مصاحبه با حجه السلام و المسلمین کروبی

حجة‌الاسلام و المسلمین کرّوبی

مصاحبه با نماینده امام و سرپرست حجاج ایرانی

*با تشکر فراوان از جنابعالی که با داشتن کار زیاد وقت گرانبهای خود را در اختیار امت پاسدار اسلام قرار دادید، در نخستین سؤال، استدعا داریم مقایسه‌ای بفرمائید بین برنامه‌های حج امسال و سالهای گذشته و ضعفها یا پیشرفتهائی که در این زمینه داشته‌اید؟

در بعضی مصاحبه‌ها یا نماز جمعه یا گفتگوهائی که شده، به صورت پراکنده گزارشهایی از حج امسال به عرض ملّت عزیزمان رساندیم و در این مصاحبه فکر می‌کنم بهتر است به صورت دسته‌بندی شده، با ذکر مقدمه‌ای کوتاه، مطالب و نکات جدید را به عرض خوانندگان عزیز برسانیم، بویژه اینکه مجله پاسدار اسلام، نقش جالب توجه و شایان تقدیری در درج و نشر کلیه مسائل اسلامی و علمی و خصوصاً مسئله حج داشته و در این مورد الگو و نمونه باید قرار بگیرد.

ابعاد مختلف برنامه‌های حج

برنامه های حج را می‌توان در سه بعد خلاصه کرد که من معتقدم در هر سه بعد وضع ما کاملاً پیشرفت کرده و رو به تکامل بوده است.

1- بعد اداری و خدماتی:

در این بعد خدماتی و رفاهی، که خدمات مادی به زائران بیت الله مطرح است، گرچه شرح و فصل این بحث را باید به مسئولین مربوطه واگذار کرد ولی با توجه به اینکه اینجانب عهده‌دار سرپرستی امور حجاج بوده‌ام و همواره مدافع اوضاع و احوال آنها هستم، لذا بجا است مقایسه ای – در این مورد- بین سال 62 و سال گذشته (64) و سال جاری بنمایم.

کلاً از نظر رفاهی، نظم و انضباط، کیفیت کار نیروهائی که سازمان حج در اختیار داشت، در رابطه با تدارکات و توزیع و مسکن و سایر کارها، امسال قابل مقایسه با سالهای گذشته نبود و یا حداقل با سال قبل که من رسماً بودم، خیلی اوضاع بهتر بود و در برخی از این خدمات حتی یک مورد نارضایتی و شکایت نداشتیم در حالی که سال گذشته که با آقای امام جمارانی وارد شدیم، از همان لحظه اول، شکایتها و گله‌ها (چه بحق و چه بناحق) شروع شد و در برخی از موارد مشکلاتی در رابطه با مسکن داشتیم که قابل تحمل نبود.

این نکته را هم باید اضافه کنم که گرچه امسال بیش از 150 هزار حاجی داشتیم، گذشته از اداره و نظمی که حکمفرما بود، در حدود پنجاه، شصت میلیون دلار صرفه‌جوئی شده یعنی کمتر از سال گذشته هزینه داشته‌ایم. خلاصه مسائل بقدری منظم و پیشرفته بود که مورد غبطه سایر کشورها قرار گرفته بود تا آنجا که با مسئولین مربوطه، مصاحبه و گفتگو کرده بودند که شما چگونه برنامه‌ریزی کرده‌اید که اینچنین اوضاعتان خوب و آبرومندانه است. خوانندگان عزیز توجه دارند که مسئله بسیار مهم و با ارزش است که کشوری که در حال جنگ و محاصره اقتصادی است و بیشترین تعداد زائرین را به خود اختصاص داده یعنی 4/1 کل حجّاجی که وارد عربستان شده‌اند – با آن که جمعیت ایران حدود 25/1 کل جمعیت مسلمانان جهان است – و مع ذلک به بهترین وجه آنها را اداره می‌کند.

یکی دیگر از نقاط قوت حج امسال این بود که نیروهائی که تجربه کافی یا اخلاص کافی نداشتند بکار گرفته نشدند و بجای آنها نیروهای خوب و فعّال در اختیار گرفتند و از آنها بنحو احسن استفاده شد. البته این بدان معنی نیست که مدیریت‌های قبلی بد بوده بلکه ما ضمن تشکر و سپاسگزاری از تمام مدیریتهائی که قبلاً بوده‌اند، می‌خواهیم این را ثابت کنیم که حرکت حج در تمام زمینه‌ها و همه ابعادش تکامل و رشد یافته و اگر عمری بود و سال آینده در این مورد خواستیم اظهارنظر کنیم بدون شک خواهیم گفت: امسال ازسال گذشته بهتر بود. و چون باز هم ضعف‌ها و نقص‌هائی داشته‌ایم لذا هم خود تلاش می‌کنیم و هم انتظار داریم مسئولین مربوطه آن ضعفها را تا حد امکان برطرف کنند و طبعاً در طول سال جلساتی در این زمینه خواهیم داشت و هر سال هم اعلام می‌کنیم که افراد برای بهتر شدن کار، هر نظر و پیشنهادی دارند، ارائه کنند تا آنها که قابل اجرا و مفید است، مورد استفاده قرار گیرد.

