دانستیهائی از قرآن

دانستنیهایی از قرآن

بیّنه و شاهد

«`yJsùr& tb%x. 4’n?tã 7poYÉit/ `ÏiB ¾ÏmÎn/§‘ çnqè=÷Gtƒur ӉÏd$x© çm÷YÏiB `ÏBur ¾Ï&Î#ö7s% Ü=»tFÏ. #Óy›qãB $YB$tBÎ) ºpyJômu‘ur 4 y7Í´¯»s9'ré& tbqãZÏB÷sム¾ÏmÎ/ 4 `tBur öàÿõ3tƒ ¾ÏmÎ/ z`ÏB É>#t“ômF{$# â‘$¨Y9$$sù ¼çn߉ÏãöqtB 4 Ÿxsù à7s? ’Îû 7ptƒóÉD çm÷ZÏiB 4 çm¯RÎ) ‘,ysø9$# `ÏB y7Îi/¢‘ £`Å3»s9ur uŽsYò2r& Ĩ$¨Y9$# Ÿw šcqãYÏB÷sム» (سوره هود- آیه 17)

-آیا آن کس که بر بصیرت و آگاهی از پروردگار خویش است و در پی او یک گواه ازخودش دارد که تصدیقش می کند و پیش از او کتاب موسی آمده است که هم راهنما و هم رحمت برای مردم بوده (با کسی که بصیرت ندارد یکسان است؟) آنان به او ایمان می آورند وهرکه به او کافر شود از گروه های مردم، پس وعده گاهش دوزخ است. از این روی در قرآن شک و تردید نداشته باش که حق است و از سوی پروردگارت می باشد ولی بیشتر مردم ایمان نمی آورند.

رسول خدا (ص) است که بر بصیرت و آگاهی الهی است و همانا شاهد و گواهی از خود او، او را تصدیق می کند وشهادت بر نبوتش میدهد که این گواه صدق5 نمی کند بر کی جز شخص حضرت امیر (ع)؛ او استکه از خود پیامبر و از جان پیامبر است و او است که براستی او را تصدیق کرده و در پی او آمده است. او است که وصی و جانشین و خلیفه بعد از پیامبر است و بر او گواهی داده و راهش را ادامه می دهد.

آیه در مقام استدلال بر حقیت قرآن است و می خواهد بیان فرماید که: آن شخصی که بر بصیرت است و امر خود را حق می داند و قرآن را از سوی خداوند می داند و شهادت بر آن می دهد (با شخصی که بصیرت و آگاهی ندارد، تفاوت دارد) و این انسان که بصیرت الهی دارد، یک گواه و شاهدی نیز از خودش دارد که بر او شهادت می دهد و او را تصدیق می نماید و دلیل دیگر اینکه قبل از قرآن، کتاب آسمانی دیگری نیز بر حضرت موسی علی نبیّنا و آله و علیه السلام نازل شده است که آن کتاب نیز راهنمای مردم و رحمت بر آنان بوده است. پس ای انسان ها در این امر هیچ شک و تردید به خود راه ندهید قرآن را از سوی خدا بدانید و پیامبر را که دارای بیّنه الهی است و شاهد و گواهی چون علی دارد، تصدیق کنید؛ این پیامبر هیچ غفلتی در امرش نیست چرا که به قرآن خود و به رسالت خود ایمان دارد چنانکه قبل از او نیز موسی با کتابش برای راهنمائی و رحمت بر مردم آمده بود، و این پیامبر از اِعراض و روی گردانی مردم هرگز وحشتی ندارد چرا که خود به قرآنش کاملا مؤمن است و گواه و شاهدی مؤمن نیز از خودش وجود دارد که او را تأیید و تصدیق می کند و این پیامبر را کافی است.

مرحوم کلینی در کافی از احمد خلال نقل کرده که گفت: از امام کاظم علیه السلام درباره این آیه سؤال کردم (افمن کان علی بینة...) حضرت فرمود:

«امیرالمؤمنین (ع) هو الشاهد من رسول الله و رسول الله علی بیّنة من ربه».

-امیر المؤمنین (ع)شاهدی است از رسول خدا و رسول خدا است که بر بصیرت از پروردگارش است.

در بصائر الدرجات، أصبغ بن نباته طی یک روایت طولانی ازحضرت امیر (ع) نقل می کند که یک نفر برخاست و ازحضرت پرسید: یا امیر المؤمنین! چه آیه ای درباره شما نازل شده است؟

حضرت فرمود: آیا سخن خدا را نشنیدی که فرمود:

«أفمن کان علی بیّنة من ربه و یتلوه شاهد منه...»؟ همانا رسول خدا بر بیّنه ای از پروردگار خویش است و من شاهد بر او و از او هستم.

جالب است که شبیه این روایت را اهل سنّت نیز در تفاسیر خود به حد کافی نقل کرده اند.

در تفسیر درالمنثور از ابن ابی حاتم و ابن مردویه و ابو نعیم نقل کرده و تفسیر ثعلبی از شعبی و ابن مغازلی نقل کرده. حافظ ابونعیم از سه طریق از ابن عباس نقل کرده است که علی را شنیدم پس از ذکر این آیه شریفه، می فرمود:

«رسول الله علی بینه و أنا الشاهد» -رسول خدا بر بینه است و من شاهد او هستم.

خداوندا! ما هرگز در شک و مرویه نیستیم و این بیّنه و شاهد را بادل و جان قبول داریم و به آنها ایمان داریم، پس ما را جزء مؤمنان به آن دو قرار بده و «أولئک یؤمنون به» را درباره ما نیز محقق بفرما تا از «اکثر الناس» نباشیم.

آمین رب العالمین