امر به معروف و نهی از منکر

امر به معروف و نهی از منکر

درسی از عاشورای حسینی(ع)

بحث درباره انگیزه قیام  نهضت امامحسین(ع)، بحث تازه‌ای نیست بویژه اینکه در این مجله، همواره در این باره مطالبی را تذکر داده ایم؛ ولی آنچه لازم به گفتن است، این است که نباید اوضاع و شرایط زمان ما را از آن انگیزه حقیقی که حضرت سید الشهدا(ع) جان خود و فرزندان و برادران و خویشان و اصحاب باوفایش را نثار کرد، باز دارد و شاید بهمین علت هم هست که ائمه عدی(ع) تأکید کرده‌اند که پیوسته ذکر مصیبت امام حسین(ع) شود و علت شهادت آن حضرت، تذکر داده شود و خود همیشه یاداز آن حضرت می‌کردند و علما و بزرگان دین در طول تاریخ پس از شهادت، مجالس سوگواری و روضه امام حسین(ع) را بر پا می‌کردند.

برپائی مجالس عزاداری

علقمه می‌گوید: امام باقر(ع) دستور می‌داد که حتما در روز عاشورا، مصیبت سید الشهداء، سلام الله علیه برای مردم خوانده شود و بر آن حضرت گریه کنند و خود آن حضرت دستور می‌داد به اشخاصی که از آنها تقیه‌ای نداشت، که بر امام حسین(ع) گریه کنند و در منزل خود همواره مجلس عزاداری بر پا می‌فرمود و امر می‌کرد که مؤمنین به یکدیگر تسلیت بگویند و می‌فرمود:

من ضمانت می‌کنم ثواب دو هزار حج و دو هزار عمره و دو هزار غزوه را بر آنها.

می‌گوید: عرض کردم چگونه به یکدیگر تسلیت بگوئیم؟

فرمود بگوئید: «عظم الله أجورنا بمصابنا الحسین(ع) و جعلنا و ایاکم من الطالبین بثاره مع ولیه الأمام المهدی من آل محمد».

خداوند اجر ما را بسیار گرداند در مصیبتمان به شهادت امام حسین(ع) و ما و شما را از خونخواهان او همراه با ولیش امام مهدی«عج» از آل محمد قرار دهد.

اینجا دیگر بحث از گریه به انیگزه گریه و زاری نیست بلکه گریه برای این است که خونخواهی وط لب ثار کنیم و امام حسین(ع) را یاری دهیم. این همان گریه‌ای است که تا امروز اسلام را نجات داده است و مکتب سید الشهداء(ع) را حفظ کرده است. این همان گریه مقدسی است که انقلاب سالامی ایران را به رهبری فرزند امام حسین(ع) به پیروزی رسانده است. این همان گریه‌ای است که به تمام دشمنان این مکتب در طول تاریخ«نه» گفته است و امروز هم به آمریکا و دیگر جهانخواران و استعمارگران«نه» می‌گوید. این همان گریه‌ای است که ما را آماده قیام برای حفظ دین خدا در سرزمینهای الهی می‌کند و این همان گریه حرارت بخش و شجاعت‌آور و هیجان‌زائی است که ملتهای مستعضف را به قیام و حرکت و جنبش وامی‌دارد. و خلاصه این همان گریه‌ای است که یادآور سخنان مقدس و حرکت برانگیز امام حسین(ع) می‌باشد.

لذا گریه بر امام حسین زنده نگهداشتن عاشورا است و زنده نگهداشتن عاشوار، عملکردن به سخنان آن حضرت است و در آن صورت استکه کشور ما ـ بقول حضرت امام قدس سره ـ آسیب نخواهد دید. زیرا محبت بدون عمل بی‌معنی و بی‌ارزش است. البته عمل کردن به سخنان امام، به این معنی نیست که سلاحهای خود را برداریم و با دشمنان دین در هر جا و مکان بجنگیم که آن شرایط خاصی دارد و منوط به دستور ولی امر مسلمین است. ولی به آن معنی هم نیست که سر سازش با کفر و شرک داشته باشیم که این دیگر با انگیزه هدف پیشوای بزرگ ما مخالف است.

