تجسم عدالت و ظلم در نیایش امام عسکری (ع)

«بمناسبت سالروز میلاد فرخنده امام حسن عسکری (ع)»

تجسم عدالت و ظلم در نیایش امام عسکری (ع)

8 ربیع الثانی مصادف است با سالروز باسعادت یازدهمین اختر تابناک ولایت و امامت حضرت امام حسن عسکری (ع). فرا رسیدن این روز مبارک و خجسته را به عموم شیعیان و علاقمندان بویژه به ساحت اقدس فرزند دلبندش، ولی الله الاعظم ارواحنا لتراب مقدمه الفداء، تبرکی و تهیت عرض نموده، سلامتی حضرت ولیّ عصر سلام الله علیه و تعجیل در فرجش را از درگان باریتعالی آرزومندیم.

از اینکه در ماه گذشته خلاصه ای از زندگی و سیره آن بزرگوار، ذکر شد، اکنون برای تیمّن و تبرک، یکی از دعاهای بسیار شیوا و جالب حضرتش را ترجمه می کنیم تا خوانندگان عزیز و پیروان راهش، روش سخن گفتن و مناجات با حضرت رب الارباب را دریابند. لازم به تذکر است که ادعیه امامان معصوممان، نه تنها طرز سخن گفتن و تکلم با خداوند را به ما می آموزد بکله غالبا دارای محتواهای علمی، اجتماعی و مطالب بسیار ارزنده ای است که در اثر فشاهای فزون از حد ستمگران و غاصبان، این مطالب آموزنده بیشتر به صورت ادعیه و مناجات به شیعیان می رسیده است. به هر حال بیش از این، شما عزیزان را منتظر نمی گذاریم بیائید تا با هم لحظاتی معنوی را در سایه الفاظ و واژه هایی والا و بلند از این امام بزرگوارمان، بگذرانیم:

«الحمد لله شاکراً لنعمائه، و استدعاءً لمزیده و استخلاصا به دون غیره، و عیاذاً به من کفرانه، و الالحاد فی عظمته و کبریائه، حمد من یعلم أنّ ما به من نعماء فمن عند ربه، و ما مسه من عقوبة فبسوء جنایة یده، و صلی الله علی محمد عبده و رسوله و خیرته من خلقه، و ذریعة المؤمنین الی رحمته و آله الطاهرین ولاة أمره...».

حمد و سپاس خدای را بر نعمتهایش و درخواست فزونی درآن و طلب رهائی از او، نه از دیگران و پناه به ذات مقدسش از کفران نعمتهایش و الحاد در عظمت و کبریایش، سپاس کسی که می داند، آنچه نعمت دارند از پروردگارش است و آنچه مصیبت بر او برسد، کیفر کردار بدش است، و درود و صلوات خداوند بر محمد، بنده اش و رسولش و برترین آفریدگانش و وسیله مؤمنین به رحمتش و بر آل پاک و طاهرش و والیان امرش.

بارالها! تو فضل ورحمتت را به من سپردی و مرا فرمان دادی که با تو راز و نیاز کنم و اجابت دعا را به بندگانت ضمانت کردی و آن کس که از روی رغبت و میل به سوی تو روی آورد، و از تو حاجتی طلب کرد ناامید نکرید و دست درخواست کننده ای را از عطایت خالی برنگرداندی و از حائزه ها و موهبت هایت، مایوس نساختی. و چه سفر کرده ای به سوی تو روانه شد که تو را نزدیک ندید و چه انسانی بر تو وارد شد که نیکی ها و بخشندگیهایت را از او قطع کردی بلکه کدام جستجوگر فضلت بود که از فیض وجودت سیراب بازنگشت و کدام درخواست کننده خیر بیشتری، دست نیاز به سویت دراز کرد که از چشمه زلال عطایایت بهره مندش نساختی.

خداوندا! با رغبت و شوق به سویت آمدم و با دست خواهش و نیاز، باب فضلت را کوبیدم و با خشوع و خاکساری، قلبم تو را خواند و جز خودت شفیعی بهتر برای شفاعت به نزد تو نیافتم و پیش از آنکه چیزی به اندیشه ام خطور کند یا در قلبم پرتو افکند دانستم که درخواستم را چگونه پاسخ می دهی، پس خداوندا دعایم را با اجابت پیوند ده و مسئلتم را با موفقیّت جمع کن.

خداوندا! انحراف ها و فتنه ها ما را دربر گرفته و پرده سردرگمی و اضطراب بر ما مستولی شده و ذلّت و خواری به ما روی آورده و آنانکه در دینت امین نیستند بر ما حکومت کرده اند و آنان که احکامت را معطّل نموده اند، سرنوشت ما را به بازی گرفته اند و سعی در گمراهی بندگانت و فساد در بلادت دارند...

(امام عسکری (ع)؛ با اینکه ر سخت ترین شرایط می زیسته و تحت شدیدترین فشارها از سوی هیئت حاکمه بوده، با این حال، بدون هیچ ترس و واهمه ای و از طریق دعاکردن، مردم را آگاه می سازد و حاکمان منافق مآب را رسوا می نماید).

