مشخصات کلی نظام آموزشی

ساختار نظام اجرائی کشور

قسمت بیست و نهم ـ محمد رضا حافظ نیا

مشخصات کلی نظام آموزشی (2)

6ـ عدم تشویق کار و تولید:

ایجاد روحیه علاقه به کار و تلاش و کوشش و جد و جهد در افراد، بستگی به نظام آموزشی و تربیتی دارد که در آن رشد می نماید. اگر سیستم آموزشی جهت گیری تبلیغ کار و کوشش داشته و در ذهن آموزش گیرنده آن را به صورت یک ارزش جا بیاندازد و القاء نماید، مسلما افراد به کار و تلاش عشق خواهند ورزید و از بیکاری و عاطل و باطل بودن رنج خواهند برد و آن را یک ننگ تلقی خواهند نمود، در غیر این صورت، نتیجه مثبت عاید نخواهد گردید.

در اینجا وقتی صحبت از کار و تلاش می شود به معنی داشتن شغل نیست، بلکه کار و اشتغالی مهم است که تولید به معنی واقعی در آن مطرح باشد و فرد تن به کار بدهد نه این که دستی از دور بر آتش دارد و صرفا به داشتن شغل راضی و قانع باشد تا بدین وسیله بتواند معیشت خود را تامین کند.

سیستم آموزشی کشور عامل موثری در القاء روحیه گریز از کار و تن پروری و لا قیدی در افراد بوده است. کار کردن و مرارت های کار را تحمل کردن در آن به عنوان یک ضد ارزش جا افتاده است و نتیجه این می شود که افراد پس از فراغت از تحصیل توانائی و علاقه به کار را ندارند به خصوص کارهایی که قدری فعالیت جسمانی و یدی لازم داشته باشد. آنها بیشتر به پشت میزنشینی و کار اداری علاقه دارند و به آن خو گرفته اند که این معنی به آنها القاء شده است. غربیان در طراحی سیستم های آموزشی کشورهای جهان سوم که متکی به منابع طبیعی و معدنی خود به ویژه نفت بوده اند طوری عمل کرده اند که نتیجه و بازده سیستم آموزشی، تربیت افراد گریزان از کار و تلاش باشد.

جامعه ای که به کار و تلاش خو نگیرد همیشه محتاج به دیگران خواهد بود و این خواسته استعمار غرب در ارتباط با کشورهای زیر سلطه می باشد. کتابهای درسی و متون و امثله انتخاب شده، بهترین اهرم القاء ارزش مثبت یا منفی کار و تلاش است. قبل از کودتای آمریکائی 1334 کتب درسی کم و بیش پیرامون ارزش کار به ویژه کار کشاورزی و دامپروری به نکاتی اشاره کرده و مطالبی نگاشته بودند. در کتب فارسی ابتدائی آن زمان عباراتی مثل «برزگران گندم می کارند تا نان مردم فراهم شود، ما برزگران را دوست داریم»؛ و یا «مشهدی حسن آسیابان ده ما است،‌ او گندم های مردم را در آسیای خود آرد می کند، مشهدی حسن با آنکه پیر است کار می کند. او زحمت می کشد تا آرد خوب تهیه کند. تا نان ما خوب باشد. ما هم او را دوست می داریم و به او کمک می کنیم» و یا در ارتباط با استقامت و پایداری عناوین دروس «کار نشد ندارد» و یا «باغبان نیکوکار» دال بر وجود رگه های تبلیغ کار در سیستم آموزشی می باشد. این گونه عبارات که به ذهن دانش آمنوز القاء و تزریق می شد در جای دیگر هم کمابیش مشاهد می گردید. در جایی دیگر با اشعاری در زمینه ارزش کار کشاورزی بر اهمیت آن تاکید شده است؛ برای نمونه:

بکاشتند و بخوردیم و کاستیم و خورند

چو بنگری همه برزیگران یکدیگریم

دیگران کاشتند و ما خوردیم

ما بکاریم و دیگران بخورند

و یا در درس حاتم طایی و خارکن با تکرار از خارکن این بیت می آید که:

