دانستیهائی از قرآن

دانستنیهائی از قرآن

جهاد مالی

«$yJ¯RÎ) šcqãYÏB÷sßJø9$# tûïÏ%©!$# (#qãZtB#uä «!$$Î/ ¾Ï&Î!qߙu‘ur §NèO öNs9 (#qç/$s?ötƒ (#r߉yg»y_ur öNÎgÏ9ºuqøBr'Î/ óOÎgÅ¡àÿRr&ur ’Îû È@‹Î6y™ «!$# 4 y7Í´¯»s9'ré& ãNèd šcqè%ω»¢Á9$#»(حجرات ـ آیه 15)

تنها مؤمنان کسانی هستند که ایمان به خدا و پیامبرش آورده و سپس دچار تردید نگردیده و به جهادل مالی و جانی پرداخته‌اند، همانا آنان صادقانند. 

جاهدوا باموالهم: جهاد از ریشه جُهد و یا جَهْد گرفته شده و بنوشته راغب به معنی به کار رگفتن توان و امکانات برای دفاع در برابر دشمن است.

ایمان و جهاد

با توجه به معنی فوق، جهاد مالی عبارت از قرار دادن بخشی ـ در حد امکان ـ از درآمد و ثروت در خدمت جبهه و جاد می‌باشد، و همینعمل، نقطه امتیازی مشخص میان مؤمنان و منافقات ن است و لذا در سوره توبه درباره آنان فرمود: هنگامی که سوره‌ای درباره جهاد نازل می‌گردد و دعوت به ایمان و جهاد به عمل می‌آید، توانمندان آنها، از تو اجازه معافیت از آن می‌طلبند. ولی در مقابل درباره مؤمنان می‌فرماید: «Ç`Å3»s9 ãAqߙ§9$# šúïÏ%©!$#ur (#qãZtB#uä ¼çmyètB (#r߉yg»y_ óOÏlÎ;ºuqøBr'Î/ óOÎgÅ¡àÿRr&ur»[1] ولی پیامبر و آنهائی که با او ایمان آورده‌اند با اموال و جانهایشان جهاد می‌نمایند.

و بخاطر همین فاصله میان شعار تا عمل است، که رآن کریم در سوره توبه آنانرا «کاذبون» و در آیه فوق مؤمنانی را که در جریان جهاد مالی و جانی، صدق ایمان خویش را به ثبوت رسانده‌اند«صادقون» معرفی می‌نماید.

جهاد، عامل فضیلت

قرآن در رابطه با جهاد مالی و جانی مقایسه‌ای نیز میان خود مؤمنان انجام داده و سرانجام جهاد و از آنجمله جهاد مالی را به عنوان عامل برتری و فضیلت معرفی نموده است. در این رابطه در سوره«نساء» آیه «95» فرموده: مؤمنان قاعد یعنی کسانی که بدون داشتن عذری موجه از شرکت در جبهه جهاد مالی و جانی سرباز زده‌اند با جهادگران مالی و جانی برابر نبوده بلکه خداوندن مجاهدان با اموال و جانها را بر قاعدان برتری بخشیده است«فَضّل الله المُجاهِدِینَ بِامْوالِهِمْ وَ انْفُسِهِمْ عَلَی القاعِدِینَ دَرَجَةً».

و در سوره«توبه» طی آیات 19 و 20، این مقایسه را به سطحی بالاتر کشانیده و تأمین آب آشامیدن زائران محترم بیت الله و تعمیر مسجد الحرام را با جهاد مالی و جانی سنجیده و چنین نتیجه گرفته است که دسته نخست«اَعْظَمُ دَرَجَةً عند الله» می‌باشند و سرانجام در سوره«حدید»، آیه 10، به نقش و اهمیت  جهاد در موقعیتهای حساستر نظامی اشاره فرموده و در باره کسانی که پیش از فتح مکه به جهاد مالی و جانی پرداخته‌اند نسبت به آنهائی که در دیگر جبهه‌ها به این عمل اقدام نموده‌اند فرموده: «اولئکَ اعظمُ درجةً» آنان دارای درجه‌ای عظیم‌ترند.

جهاد مالی در شرائط کنونی

و اینک با رو در رو قرار گرفتن قدرتها و ابر قدرتهای جهانی با ما ملت مسئول و همیشه هشایر ما با بینش عمیق سیاسی خویش به این نتیجه رسیده است که جهاد مالی در این موقعیت حساس بیش از گذشته و شاید آینده، می‌تواند در سرنوشت انقلاب نقش خود را ایفا نمایند و از اینرو می‌بایست هم چنانکه انتظار میرود بر روند حرکت جهاد مالی خویش در کنار جهاد جانی بیفزاید. رسول اکرم صلی الله علیه و آله در رابطه با چنین جهادی می‌فرماید: «اِنّ الله عزَّوجلّ لَیُدخِلُ فی السَّهْمِ الواحدِ الثَلاثَةَ الجَنَّةَ؛ عامِل الْخشَبَةِ و المُقَوِّی بِهِ فی سبیل الله و الرّامی به فی سبیل الله»[2] ـ خداوند عزوجل بوسیله یک تیر سه نفر را بهب هشت وارد می‌سازد: سازنده تیر، کسی که با بودجه مالی آنرا تهیه و در اختیار رزمنده گذاشته و آنکه در راه خدا تیراندازی نموده است.

مؤمنان صدر اسلام با چنین برداشت و لقی از جهاد مالی، بهنگام پیش آمدن جنگ در کنار جهاد جانی، به جهاد مالی نیز می‌پرداختند و حتی تهی‌دستانی چون«ابوعقیل انصاری و سالم بن عمیر انصاری» با اضافه کاری در شب، در جریان آمادگی برای جنگ تبوک دومن خرما تهیه کردند که نیمی از آن را برای تأمین مصرف خانه گذاشتند و با نیمی دیگر در جهاد مالی شرکت نمودند و این کمک ناچیز ولی در حد مقدور مورد استهزاء منافقان قرار گرفت، خداوند برای ارج نهادن بر این انفاق بظاهر کوچک و پاسخ به منافقان فرمود:

«šúïÏ%©!$# šcrâ“ÏJù=tƒ šúüÏãÈhq©ÜßJø9$# z`ÏB tûüÏZÏB÷sßJø9$# †Îû ÏM»s%y‰¢Á9$# šúïÏ%©!$#ur Ÿw tbr߉Ågs† žwÎ) óOèdy‰ôgã_ tbrãy‚ó¡tsù öNåk÷]ÏB   tÏ‚y™ ª!$# öNåk÷]ÏB öNçlm;ur ë>#x‹tã îLìÏ9r&»[3] (منافقان) آنهائی را که جز بمقدار توانائی دسترسی به چیزی ندارند استهزاء می‌نمایند، خداوند آنان را استهزاء می‌نماید و برای آنها عذابی دردناک است.