نقش کعبه در هدایت مردم

حجة الاسلام و المسلمین موسوی خوئینی ها

«وَ اِذِ ابْتَلیٰ اِبْرٰاهیمَ رَبُّهُ بِکَلِمٰاتِ فَاَتَمَّهُنَّ قٰال اِنِّی جٰاعِلُکَ لِلنّٰاسِ اِمٰاماً قٰالَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتی قٰآ«َ لٰا یَنٰالُ عَهْدی الظّالِمِیْنَ وَ اِذْ جَعَلْنٰا الْبَیْتَ مَثٰابةً لِلنّٰاسِ وَ اٰمْناً وَ اتَّخِذُوْا مِنْ مَقٰامِ ابْرٰاهیمَ مُصَلیّ...»[1]

در حج سه موضوع کاملا قابل دقت است:

موضوع اول خود کعبه است و بنای این بیت عتیق و این که چرا خداوند برای بشر چنین خانه ای را به تعبیر قرآن وضع فرموده است و کعبه در هدایت و ارشاد و قیام و استواری امت توحیدی در طول تاریخ چه نقشی داشته و خواهد داشت.

موضوع دوم مناسک و عباداتی است که در پیرامون کعبه انجام می گیرد از احرام، طواف، سعی، نماز در مقام ابراهیم به خصوص با این قید مقام ابراهیم «... وَ اتَّخِذُوْا مِنْ مَقٰامِ ابْرٰاهیمَ مُصَلیّ...»[2] و وقوف در عرفات و مشعر و منی و حلق و ذبح و رمی و سایر اعمال و مناسک که مجموعه ای است پر از اسرار و رموزی که هم مسیر زندگی انسانها را در دل خودش دارد و به صورت رمز در این اعمال بیان می کند و هم عبادت است.

عظمت بنیان گذار کعبه

موضوع سوم بنیان گذار کعبه است و اینکه خداوند برای بنای کعبه و تشریح مناسک و اعمال حج، انسانی را انتخاب می کند که این انسان باید مراحل پر پیچ و خم و خطرناکی را طی کند و پس از آنکه توانست از این مراحل و آزمایشات بزرگ به خوبی بیرون بیاید شایستگی پیدا می کند که بنای کعبه را استوار کند و به تعبیر قرآن: «وَ اِذْ یَرْفَعُ اِبْرٰاهیمُ الْقَوٰاعِدَ مِنَ الْبَیْتِ وَ اِسْمٰعِیْلُ...»[3]

و هم چنین اسماعیل علیه السلام، پدر و پسری باید از بوته آزمایشی آن چنان سخت که یکی از آن آزمایشها مساله قربانی شدن پسر به دست پدر هست و به تعبیر قرآن «اِنَّ هٰذٰا لَهُوَ الْبَلٰاءُ الْمُبینُ»[4] از این بلاء مبین سرفراز و سربلند و موفق بیرون بیایند تا شایسته شوند بنای کعبه را برپا کنند. در یک جمله ی دیگر می شود گفت که بخشی از عظمت کعبه را در عظمت شخصیت ابراهیم و اسماعیل می توان یافت و عظمت اسماعیل و ابراهیم علیهم السلام را هم در عظمت کعبه و تاثیر کعبه در تاریخ بشر و در تاریخ موحدّین عالم می شود شناخت.

هر چه بر تاریخ کعبه می گذرد، هر چه آثار کعبه بیشتر نمایان می شود هر چه آن آثار وجودی کعبه که قرآن در چند جمله بیان کرده است: «وَ اِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثٰابَةً لِلنّٰاسِ وَ اَمْناً...»[5] و «اِنَّ اَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنّٰاسِ لَلَّذی بِبَکَّةَ مُبٰارَکاً وَ هُدیً لِلْعٰالَمِیْنَ»[6] و «جَعَلَ اللهُ الْکَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحرٰامَ قِیٰاماً لِلنّٰاسِ»[7] هر چه این آثار، و برکات کعبه بیشتر آشکار می شود شخصیت بنیانگذار آن روشن می شود به خصوص در آینده ی تاریخ که ما منتظر هستیم یک قیام جهانی که برای همیشه، مستضعفین را در روی زمین حاکم و امامان جامعه خواهد ساخت و برای همیشه ریشه ی مستکبران را از زمین خواهند کند، از کنار همین خانه و از کنار کعبه به حول و قوه ی الهی باید آغاز شود. پس هر چه بر تاریخ کعبه می گذرد و آثار و عظمت های کعبه بیشتر آشکار می گردد، عظمت شخصیت ابراهیم این پدر موحدان عالم و فرزند او اسماعیل آشکارتر می شود. و هم چنین در این مجموعه ی آیات، این حقایق به چشم می خورد:

