سیگار، این تحفه استعماری!

سیگار، این تحفه استعماری!

نظر به اینکه اخیراً فعالیتهای مرموز و گسترده ای در ترویج و توسعه سیگار از سوی عوامل بیگانه در کشور ما و حتی از طریق نمایشگاه بین المللی اخیر-  و اشاعه آن در میان نسل جوان مشاهده می شود که حکایت از توطئه حساب شده در کنار دیگر توطئه ها می کند، لذا خوانندگان عزیز را به مطالعه این مقاله فرا می خوانیم.

زادگاه دخانیات

در سال 1492 میلادی هنگامی که کریستف کلمب و همراهانش از اسپانیا عازم غرب و دریاهای ناشناخته شدند به جزیره ای در میان آمریکای شمالی و جنوبی رسیدند، دیدند بومی های ساکن آن جزیره برگ های یک گیاه عجیب را به روی آتش ریخته و دود آن را داخل ریه های خود می کنند. این مردم تصور می کردند برگ هایی که دود می کنند برای مداوای بیماری ها سودمند است. آنان این برگ ها را در آئین های قبیله ای نیز دود می کردند. کریستف کلمب ضمن تماشای بومیان تصور کرد چیز جادوئی کشف کرده است! و هنگام مراجعت به اسپانیا، مقداری از برگ ها و دانه های آن گیاه عجیب را با خود برد. و بدین گونه دود توتون به اروپا راه یافت و چنانکه دیدیم زادگاه آن، همان سرزمینی بود که بعداً آمریکا نامیده شد.

مردم اروپا این گیاه را «توباکو» نامیدند، زیرا بومیان آمریکا برای دود کردن آن گیاه از نوعی «چپق» به نام تاباکو استفاده می کردند. این چپق به صورت یک لوله تو خالی به شکل (y) مانند بود که قسمت دو شاخه آن در بینی جای می گرفت و در انتهای دیگر، برگ های توتون را قرار داده و می سوزاندند و بدین ترتیب دود توتون را به بینی می کشیدند و چنین بود که برگ های توتون بعدها به نام «توباکو» شناخته شد که آن را بعدها در ایران «تنباکو» نامیدند...

دخان در کشورهای اسلامی و ایران

این است شناسنامه دود و دخان که در کشورهای اروپایی و آمریکایی رواج یافت. اما پیشینه دخانیات در کشورهای اسلامی و ایران نیز داستان مفصل دارد که خلاصه آن را از فرهنگ معین می آوریم. در این کتاب آمده است:

«استعمال توتون را فاتحین اسپانیایی آمریکا از بومیان آن سرزمین آموختند و لفظ سیگار مأخوذ از اسپانیا و اصولاً از نام توتون به زبان بومی احتمالاً زبان «مالیائی» است. توتون در سال 1605 میلادی کم و بیش در عثمانی و مصر و هند شناخته شده بود. توتون توسط پرتغالی ها وارد ایران شد. تاریخ ورودش را بعضی 1590 میلادی مطابق با 999 هجری نوشته اند. دود، در زمان شاه عباس کبیر در ایران رواج یافت».

بنابراین استعمال دخانیات چیزی است که ایرانی ها قریب چهار قرن است بدان مبتلا هستند. این تحفه استعماری با همان نگرش خرافی درمان کردن دردها، تقریباً امروزه تمام جوامع روی زمین را مبتلا ساخته و معتادان، آن را از نان شب برای خود ضروری تر می دانند! در حالی که چیزی جز نوعی اعتیاد زیانبار مانند سایر مواد مخدر نیست که شخص معتاد به خیال تسکین اعصاب بدان پناه می برد. حال سؤال این است، با اینکه در مطالعات علمی و تجربی زیان های بهداشتی فراوانی برای دخانیات شناخته شده است و در کنار آن زیان های مادی و معنوی غیرقابل انکار دیگری است که بدان اشاره خواهیم کرد، چرا به مبارزه با این سمّ زیانبار توجه نمی شود؟

سیگار اعتیاد جهان شمولی است که بخشی عظیم از سرمایه های مادی ملت ها را، دود هوا می کند و آثار منفی دیگری را بر سلامت جسم و جان باقی می گذارد و امروز کمپانی های بزرگ و کارخانه های عظیم و مؤسسات اداری بسیاری را به تهیه و تدارک و پخش و استعمال و تبلیغات آن مشغول داشته و سرمایه های کلانی را عاید سوداگران دود می کند.

اگر امکانات کشاورزی و آب و زمین و کارگر و بعد از آن کارخانه های تولید و نیروهای گوناگون کار که برای تهیه و توزیع دخانیات، استخدام می شود و سرمایه هایی که هدر می رود و در کنار آن ضایعاتی که به بار می آورد مورد بررسی قرار گیرد، سر از ارقام نجومی بیرون خواهد آورد که مطالعات و تحقیقات به بخشی از این زیان های مالی و جانی پرداخته و قربانی هایی که سیگار همه ساله می گیرد، به محاسبه نهاده و لیست بیماری های ناشی از دود سیگار در نوشته های بسیاری آمده است... که به عنوان نمونه به نقل مواردی در این مختصر می توان پرداخت.