سر سازش با کفر را نداریم

امام امت رحمة الله علیه و قدس الله نفسه الزکیه، همان روز هم که جام زهر آلود صلح را سر می‌کشید، با تمام شهامت اعلام کرد که: «خداوندا، تو می‌دانی که ما سر سازش با کفر نداریم» و این ترجمه سخن همیشه جاوید امام حسین(ع) است که فرمود: «هیهات منا الذله».

و در همان پیام نیز با صراحت بیان کرد که:

«اگر بند بند استخوانهایمان را جدا سازند؛ اگر سرمان را بالای دار برند، اگر زنده زنده در شعله‌های آتشمان بسوزانند، اگر زن و فرزندان و هستیمان را در جلو دیدگانمان به اسارت و غارت برند، هرگز امان نامه کفر و شرک را امضا نمی‌کنیم».

درود خداوند بر روح و روانت باد ای فرزند راستین ابی عبدالله(ع) که در تمام مراحل زندگی، این عزت نفس و عظمت روح را به اثبات رساندی و هرگز با دشمنان سازش نکردی و تو ترجمان حقیقی جد بزرگوارت بودی که فرمود:

«لا و الله لا أعطیهم بیدی اعطاء الذلیل و لا دفر فرار العبید» ـ نه، به خدا سوگند، هرگز دست ذلت به آنان نی‌دهم و مانند بردگان از صحنه کارزار فرار نمی‌کنم.

بنابراین، ما نه تنها در ایام جنگ و کارزار، نیاز به حسین(ع) داریم و ملزم به پیروی از مکتب او هستیم بلکه حتی در ایام صلح و بازسازی نیز، باید حسینی وار زندگی کنیم. صلح چیزی جدای از سازش و سر تسلیم فرود آوردن است. ما اگر جنگمان شرافتمندانه بود، باید صلحمان نیز شرافتمندانه باشد یعنی در آن بوی سازش با استعمارگران و رفتن زیر پرچم جهانخواران و رکون و تکیه بر ستمگران نباشد.

حال بازگردیم به اصل مطلب که عبارت بود از شناختن اجمالی انگیزه قیام امام حسین(ع) و به فراموشی نسپردن آن:

انگیزه نهضت حسینی

حضرت سید الشهدا سلام الله علیه در مواقع مختلف و از روز حرکت تا شهادت به بیانهای گوناگون، انگیزه نهضتش را اعلام و گوشزد نموده است.

در وصیتنامه آنحضرت به محمد بن حنفیه آمده است:

«... و انی لم أخرج أشراً و لا بطرا و لا مفسدا و لا ظالما و انما خرجت لطلب الاصلاح فی أمة جدی ارید أن آمر بالمعروف و أنهی عن المنکر و أسیر بسیرة جدی و أبی علی بن أبی طالب...» ـ و همانا من نه از روی خودخواهی و یا برای خوشگذرانی و یا به انگیزه فساد در جامعه و ستم به مردم، بیرون آمدم بلکه خروج من و انگیزه سفرم، برای اصلاح امور امت جدم پیامبر است، من می‌خواهم امر به معروف و نهی از منکر کنم و به سنت و قاونجدم و پدرم علی بن ابی طالب قدم بردارم.

حال اگر ما پیرو امام حسین(ع) هستیم، باید در تمام شرایط و اوضاع به فکر اصلاح امور جامعه مسلمین باشیم و باید همواره امر به معروف و نهی از منکر کنیم و این دیگر مشروط به زمان و مکان خاصی نیست. انسان خیرخواه باید همیشه خیر مردم و مسلمانان را بخواهد و خیر آنان در پیروی از مکتب حیاتبخش اسلام است که از راه امر به معروف و نهی از منکر بدست می‌آید. و این وظیفه‌ای است همگانی و همیشگی و باید مسلمانان از این وظیفه سرباز نزنند و بدون ترس و واهمه، در پی اصلاح امور خودشان باشند. بر مسلمانان تمام کشورهای اسلامی است که برای احیای فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر، قیام کند و این دو شعار بزرگ اسلام را رها نکنند که در آن صورت، جز خواری و ذلت نصیبشان نخواهد شد و بی‌گمان مرگ با عزت، ارزشمندتر از زندگی ننگین است.

