شعر و شعور

شعر و شعور

 

 قال علىٌ - علیه السلام - : “اِنَّ هذهِ القُلُوبَ أَوعِیَةٌ فَخَیْرُها أَوْعَاهَا؛1 این دلها همچون ظرفهایى است، که بهترین آنها، ظرفى است که گنجایش آن افزونتر باشد.”

جمله دلها را مثال ظرف دان

حق چنان مظروف باشد بى‏گمان

 هر دلى گنجایشى دارد فزون

گنجدش حق بیشتر در اندرون

 همچو دریایى است دلهاى کرام

قلب دیگر مردمان مانند جام

 گر خورد پاى مگس در آب جام

لرزه‏اى افتد بر آن مایع تمام

 صخره‏اى در آب دریا کن رها

آب کلّ بحر، کى جنبد زجا

 چون مگسهایند، خواهشهاى تن

که پرند، بر روى دل با مَکر و فَن

 لیک دریایى نجنبد از مگس

عارفان را دل نلرزد از هوس

 از چه جوشد، آب دریاها، بدان

کان زمهر حق بجوشد بى‏گمان

 

 قال علىٌ - علیه السلام - : “مَنْ حَذَّرَکَ کَمَنْ بَشَّرکَ؛2 کسى که تو را برحذر دارد جاز چیزى که مایه هلاکت توست‏ج همانند کسى است که تو را بشارت دهد جبه چیزى که مایه رستگارى توست‏ج.”

ناصح خود را ز نزد خود مران

هر که عیبى گفت آن را خیر دان

 گرچه گوینده، بسى بدگو بود

لیک مرد حق، حقیقت خو بود

 حق تعالى بس سخنها هر زمان

با تو گوید از دهان مردمان

 با تو مى‏گوید سخن از ناى من

گوش مى‏کن، لاف دانایى مزن

 من نه پند تو دهم اى بى‏وفا

چون تو نشناسى صداى آشنا

 

 قال علىٌ - علیه السلام - : “اللسانُ سَبُعٌ، اِن خُلِّىَ عَنْهُ عَقَرَ؛3 زبان درنده‏اى است که اگر رها گردد، خواهد گزید.”

این زبان تو عدوى جان توست

اژدهایى خفته در دامان توست

 هین بکوش این گرگ خو را رام کن

حیلتى کن مار را، در دام کن

 ورنه برخیزى ز خواب مرگ، مار

نیست کس تا بر تنش پیچى چو خار

 مى‏گزى زان پس، زحسرت جان خود

 تا ابد با آتشین دندان خود

 

 قال علىٌ - علیه السلام - : “أحصُدِ الشَّرَّ مِن صَدْرِ غَیْرِکَ بَقَلْعِهِ مِنْ صَدْرِک؛4 با پاک نمودن دل خود، از کینه دیگران، دل آنان را از کینه خود پاک کن.”

کینه‏ها در سینه‏هامان چون درخت

از جهالت خورد آب و گشت سخت

 خیز و از ریشه نهال کین در آر

تا درخت کینه‏ات ناید به بار

 گر کَنى از دل، نهال دشمنى

ریشه شر را ز دلها بر کَنى

 

 قال علىٌ - علیه السلام - : “الطَّمَعُ رِقٌّ مُوبَّدٌ؛5 آزمندى بردگى جاویدان است.”

این هوسها چون حجاب جان توست

حرص چون قفل درِ زندان توست

 رو کلیدى جوى از صاحبدلان

زودتر بگشاى این قفل گران

 ورنه ماند یوسفت در چاه تن

نَفْس، فرعونى کند با این بدن

 

 1. کلمات قصار، ش147

2 . همان، ش56

3 . همان، ش57

4 . همان، ش169

5 . همان، ش171

تعداد مشاهده مقاله: 71