زیان های بهداشتی

در این زمینه، گزارشات بسیار است که به مواردی اشاره می کنیم:

بر اساس نظر اداره بهداشت عمومی سیگار ایالات متحده، حدود 350 هزار نفر بر اثر سیگار کشیدن با ابتلا به سرطان ریه، بیماری قلبی، آمفیزم یا سایر بیماری زودرس می میرند.

طبق نظریه انجمن سرطان آمریکا، سیگار اولین مسبب سرطان ریه است، هر سال صدهزار نفر سیگاری بر اثر این بیماری می میرند.

به گفته کارشناسان آمفیزم، بیماری ناشی از پیدایش هوا یا گاز به طور غیرعادی در بافت های بدن باعث تورم غیرعادی و نابودی انساج ریوی می گردد و سالانه 30 هزار نفر را می کشد. سیگار میزان هوای تنفسی را کاهش می دهد و مانع از انجام کار عادی ریه می شود و بالاخره شش ها به وسیله آمفیزم فلج می شود و خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهد.

(ترک کن-  ص 36- 31 چارلزاف وتران-  ترجمه کیومرث دانشگر)

در گزارش دیگری می خوانیم، «هیروش ناکاچیما» مدیر کل سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد حدود دو میلیون و 600 هزار نفر در جهان از بیماری مربوط به استعمال دخانیات می میرند که از این رقم 500 هزار نفر مربوط به اروپا است.

                                                                                                           (کیهان-  20/1/69)

طبق نظر کارشناسان، اتلاف نفوس در اثر دخانیات در سطح جهان به 5/2 میلیون نفر در سال رسیده که حدود 47 هزار نفر از این رقم در ایران می باشد...

دود دست دوم

همچنین مطالعات پزشکی نشان داده که دود سیگار روی افراد غیر سیگاری که در مجاورت آنها سیگار دود می شود را باید جدی گرفت. مؤسسه حفاظت از محیط زیست آمریکا با گزارش 600 صفحه ای، نتایج تحقیقات دامنه داری را پیرامون این موضوع در واشنگتن انتشار داد که در آن گزارش آمده است:

در آمریکا تقریباً 2500 تا 3300 نفر در اثر استنشاق دود سیگار دیگران که به دود دست دوم موسوم است، به سرطان ریه دچار شده و جان خود را از دست داده اند. خطر این دود برای کودکان نیز بسیار بالا بوده و اثرات عمیق و غیرقابل جبرانی را روی سلول های ظریف ریه های این کودکان برجای می نهد...

به طور خلاصه تأثیر سیگار در ایجاد بیماری های زنان، حنجره، مری، ریه، لوزالمعده، معده و اثنی عشر، برنشیت، سکته قلبی، سرطان ریه و مثانه، بیماری های عروقی، تأثیر روی جنین زنان آبستن، امروزه در مطالعات پزشکی مورد تأکید قرار گرفته است. از این رو برخی، سیگار کشیدن را انتحار تدریجی نامیده اند.

زیان های مادی

در اینجا به زیان های مادی و اتلاف سرمایه های انسانی نیز باید توجه داشت. بطور قطع می توان گفت:

میلیاردها ثروت ملی و شخصی در کشورهای جهان روزانه بصورت دود در می آید... بعنوان مثال در کشور ما بر اساس برآوردی که شده است مصرف سالانه سیگار به چهل میلیارد نخ می رسد که 13 میلیارد تولید داخلی و 17 میلیارد واردات خارجی و ده میلیارد به صورت قاچاق تهیه می شود که اگر بطور متوسط هر نخ سیگار را پنجاه ریال حساب کنیم سالانه 200 میلیارد تومان در کشور ما بابت سیگار پرداخت می شود (معادل بودجه آموزش و پرورش) و نزدیک به دو برابر مصرف نان یک ساله مردم کشورمان، و بر اینها باید افزود، امکانات کشاورزی و نیروهای انسانی که بر اساس برآوردی که شده است 6 میلیون هکتار از زمین های مرغوب کشاورزی جهان را کشت دخانیات به خود اختصاص می دهد...

بطور خلاصه: بنا به تحقیقات بهداشت جهانی سالانه مبلغی معادل 100 میلیارد دلار بابت مصرف سیگار پرداخت می شود (معادل دوبرابر بودجه ایران).

