در سپیده‌دم هفدهم ربیع الأوّل

در سپیده‌دم هفدهم ربیع الأوّل

شب جمعه، هفدهم ماه ربیع الأوّل از عام الفیل بود که هنگام سپیده‌دم، آفتابی تابان در افق بطحا پدید آمد و جهان از فروغ رخش، غرق در نور شد.

در این مبارکترین و مقدّس‌ترین شبهای تاریخ، کودکی در خاندان عبدالمطلب و از صلب عبدالله چشم به دنیا گشود که چون گوهر شب چراغ، تاریکی‌های ضلالت و گمراهی را درهم درید و چون گوهری درخشان در فضای مکّه جلوه کرد که از فرش خاک تا عرش پاک را نور وجودش، روشن و منوّر ساخت.

در این ماه بزرگ بود که سر سلسلۀ ملکوتیان پای به عالم نهاد و واسطۀ فیض الهی، بی‌واسطه به افاضۀ نور برای همیشه تاریخ پرداخت.

آری! در شب هفدهم ماه ربیع الأوّل بود که یکباره نور پرفروغ محمّد صلّی الله علیه و آله تمام جهان را روشن نمود و هر سنگ و درخت و جماد و نباتی به تسبیح و تهلیل پروردگار پرداخت و شیطان و دار و دسته‌اش، سرافکنده و مغلوب شدند و بتهای کعبه و تمام بتهای دیگر سرنگون شدند.

در لحظه ولادت

در لحظه ولادت حضرت ختمی مرتبت صلّی الله علیه و آله و سلّم، آیات بی‌شماری در جهان پدیدار گشت: آتشکدۀ پارس که هزار سال برافروخته و روشن بود، ناگهان به تاریکی و خاموشی گرائید. دریاچۀ ساوه خشکید. در ایوان کسری (انوشیروان) چنان لرزه‌ای پیدا شد که چهارده کنگرۀ آن فرو ریخت. شهابهای آسمانی در سراسر آسمان به حرکت درآمدند و قریش پنداشتند که دوران آخرالزمان فرا رسیده و الآن است که قیامت برپا شود.

احبار و علمای یهود و نصاری که نشانه‌ها و علامات نبوّت را در سیمای ملکوتی حضرتش دیدند، اعلام کردند که این نوزاد، آخرین پیامبر خداوند است که بینی جباران و ستمگران را بر زمین مذلّت و خواری خواهد مالید و دوران حکومتهای طاغوتی را بسر خواهد آورد و بدینسان این میلاد مسعود، پایانی بود برای تمام پناهگاه‌های غیر الهی بشر از ظالمان و شاهان و طاغوتیان گرفته تا بتها و اصنام و هر چه ماسوی الله باشد.

رفتار و کردار پیامبر «ص»

دربارۀ اخلاق و رفتار پیامبر «ص» چه می‌توان گفت که خدا فرمود: «وانک لعلی خلق عظیم» براستی اخلاق نیکوی تو والا و شکوهمند است.

و دربارۀ مهربانی و عطوفت آن حضرت نسبت به تمام مردم خصوصاً مؤمنین فرمود: «لقد جاء کم رسول من انفسکم عزیز علیه ما عنتّم حریص علیکم بالمؤمنین رؤوف رحیم»- پیامبری از خود شما به سوی شما آمده است که آنچه بر شما سخت آید، بر او سخت می‌گذرد و همواره بر سعادت و خوشبختی شما، حریص است و نسبت به مؤمنین بسیار با محبت و مهربان و با عطوفت است.

پیامبر صلّی الله علیه و آله خود دربارۀ تربیت خویش چنین فرمود: «أدّبنی ربی فأحسن تأدیبی» (تفسیر نورالثقلین- ج 5- ص 392)- خداوند مرا تربیت کرد و چه نیکو تربیت کرد. و بی‌گمان اگر خداوند مربّی و تربیت کنندۀ کسی باشد، او را آنچنان تزکیه می‌کند و می‌پروراند که بر بالاترین درجات اخلاق عالیه استوارش گرداند. امام صادق (ع) در این باره می‌فرماید:

«ان الله عزّوجلّ أدّب نبیّه فأحسن أدبه فلمّا أکمل له الأدب قال: [وانک لعلی خلق عظیم] ثم فوّض الیه امرالدین والأمّه لیسوس عباده فقال عزّوجلّ: [ما اتاکم الرسول فخذوه و مانها کم عنه فانتهوا] و ان رسول الله صلّی الله علیه و آله کان مسدّداً موفقاً مؤیّداً بروح القدس لایزلّ ولایخطی فی شیء مما یسوس به الخلق...». (بحار- ج 17- ص 4)

خدای عزّوجلّ پیامبرش را تربیت کرد و چه نیکو تربیت کرد، پس هنگامی که مراتب ادب را برای آن حضرت تکمیل نمود فرمود: همانا تو بر اخلاقی والا استوار هستی سپس امر امّت و دین را به او واگذار کرد تا بر بندگانش حکومت کند و فرمود: آنچه پیامبر برای شما آورد، بگیرید و از آنچه شما را نهی نمود، اجتناب ورزید و همانا پیامبر که درود خدا بر او و اهل بیتش باد- موفق بود و با تأییدات روح القدس مؤید بود که هرگز راه خطا نمی‌پیمود و در ادارۀ أمور مردم هیچ اشتباه نمی‌کرد.