*راجع به صرفه‌جوئی که فرمودید، آیا مشخص است که بیشتر در چه مواردی بوده است؟

موارد صرفه‌جوئی

صرفه جوئی بیشتر در مورد امتیازاتی بوده است که برای خود گردانندگان حج منظور می‌شده است. مثلاً کل پرسنلی که به حجاج خدمت می‌کنند اعمّ از روحانی، ناظر، پرسنل ستادها و سایر خدمات و اعضای بعثه هر ساله به عنوان پول قربانی، مبلغ 400 ریال به هر یک از آنان داده می‌شد و این یک امتیازی بود که با سایر حجاج داشتند و امسال این امتیاز به هیچ یک از خدمه و اعضاء بعثه داده نشد و بنا شد در مقابل زحمتهائی که می‌کشند، کمکی با ریال ایرانی در اینجا به آنان پرداخت شود.

یکی دیگر صرفه‌جوئی در عدد ناظرین است که پارسال 1200 نفر بودند و امسال به نصف تقلیل یافتند و همچنین در مواد غذائی تا اندازه‌ای صرفه‌جوئی شد. برخی از اشیاء برای سازمان حج نیز، امسال خریده نشد ولی آن‌چه مستقیماً در ارتباط با مردم بود، هیچ کم و کاستی در آن داده نشد و شکایتی هم در این مورد نداشتیم.

نکته دیگری که در رابطه با صرفه‌جوئی وجود دارد، تقلیل پرسنل سازمان حج است که سازمان پس از بررسی، بار کارکنانش را سنگین‌تر کرد و بخشی از پرسنل را کم کرد و این در صرفه‌جوئی خیلی مؤثر بود.

خرید یا کرایه وسائل نقلیه

*در رابطه با صرفه‌جوئی، بجای آن هزینه هنگفتی که به کشور عربستان پرداخت می‌شود بابت کرایه وسائل حمل و نقل در طول ایام حج پیشنهاد می‌شود خودمان در آنجا سرمایه‌گذاری کنیم و وسائل نقلیه را بخریم و یا هم اگر حاضر شوند با آنها شریک شویم و از این راه بتوانیم بعد از دو سه سال ده‌ها میلیون ریال سعودی که اکنون بابت کرایه پرداخت می‌کنیم را منتفی یا به حداقل برسانیم.

نکته خوبی است و بد نیست با مقامات اجرائی مطرح شود و مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

*در همین رابطه که عرض شد، اگر در آنجا سرمایه‌گذاری کنیم و وسائل نقلیه خریداری نمائیم، می‌توانیم در طول حدود 11 ماه غیر از ایام حج نیز از آنها استفاده کنیم. نکته دیگری در زمینه صرفه‌جوئی هست و گاهی از ناحیه خود حجاج نیز تا اندازه‌ای عمل شود.

پس با توجه به وضع بیشتر مردم در داخل کشور که احیاناً در مشقت و عسرت به سر می‌برند و با توجه به اینکه حج، سفری الی‌الله و معنوی است نه سفری سیاحتی که انسان بخواهد از نظر تغذیه اینقدر بخودش برسد، بنظر می‌رسد که حتی در همان جهت نیز امکان صرفه‌جوئی هست و یا لااقل اگر بخشی از این امکانات و پولهائی که صرف تغذیه حجاج می‌شود – آن هم به نحوی که معمول است – با همکاری و مساعدت خود مردم تحت شرایطی منظم و برنامه‌ریزی شده، در اختیار مردم فقیر و مستمندی که از سایر کشورهای دوردست می‌آیند، قرار بگیرد مانند یک اطعام و میهمانی که در صورت صرفه‌جوئی در یک وعده غذای معمولی، می‌توان بیش از صد هزار زائر فقیر را دعوت کرد، آن هم در حالی که گفته می‌شود بسیاری از آنها کنار خیابان‌ها و در بدترین شرایط، زندگی می‌کنند، که قطعا چنین کاری تاثیر بسزائی در پیشبرد اهداف مقدس انقلاب و جذب نیروهای مفید از سایر کشورها خواهد داشت.

این مطالب که فرمودید مد نظر بوده است. در رابطه با صرفه‌جوئی حجاج از نظر تغذیه، آنهایی که دست اندرکار هستند اعلام کرده‌اند که چنین صرفه‌جوئی‌هائی چندان امکان‌پذیر نیست زیرا اگر بخواهیم در آنجا غذای ساده‌ای نیز تهیه کنیم، از نظر هزینه در همین حدودها خواهد بود، مضافاً بر اینکه بعضی از انواع غذاها ضروری و لازم است تا زائران بتوانند در آن هوای گرم، هم تحمل آب و هوای آنجا را بکنند و هم توان انجام مناسک حج داشته باشند.

