مصاحبه با حجة الاسلام و المسلمین کروبی نماینده امام و سرپرست حجاج ایرانی

مصاحبه با حجة الاسلام و المسلمین کروبی نماینده امام و سرپرست حجاج ایرانی

* با تشکر از جناب حجة الاسلام و المسلمین کروبی که وقت گرانبهای خود را در اختیار ویژه نامه حج پاسدار اسلام قرار دادند، از ایشان تقاضا داریم به سئوالاتی که در رابطه با حج مطرح می­کنیم، پاسخ گویند و امت پاسدار اسلام را از بیانات خود بهره­مند فرمایند. در آغاز استدعا داریم مروری کلی بر فلسفه حج و اهداف سیاسی و اجتماعی که برای تامین مصالح مادی و معنوی جامعه اسلامی از آن منظور شده است بفرمائید.

استفاده سیاسی امامان از حج

- مسائل اجتماعی و سیاسی در کنار تهذیب و تزکیه و عرفان در کلیه مراسم و مواقف حج دیدی می­شود و کاملا مشهود است که یکی از فلسفه­های این فریضه­ی مهم اسلامی این است که باید در آنجا مشکلات مسلمین بررسی شده و پس از شناخت دردها در پی درمان برآیند. در قرآن نیز کلمه«قیاماً للناس» مطرح شده است تا در آنجا مردم برای درمان مشکلات مسلمین و مستضعفین- به طور کلی- بپاخیزند و این را وظیفه­ای مقدس بدانند.

در یکی از روایتهائی که از امام رضا(ع)نقل شده است، حضرت در ضمن بیان فوائد حج می­فرمایند:«... و قضاء حوائج اهل الاطراف فی المواضع الممکن لهم الاجتماع فیه»[1] و برآوردن حاجت­ها و مشکلات مردمی که از گوشه و کنار دنیا آمده­اند در هر جا که بتوانند اجتماع کنند و مسائل آنها را بررسی نمایند. در روایت دیگری از امام صادق(ع)نقل شده است که حضرت در مراسم حج همانگونه که برنامه­های حج را انجام می­دادند، مردم را به رهبری خویش دعوت می­نمودند و مسئله رهبری را- که تضییع شده بود- مطرح می­کردند.[2] و رهبری امت اسلامی مهمترین کار سیاسی اجتماعی است که بر عهده­ی امام گذارده شده است.

در روایتی دارد که امام باقر(ع)در منی- در موسم حج- می­فرمود: پس از وفات من ده سال در اینجا به یاد من عزاداری و سوگواری نمائید. جالب است که امام از مردم می­خواهند که در موسم حج و در جائی که مسلمانان از گوشه و کنار جهان گرد می­آیند، مسئله رهبری و امامت و خلافت را از راه سوگواری زنده نگهدارند.

باز در روایت دیگری از امام صادق(ع)نقل شده است که در ضمن برشمردن فوائد حج می‌فرمایند: اگر بنا باشد هر قوم و گروهی که در آنجا می­روند و به حج مشرف می­شوند، با زبان خود صحبت کنند و تنها مسائل خود را با همزبانان خود مطرح کنند و با دیگر مسلمانان تماس نداشته باشند و آگاهی از مشکلات دیگران پیدا نکنند، هلاک می­شوند و کشورشان از بین می­رود و اخبار دیگر ولایتها به گوششان نمی­رسد و از فوائده و سودهائی که باید از حج ببرند، بهره­مند نمی­گردند و این است علت حج. «... ولو کان کل قوم انّما یتکلّمون علی بلادهم و ما فیها هلکوا و خربت البلاد و سقط الجلب و الأرباح و عمیت الاخبار و لم یقفوا علی ذلک، فذلک علة الحج».[3]

و همانگونه که در تفاسیر آمده است، سوره برائت که یک سوره­ی تند و انقلابی است و درباره­ی تنفر و بیزاری از مشرکین و طرد و بیرون راندن منافقین، آیات زیادی دارد، حضرت امیرالمؤمنین(ع)این سوره را با آن شدت و حدت برای زائرین خانه­ی خدا قرائت می­کنند.

