وحدت در سایه اسلام

دانستنیهائی از قرآن

«بمناسبت هفته وحدت از 12 الی 17 ربیع الاول»

«و اعتصموا بحبل الله جمیعا و لا تفرقوا و اذکروا نعمت الله علیکم اذ کنتم اعداء فالف بین قلوبکم فاصبحتم بنعمته اخوانا و کنتم علی شفا حفرة من النار فانقذکم منها کذلک یبین الله لکم آیاته لعلکم تهتدون».

(آل عمران 103)

تمسک به حبل الله نمائید و از جدائی و تفرقه اجتناب ورزید و بیاد آورید نعمت الهی را بر خویش؛ زمانی که در دشمنی با هم بسر می بردید، و او میان دلهایتان الفت برقرار ساخت و به برکت نعمت او برادر شدید، و شما در کنار حفره ای از آتش بودی، شما را از آنجا برگرفت، این چنین خداوند آیات خویش را برای شما بیان می­نماید شاید که هدایت یابید.

«و اعتصموا بحبل الله» حبل به معنی ریسمان است و برای پاره­ای از امور که وسیله ارتباط و رسیدن به مقصدی است بطور استعاره بکار می­رود، و از این رو راغب در مفردات می­گوید: «فحبله هو الذی معه التوصل به الیه من القرآن و العقل و غیر ذلک» ـ حبل الله آن چیزی است که با وجو آن به سوی او توصل و ارتباط حاصل می­شود، همچون قرآن و عقل و غیر آنها. در روایات نیز مصادیق مختلفی برای آن ذکر شده است، چنانچه امیرمؤمنان(ع) در مورد قرآن می­فرماید: «فانه حبل الله المتین» ـ بدرستی که قرآن حبل محکم الهی است و امام باقر(ع) در مورد اهل بیت پیامبر(ص) می­فرماید: «آل محمد حبل الله الذی امر بالأعتصام به» ـ آل محمد«ص» حبل الله­اند که به اعتصام و تمسک به آنها سفارش شده است.

از تفرقه تا وحدت

قرآن کریم در آیه یاد شده از دو وضعیت مختلف سخن به میان آورده است یکی تفرقه و خصومت که مشخص­ترین خصیصه عصر جاهلیت بود و دیگر وحدت، الفت و برادری که با پذیرش اسلام در میان همان مردم پیدا شد و آن تفرقه­ها و نفرتها و جدائی­ها، جای خویش را به دوستی و اخوت اسلامی سپرد، بگونه­ای که اگر مسافری که در دوره جاهلیت از میان آن قوم گذشته بود و بعد در زمان بعثت به آنجا می­آمد، برایش دشوار بود که بپذیرد این مردم همان مردمی هستند که قبلا در آنجا می­زیستند، این است که قرآن کریم برای اینکه تأثیر و نقش تعیین کننده اسلام را در چنین تحول درونی که برایشان پیدا شده، به آنان گوشزد نماید، آنها را به یادآوری و مقایسه میان این دو وضعیت مختلف دعوت نموده است چرا که انسان در جریان همین مقایسه­ها است که می­تواند بهتر به ارزیابی موقعیت موجود خویش نائل گردد و لذا امیرمؤمنان(ع) مردمی را که ـ از نظر زمانی ـ با عصر جاهلیت، فاصله چندانی نداشتند، مکرر به یاد نابسامانیها و فساد و تباهیهای آن عصر می­افکند و به ریشه اصلی آن اشاره می­نماید، چنانچه در یکی از آن موارد می­فرماید: «و الناس فی فتن انجذم حبل الدین» ـ مردم به فتنه­ها و آشوبهائی دچار بودند که ارتباطشان با مذهب و دین الهی گسیخته شده بود و این عامل اصلی همه آن مشکلاتی بود که بر آن دوره حاکم بود، چرا که وحدت و هم آهنگی و اخوت واقعی است که می­تواند کلید حل مشکلات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی باشد و این مسأله جز در سایه اسلام حاصل نمی­شود، و قرآن خود به این واقعیت در سوره انفال تصریح نموده و فرموده است: «... هو الذی ایدک بنصره و بالمؤنین، و الف بین قلوبهم لوانفقت ما فی الأرض جمیعا ما الفت بین قلوبهم ولکن الله الف بینهم انه عزیز حکیم» ـ او است خدائی که ترا با یاری مؤمنان تأیید نمود و در میان دلهای آنها الفت برقرار ساخت چنانچه تمام موجودی روی زمین را صرف می­کردی که میان آنان الفت برقرار سازی نمی­توانستی ولی خداوند میان قلوبشان الفت ایجاد نمود، او توانا و حکیم است.

انقلاب سالامی و مسأله وحدت

وحدتی را که در جریان انقلاب اسلامی ایران تا به امروز و انشاءالله فردا و همه فرداهای انقلاب شاهد آن خواهیم بود، بی­شک از برکت دین الهی برای ملت ما پیش آمد، چنانچه اسلام در عصر بعثت از مردمی آن چنان متفرق و در حال اختلاف و ستیز، جبهه­ای واحد و متشکل در برابر شرک و نفاق آن روز بوجود آورد و همین وحدت و تشکل در زیر پرچم اسلام و نبوت و رهبری رسول خدا(ص) بود که عالم پیروزی آنان بر تمام دشمنان سرسخت و نیرومند اسلام شد، و این خود باید درسی باشد برای همه کسانی که داعیه اسلام دارند ولی ایسم­های وارداتی را عامل وحدت و هم­­آهنگی در برابر دشمنان داخلی و خارجی معرفی می­نمایند، باید بدانند جائی که خداوند به شخصیت والائی چون پیامبر بزرگوارش می­فرماید: خدا است که بین آنها الفت برقرار ساخت، اگر تو از تمام امکانات روی زمین برای ایجاد چنان الفتی بهره می­گرفتی در اینکار توفیق نمی­یافتی، الفت و وحدت واقعی جز در سایه اسلام و توحید امکان­پذیر نیست، و این پیام پیامبر گونه امام هم که: «دشمنان را با وحدت کلمه و اعتصام به حبل الله درهم کوبید» الهام گرفته از این کلام الهی است چرا که بدون شک جز با چنین وحدتی برخاسته از ایمان و آگاهی مردم همیشه در صحنه ما، پیروزی بر دشمنان داخلی و خارجی میسر  مقدور نمی­باشد، و هر پیروزی که تاکنون برای ملت ما و هر شکست و ناکامی که برای دشمنان پیدا شده است، در اثر همین وحدت و هم آهنگی بوده است، و اگر همین وحدتی که امروز در ایران اسلامی عینیت یافته در سطح تمام جوامع اسلامی پیاده شود، بدون تردید، همان معجزه­ای اتفاق خواهد افتاد که در این کشور به وقوع پیوست، و از این رو حضرت آیة الله العظمی منتظری قائم مقام معظم رهبری هفته­ای را بنام هفته وحدت، در جهان اسلام اعلام نمود تا مسلمین با کنار گذاشتن اختلافاتی که بوسیله ایادی استثمار و استعمار در طول قرنها در مبانشان بوجود آمده است، صفوف خویش را در برابر تمام دشمنان اسلام فشرده و متحد سازنده و در این صورت است که چنانچه حضرت امام امت دام ظله العالی فرموده«یک میلیارد جمعیت مسلم را اگر منسجم شوند، چه کسی می­تواند درهم بشکند» مسلمانان جهان قادر خواهند بود تا برای همیشه خود را از سلطه ذلت­بار ابر قدرتها رهانیده و مصداق واقعی«و انتم الأعلون» قرار گیرند.