در رابطه با اطعام دیگران، نکته قابل توجهی است. البته یک بخش که مربوط می‌شود به «سقایة الحاج» و آب‌رسانی در مسیرها، ‌درباره آن صحبت شده و مردم هم آمادگی دارند و ان شاءالله عملی خواهد شد.

2- بعد عبادی و معنوی حج:

یک بعد دیگر، بعد عبادی حج و انجام فرائض و مناسک است که حجاج بتوانند اعمال و مناسک خود را صحیح و درست انجام دهند. اتفاقاً حضرت امام دامه ظله نوعاً در اعلامیه‌هایشان به این مطلب عنایت زیادی داشته‌اند و در همین اعلامیه اخیر نیز به روحانیون و زائران توصیه اکید کرده‌اند که روحانیون دقت زیادی به عمل آوردند و حجاج کوشش کنند فرائض را خوب فرا گرفته و به نحو احسن انجام دهند.

در این جهت یقیناً امسال، از سالهای قبل موفقتر بوده‌ایم. و از سؤالهائی که مرتّب مطرح می‌شد چه قبل از اعمال و چه در اثنای آن و چه بعد از آن، چنین بدست می‌آید که نقطه قوت زیاد بوده است. در هر صورت با تلاشی که روحانیون متعهد داشتند و کتابهائی که قبلاً تهیه شده بود و بحثهائی که پیش از شروع حج در ایران – بخصوص در رادیو داشتیم – و با حضور مستمر شورای استفتا در تمام مراحل و مواقف حج، موفقیت زیاد بود و ضعف کم.

نظم و آرامش در بقیع

در اینجا نکته‌ای را در رابطه با وحدت به روحانیون محترم تذکر می‌دهم: روحانیون باید توجیه کنند مردم را که در نمازهای جماعت و جمعه در کنار مسلمانان شرکت کنند. به قبرستانها یا بازار برای خرید به ویژه در ساعتهای مخصوص فرائض یومیه، هجوم نکنند.

و باز اضافه کنم: یکی از ناراحتیهایی که دوستان داشتند، مسئله قبرستان بقیع بود که می‌گفتند: اگر باز شود، مشکله‌ای خواهیم داشت در رابطه با کنترل و مهار کردن مردم. و ممکن است مثلاً کارهای مخلی از برخی سربزند در نماز خواندن، خاک برداشتن، دخیل بستن و ...و حرکات دیگری که خیلی مطلوب نیست. اما با جلسه‌هایی که گرفته شد و با روحانیون صحبت شد و اطلاعیه‌ای که داده شد، اصلاً منظم و مرتب بودن مردم، فوق انتظار بود. چقدر با نظم و ترتیب می‌آمدند و با آرامش زیارت می‌خواندند، عزاداری می‌کردند، گریه می‌نمودند و دسته‌دسته خارج می‌شدند و راه را برای دیگران باز می‌کردند بدون اینکه کوچکترین عمل غیرمطلوب از آنان سربزند.

این نکته را هم باید اضافه کنم و مردم هم توجه دارند که هر سال افراد جدیدی به حج می‌آیند که در حقیقت روی آنها چندان کاری نشده است اما بحمدالله در اثر آن سعه‌صدر و بینش و دوراندیشی و روح اطاعت از فرمان امام که در مردم ما وجود دارد، می‌بینیم با یک اطلاعیه کاملاً به وظایفشان آشنا شده و عمل می‌کنند.

3- بعد سیاسی اجتماعی حج:

مسئله سوم، بُعد سیاسی اجتماعی موسم حج است، آن هم با پیشگامی جمهوری اسلامی و حرکتی که امام عزیزمان در این زمینه شروع کردند، که بحمدالله امسال قابل مقایسه با سالهای گذشته نبود. تجلّی این بُعد، همان راهپیمائی وحدت و راهپیمائی برائت است که امسال از چند نظر تکامل یافته‌تر بود: 1- از نظر نظم و انضباط نیروهای خودمان، که تشکیلات و برنامه‌ریزی‌های نیروهای مؤمن و متعهدمان برای اداره این راهپیمائی‌ها بسیار جالب و شایان تقدیر بود، حال از دستگاه صوتی گرفته تا آب‌رسانی به جمعیت و تا حضور کاروانها، وسایل ایاب و ذهاب، آمادگی آمبولانسهای پزشکی که همه فوق‌العاده خوب و آبرومندانه برنامه‌ریزی شده بود.

2- از نظر شعارها و قاطعیت مردم و صلابت و رشادتشان در امر راهپیمائی و آمادگیشان که از چند ساعت قبل حضور یافته بودند مبادا یکوقت راه‌بندان شود و راهشان ندهند.