و در کوتاه سخن، تمام اینها نشاندهنده و گویای این است که باید از حج استفاده­های سیاسی و اجتماعی بشود و حج حقیقی همان حجی است که در آن وحدت مسلمین و تنفر و انزجار از دشمنان اسلام و براءت از مشرکین و منافقین و توجه به دردها و تلاش برای رفع آنها، خواسته شده است.

مجمع بین­المللی اسلامی

و نکته جالب دیگری که از حج می­توان استفاده کرد این است که در آن زمان که هنوز جوامع بشری- چه در سطح دنیا و چه درسطح خاورمیانه و عربستان- توجهی به اهمیت کنگره­ها و مجامع بین­المللی نداشتند، و اکنون با گذشت زمان، دنیا پی به اهمیت آن برده و با صرفت هزینه­های بسیار هنگفت و با تلاشهای زیاد می­توانند یک کنگره و یا سمیناری را برقرار نمایند و تازه در این کنگره­ها و مجامع بین­المللی که اکنون در جهان مطرح است، بیشترین تکیه بر اجتماع سران و یا نمایندگانی انگشت شمار از کشورها می­شود، ولی ما می­بینیم که سالانه در ایام حج، در کنار خانه خدا یک کنگره­ی عظیم و مجمع بزرگی تشکیل می­شود که صدها هزار نفر از خود مردم در آنجا حاضر می­شوند و تازه برای جمع شدن در آن مجمع بین­المللی الهی نه تنها هزینه­ای صرف نمی­شود که مردم حاضرند با تمام وجود، در آنجا شرکت کنند و هیچ مشکلی – هر چند بزرگ باشد- نمی­تواند مانع این اجتماع و گردهمائی شود. از آن گذشته هیچ کنفرانس و مجمعی به این گستردگی و وسعت وجود ندارد و اگر در مجامع بین­المللی جهان، نمایندگان ملتها- حال چه نمایندگان حقیقی و چه نمایندگان اجباری!!- حضور بهم می­رسانند، در حج خود ملتها و «ناس» حضور دارند.

در هر صورت اگر روی مسائل اقتصادی در حج تکیه شده است، بدون شک این مسائل مقدمه­ای برای مسائل سیاسی و منافع فرهنگی امت اسلامی است که از اولویت بیشتری برخوردار است و اگر مسائل سیاسی حل نشود، مسائل اقتصادی به طریق اولی حل شدنی نیست. و اینچنین بنظر می­رسد که هیچ تشکیلات و کنفرانسی به اندازه این کنفرانس بزرگ اسلامی نمی­تواند مشکلات مردم را حل کند، چرا که در اینجا – همانگونه که عرض کردیم- خودمردم که صاحبان حق هستند با اشتیاق و با هزینه شخصی خود حاضر می­شوند و هیچ هزینه­ای هم برای جمع­آوری آنان مصرف نمی­شود.

در روایت بسیار جالبی که از امام صادق(ع)نقل شده است که روایت مفصلی است و در کتاب«مصباح الشریعه» و «المحجة البیضاء» آمده است که حضرت گرچه بیشتر روی جنبه‌های تربیتی و اخلاقی تکیه می­کنند ولی در برخی از فرازهایش صریحا حضرت روی مسائل سیاسی انگشت گذشته­اند مثلا یک جا می­فرمایند: «هنگام طواف برگرد خانه خدا، آنچه ماسوی الله است، همه را ترک کن»[4] یعنی: طواف بر گرد خانه خدا باید تو را از طواف بر گرد قدرتها و ابر قدرتها و بتها و آنچه غیر الهی است، باز دارد.

