه کنید، وسائلی که به « ینال التقوی‌» برساند تهیه نمائید. وسائلی که « لیذکروا اسم الله علیه » باشد تهیه کنید. آنچه پیامبر((ص)) در مکه انجام داد، انجام دهید.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله با آن زحمت و مشقت خود را به مکه رساند تا به تنهائی که بالای سر مردم بوده، به پائین بریزد و بشکند و مردم را با شرک آشتی ناپذیر سازد. شما هم اجازه ندهیدکه در محیط وحی، اراده̾ خداهای بدتر از هبل و بت های مکه بر مردم حاکم باشد. آمریکا امروز به مراتب بدتر و پلیدتر و خطرناک تر از بتهای طلائی یا سنگی آن روز مکه است. جباران دست نشانده طاغوت صفت، و عوامل این فرعونهای زمان به مراتب از آن بت ها و بتکده ها خطرناکترند. به مسلمان ها اجازه دهید این بتها را بشکنند. اسرائیل به عنوان یک خنجر در قلب مردم مسلمان جهان ـ که همواره یک میلیارد مسلمان را آزار می دهد ـ تحقیقاً از بتکده آن روز مکّه بدتر است، به مسلمانان اجازه دهید برای شکستن این بتها حرکت کنند.

ما این را مدیریت صحیح می دانیم. اگر شما می‌توانید اینچنین اداره کنید و اگر نمی توانید از متفکران دنیا دعوت به عمل آورید تا مکه و مدینه را برای شما اداره کنند. مکه خانه خدا است و حرم پیامبر از آنِ یک میلیارد مسلمان است، از مسلمانان بخواهید به اداره صحیح آنجا بپردازند.

مواظب رفتار و گفتارتان باشید

در خاتمه باز تکرار می کنم در عین حال که باید مسائل اساسی اسلام را در آنجا بازگو نمائید. و شعارهای ضد استکباری را سر دهید، کاملاً باید مواظب گفتارها و رفتارهای خود باشید زیرا امروز دنیا به شما نظر دارد. اگر از سوی ما کارهای‌ بی نظم و بی برنامه ای رخ دهد، بهانه ای به دست آنها می دهد که تبلیغات مسموم را گسترش دهند. آنها که از هیچ دارند حربه می سازند و ما را متهم به برهم زدن امنیت می کنند،‌بنابراین اگر در منطق و رفتار شما اشتباهی رخ دهد از آن بمب خواهند ساخت.

همواره مراعات این معنی را بکنید که در سخنانتان و مصاحبه هاتان متکی به آیات قرآن باشید و بیشتر روی آیات قرآن تکیه کنید و از کلمات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله اگر خواستید استشهاد کنید از روایتهائی که در کتب صحاح و سنن برادران اهل سنت آمده و مورد اتفاق تمام مسلمانان است استفاده نمائید تا اینکه اهداف این حرکت اسلامی به صورت روشن برای مردم شناخته شود.

البته من نمی توانم مدّعی باشم حجّی که ما انجام می‌دهیم، صد در صد حجّ مطلوب پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است. ما هنوز محدودیتها در فهم و درک اهداف حج داریم و محدودیتها در امکانات داریم که بیشتر اینها در اثر موانعی است که بر سر راهمان ایجاد می کنند ولی می توانیم ادعا کنیم که به عنوان یک نظام و یک حکومت، داریم راه را باز می‌کنیم. والسلام.

 

تعداد مشاهده مقاله: 186