پاسخ به نامه ها

پرسشها و پاسخها

 سؤال:

 1- حدّ و مرز تحریم و تجویز احضار ارواح و هیپنوتیزم را بیان فرمایید.

 2- عدّه‏اى از علما قایلند تحقیق و سفر به سایر کُرات آسمانى اشکال دارد، در حالى که یکى از راههاى شناخت حضرت بارى‏تعالى مطالعه طبیعت و نظم موجود در آن مى‏باشد.

 3- حدیثى است از حضرت رسول(ص): “انّ من اشدّ اهل النّار یوم القیامة عذاباً المصوّرون” لطفاً منظور از مصوّرون را بیان فرمائید و آیا نقاشى و طرّاحى که جزو هنر محسوب مى‏شوند داراى اشکالند؟

 4- اختلاف در ولایت فقیه که مُطْلَقه است یا غیر مطلقه را بیان فرمایید و در صورت امکان در شماره‏هاى آینده از مسأله مهم ولایت بحث بفرمایید.(آذربایجان شرقى: اباصلت. ف. ز)

 پاسخ:

 1- این مسأله از نظر فقهى جاى بحث و گفت و گوست ولى به فتواى حضرت امام(ره) - در تحریر الوسیله - همه انواع و حدود آن حرام است.

 2- کسانى که سفر به کرات دیگر را حرام مى‏دانند از جهت نماز و روزه اشکال مى‏کنند و آنها سفر به مناطق قطبى که ماهها در روز یا شب‏اند را نیز مشکل مى‏دانند، ولى حضرت امام (ره) تکلیف این گونه مسافرتها را در تحریرالوسیله ذکر فرموده است و اکثر فقهاى معاصر در حاشیه عروه وظیفه نماز و روزه این گونه مسافرتها را بیان نموده‏اند و معناى آن این است که اشکالى در این سفرها نیست. البته اگر فرضاً حرام باشد مطلبى که شما نوشته‏اید دلیل جایز بودن آن نیست.

 3- به حسب ظاهر آن حدیث، نقّاشان منظورند ولى طبق روایات دیگر باید اختصاص به نقّاشى حیوان یا انسان داشته باشد، و نقاشى غیر آنها هیچ اشکالى ندارد و طبق فتواى بسیارى از فقها من جمله حضرت امام(ره) نقاشى انسان و حیوان هم اشکال ندارد بلکه اختصاص به مجسّمه‏سازى دارد و آن هم جاى بحث است. و به هر حال آن حدیث از نظر سند معتبر نیست!

 4- در مورد ولایت فقیه مجموعه مقالاتى تحت عنوان “سخنى پیرامون ولایت فقیه” در ده شماره مجله - از 74 تا 84 به جز 83 - آورده‏ایم به آنها مراجعه نمایید.

  × ×

 سؤال:

 1- ما در نماز در سلام آخر مى‏گوییم “سلام بر شما” منظور در این جا از شما چه کسانى هستند؟

 2- خداوند در قرآن کریم مى‏فرمایند: “گمراه مى‏کند به آن مَثَلْ بسیارى را و هدایت مى‏کند بسیارى را و گمراه نمى‏کند به آن مگر فاسقان را” (آیه 26، سوره بقره)، مگر نه این است که انسان خود داراى اختیار است و خود اوست که تصمیم مى‏گیرد به راه خوب برود یا به راه بد کشیده شود؟ منظور از این که خداوند عدّه‏اى را به راه راست هدایت مى‏کند و عدّه‏اى را گمراه مى‏کند چیست؟ و منظور از فاسق و این که فاسقان را گمراه مى‏کند چیست؟ مگر فاسقان گمراه نیستند؟

 3- افرادى که کبوتر نگهدارى مى‏کنند، اگر کبوترانى از جایى دیگر پیش آنها بیایند آیا براى آن فرد حلال است یا نه؟ و اگر صاحب این کبوتران را نشناسد حکمش چیست؟ و اگر چند روزى آب و دانه به آنها بدهد آیا مى‏توان گفت صاحب آنها مى‏شود؟

 4- این که شیطان یک فرشته است و همه فرشتگان یک نیروى بازدارنده از گناه دارند و قدرت گناه ندارند، پس چرا نافرمانى خدا را کرد و در جلوى آدم سجده نکرد که باعث رانده شدنش از درگاه الهى شود؟