در هر صورت، نه تنها خود حج یک عبادت سیاسی اجتماعی است که جزء جزء اعمال و مناسک آن نیز رمز یک مسئله مهم و سرنوشت­ساز اجتماعی سیاسی است، از طوافش گرفته تا رمی جمراتش تا برسد به وقوف در مشاعر وو...گذشته از اینکه نفس تجمع در آن فضای روحانی و با آن لباس یکنواخت و بی­آلایش و آن ایام و آن مواقف با توجه به خصوصیاتی که ائمه معصومین روی آن تکیه کرده­اند دارای چنین فوائدی است و آن اهدافی که اشاره شد، در آن گنجانده شده است. و این مطلب بقدری دارای اهمیت است که طبق آن روایت مهم از امام صادق(ع)که در آغاز نقل شد، علت حج بیان شده است و یا همانگونه که اشاره کردیم، پایه­گذاری چنین تجمع عظیمی در آن دوران با آن افرادی که معمولا از نخبگان و متعهدان ملت­ها هستند و با ایمان و خلوص در این مکان مقدس جمع می­شوند، مشعر بر همین معنی است.

و از آن بالاتر، تکیه عجیبی است که در روایتها روی حج شده است تا آنجا که امام معصوم(ع)می­فرماید: اگر مردم به حج نروند، بر حاکم اسلامی واجب است که گروهی از مسلمین را مجبور رفتن به حج کند و حتی از بیت­المال پول دهد تا مردم به حج بروند و مراسم را بر پا دارند.[5]

مهمترین پایگاه مردمی

در اسلام هیچ پایگاهی مانند پایگاه حج نیست و حتی در نظام جمهوری اسلامی که یک نظام اسلامی و مردمی است نمی­توانیم پایگاهی عظیمتر از حج داشته باشیم. چرا که اگر – به عنوان مثال- بخواهیم پیامی را به مردم آفریقا بدهیم با فرستادن سه یا چهار نفر به کشورهای آفریقائی- آن هم نه تمام کشورها که برخی از آنها- با آن مصارف و هزینه‌های گزافی که بیت­المال متحمل می­شود، تماس با برخی از مردم آنجا پیدا می‌شود، تازه آنهائی که با نمایندگان ما تماس حاصل می­کنند، معمولا افرادی هستند که حساب شده انتخاب می­شوند و کمتر اتفاق افتاده است که نمایندگان جمهوری اسلامی با مردم کوچه و بازار بتوانند تماس بگیرند و با آنها گفتگو نمایند، چه بسا آنهائی که در آن کشورها با نمایندگان ما تماس می­گیرند، از افراد اطلاعات و امنیت آن کشورها باشند!! و حرفهای ما چندان تاثیری در آن نداشته باشد. ولی در ایام حج شاهد هستیم که بهترین و متعهدترین و خالص­ترین افراد از تمام کشورهای اسلامی و از مسلمانان سایر کشورها جمع می­شوند، همان توده­هائی که تشنه حقیقت هستند در آن سمینار بین‌المللی، بدون اینکه یک ریال برای جمع کردن آنها صرف شود گرد هم می­آید و بدون هیچ توقعی در آن فضای معنوی همچون سیلی شتابان به سوی حقیقت می­شتباند، لذا باید هر چه می­توانیم برای رساندن حقایق اسلام و پیام انقلاب به آنان برنامه­ریزی کنیم تا بهترین بهره را ببریم.

در آنجا که خود«ناس» و مردم واقعی که متعهد هم هستند از سراسر جهان جمع می­شوند و چون کمتر انگیزه­ی مادی برایشان مطرح است، لذا هیچ قدرت و دولتی نمی­تواند آنها را کنترل کند. ما خود شاهد بودیم که بسیاری از حجاج عراقی، با اینکه رژیم عراق با ما در حال جنگ است و علیرغم کنترل شدید بعثیها، با ما تماس می­گرفتند و اظهار علاقه می­کردند و حتی گاهی به جبهه نیز کمک مادی می­کردند.

* حال که اهمیت و ویژگیهای منحصر بفرد این فریضه­ی بزرگ عبادی سیاسی مطرح است، بنظر شما جمهوری اسلامی به عنوان تنها نظام اسلامی جهان، چه نقشی می­تواند در تحقق اهداف فوق داشته باشد؟