مبارزه با دخانیات در کشورهای بزرگ

با توجه بدانچه اشاره شد، کشورهای بزرگ جهان فعالیتهای پیگیری را در راه مبارزه با سیگار آغاز کرده اند. به قرار آنچه در گزارشات آمده در آمریکا طی ده سال اخیر، رقم معتادان به سیگار را از 90 میلیون نفر به 45 میلیون تقلیل داده است و برای این کار از تمهیدات مختلف، چون دادن جوائز به اطباء جهت معالجه معتادان و توصیه به ترک سیگار استفاده شده است و در انگلیس یازده میلیون از رقم معتادان به سیگار تقلیل داده اند.

ترویج سیگار در جهان سوم

با این حال کشورهای استعماری تولیدات خود را هرچه بیشتر از گذشته به کشورهای جهان سوم صادر می کنند و بدین منظور هر ترفندی را بکار می برند، با ارزان کردن سیگار در این شکورها و دادن جایزه به فروشندگان که نمونه های آن را در کشور خودمان می بینیم، حتی بابت قوطی های خالی سیگارهای خارجی که به بطور وفور وجود دارد، مبلغی می پردازند و اخیراً سیگار خارجی را از سیگار داخلی ارزان تر عرضه می کنند و همانگونه که می بینیم صدها هزار انسان کار و کشاورزی خود را رها کرده و در گوشه و کنار شهر و بیش از همه جا در تهران به سیگار فروشی پرداخته اند.

دقیقاً این نقشه استعماری است که سابقه چهارصد ساله دارد و اخیراً در کنار دیگر توطئه ها، توسعه آن در کشور ما تشدید شده است. برای درک این مطلب که ترویج و توسعه سیگار در جهان سوم در طرح های شیطانی استعماری چه جایگاهی دارد کافی است بدانیم که یک شرکت کارخانه سیگار سازی انگلیسی بنام «فیلیپ موریس»، مارگارت تاچر نخست وزیر سابق انگلیس را به لحاظ شهرتی که دارد، جهت تبلیغات سیگار و ترویج و بالا بردن مصشرف آن در کشورهای جهان سوم با یک میلیون دلار استخدام کرد، که با سفر به اروپای شرقی و خاورمیانه و تبلیغ مصرف سیگار و جلوگیری از تصویب قوانین منع آگهی های تجارتی مصرف سیگار فعالیت کند، ضمن اینکه نامبرده خود سیگاری نیست!

بنابراین آیا تأسف آور نیست که در نمایشگاه اخیر بین المللی تهران، غرفه ای بنام وینستون آمریکائی و غرفه ای بنام روتمن انگلیس دائر گردد؟! و مسئولین نمایشگاه نظاره گر باشند!! و این تنها انتقاد به عملکرد و سیاست این نمایشگاه نیست که در این مدت اعتراضات شدید از سوی دلسوزان این انقلاب و اعلام خطر صدور ضد ارزشهای غربی از این طریق به کشور اسلامی ما فراوان بود و شرح این هجران و این خون جگر را به مجالی دیگر موکول می کنیم.

در هر حال بر اساس گزارش روزنامه کیهان، رئیس سازمان محیط زیست با انتقاد شدید از حضور شرکت های عمده سیگار آمریکا و انگلیس در این نمایشگاه گفت: 20 تا 50 درصد سرطان های ریه و مثانه مربوط به دخانیات است و علاوه بر مضرات اقتصادی تأثیرات مخربی روی جنین و نوزادان می گذارد. در حال حاضر مبارزه با دخانیات در آمریکا و اروپا رائج شده و جرائمی برای استعمال دخانیات در اماکن عمومی اعمال می شود. وی با اشاره به تبلیغات شرکت های چند ملیتی تولید سیگار گفت: این شرکت ها سالانه 4 تا 5 میلیارد دلار صرف تبلیغات می کنند تا کالای تولیدی خود را نه در آمریکا و اروپا بلکه بیشتر در کشورهای جهان سوم به فروش رسانند.

(کیهان-  20/7/71)

در اینجا دو نکته را یادآور می شویم:

1- با توجه بدانچه به اشاره از نظر گذشت وقت آن رسیده است که دولت و ملت و عقلای قوم دست در دست هم نهاده و به مبارزه با این آفت انسانی بپردازند و به اتلاف نیروهای انسانی و مادی بیش از این مجال ندهند.

بررسی حکم شرعی دخانیات

2- مسئله دخانیات «شرب التتن» که رزوی در میان اکثر فقهای اسلام به عنوان بی ضرر بودن یک عمل مباح تلقی می شد امروزه که با مطالعات علمی، زیان های آن محرز گردیده و توطئه استعماری بودن آن قابل انکار نیست، تجدید نظر جدی را می طلبد و جا دارد که در مسائل مستحدثه مورد بحث و مشورت فقیهان قرار گیرد.