یکی اینکه اگر انسانی، جامعه ای و امتی در راه خدا صبر و استقامت کنند، اگر آن گونه که شایسته راه خدا است عمل کنند، سختی های راه آنطور که شیطان برای انسان ترسیم می کند و جلوه می دهد آن قدرها هم مشکل نیست. در آن لحظات حساسِ صبر و مقاومت، نصرتهای غیبی الهی می رسد و سختی ها را آسان می کند و دیگر اینکه به دست آن انسان و آن جامعه و ملتی که این سختی ها را تحمل کرده اند کعبه ای بنا خواهد شد که تا انسان هست و تا تاریخ بشر ادامه دارد، آثار وجودیِ هدایتگر آن خانه برای جامعه هست.

نتیجه صبر و استقامت

ابراهیم و اسماعیل بر آن بلاء عظیم صبر کردند، هم خداوند اسماعیل را از قربانی شدن معاف داشت، هم ابراهیم را در این بلاء عظیم یاری فرمود و هم پاداش این صبر و مقاومت پدر و پسر این شد که به دست آنان قوائم و ارکان کعبه رفعت یافت. امروز هم ملت ما، و اقشار مختلف جامعه ی ما که تا کنون مقاومت کرده اند، این امام ــ ابراهیم زمان ماــ و این پسر و اسماعیل های کشور ما،این فرزندان ابراهیم زمان، این پدر و پسر از آن جهت که در بلاء عظیم، صبر و مقاومت کردند شایسته شدند که کعبه ی جمهوری اسلامی را بنا نهند و قواعد و ارکان نظام جمهوری اسلامی را مستحکم کنند. شما صبر و مقاومت امام را در تاریخ مبارزاتشان ملاحظه می کنید، صبر و مقاومت مردم را به تبعیت از امام در نظر بگیرید و ببینید که در مراحل حساس این مبارزات صبر و استقامت امام و فرزندان امام باعث شد که نصرتهای الهی یکی پس از دیگری شامل حال امت مسلمان ایران شود و با این صبر و مقاومتها، با آن ایثارگریها و فداکاری و سینه سپر کردن در برابر گلوله های شاه موفق شدند آن نظام فاسد را درهم بشکنند و سپس بنای رفیع جمهوری اسلامی را پایه گذاری کنند همچنان که ابراهیم و اسماعیل دو پیامبر بزرگ خدا موفق شدند هم بتها را شکستند و هم کعبه ی توحید را بنا کردند.

درسهائی از کعبه

اسرار شگفت و عجیبی که در این مجموعه ی آیات در ارتباط با بنیانگذار کعبه، در ارتباط با خود بنای کعبه و در ارتباط با مناسک و عبادات پیرامون کعبه هست درسهائی به ما می آموزد.

اول: اساسا یک انسان با یک جامعه برای اینکه به مقام امامت برسد و به تعبیر قرآن که اراده فرموده است، مستضعفین، امامان و پیشوایان زمین باشند،[8] چه مراحی را باید بگذراند. قرآن می گوید:

«وَ اِذِ ابْتَلیٰ اِبْرٰاهیمَ رَبُّهُ بِکَلِمٰاتِ فَاَتَمَّهُنَّ ...»[9] ابراهیم علیه السلام بعد از اینکه از این آزمایشات به خوبی بیرون آمد آنگاه شایسته ی امامت شد. اگر در یکی از مراحل این آزمایشات خدای نخواسته ملت ما و جوانان ما، رزمندگان ما و مسئولان جمهوری اسلامی ما بلغزند و در برابر دشمن خدای نخواسته از خود سستی نشان بدهند شایستگی امامت زمین را پیدا نخواهند کرد. هم چنان که تا کنون به خوبی از مراحل آزمایش گذشته اند به حول و قوه ی الهی آزمایشات بعدی را هم با سربلندی پشت سر خواهند گذاشت، آن وقت است که ملتهای مسلمان از همه ی اطراف عالم به طرف کعبه ی جمهوری اسلامی ایران سرازیر شده و دعای ابراهیم مستجاب خواهد شد، دلهای مسلمین و مستضعفین به طرف این نظام یعنی نظام اسلامی جمهوری ما توجه خواهند کرد و هم چنان که قرآن درباره ی کعبه فرموده است که هر کسی در آنجا اراده ی کفر و الحاد کند عذاب سختی به او خواهیم چشانید.