نظام اسلامی

- نظام جمهوری اسلامی، نظامی است که تحت رهبری و امامت و زعامت ولی فقیه، نماینده امام زمان و مرجعیت تقلید اداره می­شود. نظامی است که آهنگ و تلاشش این است که اسلام را تحقق بخشد و الگو و اسوه­ای از مکتب به جهان نشان دهد. البته هنوز جامعه ما به آن حد نرسیده است که مکتب به تمام معنا در آن پیاده و اجرا شود و ما نمی­خواهیم بگوئیم که اسلام موبمو در جامعه، جامه­ی عمل به خود پوشیده است ولی نظام ما در پی تحقق این هدف بزرگ و والا هست و کوشش دارد که تا آن اندازه که در توانش هست، این هدف را در جامعه محقق نماید و به اجرا برساند. و اینکه می­گوئیم نظام ما کاملا اسلامی است بخاطر این است که در رأس آن امامی عادل و مرجع تقلید قرار دارد و حرکت برای تحقق و پیاده شدن اسلام وجود دارد.

بهره­برداری از حج

اولین مسئولیت ما این است که به مسلمانان بفهمانیم، حج چیست؟ و چه بهره­برداری باید از حج بشود؟ و حج ابراهیمی و حج محمدی- به تعبیر امام- به چه معنی است؟

این بزرگترین رسالت و مسئولیت اندیشمندان و مسئولین نظام جمهوری اسلامی است که یک تحول فکری عظیم در رابطه با حج، در جوامع اسلامی بوجود آورند و آن انحرافهائی که برای بی­خاصیت کردن و از محتوا در آوردن حج تا بحال شده است، از افکار و اذهان مسلمانان بزدایند.

البته این مسئله مانند دیگر قضایای انقلاب، مدیون و مرهون حرکت فکری امام است که از دیرباز طی اعلامیه­ها، بیانیه­ها و سخنرانیهایشان، فلسفه حج را تبیین و تحلیل نموده­اند و بر ما است که در این راه گامهای نیرومندتر و مؤثرتری برداریم تا این هدف والا تحقق یابد.

حال از چه ابزاری باید استفاده کرد؟ این را نمی­توان به راهپیمائی­های وحدت با مسلمین و براءت از مشرکین منحصر کرد بلکه باید از هر راه ممکن در این راه استفاده نمائیم. تماس‌های مکرر با مسلمین چه بصورت جمعی و چه بصورت انفرادی، بحث با علمای مسلمین و راهنمائی آنها، دعوت به وحدت و یگانگی در کنار خانه خدا، اعلام تنفر و تبری از طاغوت­ها و مشرکین به صورت­های گوناگون که باید در همان جائی که پیامبر اکرم(ص) بتهای جاهلیت را در هم فرو ریخت، بتهای شاخدا رو بی­شاخ، بتهای با زبان و بی­زبان، بتهائی که به صورت انسانها درآمده­اند و از هر درنده­ای درنده­ترند، باید اینها را شکست، ابهتشان را در هم فرو ریخت و به مردم فهماند که از آنها بیزاری جویند و به آنها علام تنفر و انزجار نمایند.

مسئله دیگر برقرار کردن روابط با مسلمانان، همانگونه که در روایت امام صادق(ع)اشاره شده بود، آن هم با زبان آنها، تبلیغات زبانی و قلمی، تجلیل مسائل انقلاب اسلامی، تشکیل سمینارها و جلسات، و خلاصه هر نوع ارتباط، دعوت و تماسی در جهت تحقق این هدف والا باید به کار گرفته شود.

بنابراین، جمهوری اسلامی که در جهان اسلام، پیشتاز و پیشگام است لازم است که از مسئله حج و ویژگیهائی که دارد و آن همه نیروهای مؤمنی که در آنجا جمع می­شوند بیشترین استفاده­ها را به نفع اسلام و مسلمین بنماید. و من معتقدم که هنوز جدی با حج برخورد نکرده­ایم و به قول معروف«در خم یک کوچه­ایم» یعنی باید پیش از این از استعدادها و امکانات خدادادی و مادی برای رساندن پیام انقلاب به مسلمانان در ایام حج استفاده کرد. باید در آن مجمع عظیم اسلامی، محرومیت­ها، دردها، ضعف­ها و نقاط قوتی که جوامع اسلامی دارند، مورد بررسی دقیق قرار گیرد و همانگونه که باید از نقاط قوت به نفع اسلام استفاده کرد، لازم است که تک تک مشکلات بررسی شده و در پی چاره­جوئی برآئیم، و این میسر نیست مگر با یاد گرفتن و آموختن زبانهای گوناگون و بکارگیری امکانات فرهنگی دیگر از قبیل: کتاب، جوزه، سخنرانی، مصاحبه و گفتگو با مردم به زبان خودشان. امید ما این است که گامهای مؤثرتر و جدی­تر در این زمینه برداشته شود، ان شاءالله.

