غدیر، مکمِّل مبعث

غدیر، مکمِّل مبعث

روز هیجدهم ذی الحجة که امسال مصادف است با 23 مرداد، روز غدیر است و روز غدیر از عظیم ترین اعیاد اسلامی و روزی است که خداوند دین خود را کامل فرمود: «الیوم یئس الذین کفروا من دینکم فلا تخشوهم و اخشون الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دیناً». (سوره مائده، آیه 35)

امروز کافران از دین شما مایوس شدند (که بتوانند آن را نابود کنند) پس از آنها نهراسید و از من بترسید. امروز آئین شما را به سر حدّ کمال رسانیدم و نعمتم را بر شما کامل نمودم و اسلام را به عنوان دین جاویدان برای شما پذیرفتم.

از نظر عموم مفسران شیعه بسیاری از مفسران عامه بلکه اکثر آنها و بر اساس احادیث متواتری که در تفسیر این بخش از آیه نازل شده است، منظور از آن روز عظیم و مبارک که برای جامعه اسلام حقا باید پس از روز بعثت، بزرگترین عید باشد، همانا روز غدیر است که به برکت ولایت امیرالمومنین به دین اسلام جاودانگی بخشید.

مشرکین قریش و یهود سعی داشتند که دین نو پای اسلام را نابود سازند و همواره مترصد فرصت ها بودند که مسلمانان را از دین خود بر گردانند یا از پای در آورند. خداوند می فرماید: «و لا یزالون یقاتلونکم حتی یردّوکم عن دینکم ان استطاعوا...»، (بقره،217) هم چنان با شما می جنگند تا از دینتان برگردانند اگر بتوانند. و در مورد یهود می فرماید: «ودّ کثیرٌ من اهل الکتاب لو یردونکم من بعد ایمانکم کفاراً‌ حسداً من عند انفسهم...» بسیاری از اهل کتاب سعی دارند که شما را پس از ایمان به کفر برگردانند و این از روی حسد و رشک آنها است.

هنگامی که ابراهیم فرزند رسول خدا صلی الله علیه و آله از دنیا رفت مشرکان شادی کردند به گمان این که رشته این انقلاب قطع خواهد شد زیرا می پنداشتند تنها کسی که می تواند ادامه دهندۀ این خط باشد فرزند رهبر است و روی این اساس پیامبر را «ابتر» گفتند یعنی کسی که دنباله ای ندارد؛ خداوند پیامبرش را بشارت به «کوثر» داد و شماتت کننده او را «ابتر» خواند.

گاهی مشرکان به خود نوید می دادند که به هر حال پیامبر از دنیا می رود و نهضت او در برابر شرک و ظلم نابود می شود خداوند در پاسخ آنها می فرماید: «و ما جعلنا لبشرٍ من قبلک الخلد أفإن متّ فهم الخالدون» ما هیچ بشری را پیش از تو در این جهان، جاودان قرار ندادیم آیا اگر تو مردی آنان جاودانند؟!

معرفی رهبر آینده

ولی هم چنان مشرکان و بد خواهان و منافقان، منتظر مرگ آن حضرت بودند تا به جاهلیت خویش باز گردند. خداوند برای این که بعثت را تکمیل کند و نعمت را به کمال و تمام برساند پیامبرش را در واپسین روزهای زندگی فرمان داد تا رهبر آینده را معرفی کند و مقام ولایت را به جهانیان بشناساند.

آن حضرت از این بیم داشت که بدخواهان او را به انحصار طلبی متهم سازند زیرا ولی امر مسلمین طبق فرمان آسمانی و آیه «انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلاة و یؤتون الزکاة و هم راکعون» امیرالمؤمنین علی علیه السلام بود. خداوند با لحنی تهدید آمیز فرمان داد تا حجت را بر مردم تمام کند ولایت عهدی را به مولای متقیان بسپارد و فرمود: «یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلَّغت رسالته و الله یعصمک من الناس ان الله لا یهدی القوم الکافرین» ای فرستاده ما برسان به مردم آن چه را بر تو فرو فرستادیم و اگر تبلیغ این امر نکنی هرگز رسالتت را انجام نداده ای و (از مردم هراسی به دل راه مده که) خداوند تو را از بدخواهان محافظت می فرماید و به تاکید خداوند کافران را هدایت نخواهد فرمود. یعنی اگر از گمراه شدن مردم ترس داری بدان آنان که ایمان دارند و سخن تو را وحی الهی می دانند هر چه بگوئی می پذیرند و آنان که در دل شک و شبهه دارند و برای دنیا و رسیدن به منصب و مقام، به ظاهر ایمان آورده اند و در باطن کافرند، هرگز خداوند هدایتشان نخواهد فرمود پس گمراهی آنان قطعی و حتمی است و نباید در ابلاغ این امر خطیر به خاطر آنان تاخیر روی دهد. بگو به مردم که علی خلیفه و جانشین من و رهبر همه مسلمانان است. پیامبر در آن جمع عظیم حاجیان در آخرین حجی که حضرتش به جا آورد و به هنگام بازگشت در موضعی به نام غدیر خم بر فراز منبری از جهاز شتران بر آمد و پس از خطبه ای بلیغ که بسیاری از مسائل مهم اسلام را در آن مطرح فرمود و از مرگ خویش نیز آنها را باخبر ساخت از آنان پرسید: آیا من (طبق آیه قرآن) از شما بر مال و جانتان سزاوار نیستم؟ یعنی آیا ولایت و رهبری من به معنای حق هر گونه تصرف در مال و جان شما نیست؟ همگی گفتند: بلی یا رسول الله (صلی الله علیه و آله) پس حضرت فرمود: «الا فمن کنت مولاه فهذا علی مولاه اللهم وال من والاه و عاد من عاده و انصر من نصره و اخذل من خذله».