با توجه به اینکه سیگار، «اسراف» و «اتلاف مال است» که از آن نهی شده و آثار زیانباری دارد که تشخیص و گواهی کارشناسان در آن معتبر است و امروز به زیان های قطعی آن تأکید می ورزند. و با توج به اینکه استعمال دخانیات، کمک به نقشه های استعماری در آلوده کردن نسل ها بویژه جوانان است و نکته های دیگری که می توان بر شمرد آیا احتمال و شبهه حرمت را نمی توان جدّی تلقی کرد؟

لذا هستند فقیهانی از شیعه و سنی که در این خصوص تصریح به حرمت کرده اند.

از مرحوم شیخ حرّ عاملی نقل شده که طی رساله ای مفصّل درباره دخانیات دلائلی بر حرمت استعمال دخانیات آورده است و آن را مصداق خبائث دانسته که در قرآن تصریح به حرمت آن دارد. «و یحرم علیهم الخبائث» و «نزعه شیطانی بودن» یعنی نوعی هوس و بیهودگی و بعلاوه «ضرر و زیان بدنی» و «اتلاف مالی» که نواهی کلی درباره آنها وجود دارد، از سوی دیگر دخانیات از مبدعات کفار است و آنها مصرف آن را دامن می زنند و از این قبیل...

داستان تنباکو و تحریم آن در عهد میرزای شیرازی و خنثی کردن نقشه انگلیسی ها نیز می تواند یک سند قاطع از احکام ثانوی نیز باشد که همه فقها آن را در شرایط خود تأیید فرموده اند.

این است که به گفته مرحوم شهید مطهری در کتاب اصول فقه:

«اگر طب تشخیص دهد که فلان چیز مثلاً سیگار ضرر قطعی دارد و مثلا قلب یا اعصاب را خراب می کند و موجب کوتاهی عمر می شود و یا تولید سرطان می کند، استعمال آن حرام است»، «اگر ثابت شود که سیگار سرطان زاست یک مجتهد به حکم عقل حکم می کند که سیگار شرعاً حرام است. متکلمین و اصولیون، تلازم عقل و شرع را قاعده ملازمه می نامند. می گویند: «کلما حکم به العقل حکم به الشرع...»

(صفحات 40و115)

بی تناسب نیست یادآور شویم که در کنفرانس مبارزه با استعمال دخانیات که در مصر تشکیل شد علمای سنّی مذهب سیگار کشیدن را به دلیل آثار زیانبار آن بر سلامت انسان همانند شرابخواری و استعمال مواد مخدر حرام دانسته اند...

دیدگاه های دیگری نیز در این زمینه وجود دارد. حال با توجه به آنچه از نظر گذشت آیا نباید در مسئله دخانیات از نظر شرعی تجدید نظر کرد! و آیا به صرف عادت و سیره جاریه می توان از کنار این مسئله به سادگی گذشت؟!

اگر در گذشته تخصص ها به این نتیجه نرسیده بودند که دخانیات آثار نامطلوبی ببار می آورد و حکم به اباحه می شد، امروزه وضع عوض شده و از سراسر جهان اعتراف به زیانبار بودن دود بگوش می رسد و کارشناسان بهداشت و درمان که تشخیص این موضوع در مسئولیت آنها است بطور قطع و با ارائه آمار مستند، زیان های دخانیات را گوشزد کرده اند و اگر موضوع از نظر کارشناسان تا بدینجا تمام باشد، هنگام تصمیم و اظهار نظر از سوی کارشناسان اسلامی است.

امید می رود صاحب نظران، این مسئله مهم حیاتی را با نگرش جدید و بررسی ابعاد مالی بهداشتی، اخلاقی و سیاسی مسئله، مورد مداقه قرار داده و تکلیف مکلفان را روشن فرمایند...

اما پیش از آنکه حکم مسئله بدان صورت از دیدگاه فقهی مطرح و قطعی ارائه گردد، این مسئولیت متوجه کارگزاران امور و نهاد قانونگذاری و قضائی و اجرائی و طراحان و برنامه ریزان کشور است که با این مسئله برخورد جدی داشته باشند و برای ترک کنندگان امتیازاتی قائل شوند و معتادان به سیگار را توجیه کنند و معتادان نیز با اندکی تأمل و اندیشیدن حکم عقل را بر انگیزه های نفسانی مقدم دارند و سلامتی و سرمایه مالی و بدنی خود را طعمه این آتش استعماری ننمایند.

« از این نکته نیز غفلت نورزیم که زیانهای ناشی از دود باید هشداری به شهرداری باشد که اگر از ماشین های دودزای خود که فضای شهر را آلوده می کند، کم کند و به حل مشکل از این طریق اقدام نماید، بسی ارزشمندتر خواهد بود تا گلکاری و پارک سازی در هر کوچه و پس کوچه تهران».

«ان فی ذلک لذکری لمن کان له قلب»

 

تعداد مشاهده مقاله: 143