دانستنیهائی از قرآن

دانستنیهائی از قرآن

نکوهش شدید رباخواری

«یا ایها الذین آمنوا لاتأکلوا الرّبا أضعافاً مضاعفه و اتقوا الله لعلم تفلحون». (سوره آل عمران-آیه 130)

ای مؤمنان ربا را چند برابر نخورید و تقوای الهی داشته باشید، شاید رستگار شوید.

یکی از پلیدترین مفاسد اجتماعی که اگر در جامعه ای رواج پیدا کند، تر و خشک را می سوزاند و زندگی را تیره و سیاه می کند و ایمان را ازدلها می رباید و فقر را چند برابر می کند و باعث هزاران فساد دیگر می شود ربا یعنی سود پول است. اگر ربا در جامعه ای پدید آمد، برکت از آن جامعه رخت بر می بندد و عذاب الهی به صورت بلاهای روزمره و بیماریهای صعب العلاج نازل می شود و پایبندی به احکام دین از بین می رود و نور ایمان از رخساره ها زدوده می شود و آلودگی روحی و رانی، فضای جامعه را در برمی گیرد.

آنقدر که این مفسده در قرآن مورد نکوهش قرار گرفته، شاید هیچ خصلتی چنین نکوهش نشده است. در آیه 275 از سوره بقره می فرماید:

«الذین یأکلون الربا لا یقومون الا کما یقوم الذی یتخطبه الشیطان من المس»- آنان که رباخوارند، بر نمی خیزند جز مانند کسی که بر اثر تماس شیاطین، دیوانه شده و نمی تواند تعادل خود را نگهدارد.

درآیه بعدی پس از تأکید بر حرمت ربا و ابطال زغم رباخواران که ربا نیز یک نوع خرید و فروش بیش نیست! تأکید می فرماید که هرچه از ربا پس انداز شود، در دنیا نابود می شود و از بین می رود و در آخرت نیز با رباخواران، مانند کافران ناسپاس برخورد می شود.

«یمحق الله الربا و یربی الصدقات و الله لا یحب کل کفار أثیم»- خداوند ربا را نابود می سازد و صدقات را افزایش و برکت می دهد و همانا خداوند هیچ کافر ناسپاسی را دوست نمی دارد.

توجه کنید که در مقابل نابودی ربا، بحث از افزایش و برکت صدقه دادن است. و بی گمان وام دادن و مشکل یک مؤمنی را برطرف کردن، از راه حلال و شرعی، بسیار اجر و ثواب دارد که در این زمینه روایات زیادی وارده شده و فعلاً مورد بحث نیست.

اما بحث درباره کلاه شرعیهائی است که رباخواران از خدا بی خبر برای مشروع جلوه دادن کار خود، روی آن می گذارند و با ترفندهای مختلف، بدهکار بیچاره را تحت سخت ترین شرایط قرار می دهند و با این حال با کمال پرروئی نام خردیو فلروش روی آن می گذارند. قطعاً ذرّه ای از ایمان در وجود چنین کسانی یافت نمی شود هرچند به صورت ظاهر اهل نماز و مسجد و تسبیح! باشند. این تاجران رباخوار همواره سرمایه دارتر می شوند و در مقابل، طبقات ضعیف جامعه، مستضعف تر شده و به تحلیل می روند؛ هرچند این سرمایه ها که با اشک دیده محرومان و خون دل یتیمان، تهیه شده است، معمولاً پودر می شود و جز وزر و وبال و حرت بر صاحبش، چیزی عاید او نمی گردد.

وانگهی با شیوع رباخواری در جامعه، سرمایه‌ها در مسیرهای غلط و انحرافی می‌افتد و پایه‌های اقتصاد جامعه متزلزل می‌گردد، گذشتهاز اینکه منشأ بسیاری از دشمنی‌ها و کدورت‌ها و جنگهای طبقاتی و سرانجام جنایت‌ها و آدم‌کشی‌ها و دزدی‌ها و غارت‌ها می‌گردد.

در مقابل، کسانی که برای رضای خدا و برای خدمت به جامعه و مستضعفین، بر آنها انفاق می‌کنند و مشکلاتشان را رفع می‌نمایند و یا با دادن وامهای مشروع و غیر ربوی، نیازهای افراد را بر طرف می‌سازند، گذشته از اینکه مورد رضایت و خشنودی حضرت حقتعالی قرار می‌گیرند؛ با محبت و عواطف جامعه نیز مواجه می‌گردند و مایه تسلی خاطرها و ایجاد محبت و الفت در میان خانواده‌ها و باعث آرامش خاطر و روان انسانها خواهند بود، و در آن حالت، خداوند نیز  به آنها برکت بیشتری عطا می‌فرماید و صلح و صفا را در میان آنان مستدام می‌دارد و مشکلاتشان را رفع می‌کند و دعاهایشان را مقرون اجابت قرار می‌دهد.

به امید اینکه هر چه زودتر، رباخواری از جامعه اسلامی ما زدوده شود و معاملات ربوی با معاملات شرعی تعویض گردد تا ما نیز از برکت و رحمت و لطف و عنایت خداوند منان بهره‌مند گردیم. ان شاءالله تعالی