جنابعالی به عنوان نماینده این نظام و رهبری آن در این مراسم عظیم،‌چه برنامه هائی جهت تحقق هر چه بهتر اهداف فوق تنظیم کرده اید؟

اجرای پیام­های امام

- قبل از هر چیز باید پیام­ها و فرمایشات حضرت امام را در این مورد موبمو اجرا کنیم، یعنی من معتقدم اگر مطالبی را که امام در اعلامیه­ها و پیام­هایش به عموم امت اسلامی و پیام­های معظم له به نمایندگان خود و سرپرستان حجاج ایرانی بیان داشته­اند، کوشش در اجرا و پیاده کردن آنها شود، بی­گمان آن هدف مقدس دنبال شده و به مقصد رسیده­ایم.

امام همواره از ما می­خواهند که حج حقیقی را به مردم نشان دهیم و این فکر عمیق در مردم بوجود بیاید که در ایام حج باید مشکلات سیاسی کشورهای اسلامی مودر بررسی قرار بگیرد و باید در این مجمع عمومی هر کس خود را موظف بداند که در راه رسیدن به استقلال و آزادی تلاش کند و راستی اگر چنین فکری برای مسلمین پیدا شود، بزرگترین نعمت برای آنها و بزرگترین خطر برای دشمنانشان خواهد بود. این اندیشه­ی بلند است که در عده­ی قلیلی از مسلمین پدید آمده و تا کنون چقدر برکت بدنبال داشته و دشمنان را سخت بوحشت انداخته است، پس اگر روزی این اندیشه تعمیم یابد و مسلمانان به این نکته پی ببرند و به مسئولیتها و رسالتهای خویش توجه پیدا کنند، بدون شک پرچمدار مستعضفین در سراسر جهان خواهند شد و طبیعی است که در آن صورت اثری از استکبار و تجاوز نخواهد ماند.

ما باید این راه مقدس را ادامه دهیم و تعقیب کنیم و گرچه امکانات و توانمان ضعیف است، با همه امکانات به پیش رویم و از استعداد بیشتری در این زمینه بهره­برداری کنیم تا اینکه به شکوفائی نائل آئیم.

در اینجا ذکر این نکته لازم است که اما نیز تکیه بر مسائل خارجی و روابط بین­المللی را همواره در پیام­های حج کرده­اند و شاید نود در صد مطالب و رهنمودهای ایشان در این زمینه، در پیام­های حج گنجانده شده است و به عبارت دیگر کنگره جهانی حج، همان ظرفی است که امام آن را انتخاب کرده­اند برای بیان مسائل بین­المللی اسلامی و روابط خارجی در سطح کشورهای اسلامی. مثلا هر جا امام خواستند، مشکل فلسطین را مطرح کنند یا اشغال افغانستان را محکوم نمایند یا فاجعه­ی لبنان را تذکر دهند از این مناسبت استفاده کرده­اند. و همچنین بیشترین موردی که وحدت بین مسلمین مطرح شده و بیشترین جائی که تهاجمات شدید علیه ابر قدرتها شده در همین پیام­ها است و این حاکی از همان اهداف دراز مدتی است که نظام اسلامی در رابطه با حج دارد و خواهد داشت و باید در آن جهت تا حد امکان حرکت و برنامه­ریزی کند.

تکیه بر مردم

بنابراین، اولین کار ما این است که به سخنان امام توجه بیشتری نمائیم و مسائلی را که ایشان در این پیام­ها مطرح کرده­اند، دبنال کنیم.