هر که نان از عمل خویش خورد

منت از حاتم طائی نبرد

و یا «نابرده رنج، گنج میسر نمی شود» و یا:

ز کوشش به هر چیز خواهی رسید

به هر چیز خواهی توانی رسید

برو کارگر باش و امیدوار

که از یاس جز مرگ ناید ببار

گرت پایداری است در کارها

شود سهل پیش تو دشوارها

به طور کلی کاربرد اشعار ـ عبارات و متنهائی که ذکر شد و یا عناوین درستی چون «کار کردن از مقام کسی نمی کاهد» و یا «حکایت کار» و یا «اندرز دهقان به فرزندان خود» جملگی علاقه به کار و تلاش و استقامت و پایمردی را در ذهن دانش آموز ایجاد می نمود. این مقدار مطالب پیرامون ارزش کار در حالی است که جامعه به صورت تدریجی دچار فرهنگ زدگی می شد و هنوز عشق به کار در فرهنگ سنتی و بومی وجود داشت، ولی بعد از کودتای ننگین 1332 و حضور برنامه ریزان آمریکائی و شرکتشان در تعیین خطوط کلی توسعه کشور، متاسفانه یکی از اقداماتی که انجام شد، زایل شدن متونی است که کار و تلاش را در کتابهای درسی به دانش آموزان القاء می نمود و لذا از اشعار و عبارات یاد شده چندان خبری نیست و این زمانی است که فرهنگ زدگی در جامعه عمق بیشتری پیدا کرده است. برعکس در آن کار و تلاش مورد تحقیر قرار می گیرد و جلوه های کار به صورت زننده ای بیان می شوند و ناگهان قصه پر غصه «چوپان دروغگو» در صحنه آموزش ظاهر می گردد که از چوپان چهره ای ابله، دروغگو، با ظاهری ژنده و کثیف و به طور کلی منفی و زننده و نفرت انگیز در ذهن دانش آموز ساخته می شود و نقطه حرکت فرهنگی زشتی دامداری و دامپروری و تولید گوشت و فرآورده های دامی بسته می شود. آن هم در کشوری که می تواند نه تنها نیاز گوشتی خود را تامین نماید بلکه می تواند هم چون استرالیا به دنیا گوشت صادر کند چرا که ساخت جغرفایائی و اکولوژیکی آن برای توسعه دامپروری بسیار مساعد است در صورتی که با مال تاسف یکی از معضلات آن امروز، تامین گوشت و وابستگی به دام کشورهای خارجی است.

برای به وجود آوردن شرایط امروزین در کشور، چاره کار دراین بود که از ابتدا بچه های بی گناه مملکت نسبت به شغل دامپروری که می توانست یکی از بنیادهای اقتصاد ملی را تشکیل بدهد بدبین گردند. این قصه معنی دیگری هم دارد و آن این که بچه ها نسبت به هر چه چوپان بوده و هست بدبین می شوند چرا؟ چون پیامبر اسلام (ص) چوپان بوده است و مکتب اسلام که او نشر داده است به انسانها تفکر مبارزه با ظلم و ستم و استبداد و استکبار را القاء می نماید.