«... وَ مَنْ یُرِدْ فیهِ بِالْحٰادٍ بِظُلْمٍ نُذِقْهُ مِنْ عَذٰابٍ اَلیمٍ»[10] اگر همه ی مستکبران عالم اراده ی بغی و ظلم درباره ی جمهوری اسلامی ما داشته باشند، خداوند به دست توانای این امت و به دست توانای مسلمانان، عذاب سختی به آنان خواهد چشانید.

من گمان می کنم حجاج ما برای اینکه توجه کنند چه سفر عظیمی در پیش است فقط کافی است که درباره ی عظمت ابراهیم بیندیشند. روحانیون معظم ما، مدیران حج، برادران عزیز ناظر کافی است توجه کنند که پایه گذار کعبه، پدر و پسری است که برای شایستگی در تاسیس این خانه آن آزمایشات سخت را پشت سر گذاشتند و به چنان مقام رفیع انسانیت رسیدند تا این خانه را بنا کردند. کافی است در همین بخش از مساله دقت کنیم و در لحظه لحظه ی حرکاتمان، در هر ساعتی از ساعاتی که در این سفر هستیم، در تنهایی ها و خلوت مناجات با خدا، در معاشرت با هم در طول سفر، در داخل خانه ها، در داخل گروهها، در مسیر، در رمی، در طواف، در سعی، در هر حالتی کافی است که فقط بیندیشیم بنای این همه مسائل و مناسک را چنین شخصیت عظیمی گذاشته است که ما امروز به احترام او و برای زنده کردن آن سنتهای انسان ساز این راه را طی می کنیم.

امام و امت

موضوع دیگر خود کعبه است و بنای آن قرآن در آیاتی که قرائت کردم این طور ترسیم می کند که برای هدایت جامعه، برای تکامل و تعالی انسانها لازم است:

اولا امام برای مردم منصوب شود «... اِنِّیْ جٰاعِلُکَ لِلنٰاسِ اِمٰاما...»[11]

و ثانیا این امام لازم است برای هدایت جامعه از مردم، امت واحده ای را که تشکیل بدهد.

اساسا برای هدایت مردم، حرکت ها و اعمال فردی تک تک جدای از هم، بی ارتباط با هم به هیچ وجه سازنده و موجب فلاح و رستگاری نیست. در همین آیات از جمله دعاهای ابراهیم خلیل علیه السلام این است که«رَبَّنا وَ اجْعَلْنٰا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرِیَّتَنِٰا اُمَّةً مُسْلِمِةً لَکَ...»[12] تا ذریه ی ابراهیم در مجموعه ی یک امت واحده متشکل، اعمال و مناسکشان به هم پیوند نخورد، نه شایستگی اطاعت و رهنمود گرفتن از امامی همچون ابراهیم را دارند و نه این اعمال و مناسک نتایج مطلوب خود را می بخشد، استفاده و استفاضه از شخصیتی و امامی مثل ابراهیم در صورتی میسر است که از ذریه ی ابراهیم، امت واحده ای تشکیل شود «... وَ مِنْ ذُرِیَّتَنِٰا اُمَّةً مُسْلِمِةً لَکَ...»[13]