3- به طور طبیعی پس از جاافتادن مسئله راهپیمائی، مسئله همکاری مسئولین عربستان سعودی نیز خواه‌ناخواه بهتر و بیشتر بود. در راهپیمائی مدینه اصلاً مشکلی نداشتیم، حرکت از بعثه آغاز شد و دقیقاً کمتر از ده دقیقه به مغرب مانده بود که به مسجدالنبی رسیدیم و به صف‌های جماعت ملحق شدیم و پس از تمام شدن نماز، همه متفرق شدند. در مکه هم حدود 700-800 متر به سمت مسجدالحرام راهپیمائی شد که مغرب فرا رسید و برنامه‌ها به همانجا ختم گردید. در سالهای گذشته با ایجاد صوت یا قرار دادن ماشین‌های زیادی پشت سر جمعیت، ایجاد راه‌بندان مصنوعی می‌شد و کارشکنی می‌کردند، اما امسال خوشبختانه چنین نشد و با آرامش و نظمی که برقرار شد و آن شعارهای مترقّی که می‌دادیم، براستی برای ملتهای مسلمان اعجاب‌انگیز بود.

شرکت مسلمانان در راهپیمائی

همانگونه که قبلاً نیز گفته‌ام، در کشور خودمان هرچند راهپیمائی‌های چند میلیونی داشته باشیم، به اندازه راهپیمائی‌های مکه و مدینه، در جوامع اسلامی تاثیر ندارد زیرا اولاً کمتر خبر این راهپیمائی‌ها به گوش مردم جهان می‌رسد وانگهی اگر هم برسد، شک می‌کنند که آیا این واقعیت دارد یا نه؟ اما وقتی راهپیمائی‌های مکه و مدینه را می‌بینند و ملاحظه‌ می‌کنند که تمام زائران ایرانی در آن شرکت می‌جویند، کاملاً مطمئن می‌شوند که وقتی گفته می‌شود: در تهران راهپیمائی چند میلیونی داشته‌ایم، صحت دارد و برای مردم انقلابی ایران، معمولی و متعارف است.

در راهپیمائی‌ها مسئله‌ای که امسال بسیار جالب و چشمگیر بود، و اگر ان‌شاءالله همینگونه پیش برویم، افق خیلی روشن است، حضور سایر مسلمانان می‌باشد. من نمی‌خواهم ادعا کنم حضور سایر مسلمانها خیلی زیاد بود اما می‌خواهم بگویم، نسبت به سال گذشته،دقیقاً چهار الی پنچ برابر بود. از کشورهای خلیج بقدری استقبال مردم زیاد بود که دسته‌ای و گروهی می‌آمدند مثلاً می‌دیدید یک‌جا 500 نفر می‌آمدند و شرکت می‌کردند.

مسئله دیگر اینکه برخی از مردم که احتیاط می‌کردند و می‌ترسیدند که گرفتار شوند، در کنار خیابان‌ها، روی کوه‌ها و تپه‌های اطراف، در داخل ساختمان‌ها و از پشت‌بامها برای تماشای راهپیمائی و ابراز احساسات، صف کشیده بودند. و با روی خوش نشان دادن، کف زدن، تبسم کردن و با دست حرکت دادن، ابراز احساسات می‌کردند و تمایل خود را به انقلاب اعلام می‌نمودند.

افراد فکر نکنند که ما مبالغه می‌کنیم و یا دلمان با خیال خوش است که بعضی‌ها برای ما دست تکان می‌دادند یا تبسم می‌کردند یا می‌خواهیم از این یک نتیجه‌گیری مخصوصی بکنیم! کار جالبی که امسال شد این بود که برای سنجش و مقایسه مخالفین و موافقین، گروهی را که به زبانهای عربی، انگلیسی، فرانسه، اردو و... آشنائی داشتند، آنها را نه در درون تظاهرات و نه در درون کاروانها که در بین جمعیت‌های کنار خیابانها پخش کردیم تا بی‌طرفانه از مردم سؤال کنند و نظر آنها را نسبت به راهپیمائی جویا شوند. در نتیجه معلوم شد قریب 70% مردم اظهار علاقه و توافق نشان می‌دادند و حدود 30% اظهار مخالفت، بی‌میلی یا بی‌تفاوتی به راهپیمائی می‌نمودند.

مردم برای اینکه از برخوردهای مامورین امنیتی کشورهای خودشان یا کشور عربستان در امان باشند و آزادانه با ما تماس برقرار کنند، روشهای جدیدی را به کار گرفته بودند تا اینکه بدون شناسائی مأمورین، خود را به بعثه رسانده و از ما اعلامیه و کتاب بگیرند و توزیع کنند و یا هدایای خود را از قبیل طلا و جواهرات برای جبهه تحویل دهند.