و برای تحقق بهتر اهداف اسلام و امام، بنظر من تنها راه این است که تکیه بیشتری روی«ناس» و ملت­های اسلامی بنمائیم. در اینجا باز عمق فکری امام و دوراندیشی و آینده­نگری و ژرف­بینی ایشان به وضوح دیده می­شود که ایشان جامعه شناس واقعی هستند چرا که شناختی واقعی از ملتهای اسلامی و عمق نفوذ اسلام در قلوب آنها دارند و احساس می­کنند که چه زمینه­ها و استعدادها و فطرت­های پاک با آن فرهنگ اصیل اسلامی در مردم وجود دارد که اگر اندکی تلاش شود و آن گرد و غبارهای انحرافی که دشمنان ایجاد کرده­اند زدوده شود و پرده­ها و لایه­ها کنار رود، زمینه­های درونی شکوفا می­شود و انقلاب اسلامی نخست در قلبها وانگهی در لسان­ها و از آن پس عملاً به تمام جهان صادر می­شود.

در اینجا با ذکر این نکته لازم است که امام در رابطه با مسأله صدور انقلاب و نضهت­های آزدیبخش هرگز روی سازمان­ها و تشکیلات و احزاب و حتی شخصیتها به عنوان محور انقلاب تکیه نکرده­اند بلکه تایید هم نکرده­اند و حتی احیاناً حاضر به ارتباط با آنها هم نیستند و این حاکی از آن است که امام با روشن­بینی­اش، واقعیت جوامع اسلامی را درک کرده و می­دانند که تنها از راه حج و با تکیه بر«ناس» می­توان انقلاب اسلامی را گسترش داد یعنی مطمئن­ترین کانال و بهترین مجرا برای رسیدن به این مقصد، تماس مستقیم و بدون واسطه با ملتهای اسلامی در ایام حج می­باشد. و به عبارت دیگر: این پایگاه مطمئن و این ایام مقدس و این مواقف عظیم است که راه را برای رسیدن به اهداف بین­الملل انقلاب اسلامی هموار می­سازد.

این روال و آهنگ امام بوده است که همیشه مخاطب ایشان ملتها بوده­اند وهرگز گروه­ها و احزاب و دستجات بخصوصی مورد نظر ایشان نبوده و با همین تکیه و پافشاری نمودن بر ملت­ها، انقلاب بزرگ اسلامی را با آن همه مشکلات طاقت فرسائی که دشمن فراراه آن بوجود آورده بود، به ثمر رساندند. ما هرگز فراموش نمی­کنیم که در نخستین روز از سال 42 بود که مدرسه فیضیه را کوبیدند و می­خواستند زهر چشم از قم بگیرند و با راه افتاند به کوچه­ها، ایجاد رعب و وحشت کردند و بدترین خشونت را اعمال کردند، در همان لحظات که وضعیت قم خیلی بحرانی شده بود و حتی مجروحین را از بیمارستان بیرون می­کردند، امام نشسته بود می­گفت: آنها بهترین کار را کردند!! به این معنی که در مقابل مسلمانان، جنایت کردند و این دیگر هیچ نیازی به اطلاعیه ندارد. خود مردم می­بینند و می­روند به شهرستانها گزارش میدهند و این احمقها با جنایاتشان هزاران مبلغ علیه خودشان درست کردند. و درست همین قضایا سبب شد که آن زمینه­سازی برای مقابله با رژیم بشود و در پانزده خرداد آنچنان جمعیت عظیمی براه بیافتند و شاه را محکوم کنند.

و حتی در اوائل پیروزی انقلاب نیز تکیه امام بر مردم بود و اصلا اعتنائی به دسته­ها و گروهها نداشت و هر وقت به امام می­گفتند: مغزهای متفکر با سابقه دارند از کشور خارج می­شوند! امام می­فرمود: مغزهای متفکری که وابسته به مردم­اند، میمانند ولی آن مغز متفکری که می­رود از ملت نیست و ما هم او را نمی­خواهیم.

از همه بالاتر اینکه خدای تبارک و تعالی نیز روی«ناس» تکیه کرده است. در قرآن 240 بار کلمه«ناس» تکرار شده است و در آیات حج هر جا نام خانه­ی خدا است، خداوند آن را برای مردم و «للناس» بیان می­کند. و چون این مطلب خیلی اهمیت دارد و به نظر ما تنها راه پیشبرد اهداف اسلامی در حج، تکیه کردن بر«ناس» است، لذا چند آیه از آیات حج را برای تیمن و تبرک یادآور می­شویم که در آنها کلمه­ی«ناس» آمده است:

سوره بقره­ی- آیه 125«و اذ جعلنا البیت مثابة للناس و أمناً».