اما برای انجام مسئولیتهای این امام و هدایت این امت یک چیز هم لازم است و آن مرکز و مأمنی است برای همه ی امت و به تعبیر قرآن خانه ای دارد که « ... مَثٰابَةً لِلنّٰاس ...»[14] مرجع و ملجأ و پناهی برای مردم باشد. همان مردمی که امت واحده ی ابراهیمی هستند تا ابراهیم بتواند در پرتو این خانه و این مرجع و ملجأ مردم، این امت واحده را هدایت کند و به آن اهداف عالیه ای که خداوند تعیین فرموده است برساند برای این امام و امت واحده ی ابراهیمی هستند تا ابراهیم بتواند در پرتو این خانه و این مرجع و ملجأ مردم، این امت واحده را هدایت کند و به آن اهداف عالیه ای که خداوند تعیین فرموده است برساند برای این امام و امت در حرکت و سیر الی الله خانه ای که از میان همه ی خانه ها امتیازات خاص خود را دارد. لازم و ضروری بود اگر شما سایر ملتها را که دارای مکاتبی غیر از مکتب توحیدی ابراهیمی هستند ملاحظه کنید آنها هم برای خود مرجع و مرکز ثقلی دارند.اما شما به مرکز ثقل امت واحده ی ابراهیمی دقت کنید، من گاهی که در اطراف بیت طواف می کردم ناگهان ذهنم متوجه می شد که در همین نقطه در طول بیش از چهار هزار سال چه پیامبرانی طواف کرده اند. چه بسیار اولیاء خدا و امامان معصوم در تاریخ به گرد همین خانه طواف کرده اند، مؤمنین در طول تاریخ اسلام در گرد این خانه طواف کرده اند. شما در هیچ کجای عالم مرکزی را پیدا نمی کنید که این همه انسانهای والا و شایسته و این همه پیامبران که همه ارتباط با مبدأ وحی داشته اند به گردش طواف کرده باشند که به گرد کعبه طواف کرده اند. خانه ای مقدس و نورانی که هر چه از آنجا برمی خیزد هدایت و برکت است و هر کس در آنجا اراده ی الحاد کند عذاب سختی به سراغش خواهد رفت و این هم در تاریخ تجربه شده است و هم در آینده شما شاهد خواهید بود.

خانه ی کعبه جایی نیست که بازیچه دست هوسرانان قرار بگیرد. خانه ی کعبه جایی نیست که آمریکا و سایر قدرتهای شیطانی به آن طمع کنند. دنیا باید توجه داشته باشد و مسلمین عالم هم بدانند که خانه ی کعبه به دست انسانهای مؤمن و شایسته، به آن صورتی که ابراهیم خواسته است اداره خواهد شد. قدرت های استکباری اگر فکر کرده اند کعبه جای تحمیق مردم، مخصوصا مسلمانان است، اشتباه کرده اند. قبل از پیروزی انقلاب، دشمن از حج و از کعبه تبلیغ می کرد و در کنار خانه ی کعبه بازار عکاظ و بازارهای پر زرق و برق پر از کالاهای اجانب و مستکبران را درست کردند تا مسلمانانی که برای طواف کعبه جمع می شوند قابل از آنکه چشمشان به کعبه و به عظمت کعبه بیفتد، قبل از اینکه بیندیشند اینجا کجا است، چشمشان به زرق و برق بازار ابوسفیان بیفتد و ثانیا با توطئه ها و شیطنت های حساب شده کاری کند که مناسک حج آن چنان بی محتویٰ و بی روح انجام شود که هیچ مسلمانی نفهمد که در اطراف کعبه چه می کند و رمز و راز این مناسک چیست.

قبل از حج، سراغ بازار ابوسفیان نروید

تقاضای من از روحانیون معظم، از مدیران گروهها، از ناظرین و از همه ی حجاجمان این است که این توطئه استکبار جهانی را با قدرت درهم بشکنند، اجازه ندهند که ایادی آمریکا طرحی بریزند که وقتی حجاج از سراسر دنیا وارد مکه می شوند قبل از آنکه سراغ خانه ی کعبه را بگیرند، سراغ بازار ابولهب را بگیرند، این توطئه باید درهم شکسته شود. قبل از پیروزی انقلاب دشمن خوابهای بسیاری برای کعبه دیده بود. آمریکا طرحی تهیه کرده بود تا وقتی مسلمانان جمع می شوند اطراف کعبه اولا اعمال و مناسکی بی روح، بی خاصیت و بی معنا و مفهوم انجام بدهند؛ طواف کنند به گرد خانه ی کعبه و در همان حال، تسلیم سیاستهای کرملین و واشنگتن باشند! سعی کنند بین صفا و مروه اما هرگز به یاد زن فداکاری که در راه حمایت از امام خود آن همه فداکاری کرد نیفتند! در عرفات و در منی و در سایر مشاهد، مناسک حج را انجام بدهند اما نفهمند که خداوند چه چیزی برای آنان تدارک دیده است و چه اسراری در این حج نهفته است! کارهایی را انجام بدهند بدون اینکه تغییری در وجود آنان پیدا بشود و وقتی بر می گردند به کشور و به خانه و اهل خود به جای اینکه از عظمتهای کعبه بیان کنند، از کالای آمریکایی و اروپایی در بازارهای مکه و مدینه صحبت کنند!! دشمن طرحی ریخته بود اما انقلاب اسلامی به دست توانای امام بزرگوار، رهبر و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، مرجع تقلید مسلمین امام خمینی این توطئه را درهم شکسته است و امروز به اعتقاد من آمریکا سخت پیشیمان است که چرا به دست عوامل خود در کشورهای اسلامی تا این حد به مساله ی حج دامن زد. امروز برای استکبار جهانی ولو هر اندازه عوامل خود را در میان کشورهای اسلامی جا بزند ممکن نیست از این سیل عظیم و خروشان حجاج بیت الله که از سراسر عالم به کشور عربستان و به شهر مکه و مدینه جاری شده است جلوگیری کند. مسلمانان از سراسر عالم هر سال با جمعیتی بیش از سال قبل به مکه خواهند رفت.