با این کار نطفه نفرت از این شغل مقدس در ذهن نسل آینده و نسل های آینده در فرهنگ استعماری بسته شد. این شغل مقدس انسان های پاک و بی آلایش و خداجو را پرورش می دهد و به راستی تنها فعالیت اقتصادی بود که به دور از وابستگی به غرب و شرق می توانست بنیه اقتصادی کشور را تقویت نماید ولی متاسفانه بدترین شغل معرفی شده و جا افتاده است. و کار به جائی رسیده است که اگر در کلاس درس از دانش آموزان پرسیده شود:‌ چکاره می خواهید بشوید؟ ممکن است یک نفر هم برای چوپان شدن اظهار علاقه ننماید! اگر کسی که چوپان است یا پسوند فامیلش چوپان باشد کاندیدای نمایندگی گردد احتمال این که کسی به او رای بدهد پائین است، و اصولا واژه چوپان گاهی در فرهنگ عامه به عنوان یک ناسزاد کاربرد پیدا کرده است! حال اگر به جامعه آمریکا نگاه کنیم می بینیم گاوچرانی به عنوان یک سنت پسندیده و ارزشمند حتی در فیلم ها و الگوها جا پیدا می کند که بسیاری از افراد علاقه دارند گاوچران و کابو باشند. و رئیس جمهور وقت آمریکا یعنی ریگان خودش گاوچران و کابو بوده است و در واقع جامعه آمریکا یک گاوچران را به عنوان رئیس جمهور خود بر می گزیند. و یا اینکه کارتر در معنی لغوی آن به معنی گاریچی می باشد و گاریچی در جامعه ما به عنوان یک شغل پست تلقی گردیده و گاهی هم متاسفانه به صورت یک ناسزا کاربرد پیدا کرده است در صورتی که نام یک رئیس جمهوری در آمریکا گاریچی است و جامعه به او رای می دهد!

دقت در این مسئله ظاهرا کوچک ولی در واقع بسیار عمیق و ریشه دار، به ما این توجه را می دهد که استعمار در حرکت فرهنگیش برای خود به گونه ای عمل می کند که نتایج مثبت به همراه داشته باشد ولی برای جهان زیر سلطه با رعایت شکل و ظاهر امر به گونه ای مکانیزم عمل را تنظیم می کند که نتیجه منفی را به همراه بیاورد. در کنار سیستم آموزی کشور، فرهنگ عامه را نیز با آن همسو کرده بودند و در فرهنگ عامه نیز کار و تلاش نه تنها مورد تشویق قرار نمی گیرد بلکه یک ننگ تلقی گردیده و حتی مصداق های کار و تلاش به عنوان ناسزا کاربرد پیدا کرده است. به عنوان مثال واژه های «عمله، حمّال، دهاتی، کلاته ای، کوهی» و عباراتی چون «انگار از سر کوه آمده است» و یا «دهاتی های بی فرهنگ» و و ... همگی برای دشنام و ناسزا در زندگی عامیانه مردم متاسفانه جا باز کرده اند که در واقع اینها تجلی های حرکت فرهنگ استعماری در جهت تقبیح و تحقیر کار و کارگری و کشاورزی و تولید و ... می باشند. بعد از پیروزی انقلاب الامی دستکاریهائی در کتب درسی و در جهت محو بعضی بد آموزیها و نیز لحاظ کردن بعضی متون مناسب انجام شده است ولی این کفایت نمی کند و اگر می خواهیم به داستان غم انگیز وابستگی اقتصادی و مصرف گرائی به حد و حصر در کشورمان خاتمه دهیم باید کار و کارگری و مصداقهای عینی آن به صورت یک ارزش مقدس تبلیغ و جا بیافتد و بهترین اهرم برای این کار سیستم آموزشی و متون کتابهای درسی می باشد.