جهت دیگری که ملاحظه می‌شد روی‌آوردن بیشتر مردم آن دیار به سوی انقلاب بود مثلاً در سالهای گذشته، گذشته از اینکه دولت عربستان با راهپیمائی مخالفت می‌کرد، مردم نیز بیشتر مخالف بودند و برای آن توجیهی نداشتند. اما امسال مکرر در گزارشها داشتیم که همین رانندگان تاکسی، هروقت ایرانی‌ها را سوار می‌کردند، گذشته از احترام زیاد به آنان، کرایه نیز به هیچ‌وجه حاضر نمی‌شدند از ایرانیان بگیرند و با اظهار علاقه و رساندن سلام به امام، به آنها می‌فهماندند که ما با شما موافقیم.

حرکتهایی که از سوی دشمنان و دست‌نشاندگان در برخی از کشورها، بر ضدّ این حرکت اسلامی، انجام شده، مُشعر بر این است که این ایده چقدر جا باز کرده و چقدر دشمنان از آن وحشت دارند. مکرر در گزارش‌ها می‌خواندیم که حجاج مصری اعتراف می‌کردند که به آنها گفته‌اند: هرگز با حجاج ایرانی تماس نگیرید!! در بعضی از کشورها، توسط رادیو و تلویزیون رسماً مردم را توجیه کرده بودند که در ایام حج، در کارهای سیاسی دخالت نکنند و فقط به مسائل عبادی بپردازند و با حجاج ایرانی تماس نگیرند، همه اینها دلیل توجه زیادی است که مردم به این حرکت اسلامی دارند و دشمنان از آن سخت به وحشت افتاده‌اند.

در همین رابطه، زائرین زیادی از سایر کشورها که دیر به مدینه رسیده بودند و در تظاهرات شرکت نکرده بودند، اظهار تاثر می‌کردند و ما به آنها وعده می‌‌دادیم که ان‌شاءالله در راهپیمائی مکه که عظیم‌تر است، شرکت کنند.

بنابراین، آن حرکت عظیمی که امام روی آن تکیه داشت و به تعبیر خودشان «فریادی علیه ستمگران» باید باشد، به صورت بسیار باشکوهی در حج امسال انجام شد. و البته طبیعی است که هدف امام منحصر به همین نمی‌شود زیرا هدف و آرزوی امام این است که یک روزی تمام مسلمین در این حرکت مقدس (راهپیمائی وحدت و راهپیمائی برائت از مشرکین) شرکت کنند و این مقدمه‌ای باشد برای آزادی قدس و نجات مسلمین از چنگال استثمار و استعمار و قطع شدن دستهای قدرتهای بزرگ از جهان اسلام و بازگشت مردم به اسلام اصیل و دستیابی به استقلال و آزادی. واتفاقاً ما راه را خیلی دور نمی‌بینیم و افق را روشن می‌بینیم.

همین استقبال مردم جهان از این حرکتها در ایام حج، دلیل روشنی افق است. بیش از صدهزار اعلامیه امام به زبانهای گوناگون ترجمه و چاپ و توزیع شد و خود شاهد بودیم که چقدر مطلوب مسلمین بود و حتی گاهی مشاهده می‌کردیم افسرها و پلیس‌های عربستان نیز می‌گرفتند و با جدّیت می‌خواندند و مسلمانان سایر کشورها، عاشقانه مطالعه می‌کردند و جاسازی می‌کردند که آنها را به کشورهاشان ببرند. و بدون شک غیر از آن افرادی که حضور داشتند، با بازگشت آنها به کشورهاشان، دیگر آشنایان و دوستانشان را به انقلاب خوش‌بین نموده و آنها را در جریان کارها قرار خواهند داد.

و همچنین هزاران نفر آدرسها و شماره تلفن‌های خود را داده بودند که با آنها در تماس و ارتباط باشیم. برخی با شغلهای گوناگون اعلام آمادگی برای هرگونه همکاری در رابطه با اسلام و انقلاب اسلامی می‌کردند. و حتی در پخش اعلامیه‌ها، بسیاری از برادران و خواهران سایر کشورها همکاری کردند. در یکی از موارد دیدیم که دو نفر از برادران خلیجی که در پخش اعلامیه، فعالیت داشتند، دستگیر شدند ولی فوراً دیگر دوستانشان با تکبیر به سمت پلیس رفتند و آن دو برادر را نجات دادند.

آری! آن کس که در این مسائل صاحب‌نظر باشد و مختصر آشنایی با الفبای این قضایا داشته باشد، می‌فهمد که آینده چقدر درخشان و روشن است و می‌فهمد که پیشرفت انقلاب خیلی سریع است و به پیش می‌تازد. کافی است که مردم کمی جرأت پیدا کنند و ترسها بریزد و احساس کنند که می‌توانند کارهای بسیار عظیم و موثری در این رابطه داشته باشند، و از خود صداقت و رشادت نشان دهند تا اینکه ابهت دشمنان اسلام فرو ریزد و غولی که از استعمارگران درست شده بود، فروریخته شود.