سوره بقره- آیه 199 «ثم افیضوا من حیث افاض الناس و استغفروا الله»

سوره­ی آل عمران- آیه 96 «ان اوّل بیت وضع للناس للذی ببکة مبارکاً»

سوره مائده- آیه 97 «جعل الله الکعبه البیت الحرام قیاماً للناس»

سوره آل عمران- آیه 97 «و لله علی الناس حج البیت من استطاع الیه سبیلا».

سوره توبه- آیه 3 «و أذان من الله و رسوله الی الناس یوم الحج الاکبر ان الله بریء من المشرکین و رسوله».

سوره حج- آیه 25 «و المسجد الحرام الذی جعلنا للناس سوا العاکف فیه و الباد»

سوره حج- آیه 27 «و اذّن فی الناس با لحج یأتوک رجالاً و علی کلّ ضامرٍ».

بنابراین آهنگ حرکت امام از آغاز تاکنون، در رابطه با«ناس» بوده است که این آهنگ کاملا منطبق با اسلام است.

در هر صورت، باید کوشش و تلاش ما این باشد که از دستورات و فرمایشات امام در رابطه با وحدت مسلمین و تنفر از مشرکین و تأمین اهداف اسلامی، تبعیت کرده و پیروی کنیم و باید در این راه از تمام شیوه­ها و امکانات استفاده نمائیم تا اینکه بخواست خداوند این فریضه عظیم با محتوا و ابعاد متعددش بجا آورده است.

تمام زائران ایرانی، نماینده­ی امام­اند .

در اینجا لازم به تذکر است که گرچه اینجانب بعنوان نماینده­ی امام معرفی شده­ام ولی نه تنها من که تمام برادران و خواهرانی که به حج مشرف می­شوند، نماینده­ی امام به معنای عام و نماینده­ی جمهوری اسلامی هستند. اینان پیام رسانان انقلاب هستند که باید با اعمال و کردار و رفتار خویش، پیام خون شهیدان را بگوش جهانیان برسانند.

حجاج محترم ایرانی باید با برخوردها و حضورشان در صحنه­ها و روش معقولی که در همه‌ی مراسم از خود نشان می­دهند، رسالت و مسئولیت خود را با افتخار و سربلندی به دوش بکشند و باید توجه داشته باشند که زائرین ایرانی، زائرین معمولی نیستند بلکه باید الگو و سرمشق برای هزاران هزار عاشق و مشتاق انقلاب باشند که از سراسر جهان برای الگو گرفتن از ایرانیان به حج مشرف می­شوند و تمام اعمال آنها را زیر ذره­بین می‌گذارند. و همچنان که عاشقان انقلاب به آنها با دقت می­نگرند، دشمنان انقلاب نیز برای ضربه زدن به انقلاب و اسلام، ریزه­کاریهای آنان را زیر ذره­بین می­گذارند که از آنها سوء استفاده کنند و به انقلاب لطمه وارد آورند و گمان نمی­کنم یک حاجی ایرانی با آن تعهد و ایمانی که دارد، راضی باشد که اعمال او موجب لطمه زدن به انقلاب و لکه­دار کردن اسلام- خدای نخواسته- بشود.

با اینکه بسیاری از ایرانیان تسلط کافی بر زبان عربی ندارند و برای آنها خیلی مشکل و دشوار است که انقلاب را برای دیگران تشریح کنند و ثمرات آن را بیان نمایند ولی بدون شک، اعمال و رفتار آنها بهترین مبلغ برای انقلاب خواهد بود. البته بهتر است که برادران و خواهران مطالعات اسلامی، اجتماعی و سیاسیشان را افزایش دهند و روش برخورد و بحث را با مسلمانان فراگیرند ولی آنها که نمی­توانند با اعمالشان و بدون اینکه سخنی بر زبان بیاورند، می­توانند انقلاب را ترویج نمایند.