برائت از مشرکین

در آنجا حجاج ایرانی و اخیراً حجاج غیر ایرانی هم بحمدالله متوجه شده اند که آن رسالت عظیمی که در کنار خانه ی کعبه بر عهده دارند چیست و دست در دست هم اصول وضع سیاست خارجی این امت واحده ی از ذریه ابراهیم را با استفاده از رهبری های ابراهیم زمان به گوش مردم جهان می رسانند. عوامل امریکا و حکومت سعودی نه قدرت جلوگیری از این حرکت عظیم الهی را دارند و نه جلوی حج را می توانند بگیرند و نه جلوی حجاج ایرانی را. امروز اگر از هر کشور اسلامی بتوانند جلوگیری کنند، جلوی حج جمهوری اسلامی را نمی توانند بگیرند. خود آنها هم میدانند که امروز قدرتمندترین کشور اسلامی، کشور جمهوری اسلامی ایران است. این را می دانند که امروز از حمایتی که جمهوری اسلامی ایران از ناحیه ی مردم در داخل کشور و از ناحیه ی مسلمانان و مردم تحت ستم جهان در سراسر کشورهای اسلامی و غیر اسلامی برخوردار است هیچ دولتی از این چنین حمایتی برخودار نیست. آن تعبیری که امام فرمود که نمی توانند جلوی حج جمهوری اسلامی را بگیرند تعبیر به حقی بود. چندین هزار نفر ایرانی می روند به کشور عربستان، و حداقل با چندین هزار نفر دیگر تماس می گیرند و پیام انقلاب را به آنان می رسانند؛ در حالی که ممکن است با اکثریت جمعیتی که در آنجا هستد تماس حاصل شود و اگر تماس فردی هم با حجاج میسر نباشد و مانع شوند که نمی توانند آن راه اصولی و اساسی و بسیار کارسازی که امام به امت یاد داده است یعنی اجتماع عظیم و تظاهرات بسیار پرشور حجاج به عنوان اعلام برائت از مشرکین چیزی نیست که جلوی منتشر شدن اخبارش را بگیرند. این کار را حجاج حتما انجام خواهند داد و خبرش به گوش همه ی مسلمانان دنیا خواهد رسید و آن چیزی که استکبار از او وحشت داشت و آن اینکه کعبه مایه ی استواری و قیام مردم و الهام دهنده به ملتهای مسلمان باشد آغاز شده است، آن چیزی که استکبار در پی آن بود که مسلمان ها به جز کعبه به هر خانه ای که میل دارند توجه کنند اما هرگز به کعبه توجه نداشته باشند، این توطئه با این حرکت عظیم درهم شکسته شده و می شود.

بعضی از حجاج سایر کشورها اگر تاکنون تبلیغات سوء دشمن نگذاشته است که چشم و گوششان باز شود، باز خواهد شد به خصوص با شیوه ای که ما به دستور امام انتخاب کرده ایم. یک عده مردم مسلمان اهل عبادت و مناسک حج، معتقد به خدا و کعبه و پیامبر و قرآن و مبرّا از هر شرک و آلودگی فریاد می زنند که ما در برابر دشمنان اسلام یعنی در برابر استکبار ابرقدرتها که در رأسشان آمریکا است سازش ناپذیریم و ما تا آنجا که در توان داریم ملتهای مسلمان را از چنگال استکبار خصوصا آمریکا نجات می دهیم و تا سقوط استکبار جهانی و در راس آن آمریکا که دشمن اسلام و مسلمین و کعبه و مسجدالاقصی و همه ارزشهای انسانی است ساکت نخواهیم نشست. این فریادی است که مسلمانان می زنند، این کاری است که حجاج می کنند و اما کاری که آن نادانان می کنند این است که با چوب و چماق و اسلحه و نیروهای نظامی و انتظامی چنگ و دندان به حجاج و به مسلمانان نشان بدهند.