 5- وقتى که مجرمى را اعدام مى‏کنند یا به اندازه کار خلافش مجازاتش مى‏کنند آیا گناهى که کرده بخشیده مى‏شود یا این فقط مجازات دنیوى است و باید در آخرت هم جواب پس بدهد؟

 6- اگر ما بخواهیم کارى را انجام بدهیم ولى نظر یکى از والدین موافق آن کار و نظر دیگرى مخالف آن باشد و هر دو نیز دلیل قانع کننده‏اى، براى نظر خود داشته باشند و هیچ یک نیز خلاف اسلام نباشد، نظر کدام‏یک مقدّم است، پدر یا مادر؟(س. حمزه)

 پاسخ:

 گفته شده است که منظور از جمله “السلام علکیم” در نماز فرادى دو ملکى است که مراقب اعمال انسانند و در نماز جماعت منظورِ امام، آن دو ملک و مأمومین است و منظورِ هر مأموم، آن دو ملک و امام و سایر مأمومین است و در “السلام علینا و على عبادالله الصّالحین” منظور از عباد صالحین پیامبران و ائمه و ملائکه موکل بر نگهدارى انسان‏اند. امّا در این جهت که آیا در سلام نماز باید قصد سلام کردن و تحیّت باشد یا چنین قصدى لازم نیست، میان فقها اختلاف است. و به نظر حضرت امام - قدس سره - احتیاطاً نمازگزار هم قصد اداى وظیفه شرعى در خواندن این جمله‏ها را داشته باشد و هم قصد سلام کردن به همانهایى که منظور شارع است هر چند آنان را کاملاً به ذهن نیاورد و فرموده‏اند مردم هم به طور ناخودآگاه همین گونه عمل مى‏کنند.

 2- منظور از این جمله این است که قرآن در عین اینکه براى مؤمنان هدایت و نور و شفاى دردهاى معنوى است، براى ستمگران و کافران مایه تباهى و گمراهى بیشتر است نه این که آنها را به جبر گمراه مى‏کند، بلکه موجب گمراهى مى‏شود و با اختیار آنها منافاتى ندارد. این مطلب در چند جاى قرآن به آن تصریح شده است مانند آیه82، سوره

 اسراء “و ننزّل من القرآن ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین و لایزید الظّالمین الاّ خساراً” سرّ این مطلب این است که تا قرآن نازل نشده است حجّت بر همگان کامل نیست و فقط به مقدارى که عقل و فطرت انسان حکم مى‏کند مؤاخذه مى‏شود، ولى پس از فرود آمدن کتاب خدا، حجت تمام است و لذا نپذیرفتن راه حق در این زمان، موجب خسارت و زیان بیشترى است و هر چه آیات بیشتر و روشنتر فرود آید و معجزات بیشتر دیده شود، کار آنها مشکلتر و خسارت آنها زیادتر خواهد بود.

 مضافاً به این که آمدن این آیات - به دلیل عناد و لجاج گمراهان - موجب طغیان بیشتر و دشمنى بیشتر آنها با رسول اکرم(ص) مى‏شد. از این بیان معلوم شد که فاسقان با این که گمراهند ولى گمراهتر مى‏شوند!

 3- اگر معلوم نیست آن کبوترها صاحبى دارند یا نه مى‏تواند آنها را براى خود بردارد در صورتى که تحت سلطه او درآمده باشند و اگر مى‏داند آنها مالک دارند، احتیاطاً باید از خانه‏هاى اطراف و تمام جاهایى که احتمال مى‏دهد از آن جا آمده باشند تحقیق کند تا صاحب آنها را بیابد و اگر پیدا نشد به فقیرى صدقه بدهد.

 4- به صراحت قرآن، شیطان فرشته نیست، بلکه از نوع جنّ است.

 5- بخشیدن گناه در آخرت بستگى به توبه انسان و پذیرش خداوند دارد.

 6- هر کدام را بخواهید مى‏توانید مقدّم بدارید.

  × ×

 سؤال:

 چنانچه به شخصى مبلغى پول بدهکار باشیم و بناچار بخواهیم به وى به صورت اقساط و یا در وقت دیگرى پرداخت نماییم، آیا آن شخص مى‏تواند در قبال آن، زیان دیرکرد و یا سود دریافت نماید؟

 (گرمسار: د. ش.411)

 پاسخ:

 خیر! مطالبه هیچ پول یا چیز دیگرى به عنوان دیرکرد نمى‏تواند بکند و اگر بگیرد ربا و حرام و از بزرگترین گناهان است!