بار خدایا! هیچ یک از ستونهای "ظلم" را مگذار جز اینکه سرنگونش سازی و هیچ سپری را از سپرهای ظلم نگه مدار جز اینکه دریده اش نمائی. خداوندا! اجتماعشان را بر "ظلم" به تفرقه مبدّل ساز و سنگینیشان را سبک گردان و بلندیشان را بر زمین افکن و پرچمشان را سرنگون نما و آبادیشان را ویران ساز.

خداوندا! هیچ بقیه ای از آن نگذار جز اینکه نابودش سازی و هیچ ساختمانی از آن را نگذار جر اینکه خرابش نمائی و هیچ حلقه ای را نگذار جز اینکه گسسته اش سازی و هیچ سلاحی را نگذار جز اینکه آن را از کار بیاندازی... و هیچ ستون پرچمی را نگذار جز اینکه سرنگونش نمائی.

خداوندا! یاران "ظلم" را به ما بنمایان که از هم متفرق و جدا شده اند پس از آنکه با هم بودند و اجتماع داشتند و سرهایشان را به زیر افکن پس از آنکه بر امت ظاهر بودند. خداوندا! روز زیبای "عدالت" را برای ما برسان و آن را همیشگی و جاودانی قرار ده که هیچ تاریکی در آن راه نیابد و آن را فروغی بخش که هرگز به ظلمت نگراید و بارانش را بر ما فراوان ببار و برکتش را بر ما نازل ساز و آن را بر دشمنانش پیروز و سربلند گردان.

خداوندا! حق را به آن آشکار نما و در تاریکی های حیرت و سرگدرانی، روشنش ساز. خداوندا! دلهای مرده را به آن زنده کن و تمایلات نفسانی را به آن جمع کن و نظرات مختلف را به آن گرد آور و حدود و احکامت را که معطل مانده، با "عدالت" برپا ساز و کشمهای گرسنه را به آن سیر کن وبدنهای خسته را به آن آرامش بخش، چنانکه با یادش ما را خوش بیان ساختی و قلوب ما را وادار نمودی که در حق آن دعا کنیم و از تو استمداد طلبیم و ما را توفیق دعا کردن برای آن دادی و اهل غفلت را از آن دور نمودی و محبتش را در دلهایمان پایدار ساختی و ما را در آن تشویق کردی و برای برپائی مراسمش، به تو حسن ظن داری، پس خداوندا! آن را در برترین یقین ها به ما ببخشای، ای که گمان های نیک را محقق می کنی و آرزوهای دیرین را به اجابت می رسانی.

خداوندا! دروغ آنان را که در آن، اظهار قرب به تو می کنند آشکار ساز و اندیشه نومیدان از رحمتت را بوسیله آن به بدگمانی مبدل ساز.

خداوندا! ما را سببی از اسبابش و نشانه ای از نشانه هایش و پرچمی از پرچمهایش و پناه گاهی از پناهگاه هایش قرار ده و به در برگرفتن آن رویمان را سفید کن و به یاری آن کرامتمان بخش و در وجود ما خیری قرار ده که ما را به آن و برای آن، ظاهر سازی و حاسدین نعمت ها را بر ما چیره مساز و آنان را که در پی زیان رساندن به ما هستند، بر ما غالب مساز...

خداوندا! تو ما را بر نفس خود آشنایمان ساختی و عیوبمان را به ما نشان دادی و اکنون هراس داریم که اجابت دعاهایمان را به تأخیر اندازی، درحالی که تو بر آنان که استحقاق ندارند هم تفضل می کنی و به آنان که از تو درخواست نمی کنند، ابتداءً احسان می نمایی، پس ما را در امرمان بر طبق کرمت و جودت و فضلت و امتنانت، یاری ده که تو بر هر چه بخواهی توانمندی و هرکاری بخواهی انجام خواهی داد. و ما به تو رغبت و شوق داریم و از تمام گناهانمان توبه کاریم.

خداوندا! هرکه به سوی تو، مردم را دعوت کرد و در بندگانت با قسط و عدل، داوری کرد او که فقیر درگاه رحمتت و نیازمند به کمک و نصرتت بود و چون مطیع فرمانت بود تو نعمتت را بر او آغاز کردی و لباسهای کرامتت را بر او پوشانیدی و محبت طاعتت را بر او افکندی و از محبتت، محبتش را در دلها پایدار نمود و درحالیکه اهل زمانش در امرت کوتاهی می کردند، او را توفیق قیام به خدمتت دادی و او را پناهگاه و ملجأ و مأوای مظلومین و ستمدیدگان از بندگانت قرار دادی و او را یار و یاور کسانی قرار دادی که جز تو یاوری را نمی شناختند و او را تجدید کننده احکام کتابت که مدتها معطل مانده بود، نمودی و سازماندهی سنت های پیامبرت را به او واگذار کردی که درود و سلام و صلوات و رحمت و برکاتت بر او و آلش باد. خداوندا! او را از زیان ستم پیشگان نگهدار و دلهای پراکنده از دین خواهان را به نور وجودش، منوّر و نورانی ساز و او را به بالاترین مقامی که پیروان انبیایت در قیام به قسط داشتند، برسان.