روایت بسیار جالبی از امام صادق (ع)نقل شده است که آن را یادآوری می­کنیم:

حضرت در سفارشی که به شیعیان و پیروان­شان دارند میفرمایند:

«اوصیکم بتقوی الله و اداء الامانه لمن ائتمنکم و حسن الصحابة لمن صحبتموه و أن تکونو لنا دعاة صامتین»- شما را بتقوای پروردگار و پرداختن امانت به کسی که شما را امین دانسته و برخورد نیکو با هر کس که شما را همراهی کرده سفارش می­کنم و از شما می­خواهم که دعوت کنندگان ساکت و بی­سروصدا برای ما باشید!

شیعیان که از این سخن امام، سخت شگفت زده شده بودند پرسیدند: چگونه لب بسته مردم را به سوی شما دعوت کنیم؟

حضرت در پاسخ فرمود: «تعلمون بما امرناکم به من العمل بطاعة الله و تعالمون الناس بالصدق و العدل و تؤدون الامانة و تدمورن بالمعروف و تنهون عن المنکر و لا یطلع الناس منکم الاّ علی خیر، فاذا رأوا ما انتم علیه علموا فضل ما عندنا فتنازعوا الیه»[6] به آنچه دستور داده­ایم از اطاعت پروردگار عمل کنید، با مردم رفتاری صادقانه و عادلانه داشته باشید، امانت را بپردازید، امر بمعروف و نهی از منکر کنید و مردم جز خیر و خوبی چیزی از شما نبینند، پس اگر شما را در چنین حالی دیدند، به برتری آنچه نزد ما است پی می­برند، و لذا به سوی ما روی می­آورند.

اگر ما به این سفارش بسیار ارجمند امام صادق (ع)در همه جا خصوصا در ایام حج که با مسلمانان دنیا برخورد داریم، و از تمام دنیا برای شناخت انقلاب ما بسوی ما روی می‌آورند، بمورد اجرا گذاریم و مسلمانان در برخوردها و معامله­های ما، اسلام حقیقی را دریابند، قطعاً رضایت امامان و در نتیجه رضایت خداوند را کسب کرده و دین خود را نسبت به انقلاب ادا کرده­ایم. و بالاتر اینکه مردم را بسوی امامان خود رهنمون ساخته­ایم ولی اگر خدای نخواسته بعکس آنچه امام بما دستور داده عمل کنیم، برخوردمان با مسلمانان خشن و بی­عاطفه باشد، در مورد مشکلات مسلمین بی­تفاوت باشیم، از آنچه مایه­ی اختلاف و تفرقه است نپرهیزیم، در جماعت مسلمانان شرکت نکنیم، برای خرید و فروش کالاهای دشمنان سر و پا بشکنیم و خلاصه رفتارمان دور از اسلام باشد، هم دل امامان را به درد آورده­ایم و هم غضب خدای را- و العیاذ بالله- برای خود خریده­­ایم و در نتیجه مردم را از انقلاب و تشیع دور ساخته­ایم و این گناهی است نابخشودنی.

آری! ما اگر با اخلاق پسندیده و رفتار اسلامی خود، با مسلمین برخورد کنیم، نظر آنها را نه تنها بخودمان که به امامان و رهبرانمان جلب می­کنیم و این همان دعوت صامتانه­ای است که مورد نظر امام صادق (ع)است. ولی اگر خدای نخواسته بوظایف و اصالت­ها و تعهد انقلابی خویش توجه نداشته باشیم، مردم نه یک فرد که یک نظام اسلامی را زیر سؤال می­برند، چون ما الگو و نمونه­ای از این نظام نوپای اسلامی هستیم.

حجاج محترم باید کوشش کنند در کوچه و بازار و مراسم و مواقف و حتی در خانه­ها برخوردی اسلامی و متین داشته باشند و در مواقعی که نماز بر پا می­شود، حتماً در جماعت مسلمین شرکت و هنگام خرید در بازار فراموش نکنند که چشم­ها به آنان دوخته شده و مبادا کاری کنند که دل صاحب شریعت را بدرد آورند.