من بارها در مصاحبه ها و در ملاقاتهای آنجا گفته ام: این کاری که حجاج می کنند به نفع خود شما هم هست. اگر شما بیایید پشت سر مردم قرار بگیرید و حمایت کنید از این حرکت الهی مردم و مردم ببینند که دولت عربستان هم صدای با مسلمانها است نه مخالف مسلمانها، آمریکا احساس خواهد کرد که شما یک دولت قدرتمند هستید، شما یک دولتی هستید که اگر هیچ کس از شما حمایت نکند هر سال بیش از یک میلیون مسلمان از سراسر عالم می آیند اینجا و شعار مرگ بر آمریکا و مرگ بر شوروی و مرگ بر اسرائیل می دهند. و از شما به عنوان یک دولت که این حرکت را حمایت می کنید پشتیبانی می کنند، کدام قدرت می تواند با یک دولتی بازی کند که میلیون ها مسلمان در سراسر عالم پشتیبان او هستند؟ گفتم شما با این کار مخالفت نکنید، شما آبروی خودتان را نبرید. مسلمان ها می گویند مرگ بر اسرائیل، و پلیس شما با چماق می زند توی سرشان. یک زن مسلمان جوان داده ی در راه اسلام که پلیس تو می زند سر او را می شکافد و خونش جاری می شود مردم دنیا این عمل را چگونه تفسیر می کنند؟ می گویند شما یک دولتی هستید که مسلمانها گفتند مرگ بر اسرائیل و شما زدید و آنها را به خاک و خون کشیدید، آن وقت این حرکت باعث حمایت مسلمانها از شما می شود یا هر مسلمانی می گوید: بشکند دست آن حکومتی که با چماق می زند توی سر مسلمانی که می گوید مرگ بر اسرائیل مرگ بر آمریکا مرگ بر شوروی؟ شما کاری نکنید مسلمانها فکر کنند شما دوست دشمنان خدا هستید، کاری بکنید مسلمانها فکر کنند دوست دوستان خدائید و دشمن دشمنان خدا و همه پشت سر شما قرار بگیرند و حمایتتان کنند.

به اعتقاد من امروز برای آمریکا این حرکت حجاج در موسم حج در مکه و مدینه بسیار خطرناکتر است از اینکه نفت عربستان به روی آمریکا و اروپا قطع بشود. آنها هم خودشان می دانند که نفت به هر حال یک روزی قطع شدنی است، آنها هم در پی این هستند یک چیزی را جای نفت بگذارند، در جاهای دیگر دنیا هم دنبال نفت می گردند به هر حال می توانند چشم از نفت عربستان یک روزی بپوشند. البته آن روزی که حکومت عربستان یک حکومتی بشود که مردم می خواهند و اسلام می خواهد اما به هر حال این را میدانند که یک روزی خواهد شد اما می دانند که نه کعبه را می شود خراب کرد، نه جایش را می شود عوض کرد، نه جلوی مردم را می شود گرفت، نه این راهی را که مردم به برکت انقلاب اسلامی شروع کرده اند می شود تعطیل کرد.

آرزوی حضرت ابراهیم تحقق می یابد

 به هر حال حج و مناسک آن، معنا و مفهوم خودش را پیدا کرده است، کعبه اسرار خودش دارد آشکار می کند، آرزوی ابراهیم خلیل دارد به تحقق می رسد و انشاءالله این حرکت زمینه ساز آن قیامی خواهد بود که از کنار خانه ی کعبه آغاز می شود، آن قیامی که همه ی مسلمانان و مستضعفان را نجات خواهد داد و آن قیامی که برای همیشه کمر مستکبران را خواهد شکست.