  × ×

 سؤال:

 1- همانطور که مى‏دانید در پاره‏اى روایات از خواندن شعر در شب به طور کلى و نیز در شب و روز جمعه به طور اخص حتى شعر نیکو نهى شده است، در حالى که دیده شده است در نماز جمعه و محافل و مجالس، روحانیون بر منابر شعر مى‏خوانند، از سوى دیگر مثلاً یک دانشجوى ادبیّات دائماً با شعر سر و کار دارد و مسأله شب شعر هم در کشور ما امرى رایج است و برنامه‏هاى ادبى صداى جمهورى اسلامى - که در شب پخش مى‏شود - نیز برقرار است. توجیه این روایات و اعتبار آنها چگونه است؟

 2- امام جماعتى در سوره قدر به کلمه “بإذن” که مى‏رسد به علت وضع خاص دندانش “ذ” را “ز” تلفّظ مى‏کند، تکلیف مأموم چیست؟

 3- اگر امام جماعتى در قرائت سوره والعصر در کلمه “ان الإنسان” چنین تلفظ کند “اِنَّلِنْسان” و یا در سوره جمعه بجاى “قل انّ” بگوید “قُلِنَّ” با این توضیح که در قرائت اساتید تجوید قرآن این گونه تلفّظ شنیده مى‏شود و فکر مى‏کنم در عرف عرب هم مرسوم باشد، تکلیف چیست؟

 (تهران: س. د)

 پاسخ:

 1- البته روایات نهى از شعر در مواقع خاص، روایات معارضى دارد و جمع بین آنها این است که شعر حق و مفید کراهت ندارد، گرچه در بعضى روایات تعمیم داده شده است و شاید کراهت آن کمتر باشد و به هر حال این نهى بطور کلّى حمل بر کراهت شده است و حرام نیست.

 2- اگر شما تلفّظ “ذ” را صحیح ادا مى‏کنید و مطمئن هستید که تلفّظ امام صحیح نیست، نمى‏توانید به او اقتدا کنید.

 3- تلفّظ به این همزه‏ها لازم است و بدون آن نماز صحیح نیست و نمى‏توان اقتدا کرد.

  × ×

 سؤال:

 بنده اقدام به خال کوبى در بدن نمودم و این عمل در موقعى انجام گرفت که جُنب بودم و بعد شنیدم که این کار باعث مى‏شود که من دیگر نتوانم به نماز و عبادات ادامه دهم. لطفاً بنده را در این امر راهنمایى کنید.

 (آبادان : ع. ح . 135)

 پاسخ:

 خالکوبى زیر پوست است و مانع رسیدن آب به بشره نمى‏شود، بنابراین غسل شما صحیح است.

  × ×

 × تبریز : برادر الف

 سؤال خود را از دفتر استفتاء بپرسید.

 × فاروج: خواهر آ. ن

 1- مادر حق بسیار بزرگى دارد. انکار زحمتهاى پدر و مادر و ناسپاسى آنها هر چند اکنون رفتار خوبى نداشته باشند کفران حق آنهاست. و این کار نزدیک به کفران حق خداوند است. انسان نباید به خاطر برخى اشتباههاى پدر و مادر زحمات طاقت فرساى آنها را فراموش کند، سعى کنید با رفتار متواضعانه خود او را متوجه اشتباهش در برخورد با شما جلوى دیگران بنمایید ولى هرگز پاسخ تند نگویید که خشم خدا را در پى دارد. شما نوشته‏اید که خدا را بسیار دوست دارید پس به خاطر او اشتباهات مادر را نادیده بگیرید و آن را تحمل کنید تا خداوند از شما راضى شود و شما را دوست بدارد.

 2- وسوسه نکنید که حرام و گناه است و زندگى را بر شما و اطرافیانتان سخت و دشوار مى‏کند، ترشّح آب در موقع تطهیر در توالت معمولاً پاک است، شرایطى دارد که در رساله ذکر شده است و معمولاً آن شرایط حاصل است و اگر تطهیر با شیلنگِ متّصل به آب کُر مانند آب لوله کشى شهرى باشد، به هر صورت باشد ترشّح آن پاک است و تا چیزى را یقین صددرصد به نجاست آن پیدا نکرده‏اید پاک است به شک و وسوسه هرگز اعتنا نکنید، نمازتان را مانند دیگران و به طور معمول بخوانید و تکرار نکنید.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد مشاهده مقاله: 55