دانستیهائی از قرآن

دانستنیهائی از قرآن

چگونه بر پیامبر «ص» صلوات بفرستیم

بسم الله الرحمن الرحیم

«¨bÎ) ©!$# ¼çmtGx6Í´¯»n=tBur tbq=|Áム’n?tã ÄcÓÉ<¨Z9$# 4 $pkš‰r'¯»tƒ šúïÏ%©!$# (#qãZtB#uä (#q=|¹ Ïmø‹n=tã (#qßJÏk=y™ur $¸JŠÎ=ó¡n@ » (سوره احزاب ـ آیه 56)

همانا خدا و فرشتگان او بر پیامبر درود می فرستند، شما که ایمان دارید بر او صلوات و درود فرستید و سلام کنید، سلامی تمام و کامل.

در کتاب ثواب الأعمال از امام هفتم علیه السلام نقل شده است که صلوات خداوند، رحمت است و صلوات فرشتگان تزکیه پیامبر است و صلوات مؤمنین دعائی است از آنها بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم.

حال که خداوند از ما می خواهد بر پیامبر گرامی اسلام «ص» صلوات و درود بفرستیم، کیفیّت صلوات چگونه است؟ آیا کافی است پس از ذکر نام آن بزرگوار، صلوات الله علیه یا علیه الصلاة و السَّلام بگوئیم و یا اینکه روش دیگری را باید داشته باشیم؟

اینکه غالب اخبار گویان رادیو و تلویزیون یا بسیاری از سخنرانان در مجامع عمومی، پس از ذکر نام پیامبر «ص» اکتفا می کنند به گفتن «صلوات الله علیه» یا «علیه الصلاة و السَّلام» اشتباه بزرگی است که باید جبران شود زیرا معصومین علیهم السَّلام، درود فرستادن بر پیامبر «ص» را کامل نمی دانند مگر در صورتی که همراه با نام حضرت نام اهل بیت و خاندان پاکش برده شود و درود بر آنان نیز فرستاده شود تا آنجا که در بعضی روایات آمده است: هیچ فاصله ای بین نام پیامبر و آلش (در درود فرستادن) نیندازند حتی اگر کلمه «علی» باشد یعنی: نگوئید اللهم صل علی محمد و علی آل محمد! بلکه این «علی» که پس از نام حضرت آمده است نیز باید برداشته شود.

بنابراین، باید پس از ذکر نام حضرت، "صلی الله علیه وآله " یا "صلوات الله علیه و آله" بگوئیم.

در این زمینه روایتهای جالبی از معصومین علیهم السلام رسیده است که به چند روایت اکتفا می کنیم، به این امید که از این پس سخنرانان و تمام مسلمانان دقت کنند هر گاه نام حضرت را بردند، حتماً صلوات کامل بر آن حضرت بفرستند نه صلوات ناقص و ناتمام.

در روایتی از ابن القداح نقل شده که حضرت امام صادق علیه السلام فرمود: پدرم «ع» شنید کسی را که کنار خانه خدا ایستاده بود، و می گفت: اللهم صل علی محمد، پس به او فرمود:«لا تَبتَرها! لا تَظلِمنا حَقّنا! قُل: اللهُم صَلّ عَلی مُحَّمد وَ اَهلِ بَیتِهِ» ـ صلوات را ناقص نکن و به ما ظلم نکن، حقّ ما را ادا کن بگو: درود بر پیامبر و اهل بیتش.[1] 

روایت دیگری را سید مرتضی علم الهدی «ره» در کتاب «المحکم و المتشابه» به نقل از تفسیر نعمانی روایت کرده که حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود: «لا تُصَلّوا عَلَیَّ صَلاةً مَبتُورَةً، بَل صِلوا اِلی اَهلِ بَیتی وَلا تَقطَعُوهُم فَأِنَّ کُلَّ نَسَبٍ وَ سَبَبٍ یَومَ القِیامَةِ مُنقَطِعٌ اِلاّ نَسَبی» ـ بر من هرگز صلوات ناقص و مقطوع نفرستید بلکه آن را به اهل بیتم وصل کنید و آنها را از صلوات نیندازید چرا که هر نسب و سببی روز قیامت منقطع است مگر نسب من.

و از این هم فراتر رفته اند تا آنجا که در روایت از خود پیامبر گرامی اسلام «ص» نقل شده است که فرمود: هر کس بگوید: صلوات بر محمد و آلش، خداوند در پاسخش فرماید: صلوات خدا بر تو باد، پس هر چه بیشتر صلوات بفرستد. و هر کس گفت: صلوات بر محمَّد ولی بر خاندان پاکش صلوات نفرستاد، بوی بهشت به مشامش نرسد هر چند که از مسیر پانصد سال بوی خوشش می آید.[2]

ابان بن تغلب از امام باقر علیه السلام نقل کرده است که پیامبر اسلام «ص» فرمود: هر که خواست به من متوسل شود و دلش می خواست، قربی نزد من داشته باشد تا در روز قیامت او را شفاعت کنم، پس بر اهل بیتم صلوات بفرستد و فرح و سرور بر قلوب آنان وارد آورد.[3]

در کتابهای برادران اهل سنّت نیز بیش از 16 روایت در صحیح بخاری، کنز العمال، صحیح مسلم، ابو داود، ترمذی، نسائی، ابن ماجه، و احمد بن حنبل از کعب بن عجره، ابو سعید حذری و ابو مسعود انصاری نقل شده است که مضمون آنها با اختلاف اندکی در الفاظ به این نحو است:

کعب بن عجرة می گوید: به پیامبر «ص» عرض کردم: فهمیدیم چگونه بر شما سلام کنیم ولی نمی دانیم کیفیت درود فرستادن بر شما چگونه است؟ فرمود: بگوئید: «اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمِدٍ وَ آلِ مُحَمّدٍ کَما صَلَّیتَ عَلی اِبراهیم وَ آلِ اِبراهیمَ اِنَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ وَ بارِک عَلی مُحَمَِّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ کَما بارَکتَ عَلی اِبراهیمَ وَ آلِ اِبراهیمَ اِنَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ.[4]