خداوندا! به وجود او، آنان را که سهمی در بازگشت به محبتت نداشته اند و او را دشمن می داشتند، خوار و ذلیل ساز و با سنگ داغ و محکمت بر آنان که در اذیت او، خواستند دینت را به انحراف و تباهی بکشانند، و جمعش را متفرق و پراکنده سازند، بیافکن...

خداوندا! با نصرتت او را تقویت و تأیید کن و با تأییدات خویش در قوّتش بیافزا و ما را از انس با او محروم مساز و او را در خیر و صلاحی که امتش را در بر گیرد، و عدلی که بر امتش سایه افکند، نومید مکن.

خداوندا! او که به امر تو قیام کرد، در روز رستاخیز و روز حساب، مقامش را بالا بر و پیامبرت حضرت محمد- که صلوات و درودت بر او و آلش باد- را به دیدارش و دیدار کسانی که در دعوتش از او پیروی کردند، خرسند ساز و بر ثواب و پاداش او که به امر تو قیام کرده بود بیافزای و در زندگی و حیاتش، او را به خود مقرب و نزدیک ساز...

خداوندا! او را در مقام امن خودت از آنچه هراس دارد، نگهدار و تیرهای دشمنانش را به سوی خودشان بازگردان. و آنان که همکاران و شریکان او در اطاعت پروردگارشان هستند وتو ا»ها را سلاحش و دژش و ملجأش و انسش قرار دادی؛ آنان که از اهل و اولاد بریدند و از وطن خویش دور شدند و رختخوابهای نرم و لطیف را کنار گذاردند و دست از تجارت و کسبشان برداشتند و به زندگی دنیایشان لطمه زدند و در مجالس انس دوستانشان- هرچند از شهر خارج نشده بودند- مفقود شدند و آنان که در امرشان و دعوتشان یاریشان ندادند، هرچند نزدیک بودند، مخالفت کردند و با آنان که یاریشان دادند، هرچند دور بودند، دوست شدند و پس از مدتها دوری از یکدیگر، با هم در راه تو انس و الفت گرفتند و تمام ابزار و آلاتی ه به دنیای زود گذر بستگی دارد را رها کردند، خداوندا! اینان را درسایه امن و امان خویش، نگهدار و زیان و اذیت هریک از بندگانت که به آنان نظر سوء و دشمنی داشت، به خودش بازگردان و از یاری و معونت خود بر آنان در دعوتشان افزایش بخش و با تأییدات و نصرتهای غیبی خویش، آنها را تایید و یاری کن و به حق آنان، باطل کسانی که می خواهند نورت را خاموش کنند، نابود کن.

خداوندا! تمام آفاق و اقطار جهان را پر از عدل و داد و لطف و مرحمت و فضلت بفرما و به اندازه کرامت و جودت (بی حساب) ای که بر قائمین به قسط از بندگانت منت گذاردی، و از ثواب برایشان ذخیره کردی که درجاتشان را بلند کنی، بر آنان تفضل فرما که تو بر هر کاری توانمند و قادری و هرچه بخواهی، انجام خواهی داد.

این دعای بسیار شریف و ارجمند را از کتاب بحار الانوار، ج82، ص229- 233 نقل کردیم و فقراتی از آن را ترجمه نمودیم. پر واضح است که حلاوت و شیرینی عبارتهای امام، برای کسی که به زبان عربی آشنائی ندارد، قابل تعریف و توصیف نیست و هیچ ادیبی هرچند در ادبیات خویش، مسلّط و در قلمفرسائی و بیان شیوا، توانمند باشد، بی گمان، قادر نیست، یک جمله از جملات پربار و رسای حضرتش را به زبانی دیگر، برگرداند، چه رسد به ما که نه تنها هیچ ادّعائی در این زمینه نداریم، بلکه اعتراف به عجز و لکنت زبان خویش داریم، ولی از اینکه گفته اند ما لا یدرک کله، لا یترک کلّه جملاتی را از دعای آن حضرت به زبان فارسی برگرداندیم، شاید مقبول درگاه ذوالجلال افتد و ما را از شفاعتش در روز جزا بهره مند سازد، و شاید عزیزان خواننده از آن استفاده ای کنند و ما را از دعای خویش بی بهره نگذارند. و به امید پیروی از وجود مقدسش.

بار دیگر ولادت با سعادتش را به عموم شیعیان و محبان و هموطنان و هم کیشان تبریک و تهنیت عرض می کنیم.

بهترین مردم

امام حسن عسکری (ع):

«اورع الناس من وقف عند الشبهة! اعبد الناس من اقام علی الفرائض، ازهد الناس من ترک الحرام، اشد الناس اجتهاداً من ترک الذنوب»

(تحف العقول- ص519)

پارساترین مردم کسی است که در موارد شبهه، توقف کند. خداپرست ترین مردم کسی است که واجباتش را انجام دهد. زاهدترین مردم کسی است که به محرمات دست نزند. کوشاترین مردم کسی است که تارک گناهان است.