سمینار حج

در همین رابطه، اشاره‌ای می‌کنیم به ملاقاتها، گفتگوها، مراوده‌ها و بحث‌ها با اندیشمندان و صاحبنظران و روحانیون کشورهای عربی و غیر عربی مسلمان که بحمدالله جلسات موثر و جالبی داشتیم. و سمیناری را که امسال برگزار کردیم، خیلی تکامل‌یافته‌تر و موثرتر از سال گذشته بود. و خدا می‌داند تأثیر این‌گونه سمینارها چقدر زیاد است، زیرا اگر می‌خواستیم این سمینار را در ایران برگزار کنیم، هزارها دلار هزینه برمی‌داشت تا چند نفر از چند کشور دعوت شوند و در آن حضور یابند، ولی آنجا که نخبگان از هر ملتی حضور داشتند و بی‌آنکه ما سرمایه‌گذاری کنیم در آنجا جمع شده بودند، و بحمدالله سمینارمان به صورت آبرومندانه‌ای انجام شد و مسائل مختلفی بحث شد که قطعاً در ده‌ها روزنامه و مجله در سراسر جهان منعکس خواهد شد، معلوم است که با کمترین هزینه، بالاترین و والاترین بهره‌برداری در برداشت. و من فکر نمی‌کنم برای صدور انقلاب کم‌مایه‌تر و پرسودتر از این کنگره عظیم جهانی وجود داشته باشد.

ما اگر بسنده کنیم به استفاده از پیامهای غنی و پرمحتوای امام در موسم حج، و آنها را خوب ارئه دهیم و بدست مردم برسانیم و مقداری روی آنها کار کنیم، بی‌گمان موفق خواهیم بود. راستی امام هر پیامی که می‌دهد، انسان خیال می‌کند به آخر خط رسیده و دیگر مطلبی برای گفتن در سال بعد نمانده است ولی در سال بعد، می‌بیند پیامی دیگر با ایده‌هایی جدید و والا از امام صادر شد، گرچه هر پیام امام به تنهایی کفایت می‌کند و جامعیت دارد و درباره‌اش می‌توان گفت: دارای استفاده‌ای جاویدان است که در هر زمان و مکان و برای همیشه مورد استفاده می‌باشد ولی باز هم با آن قلب نورانی و معنویَّتی که در این مرد بزرگ هست، ملاحظه می‌کنیم هر ساله مسائل جدیدی در پیامهای معظم له نهفته است. و اگر ما در سطح جهان روی اعلامیه‌های امام که دارای آنقدر مطالب مهم می‌باشد، کار کنیم و صاحبنظران و اندیشمندان، هریک به نوبت خود در قسمتهای سیاسی، عرفانی، اجتماعی، اقتصادی و عبادی آن پیام‌ها و اعلامیه‌ها، کار کنند و تحقیق نمایند و بتوانیم آنها را به خوبی منعکس کنیم و به جویندگان حق و پویندگان راه خدا ارائه دهیم، قطعاً استفادۀ خوبی از حج برده‌ایم و دین خود را ادا کرده‌ایم.

باز شدن بقیع

یکی از مسائل جدیدی که در این سفر داشتیم، بازگشائی درهای بقیع بر روی مسلمانان بود. همه می‌دانیم بقیع یکی از امکنه بسیار مقدس است و مشتاقان و علاقمندان فراوانی در سراسر جهان اسلام دارد، که بحمدالله و به برکت خود شهیدان و رهبری امام امت و همکاری که در این جهت شد، قبرستان بقیع باز شد واثر بسیار مثبت و خوبی داشت و موجب خرسندی و سرور مسلمانان شد. و بنا شده اشت همه ساله باز شود و زائران در آن مشرف شوند و به زیارت بپردازند.

ضمناً قرار بر این شد که از این صورت فعلی درآید و امیدواریم به صورت مطلوبی تعمیر و بازسازی شود، و در این مورد بحثها و صحبتهایی با مسئولین عربستان داشتیم و توافق شد که در طرح توسعه حرم گنجانده شود. و به ما گفتند که برنامه‌هایی برای توسعه حرم داریم که در ضمن آن بازسازی بقیع خواهد بود و نقشه و ماکتی هم داریم که هنوز تکمیل نشده و بنا شد پس از تکمیل آن را به ما بدهند که نظر خود را ارائه دهیم و آنچه لازم است به آنها تذکر دهیم. حتی من اعلام کردم که برای بازسازی بقیع، هرگونه کمکی از ما بخواهید دریغ نخواهیم کرد و ما هرآن آمادگی همکاری چه از طریق دولت و چه از طریق مردم داریم ولی بنظر می‌آید که از این پیشنهاد چندان استقبال نکنند زیرا می‌خواهند خودشان کارها را انجام دهند و از جائی هم کمک نگیرند.

آنچه مسلم است اگر بقیع از این صورت موجود که موجب جریحه‌دار شدن احساسات مسلمین است خارج شود و آنرا بازسازی کنند، اثر مثبت بیشتری خواهد داشت و در نزدیک کردن مسلمان‌ها به همدیگر خیلی موثر خواهد بود و نباید مسئولین عربستان اعتنا کنند به چهار تا روحانی وهابی با ایده‌هایی که مخالف است با سایر روحانیون مسلمان و خودشان را اینقدر در تنگنا قرار ندهند و رعایت نظریات سایر فرق اسلامی هم بنمایند که امیدواریم عملی و اجرا شود.