وقتی به نحوه عملکرد بعضی از کشورهای توسعه یافته از نظر اقتصادی توجه می شود مشخص می گردد که آنها به حفظ قداست و ارزش کار در جامعه خود دقت زیادی معمول داشته اند و سیستم های آموزشی ـ کتابهای درسی ـ سرودهاـ فیلم های تلویزیونی و سینمائی ـ‌ فرهنگ عامه ـ داستان ها و قصه ها و نوشته های نویسندگان عمدتا سعی بر ارزشمند جلوه دادن کار و کوشش دارند و معمولا قهرمان فیلم یا داستان یا نوشته کسی انتخاب می شود که در کار برجستگیهای خاصی را داشته باشد. البته این امر چیزی نیست که ما خواسته باشیم از دیگران الگو بگیریم بلکه عقل انسان این را می پسندد و توصیه می کند که باید ارزش و قداست کار در جامعه محفوظ بماند و کلیه اهرم های یاد شده باید در راستای ارزشمند جلوه دادن کار و حفظ تقدس آن به کار گرفته شوند. لازمه این امر سازمان یابی مجدد اهرمها و دگرگونی در هدفها و بینش ها و روش های آنها است. امید است در جامعه ما که بر اساس فرهنگ اسلامی شکل می گیرد کلیه اهرم های یاد شده برای تحقق یکی از ارزشهای اسلامی که در واقع همان کار است خود را آماده و سازماندهی و تجهیز نمایند. در اسلام به کار بهای زیادی داده شده است و سستی و بیکاری و تن پروری به شدت مورد تقبیح قرار گرفته است پیامبر اکرم (ص) کسانی را که به بیکاری خو کرده و سنگینی زندگی خود را به دوش دیگران می اندازند لعنت فرموده است و وقتی حضرت رسول متوجه می شد کسی بیکار است می فرمود: «از چشمم ساقط شد» و وقتی پرسیده می شد یا رسول الله، چرا از چشم شما ساقط شد؟ می فرمود: «زیرا مومن وقتی بیکار بود دین خود را اسباب معیشت قرار می دهد». یا امام جعفر صادق (ع) می فرماید: «روز قیامت مقام کشاورزان از هر مقامی بالاتر است» و یا امام باقر (ع) می فرماید: «هیچ کاری از زراعت بهتر و فایده آن عمومی تر نیست». و یا حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) ضمن این که خلیفه مسلمین بود، در هر فرصتی به کشاورزی می پرداخت و زمین های زیادی را به زیر کشت برد و قنوات متعددی را برای آبیاری حفر نمود و بالاخره خداوند در قرآن کریم می فرماید: «خداوند به ما فهمانده و امر فرموده که افراد، زمین را با کشاورزی آباد سازند تا بدین وسیله خوراکشان به وسیله حبوبات و میوه جات تامین گردد.

 

7ـ القاء روحیه مصرف گرائی و شهر نشینی:

از آن جائی که کشورهای تحت سلطه غرب باید به صورت مصرف کنندگان خوبی برای کشورهای صنعتی در می آمدند، لذا به سیستم آموزشی آنها توجه خاصی معمول داشته می شد و باورها و الگوهای مصرفی در دانش آموزان آنها تزریق می گردید. باز هم کتب درسی نقش موثری در این زمینه داشتند و متنها و موضوعات درسی از مسئله کار و تلاش به مسئله مصرف جهت داده می شدند. کتابها، بازار رفتن و خریدن و خوردن را با انتخاب الگوهای مناسب این امر، آن هم با چهره های بزک کرده به کودکان یاد می دادند. مفاهیم انتخاب شده نیز بیشتر در این راستا دور می زد.

فروش کالاهای مصرفی کارخانجات صنعتی غرب باید زمینه مصرف را پیدا می کرد و پیدا شدن این زمینه مستلزم تربیت نسلی خو گرفته با این ابزار و وسائل بود که باید ذهنیت آن در کودکی و از طریق اسباب بازی و مدرسه به آنان القاء می شد و زن خانه نه به عنوان یک مادر خوب بلکه به عنوان یک خریدار خوب معرفی می گردید. مصرفی کردن جامعه با حرکت آمریکائی رژیم در سال 1342 از شتاب بالائی برخوردار گردید. اجرای طرح اصلاحات ارضی به عنوان یک طرح دیکته شده از سوی آمریکا برای بیش از سی کشور جهان سوم، مقدمه گسستگی ساختار اقتصاد کشاورزی و دامپروری کشور سرازیر شدن مردم روستا و عشایر به شهر و طبعا افزوده شدن نیاز مصرفی کشور به کالاهای تولیده شده غرب بود. تامین نیاز فزاینده مصرفی کشور که بیشتر در شهرها تجلی می یافت باید به طریقی تامین می گردید و اینجا بود که فشار زیادی بر روی منابع اولیه تولید که در اختیار کشور بود ـ‌ من جمله نفت ـ‌ وارد آمد و اقتصاد کشور براساس صادرات آن شکل گرفت و بناچار کشور در مناسبات اقتصاد بین المللی که غلبه با غرب بود باید ثروت های ملی خود را به حلقوم چپاولگران صنعتی جهان استکباری می ریخت.

