دانستیهائی از قرآن

دانستنیهائی از قرآن

عاقبت شهری که کفران نعمت کرد

«و ضرب الله مثلاً قریهً کانت آمنهً مطمئه یأتیها رزقها رغداً من کلّ مکان فکفرت بأنعم الله فأذاقها الله لباس الجوع والخوف بما کانوا یصنعون».

(سوره نحل- آیه 112)

و خداوند مثلی زده است، مثل شهری که کاملاً در امنیت و آسایش بسر می‌برد و رزق و روزیش به حدّ وفور از همه جا می‌رسید، پس به نعمتهای الهی کفران ورزید، سپس خداوند در نتیجۀ کار مردم آن شهر، طعم گرسنگی و ترس را به آن چشانید.

***

وقتی این آیه را مطالعه می‌کنی، در می‌یابی که خداوند این قرآن را برای تمام زمانها و مکانها و اعصار و ادوار فرستاده است و هر روز که می‌گذرد، مطالب آن روشنتر و واضح‌تر متجلی می‌شود. در این آیه شریفه که خداوند به یک شهر امن و پر از نعمت مثل زده است، گوئی کویت این زمان را نمونۀ آن شهر قرار داده است که در ناز و نعمت و امنیت و آسایش کامل بسر می‌‌برد و از هر سوی جهان، مواد غذائی و میوه‌های تازه و تمام لوازم زندگی، فراوان به آنجا سرازیر می‌شد و از تمام حوادث طبیعی مانند زلزله و سیل در امان بود و خلاصه بقول عوام همه چیزش «کویت» بود؛ ولی در اثر کفران نعمت‌های مادّی و معنوی و دشمنی کردن با بزرگترین نعمت الهی که وجود مبارک حضرت امام قدس سره بود، آنچنان ورق برگشت و آنچنان نعمتهایش مبدّل به نقمت شد و سیل بلا بر سر آن فرو ریخت و بجای آن همه امنیّت، خوف و وحشت بر آن مستولی شد و به این روزی درآمد که همه شاهد آن هستید و هستیم. البته لازم به تذکر است که کفران نعمتها از سوی حکومت و برخی وابستگان به آنها صورت گرفت وگرنه افراد مؤمن و متعهّد بسیاری نیز در آن دیار وجود داشته و دارند که در خطّ امام و انقلاب می‌باشند ولی آتش بلا که فرود آمد، خشک و تر را می‌سوزاند.

در هر صورت همۀ ما شاهد بودیم که چگونه دولت کویت در جنگ هشت سالۀ تحمیلی به دشمن ما کمکهای فراوان می‌کرد و با انقلاب اسلامی در ستیز بود و از سوئی دیگر در برابر آن همه نعمتهای مادّی که از هر سوی جهان بر آنجا سرازیر می‌شد، مردم آن دیار کفران ورزیدند و بجای کمک به همنوعان خود، به اسراف و تبذیر و زیاده‌روی، روی آوردند، پس حق است اگر خداوند همان دشمن انقلاب را بر آنها مسلّط کند که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «من أعان ظالماً سلّطه الله علیه»- هر که ستمگری را یاری دهد، خداوند همان ستمگر بر او مسلط می‌سازد. و حقّ است اگر بجای آن همه نعمت، نقمت و آن آسایش، ناامنی بیاید.

البته این حوادث درسهای عبرتی است برای دیگران که به خود بیایند و نعمتهای مادّی و معنوی الهی را گرامی بدارند و کفران نکنند. انقلاب اسلامی ایران یکی از بزرگترین نعمتهای خدا است که بر این ملّت ارزانی داشته است، باید در خدمت به آن از جان و مال خود مایه بگذاریم و در نگهداری و محافظت آن، بالاترین دقّت را بنمائیم که خدای نکرده اگر کفران ورزیدیم و عملاً با آن به مخالفت پرداختیم و در محافظت آن کوشا نبودیم، ممکن است سنّت تغییرناپذیر الهی در مورد ما نیز تحقق پذیرد خود فرمود: «فلن تجد لسنه الله تبدیلاً ولن تجد لسنه الله تحویلاً».

و از این نعمت والا و مقدس که بگذریم، سایر نعمتهای الهی نیز مورد احترام و تقدیر فراوان باید قرار بگیرند و از اسراف و تبذیر جلوگیری باید شود و به آن همه فقیر و مستمندی که در سراسر کشور فراوان هستند، باید جدّاً کمک کرد و وسائل رفاه آنان را میسّر نمود. و این نه تنها وظیفه فرد فرد ملت است که وظیفۀ دولت در این زمینه بمراتب سنگین‌تر است.

***

برخی از مفسرین شان نزول آیه را «مکه» معرفی کرده‌اند که چون پیامبر خدا را تکذیب کردند، خداوند هفت سال آنان را مبتلا به گرسنگی و فقر نمود و غارت و دزدی در میان آنان زیاد شد ولی علامه طباطبائی قدس سره هرچند این انطباق را مردود نمی‌داند، سیاق آیات را عام تشخیص داده که شامل هر شهر در هر زمان و مکان- با آن خصوصیات- می‌شود. بهرحال در زمان معاصر، کویت روشنترین مصداق آن است.

خداوند ما را از این حوادث و بلاها نگهدارد و ما را سپاسگزار نعمتهایش قرار دهد. آمین.