با توجه به فشار سیاسی آمریکا روی عربستان وهمگامی و همکاری آنها با رژیم صهیونیستی عراق، این همراهی و همکاری نسبی امسال آنها را چه در رابطه با راهپیمایی‌ها و چه در مورد باز شدن بقیع، چگونه توجیه می‌کنید؟

در مذاکرات و جلساتی که با آنها داشتیم، همکاری با عراق را منکر می‌شدند ما به صراحت می‌گفتیم که: ما انقلاب اسلامی کرده‌ایم و خواهان برقراری و حاکمیت اسلام هستیم  و از آن طرف، رژیم عراق رژیمی بعثی است و تابع میشیل عفلق می‌باشد، پس شما به جای اینکه با ما همکاری داشته باشید و عراق متجاوز را محکوم کنید، به آنها امکانات، نفت و دلار می‌دهید و کمک می‌کنید، در پاسخ می‌گفتند: ما به عراق کمکی نمی‌کنیم و اگر هم قبلاً کمکهایی شده است، دیگر تکرار نخواهد شد.

در هر صورت، باز شدن بقیع، نتیجه قدرت و نیروی انقلاب اسلامی است و از طرفی آنها مایل نیستند با ما خیلی درگیر شوند و در تحلیل‌هایشان به این نتیجه رسیده‌اند که تحمل راهپیمایی‌ها بهتر است از مقاومت و درگیر شدن و از آن طرف نمی‌خواهند خیلی روابطشان با ما تیره شود. البته ما هم میل داریم روابط حسنه‌ای با آنها و تمام مسلمانان داشته باشیم. بنابراین، قدرت انقلاب اسلامی و حسنه بودن روابط دست بدست هم داده و این امتیاز را به ما داده‌اند.

*در رابطه با دستگیری افراد آن کاروان که تمام افراد آن دستگیر شده بودند، نظرتان چیست؟

دستگیری کاروان اصفهان

با اینکه امسال تمام مسائلمان بحمدالله با آهنگ خوبی پیش می‌رفت ولی این حادثۀ بد

که پیش آمد، ما را خیلی نگران کرد و آن: دستگیری و گرفتاری یک کاروان بود که جزء آخرین پروازهای اصفهان به شمار می‌آمد. ما از اول نمی‌دانستیم قضیه چیست و از اصل واقعه اطلاعی نداشتیم و حدس می‌زدیم که لابد آن افراد، کتاب، اعلامیه  و یا عکسهای امام داشته‌اند. بعداً بوسیله مسئولین عربستان متوجه شدیم که در ساکهای تمام افراد کاروان، مواد منفجره جاسازی شده است.

این توطئه چه از سوی منافقین یا از سوی سایر دشمنان اسلام باشد، هم برای ما و هم برای مسئولین عربستان سؤال‌انگیز شده بود. در هر صورت، پس از اینکه معلوم شد، زائرین اصلاً بی‌خبر بوده‌اند، طبیعی است که تحقیقاتی می‌بایست انجام پذیرد. آنها مشغول تحقیقات شدند و به ما نگفتند به کجا رسیده است و ما هم می‌گفتیم که نتیجه تحقیقتان را به ما هم بدهید تا ما آن خط را دنبال کنیم و به سرنخ برسیم.

ممکن است برای تیره کردن روابط ما با شما یا برای اینکه در عربستان ما را از بین ببرند، دست به چنین اقدامی زده‌اند. در روزهای آخر، آنها هم به این نتیجه رسیده بودند که احتمالاً می‌خواسته‌اند مسئولین ایرانی را در عربستان از بین ببرند و امنیت آن دیار مقدسه را برهم بزنند. این مشکل هم با فضل و عنایت پروردگار و با همکاری مسئولین سعودی و با مذاکراتی که با مسئولین در ایران داشتیم، و با پیگیری‌هایی که شد، بحمدالله حل شد. به این معنی که 105 نفر آزاد شدند و چند نفر دیگر برای تحقیقات در آنجا ماندند که امیدواریم بزودی آنها هم آزاد شوند و ما هم از نتیجه تحقیقات باخبر شویم.

این حادثه خیلی نگران‌ کننده بود و ما  را ناراحت و متأثر کرد و در حقیقت یک توطئه پیچیده‌ای بود از سوی دشمنان اسلام و جمهوری اسلامی که نمی‌خواهند ما با مسلمین روابط حسنه داشته باشیم.

*راجع به آینده و برنامه‌هایی که برای حج ضرورت دارد، اگر تذکراتی دارید، بفرمایید.