مهمترین فریضه الهی

در روایتب سیار جالبی از حضرت سید الشهدا(ع) در تحف العقول نقل شده است که فرموده:

«اعتبروا الناس بما وعظ الله به اولیاءه من سوء ثنائه علی الاحبار اذ یقول: [لولا ینهاهم الربانیون و الاحبار عن قولهم الاثم] و قال: [لعن الذین کفروا من بنی‌اسرائیل...] و انما عاب الله ذلک علیهم لانهم کانوا یرون من الظلمة الذین بین اظهرهم المنکر و الفساد فلا ینهونهم عن ذلک رغبة فیما کانوا ینالون منهم، و رهبة مما یحذرون و الله یقول:[فلا تخشوا الناس و اخشون] و قال: [المؤمنون و المؤمنات بعضهم اولیاء بعض یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر] فبدأ الله بالأمر بالمعروف و النهی عن المنکر فریضة منه لعلمه بأنهم إذا أدیت و دقیمت، استقامت الفرائض کلها، هینها و صعبها...».

ای مردم! عبرت بگیرید از موعظه‌های خداوند به اولیاءش و بنگرید که چگونه بر احبار نفرین می‌فرستد و می‌فرماید: چه می‌شد اگر روحانیون و احبار، آنان را از سخن گناه، باز می‌داشتند و می‌فرماید: لعن و نفرین باد بر کافران از بنی اسرائیل... و قطعاً اینکه خداوند بر آنها عیب دانست، به این لحاظ بود که منکر و فساد را از ظالمان می‌دیدند، ولی نهیشان نمی‌کردندز یرا یا به امید دستیابی به بذل و بخشش آنان بودند و یا از انها می‌ترسیدند و هراس داشتند در حالی که خداوند می‌فرماید: از مردم نترسید و از من بترسید. و در آیه دیگر می‌فرماید: مؤمنین دوستان یکدیگرند، از این رو امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند. و در این آیه، فریضه امر به معروف و نهی از منکر را بر همه چیز مقدم دانسته است زیرا می‌داند که اگر این فریضه درست ادا شود و بر پا گردد، تمام فرایض و واجبات دیگر بر پا خواهد شد، چه واجبات آسان و چه دشوار.

و در روایتهای متعددی وارد شده است که اگر مسلمانان فریضه امر به معروف و نهی از منکر را ترک کنند، دعایشان مستجاب نگردد و خداوند کسانی را بر آنان مسلط می‌گرداند که از بدترین آنها خواهند بود، بلکه در برخی از روایات تهدید شده است که اگر این سنت الهی ترک شود، پس باید منتظر عذاب الهی در دنیا و آخرت باشند.

پس، انگیزه اصلی قیام امام حسین(ع)، خیرخواهی و اصلاح امور جامعه و امر به معروف و نهی از منکر است و این مطلب باید همواره مدنظر پیروانش باشد، چه در پرتو حکومت ظالمانه‌ای چون یزید و شاه باشند و چه در پرتو حکومت اسلامی؛ چرا که نیاز جامعه به این فریضه قطع نمی‌شود، با این تفاوت که اگر در ظل حکومتهای جائر و مستبد باشند، امکان برخورد و یا به شهادت رساندن آنان وجود دارد ولی اگر در پرتو حکومت اسلامی باشند، بی‌گمان مورد تأیید و پشتیبانی مسئولین حکومت خواهند بود. ولی اصل مطلب که خیرخواهی برای مردم و اصلاح امور جامعه و امر به معروف و نهی از منکر است، همیشه به قوت خود باقی است و محو شدنی نخواهد بود. همانطور که ملاحظه می‌شود، چه در زمان رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی قدس سره و چه در زمان رهبر فعلی انقلاب حضرت آیة الله خامنه‌ای، اگر در مواردی احتمال انحراف در جامعه رود یا گروه‌هائی بخواهند مسیر مستقیم جامعه را بهم بزنند، فورا رهبران انقلاب، مطالب را به مردم گوشزد  کرده و از مسیر انحرافی باز می دارند و این خصوصیت رهبران و پیشوایان مردم است. البتهب قیه افراد نیز ملزم به پیروی از این مطلب بوده و هرگز بار مسئولیت از دوششان برداشته نمی‌شود. اگر رسانه‌ها و مطبوعات و روحانیون و سایر افراد، متوجه فسادهائی شدند که در جامعه شکل گرفته یا در حال شکل گرفتن است، واجبه است به پیروی از مکتب سید الشهدا«ع»، با صراحت جلو فاسد را بگیرند و مسئولین امور را متوجه سازند؛ در غیر این صورت، همه مسئول‌اند«کلکم راع و کلکم مسئول عنه رعیته».