در حرکت همه جانبه مصرفی کردن کشور سیستم آموزشی به تنهائی عمل نکرد بلکه رسانه های گروهی، روزنامه ها و مجلات و اسباب بازیهای کودکان نیز نقش زیادی در معرفی الگوهای مصرفی به جامعه داشتند و هر روز یک کالای جدیدی را به ذهنیت جامعه القاء و آن را مُد می کردند. کشور به صحنه جدال و رقابت ها شرکتها و کمپانی های صنعتی جهان غرب و شرق تبدیل شده بود. وضعیتی که اکثر کشورهای جهان سوم و از همه مشخص تر کشورهای حوزه خلیج فارس و عربستان سعودی امروز دچار آن هستند. از آنجائی که رسانه های گروهی و کتب درسی نقش اولیه را در القاء فرهنگ مصرفی دارند باید برای مقابله با این میراث شوم رژیم طاغوتی گذشته باز هم از طریق همین ها عمل کرد و سعی نمود تا مصرف گرائی به طور مشخص به صورت یک ضد ارزش نفرین شده و نفرت انگیز به جامعه معرفی و القاء گردد. لازم به توضیح است که گاهی بعضی از سریال ها و برنامه های تلویزیونی هنوز هم متاسفانه بدون توجه به این اثر تربیتی نامطلوب، سعی بر نمایش الگوهای مصرفی و اشرافی دراند و احساس مصرفی جامعه را تحریک می نمایند.

سیستم آموزشی به شکل دیگری نیز شهرنشینی و طبعا کاهش جمعیت تولید کننده روستائی و افزایش جمعیت مصرف کننده شهری را القاء نموده است. خدمات آموزشی ارائه شده در این سیستم عمدتا برای شهرها و شهرنشین ها بوده است به ویژه تحصیل در سطح بالاتر مستلزم حضور تمام وقت در شهر بوده که هنوز هم علی رغم تلاشهای به عمل آمده، این جریان متوقف نگردیده است. فرزندان پاک روستا برای ادامه تحصیل ناچارند به شهرها رو آورند و وقتی به شهرها آمدند به زندگی شهری خو می گیرند و وقتی خو گرفتند برگشت به روستا و زندگی سالم روستائی برایشان مشکل و غیر قابل تحمل است و لذا پس از فراغت از تحصیلات مورد نظر خود، در جستجوی کار و شغل که باز هم در شهرها یافت می شد به قافله شهریان می پیوندند و تقریبا برای همیشه در شهر مانده و استحاله می شوند؛ مضافا به این که روح حاکم بر سیستم آموزشی نیز آنها را برای زندگی در شهر پرورش می دهد.

ادامه دارد

 

پاسخ به نامه ها

* شوشترـ را ـ دن

1ـ سوال های شخصی که برای عموم مفید نباشد به طور خصوصی پاسخ داده می شود.

2ـ اقرار به اشتباه در رابطه با همسر و عذرخواهی از او نه تنها منافاتی با مردانگی ندارد بلکه از اصول شهامت و مردانگی است.

3ـ فالگیران و غیب گویان که از آینده خبر می دهند دروغگو و دجالند و مراجعه به آنان گناه است. اعتنایی به گفته او نکنید و به زندگی دلگرم و مطمئن باشید.

4ـ جهت اشتراک یک سال مجله می توانید مبلغ 1200 ریال به حساب جاری 600 بانک ملت قم ـ شعبه میدان شهدا حواله و فیش بانکی و آدرس کامل خود را به آدرس قم ـ صندوق پستی 777 ارسال نمائید.