برنامه‌های آینده

ما بنا داریم در طول سال، بیش از سال گذشته، در این رابطه در زمینه‌های مختلف از تهیه کتاب پیرامون مسائل فقهی حج و دیگر مسائل اجتماعی سیاسی و پزشکی آن فعالیت داشته باشیم. و بنا داریم پیرامون پیام مهم و سرنوشت‌ساز امام به مناسبت حج امسال، مطلب، تحلیل و تحقیقات و تفسیرهای زیادی از صاحبنظران و اندیشمندان جمع کنیم و استفاده نمائیم. و در این رابطه جلساتی هم با دیگران برای برخورداری از نظرات آنها خواهیم داشت ان‌شاءالله.

مسئولیت پاسدار اسلام

یکی از منابعی که باید در این زمینه کار کنند و توان آن راهم دارند، مجله پاسدار اسلام است، پاسدار اسلام با موقعیت و چهرۀ خوبی که دارد و آشنائی فراوانی ک با صاحب‌نظران و اندیشمندان و علما و بزرگان دارد، می‌تواند به خوبی در این مسئله در طول سال مقاله و بحث داشته باشد.

متاسفانه در جلسات ما بارها بحث می‌شد که برخی از دوستان می‌گفتند: ما این مسئله مهم را متروک می‌گذاریم تا نزدیک موسم حج، آن وقت بیادش می‌افتیم. و این خیلی کم است. من فکر می‌کنم که شما مقالات بسیار خوب و ارزنده‌ای بلکه جالبترین و ارزنده‌ترین مقالات را در این رابطه دارید ولی اگر اکتفا کنید به همان موسم حج، کافی نیست بلکه باید در طول سال این بحث ادامه پیدا کند. سفارش و خواهش من هم این است که در طول سال روی این مسئله عظیم عبادی‌سیاسی کار کنید و ماهانه در مجله مقالاتی در این زمینه منتشر نمائید و از این موقعیتی که خداوند به شما تفضل و عطا نموده‌ است، به نفع این فریضه الهی استفاده کنید.

*به مردم چه پیامی دارید؟

انتظار از مردم

از مردم محترممان انتظار داریم که نتیجه کارها و تحقیقات و تلاشهای صاحبنظران را در مورد حج بررسی کنند، مطالعه کنند و به کار بندند. حج یک فریضه الهی است و مربوط به کلیه مردم است چه بخواهند به حج بروند و چه نخواهند بروند. لازمه مسلمانی است که مسلمانان در این زمینه اطلاعاتی داشته باشد، بخصوص آنها که می‌خواهند به حج مشرف شوند. واقعاً یک زائر مسلمان باید بداند که این چه سفری است و چه ابعاد گوناگونی دارد و باید در طول سال تحلیل‌ها، مقالات و تفسیرهایی که در رابطه با این سفر هست، با دقت بخواند و پیگیری و دنبال نماید. مانند دانش‌آموزی نباشید که شب امتحان می‌خواهد تمام درسهای سال را بخواند! پس اهتمام ندادن و مطلب را بزرگ نشمردن و شناخت نسبت به حج نداشتن برای هیچ مسلمانی روا نیست.

و اما آنهایی که فکر می‌کنند شرایط استطاعت برای آنها میسر نیست، و لزومی ندارد که بخشی از مجله – مثلاً- به حج اختصاص یابد، به آنها می‌گویم: مسائل حج همانگونه که عرض کردم مخصوص به آنهایی نیست که به مکه می‌روند بلکه هر انسانی باید مسائل حج را به عنوان یکی از مهمترین ارکان عبادی‌سیاسی اجتماعی اسلام بداند یا لااقل اطلاعات لازم را در این زمینه فراگیرد. گذشته از اینکه ما امیدواریم تمام مردم ایران به خصوص مستضعفین، راه رفتن به خانه خدا، برای آنها میسّر و ممکن شود.

بسیاری از زائران امسال، در آخرین روزها گله می‌کردند که ما کور آمدیم و کور داریم برمی‌گردیم. چرا ما را قبل از این روشن نکردید؟ لذا این مسئله برای ما هم قابل اهمیت است که هم کار بیشتری را ارائه دهیم و هم از مردم بخواهیم که از این مقالات و بحث‌ها که هریک نتیجه ساعت‌ها بلکه در حقیقت سالها تلاش و زحمت فضلا و دانشمندان است، بیشترین بهره‌برداری و استفاده را بنمایند و تا در اینجا هستند عظمت مطلب را درک کنند، نه اینکه وقتی به مکه مشرف شدند تازه احساس کنند مسئولیت چقدر سنگین و مطلب چقدر مهم است وآنان توشه‌ای اندک برای آن درنظر گرفته‌اند.

من معتقدم وقتی سلسله مقالاتی در رابطه با حج در مجله پاسدار اسلام درج می‌شود، رادیو و تلویزیون هم اعلام کنند و مردم را مطلع سازند تا آنها که از این مقالات خبری ندارند نیز حتماً به آنها دسترسی پیدا کرده و استفاده بنمایند.

 

تعداد مشاهده مقاله: 77