خطر استعمار فرهنگی

حال که سخن از امر به معروف و نهی از منکر آمد، روا است اشاره‌ای داشته باشیم به خطر بسیار بزرگی که مواجه با آن هستیم و آن استعمار فرهنگی است. استعمار که نه از راه جنگ و کارزار و نه از راه محاصره اقتصادی و نه از راه‌های بسیار دیگری که در این ده ساله انقلاب آزمایش کرد، نتوانست انقلاب را از دست ما بگیرد، یا آن را به ناکامی برساند، امروز متوسل به حربه بسیار سهمگین و زهرآگینی شده است و آن استعمار فرهنگی است. و اگر خدای نخواسته در این ازمایش بزرگ نتوانیم سر بلند برآئیم و استعمار و شیوه‌های جدیدش را خنثی نسازیم، یادگار عزیز امام را که همان انقلاب مقدس اسلامی است از ما گرفته یا آن را گم رنگ و بی‌رنگ می‌سازند.

مردم باید توجه داشته باشند که سیل کتابها و نشریات انحرافی که امروز آغاز شده است، غرض اصلی آن فرهنگ زدائی و بدجلوه دادن ارزشهای انقلبا و سالام و آن‌ها را ـ خدای نخواسته ـ ضد ارزش ساختن است. داستانهای شهوت انگیز و فاسد کننده‌ای که امروزه به صورت جزوه‌ها و کتابهای داستانی و با گرفتن مجوز از وزارت ارشاد اسلامی!! به صورت گسترده‌ای رواج پیدا کرده و جوانان و نوجوانان را سیل آسا به سوی انحراف و تباهی می‌کشاند و از مدارس راهنمائی گرفته تا سطوح بالای دانشگاهی، همه را به این منجلاب خطرناک سوق می‌دهد، نیاز به یک قاطعیت حسین گونه دارد که محکم جلوی این شیوه جدید از فساد را فورا بگیرد و این همه نشریه‌های فاسد را در این مسر حرکت می‌کنند منع کند و مسببین اصلی را به عنوان مفسدین واقعی دستگیر و مجازات نماید، وگرنه هزارانب دبختی و نکبت در پیش خواهیم داشت.

متأسفانه امروز قلم بدستان مزدور دوران ستمشاهی با همدستی ملی گراهای ضد دین و در پوشش های فرهنگی هنری، حرکتی  جدی و حساب شده در پیش گرفته‌اند و در پرتو برخی روزنامه ها و مجلات و یا بصورت کتابهائی مستقل، به تدریج و گام به گام، تمام ارزشهای انقلاب اسلامی را زیر سئوال برده و ثمره خون هزاران شهید و رنج هزاران معلول انقلاب را پایمال می‌کنند و از سویی دیگر، برای خالی نبود عریضه، ضد ارزشهایی که از اربابان غربی خود به ارث برد‌اند، ترویج می‌نمایند وکار بجائی رسیده است که داستانها ور مانهای صد در صد ضد اخلاقی و مهیج و شهوت‌انگیز، به صورت گسترده‌ای در میان دانشآموزان و در بازار کتاب، پخش و نشر و خرید و فروش می‌شود و حتی برخی روزنامه‌ها نیز ـ یا نفهمیده و یا از روی عمد ـ از این داستانها تبلیغ می‌کنند، و اینها همه در جلوی چشم مسئولین امور رخ می‌دهد و...

ما صریحا اعلام می‌کنیم که این حرکت، بمراتب خطرناکتر از جنگ است و اگر آمران بمعروف و ناهیان از منکر، جدا حرکت نکنند، این آتش خانمان‌سوز، همه جوانب و اطراف را در بر خواهد گرفت و دیگر لجام از دست آنان گرفته خواهد شد و عذاب الهی در دنیا وآخرت دامنشان را خواهد گرفت. پس تا دیر نشده است، برای کنترل این حرکت خطرناک با همکاری مسئولین امور، باید به چاره‌جوئی پرداخت و انقلاب عزیز را از کام اژدهای آتش افروز فساد رهانید.