حضرت امیر (ع) دربارۀ رفتار آن حضرت با مردم چنین می‌فرماید:

«... آن حضرت با مردم، مهربان و عطوف بود و هرگز آنان را از خود دور نمی‌ساخت. بزرگ هر طایفه‌ای را تجلیل می‌نمود و گرامی می‌داشت و او را حقّ سر پرستی آنان می‌داد. با مردم ضمن محتاط رفتار کردن، هرگز روی درهم نمی‌نمود و با خوشرفتاری برخورد می‌کرد. همیشه از دوستان و اصحاب خود، دلجوئی می‌نمود و احوال افراد را جویا می‌شد.

خیر و نیکی را تأیید و شرّ و بدی را تضعیف می‌کرد. بهترین مردم را گرداگرد خویش جمع می‌نمود و کسی را که بیشتر خیرخواه مردم بود، بر دیگران ترجیح می‌داد و کسی را که بیشتر با مردم همراهی می‌کرد و در فکر آسایش آنان بود، بیشتر گرامی می‌داشت و احترام افزونتر می‌نمود.

اگر در جائی وارد می‌شد، هرجا که جا بود می‌نشست و این را برای دیگران نیز سفارش می‌فرمود. در مجلس حق تمام افراد را مراعات می‌کرد، بگونه‌ای که کسی احساس نکند که نزد آن حضرت از دیگران قرب بیشتری دارد.

اگر حضرت با کسی می‌نشست، بر نمی‌خاست تا وقتی که خود او برخیزد و هر کس از او درخواستی می‌کرد، با حاجت برآورده یا خوشروئی و جواب نیکو بر می‌گشت. آنچنان اخلاق والای او، مردم را شیفتۀ خود کرده بود که همه او را پدر خویش به حساب می‌آوردند و همه در برابر او از یک حق برخوردار بودند».

نماز آن حضرت

اکنون که سخن از رفتار و کردار حضرت رسول صلّی الله علیه و آله است و خداوند به ما دستور داده است که در تمام شئون زندگی، از آن حضرت پیروی کنیم و او بهترین الگو و نمونه است برای دین و دنیای ما، «ولکم فی رسول الله اسوه حسنه»، بجا است که بمناسبت روز با برکت ولادت آن سرور جهانیان و سید انبیا و مرسلان، بخشی را در شیوۀ نماز خواندن حضرتش اختصاص دهیم زیرا نماز برای او از هر چیز بالاتر بوده و نور چشمش در نماز است:

هنگامی که پیامبر صلّی الله علیه و آله به نماز می‌ایستاد، رنگش از خوف خدا می‌پرید و صدائی سوزناک از او بگوش می‌رسید.

مرحوم مجلسی در بحار از عایشه نقل کرده که گفت: رسول خدا صلّی الله علیه و آله با ما حرف می‌زد و ما با او سخن می‌گفتیم ولی هنگام نماز که می‌شد، او را حالتی دست می‌داد که گویا نه او ما را می‌شناسد و نه ما او را می‌شناسیم.

مرحوم شهید ثانی در کتاب اسرارالصلاه نقل کرده است که رسول خدا صلّی الله علیه و آله با اشتیاق تمام انتظار وقت نماز را می‌کشید و مراقب آن بود و چون وقت نماز فرا می‌رسید به مؤذنش بلال می‌فرمود: «ای بلال!- با اذان گفتن- ما را خوشحال کن».

در مجموعه ورام از امیرالمؤمنین (ع) روایت شده که فرمود:

رسول خدا صلی الله علیه و آله هیچ چیز را بر نماز مقدم نمی‌دانست، و چون وقت نماز داخل می‌شد، گویا هیچ یک از اهل و عیال و دوست و رفیق خود را نمی‌شناخت.

در کتاب مکارم الأخلاق روایت شده که رسول اکرم صلی الله علیه و آله می‌فرمود: «نور چشم من در نماز و روزه است» یعنی نماز و روزه را از هر چیز بیشتر دوست دارم.

در کتاب امالی شیخ طوسی از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمود: «ای اباذر! خدای عزوجل، روشنی چشم مرا در نماز قرار داده و آن را محبوب من گردانیده است، همچنانکه طعام را بر گرسنه و آب را بر تشنه محبوب ساخته است». آنگاه فرمود: «آدم گرسنه با خوردن غذا و تشنه با نوشیدن آب سیر می‌شود ولی من از خواندن نماز سیر می‌شوم».

در علل الشرایع از انس بن مالک نقل شده که گفت: شنیدم رسول خدا صلی الله علیه و آله می‌فرمود: خواندن دو رکعت نماز در دل شب، محبوب‌تر است پیش من از دنیا و آنچه در دنیا است.

حضرت رسول صلی الله علیه و آله با این همه اهمیّت دادن به نماز و مقدّم شمردن آن را بر تمام اعمال، با این حال اگر وقت نماز، کسی نزدش می‌آمد و در کنارش می‌نشست، برای خاطر او نماز را کوتاه می‌کرد و متوجه او می‌شد و می‌فرمود: آیا حاجتی داری؟ سپس وقتی حاجت آن شخص را بر می‌آورد، مجدداً به نماز می‌ایستاد.

در خاتمه فرا رسیدن این عید بزرگ اسلامی را به ولی الله الاعظم ارواحنا فداه به عموم مسلمانان جهان بویژه مقام معظم رهبری و ملّت ایران تبریک و تهنیت عرض می‌کنیم و از خداوند توفیق پیروی از پیامبراکرمش را مسئلت می‌نمائیم.