 

* چادگان ـ برادر درویشی شادگان

1ـ در مورد علت غیبت امام زمان عجل الله فرجه روایات مختلف است اکثر روایات دلالت دارد که خداوند او را از دشمنان مخفی می دارد که جانش در امان باشد تا روز موعود. و بعضی دلالت دارد بر این که این امر برای تشدید امتحان و ابتلای جامعه اسلامی است به دلیل آن که قدر ائمه را ندانستند و در بعضی روایات است که در علت غیبت سری است که روشن نخواهد شد مگر پس از ظهور. و میان روایات منافاتی نیست ممکن است اصل غیبت برای حفظ جان آن حضرت باشد و در عین حال نتیجه آن ابتلای شدید امت اسلامی است و در غیبت او سری دیگر نهان باشد.

2ـ انجمن حجتیه نه تنها از نظر تفکر انتظار منفی که به آن تظاهر می کنند منحرفند بلکه سازمان آنها وابسته به دشمنان اسلام است و آنها از ذخائر استعمارند که باید کسانی که مدارک روشن در اختیار دارند مردم را پس از افشاگری توسط حضرت امام کاملا روشن و آگاه سازند.

3ـ تاخیر در دستگیری عناصر فاسد ممکن است به دلیل عدم مدارک کافی باشد.

4ـ‌ معیار در موزیک و آواز حرام طبق فتوای حضرت امام این است که مطرب و مناسب مجالس لهو و عیاشی باشد. اگر از رادیو یا تلویزیون چیزی که این صفت را از نظر شما دارد پخش می شود جایز نیست گوش کنی ولی پخش کنندگان ممکن است چنین تشخیص نداده باشند. امیدواریم چنین باشد.

5ـ فاجعه مکه هرگز فراموش نخواهد شد ولی حج را نمی توان تعطیل کرد.

اختلاف نظر و بینش یک امر طبیعی است و قابل جلوگیری نیست و طبیعتا منجر به پیدایش احزاب و گروهها می شود مهم این است که در رابطه با مصالح کشور همه همدست و در پیروی از رهبری متفق باشند.

 

* قائم شهر ـ برادر مهدی کریم زاده

ما نیز مانند شما معتقدیم که پخش بعضی از فیلم ها و صحنه ها در تلویزیون عملا ترویج بدحجابی است و این را مکرر تذکر داده ایم و اما توجیه آقایان چیست؟ از آنها باید پرسید.

 

* شیراز ـ‌ برادر، پ ـ ر ـ ت

اگر صاحب کیف مشخص است باید کیف و همه محتویات آن را به او یا گر فوت شده به ورثه اش برسانید و آن پول را نیز باید برگردانید مگر این که او ببخشد.

 

* یزد ـ‌ برادر، ع ـ پ ـ م ـ ص

1ـ کسی که به خیال عدم بلوغ روزه نگرفته و بعد متوجه شده که مکلف بوده است فقط قضا بر او واجب است.

2ـ اگر علامات بلوغ قبل از 15 سالگی در پسر پیدا شود مکلف است.

3ـ کسی که روزه ماه رمضان را با استمنا باطل کند بنابر احتیاط واجب باید کفاره جمع بدهد یعنی به علاوه قضا، هم 60 روز روزه بگیرد و هم 60 فقیر را غذا بدهد.

 

* جهرم ـ‌خواهر، ن ـ‌ ن

از درج سوال آن شخص معذوریم شما هم از راهی که پیش گرفته اید برگردید که به ضرر دنیا و آخرت شما است.

 

* اصفهان ـ برادر، گ ـ پ

گناه شما هم مانند هر گنه دیگر قابل بخشش است توبه کنید و به لطف و کرم خداوند کاملا امیدوار باشید.

 

* بانه ـ برادر، ر ـ ع 18 ـ 20

درباره مطلبی که نوشته اید ما نمی توانیم دخالت کنیم.

 

* تهران ـ خواهر، ح ـ‌ ح

1ـ خواندن نماز ظهر هم زمان با برگزاری نماز جمعه اشکال ندارد.