اگر روحانیون محترم، مدیران محترم، ناظرین محترم و هم چنین حجاجمان مطالعه و دقت کنند، توجه خواهند کرد به وظائفشان، توجه خواهند کرد که کجا داریم می رویم؟ آن جائی که ما می رویم برای چه هدفی ساخته شده ــ این اعمال و مناسکی که ما انجام می دهیم به دنبال مناسکی است که انبیاء در تاریخ انجام دادند. ابراهیم علیه السلام از خدا خواست که «... و ارنا مناسکنا و تب علینا ...»[15] ، پیغمبر اسلام این مناسک را تکمیل فرمودند ــ و چگونه باید اعمال و مناسک را انجام بدهیم؟ اولین معلم ابراهیم علیه السلام است که از خدا می خواهد مناسکش را به او بنمایاند و بعد خداوند هم به او دستور می دهد که آماده کن خانه ی مرا برای حجاج و زائران این بیت، ما هم باید به نوبه ی خودمان آماده کنیم مردم را برای انجام این مناسک.

مسئولیت مدیران گروهها

شما برادرانی که به عنوان مدیران گروهها در حج هستید در گذشته زحمات بسیار فراوانی متحمل می شدید برای انجام این وظیفه، شما تمامی نیازهای یک زائر در ایام حج را خودتان فراهم می کردید، از مواد غذائی، مسکن، وسائل حمل و نقل، چادرهای منی و عرفات و امثل این چیزها. بحمدالله بعد از پیروزی انقلاب در این دو سه سال اخیر مسئولان سازمان حج این زحمت را به عهده گرفتند که خود شما می دانید کار سختی است، این مسئولیتها و کارها از دوشتان برداشته شده است،‌لیکن مدیران حج توجه کنند که حجی که الان ما داریم انجام می دهیم غیر از آن حجی است که قبل از پیروزی انقلاب انجام می دادیم. امروز اگر شما باری از دوشتان برداشته شده، اما بار مسئولیتهای دیگری به دوشتان گذاشته شده است. شما باید بیش از گذشته با روحانیون کمک و همکاری کنید شما به عنوان ناظم یا مدیر مدرسه هستید و باید این کلاسها را آماده کنید که این شاگردها یعنی زائرانی که در کاروان شما هستند سر کلاس بنشینند تا معلم بیاید بر ایشان درس را شروع کند.

شما باید همکاری بیشتری بکنید و هم چنین در انجام سایر وظایفی که بر عهده ی حجاج هست چه عباداتشان، چه مسائل سیاسی که باز هم عبادت است در آنجا هم برنامه ریزی ها طوری باشد که حجاج به راحتی بتوانند برنامه هایشان را که از طرف تبلیغات حج تعیین می شود، انجام بدهند. طوری برنامه را تنظیم نکنید که یک زائر نتواند به وظایفش برسد. شما باید دقت کنید که این زائرین خانه ی خدا چگونه باید در آنجا عمل کنند، تدارکاتتان و خدماتتان را با انجام وظایف دینی و سیاسیشان هماهنگ کنید. سازمان حج دو سه سال است کمک دیگری را هم برای شما فکر کرده و آن وجود ناظر کاروان در کنار شما است. و اگر درست دقت کنید برادران ناظر کمکهای خوبی هستند هم برای روحانی، هم برای مدیر کاروان. شما حساب کنید اگر این ناظرین نباشند شما ارتباطتان را با مراکز تصمیم گیری درباره ی حج چگونه می خواهید بر قرار کنید؟ برادرانی هستد در خدمت شما چه روحانیون بزرگوار، چه مدیران محترم، برادرانی که اگر نگویم بهترین، حداقل از بهترین بچه های خود شماها انتخاب شده اند.