این سخن را در حالی فرمود که دستان مبارک آن حضرت را چنان بلند کرده بود که زیر بغل آن دو بزرگوار نمایان شد تا کسی تردیدی به خود راه ندهد که شاید این علی شخصی دیگر است و فرمود: هان هر که را من مولاه و سرورم این علی است که او را نیز مولی و سرور است خداوندا دوست دوستان و دشمن دشمنانش باش یاری کنندگانش را یاری فرما و آنان که از یاریش ابا کننده به خود واگذار.

نعمت بزرگ

در این هنگام بود که فرشته وحی شادان و خرامان آیه ای که حکایت از خرسندی عالم ملکوت دارد فرود آورد امروز کافران از دست یابی به حریم مقدس اسلام مایوس و ناامید شدند و هم آن افکار پوچ و بیهوده و نقشه های شوم، نقش برآب شد و ادامه نهضت به وسیله ولایت و رهبری امام امیرالمؤمنین علی علیه السلام تامین شد. امروز خداوند نعمت بعثت را کامل فرمود و این همان نعمت بزرگی است که خداوند بر مومنان به خاطر آن منت گذاشته «و لقد منّ الله علی المؤمنین اذ بعث فیهم رسولا...» اکنون این منت به نهایت رسید و نور خورشید نبوت در تاریکی شب جاهلیت از چهره فروزان ماه ولایت بر افق تایید تا پویندگان حقیقت هر چند کم باشند راه را بیابند و بیراهنه نروند که هدف از خلقت انسان کمال است نه رفاه و دولت.

نکته مهمی که در این آیه است تهدیدی است که از جمله «و اخشون» به نظر می رسد. خداوند با جمله «فلا تخشوهم» مسلمانان را از امکان دست یابی کفاره به هدفهای شوم خود در مورد اصل دین مطمئن می سازد و سپس با جمله واخشون تهدید می کند که تنها خطری که در کمین است از انتقام من است. اگر به این نعمت کفران بورزید و حق آن را ادا نکنید و ولایت را نپذیرید از ادامه نعمت هدایت الهی محروم خواهید ماند: «ذلک بان الله لم یک مغیراً نعمة انعمها علی قوم حتی یغیروا ما بانفسهم» خداوند نعمتی را که بر قومی فرستاده تغییر نخواهد داد مگر این که آنها خود متغیر شوند و آن نعمت را کفران کنند.

متاسفانه این تهدید عملی شد و جامعه اسلامی، رهبری را از مجرای الهی خود خارج ساخت و این چنین که مشاهده می شود دچار اختلاف و تشتت و از هم گسیختگی گشت و بالاخره کفار گر چه نتوانستند دین را از بین ببرند ولی هم چنان که مشهود است بر کیان جامعه مسلمین مسلط شدند تا آنجا که هر گوشه ای از بلاد اسلام آشکار و نهان تحت سلطه یک قدرت استعمارگر قرار گرفته. همه این مصیبت ها که بر مسلمانان وارد شده است و این ذلتی که یک کشور اسلامی برای خاموش کردن صدای اسلام زیر همه نوع پرچم کفر می رود تا از خشم ملت مسلمان در امان باشد و این همه تشتت و جدائی که میان مسلمانان است و این همه تجاوز که به بلاد اسلامی با آن سابقه عظمت و مجد و شکوه می شود و این همه چپاول که از سوی کافران بر ثروت های سرزمین های اسلامی روا گشته، همه و همه از آن روز پی ریزی شد که مسلمانان نعمت ولایت را نادیه گرفتند و فرمان تاریخی «غدیرخم» را نشنیده انگاشتند. زهرای مرضیه سلام الله علیها در خطبه ای که در مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله ایراد فرمود و فلسفه احکام را به اختصار ذکر نمود، فلسفه ولایت را وحدت و یک پارچگی جامعه اسلامی اعلام نمود: «و ولایتنا اماناً من الفرقة».

و شاهد این مطلب همین انقلاب شکوهمند اسلامی است که در این دوران تاریک بازگشت و ارتجاع به جاهلیت و شرک و آلودگی بار دیگر نور خورشید اسلام را از چهره ولایت فقیه که خود پرتوی از ولایت امامان علیهم السلام است بر جهان تابید و این همه شکوه و عظمت و سرفرازی که برای اسلام در این عصر تاریکی به وجود آمد، همه و همه از برکت نعمت ولایت است که ملت بزرگ ایران قرن ها است به آن افتخار می کند و همه از برکات روز غدیر است که ملت مسلمان ایران هر ساله آن را با شکوه فراوان جشن می گیرند. امیدواریم که همواره خداوند سایه این نعمت بزرگ را بر این مرز و بوم مستدام بدارد و صاحب ولایت عظمی ولی عصر ارواحنا فداه را هر چه زودتر برای برافراشتن پرچم بعثت و ولایت در همه جهان بر انگیزد.