2ـ اگر قضای روزه را تا قبل از رسیدن رمضان بعد گرفته اید کفاره ندارد و اگر تا رمضان بعد بدون عذر نگرفته اید باید به علاوه قضا برای هر روز 750 گرم غذا ولو نان به یک فقیر بدهید دادن پول کافی نیست، تاخیر از سال های بعد موجب تکرار کفاره نمی شود.

3ـ شب قدر قبل از حادثه شهادت امیرالمومنین (ع)تعیین شده و ربطی به شهادت آن حضرت ندارد.

4ـ دختر و پسری که در دوران نامزدی صیغه عقد موقت می خوانند تا پایان وقت عقد که باید معین باشد زن و شوهرند، واضح است که نگاه کردن آنها به یکدیگر در طول این مدت حلال است. نکته ای که باید در این رابطه تذکر داده شود این است که در چنین مواردی عقد ازدواج دائم که بعد خوانده می شود باید یا پس از پایان مدت عقد موقت باشد یا قبل از آن مرد باقیمانده وقت را به زن ببخشد در غیر این صورت عقد دوم باطل خواهد بود.

 

* اهواز ـ‌برادر سعید کعبه زاده

1ـ‌ در تشخیص مصادیق غنا و آوازی که حرام است همیشه جانب افراط و تفریط وجود داشته و دارد بعضی آن قدر وسوسه می کنند که آوازهائی که دارای کمترین زیر و بم و ترجیع است غنا دانسته و صدای مداحان و روضه خوان ها و قاریان قرآن را اکثرا مصداق غنا می دانند و بعضی در تشخیص آن جانب تفریط را می گیرند و همان گونه که می بینید به بهانه این که مشکوک و مشتبه است موردی را برای مصداق متیقن غنا باقی نگذاشته اند و عناوینی از قبیل موسیقی اصیل یا موسیقی ایرانی و سنتی یا شعرهای عرفانی و امثال آن مجوز نشر نوارهای مبتذل با عنوان های موجه قرار داده اند. به هر حال تشخیص موضوع برای هر کس وظیفه خود او است ولی در مورد نشر نوارها باید وزارت ارشاد دقت بیشتری کند.

2ـ هر نوع بازی که در عرف به عنوان قمار شناخته شده و بر اساس برد و باخت رایج است حرام است حتی اگر بدون برد و باخت بازی شود و پاسور از این قبیل است. و هر نوع بازی که برای ورزش یا سرگرمی است و برد و باخت در آن نیست بازی کردن با آن بدون شرط بندی و برد و باخت اشکال ندارد.

 

* برغان کرج ـ برادر، ع ـ‌ ع ـ‌ ی ـ‌ ی

1ـ شما با او نمی توانید ازدواج کنید و اگر عقد بخوانید باطل است و هرگز همسر شرعی شما نمی شود.

2ـ غنا حرام است ولی اختلاف در تشخیص مصداق است. مسئولین صدا و سیما آن چه را پخش می کنند مصداق غنا نمی دانند. اگر شما آن را مصداق غنا می دانید نباید گوش کنید.

 

* سمیرم علیاـ برادر، ق ـ‌ ح 1339

1ـ‌ بدون موافقت پدر و مادر اقدامی نکنید.

2ـ خاله و عمه محرم اند ولی زن عمو و زن دایی نامحرم اند.

 

* اهواز ـ برادر، ا ـ‌ م ـ 11 ـ‌ 32

البته گناه بزرگی مرتکب شده اید ولی توبه کنید و با عمل صالح گناه خود را جبران نمائید خداوند مهربان می بخشد انشاءالله.

 

* قم ـ برادر سید منصور، ت ـ‌ ن

1ـ توبه کافی است.

2ـ آن زن که در عده شوهر سابق با دیگری ازدواج کرده عقد او باطل است و بر شوهرش تا ابد حرام است. فرزندان آنها به دلیل جهل به مساله حلال زاده اند. متارکه موجب این نیست که عده طلاق را نگه ندارند.

 

 

تعداد مشاهده مقاله: 75