البته در ارتباط با روحانیون پیدا است که وظیفه ی روحانیون انحصارا مربوط به خود روحانیون است نه مدیران در آن دخالت می کنند و نه نُظّار. یعنی یک کار تخصصی و فنی آنها است که مسائل و احکام و اخلاق اسلامی را بگویند، موعظه کنند و به تربیت این جمعیتی که در اختیار آنها است بپردازند. اساسا تربیت کردن یک کاری است که تجربه می خواهد لذا این کار منحصرا در اختیار آنها است. پس گروهی تشکیل می شود از صد نفر، صد و پنجاه نفر یک یا دو نفر روحانی که با سابقه، خوشنام و در میان شهرش مقبول انتخاب می شود که اگر مقبول نباشد انتخابش نمی کنند چون نمی تواند در میان صد، صد و پنجاه نفر، سی چهل روز یک روحانی ای زندگی کند که توی شهرش مقبولیت ندارد مدیر هم انتخاب شده است یعنی اگر خدای نکرده مدیری، شایستگی نداشته باشد کنار گذاشته می شود، نمی خواهم بگویم هر مدیری که کنار گذاشته شده شایسته نبوده چون ممکن است دلایل دیگری داشته باشد، ممکن است ناتوان بوده اما اگر کسی ناشایست باشد، از اخلاق و رفتار ناپسندش گزارشی باشد در سازمان حج مردود می شود، پس مدیران هم از بهترین افراد ممکن برای این کار انتخاب شده اند، پس این صد نفر یا بیشتر، یک عده شاگردانی هستند که سه نفر می خواهند آنان را سرپرستی کنند، هر کدام هم مسئولیتی بر دوش دارند. طبیعتا دیگر انتظار نمی رود که در کار حجاج اشکالی پیش آید.

انتظار ما از هر سه عنصر محترم مخصوصا روحانیون بزگوار این است که اگر مشکلاتی دولت جمهوری اسلامی در رابطه با حج دارد شما هستید که باید این مشکلات را توضیح بدهید، حجاجمان را توجیه کنید، و نیز در آنجا اگر ببینیم که در اطراف خانه ی کعبه جمعیتی (چهل، پنجاه نفر) دستشان را در دست هم گذاشتند برای اینکه می خواهند خودشان طواف کنند زائران خانه ی خدا را بزحمت می اندازند، به اعتقاد من، گله اش را از روحانیون باید کرد که به آنها آموزشهای لازم را نداده اند که هم برای مردم ایجاد زحمت می کنند و احیانا طواف خودشان هم با اشکال مواجه خواهد شد. امیدواریم برادران ناظر طوری عمل کنند که هیچ روحانی ای از هیچ ناظری گله مند نباشد. امیدواریم که برادران روحانی مان طوری پدرانه عمل کنند که مدیر گروه، خدمه ی گروه، ناظر گروه و همه ی افراد گروه واقعا احساس کنند که آنان پدر روحانی مهربانند. مدیران حج طوری خدمت کنند که مردم احساس کنند شما سخن و عمل امام سجاد را در یادتان دارید که حتی گمنام مشرف می شدند که شاید بتوانند به حجاج خدمت کنند. چون اگر آن حضرت را می شناختند اجازه نمی دادند که مثلا آب برای یک زائر بیاورد یا نانش را به دستش بدهد یا زیر پایش را جارو کند. هم چنین ناظرین و برادرانمان رفتارشان به گونه ای باشد که روحانی و مدیر و حجاج احساس کنند که برادری آمده است در کنار آنها که اولا رابطه ی آنها را با مراکز تصمیم گیری برقرار می کند و هر چه لازم باشد به اطلاع حجاج برسد اینها سریعا این کار را انجام می دهند، آن قسمت هائی که آنان ممکن است احیانا نتوانند به تنهایی انجام بدهند کمک شان بکنند یا انجام بدهند.

امید است با کمک این سه عنصر بسیار عزیز و گرامی و سعه ی صدر روحانیون معظم تشکیلات خدماتی گروهها، تشکیلات بسیار مطلوب و مقبول باشد و در داخل گروه هیچ نوعی برخورد ناپسندی بین حجاج انشاءالله اتفاق نیفتد یعنی با وجود شما دیگر تصور نمی کنیم که در میان یک گروه مسلمان از زائرین خدای نخواسته برخورد ناپسندی پیدا شود. در همه ی حالات هدایتشان خواهید کرد، کمکشان خواهید کرد، توجیه شان خواهید فرمود، در رفتن به بازار، در رفتن به حرم، در بقیع، در سایر جاها آن گونه که شایسته هست انشاءالله به آنها آموزش خواهید داد و در هیچ زمینه ای با کمک شما کمبودی نخواهیم داشت.

خداوند به احترام کعبه و بنیان گذار کعبه و همه ی پیامبران و امامان و اولیاء خدا مؤمنین پاک که در اطراف این خانه طواف کرده اند به زودی پیروزیهای بزرگ و عظیم را پی در پی نصیب رزمندگان پر توانمان بفرماید.