آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,551 |
| تعداد مقالات | 36,121 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,162,804 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,327,648 |
گفته‌ها و نوشته‌ها | ||
| پاسدار اسلام | ||
| مقاله 1، دوره 1373، شماره 159، اسفند 1373 | ||
| تاریخ دریافت: 16 خرداد 1396، تاریخ بازنگری: 21 آبان 1404، تاریخ پذیرش: 16 خرداد 1396 | ||
| اصل مقاله | ||
|
گفته‌ها و نوشته‌ها
آزادگان حکیمى را پرسیدند: چندین درخت نامور که خداى - عزّ و جلّ - آفریده است و برومند، هیچ یک را آزاد نخواندهاند، مگر سرو را که ثمرهاى ندارد، درین چه حکمت است؟ گفت: هر درختى را ثمرهاى معیّن است که به وقتى معلوم، به وجود آن تازه آید و گاهى به عدم آن پژمرده شود و سرو را هیچ از این نیست و همه وقتى، خوش است و این است صنعت آزادگان! (گلستان سعدى، ص286)
هماهنگى شیعه و سنى استاد محمد فکرى: خوشبختانه، اهل سنّت در دوست داشتن خاندان پیامبر و یارى و تقدیس آنان با شیعه هماهنگند و در گرایش قلبى ژرف به امام بزرگ على بن ابى طالب و سزاورتر بودن امام و فرزندانش براى خلافت، چون شیعه مىاندیشند و قبول دارند که منزلت حضرت على نسبت به پیامبر(ص)، منزلت‌هارون است نسبت به موسى... . “جماسه غدیر، ص119”
حد نگه دارى آوردهاند: نقاش بزرگى عادت بر این داشت که تابلوهایش را از جایى مىآویخت که عابران بتوانند آنها را ببینند و خود به نظریاتآنهاگوش فرامىداد.روزى کفشگرى بهکفشهاى تابلوى خاصى، خرده گرفت و روز بعد دید که آنها دوباره نقاشى شدهاند، از موفقیت خود به عنوان یک منتقد، مغرور گشته به ایراد گرفتن از پاى عکس پرداخت، در این هنگام نقاش از پشت پرده آواز داد: کفشگر! از قالب کفش دوزى خود، فراتر مرو!
پیروزى شاهانه درباره بىاطلاعى فتحعلى شاه از امور دنیا گفتهاند که در جنگ با روسها، هشتاد هزار نفر سپاهى بىنظم و انضباط، گرسنه و عریان را برداشته، با خود به قراجه داغ (ارسباران) برد و در نه کیلومترى خاور اهر اردو زد. و در ضمن رجزخوانى گفت: “من با این سپاه یکسره تا مسکو خواهم رفت و خاک آن شهر را به توبره خواهم کشید”!”لطیفههاى سیاسى، ص117”
همنشینى جامه کعبه را که مىبوسند او نه از کِرم پیله، نامى شد با عزیزى نشست روزى چند لاجَرَم همچون او گرامى شد
(مصلح الدین سعدى)
آسایش عمر مال از بهر آسایش عمر است نه عمر از بهر گرد کردن مال. عاقلى را پرسیدند: نیک بخت کیست و بدبختى چیست؟ گفت: نیک بخت آن که خورد و کشت و بدبخت آن که مُرد و هِشت (باقى گذاشت). (گلستان سعدى، ص243)
آدم غرب زده آدم غرب زده شخصیت ندارد، چیزى است بىاصالت؛ خودش و خانهاش و حرفهایش بوى هیچ چیزى را نمىدهد، بیشتر نماینده همه چیز و همه کس است. نه این که “کوسموپولتین” باشد؛ یعنى دنیا وطنى، ابداً. او هیچجایى است. نه این که همه جایى باشد. ملغمهاى است از انفراد بىشخصیت و شخصیت خالى از خصیصه. چون تأمین ندارد، تقیه مىکند.”غرب زدگى، ص146”
شیرینى کام دوست! حاج میرزا آقاسى ابتدا معلّم محمّدشاه بود و پس از قتل قائممقام فراهانى، ناگهان به منصب صدارت رسید. مردى خوش نفس ولى بىکفایت بود و از اداره امور کشور اطلاعى نداشت، چنان که وقتى روسها تقاضاى واگذارى قسمتى از دریاى خزر را از دولت ایران کرده بودند، او در پاسخ گفته بود: ما کام شیرین دوست را براى مشتى آب شور تلخ نمىکنیم! (حسین مکى، امیرکبیر، ص77)
زى طلبگى یکى از ائمه جمعه مرکز استان، نامهاى به امامرحمه الله نوشته بود، مبنى بر این که مبلغ مختصرى که به عنوان شهریه به ائمه جمعه داده مىشود، به جایى نمىرسد و فقط هزینه اجاره دفتر، یا حقوق آبدارچى دفتر آنان مىشود و... و درخواست افزایش شهریه کرده بود. امام فرمود: “آقایان طلبه باشند”! (در سایه آفتاب، ص124)
جسارت و ذکاوت گویند قائم مقام، میرزا تقى امیرکبیر را به کارى گماشت و چون خوب از عهده آن برآمد، یکى از جبّههایش را به او داد. او هم جبّه را پوشید و سر جاى قائم مقام نشست. همین که مورد بازخواست قرار گرفت گفت: هر کس چنین جبّهاى را بپوشد شایسته این مسند است. (امیرکبیر و ایران، ص41)
حکمت ندهد هوشمندِ روشن راى به فرومایه کارهاى خطیر بوریا باف اگرچه بافنده است نبرندش به کارگاه حریر (مصلح الدین سعدى)
کیمیاى محبت از کنفوسیوس پرسیدند: آیا با یک کلمه مىتوان تمام زندگانى را روشن و پاک نگاه داشت و آن کلمه کدام است؟ گفت: بلى، آن کلمه، محبت به دیگران است. (روانهاى روشن)
تب امیر عربى یکى از روزهاى گرم تابستان به تب دچار شد. هنگام ظهر عریان شد و بدن خود را روغن مالید و سپس زیر نور خورشید، روى ریگهاى داغ، شروع به غلطیدن کرد و گفت: اى تب! حال مىفهمى که چه بلائى بر سرت آوردهام. اى موذى پست فطرت! شاهزادگان و امیران را گذاشتهاى و به سراغ من بىنوا آمدهاى؟! بهر حال آنقدر در آن حالت به غلطیدن ادامه داد تا عرق کرد و تب از تن او بیرون رفت. روز دیگر از کسى شنید که امیر دیشب به تب دچار گشته است. اعرابى گفت: به خدا قسم آن تب را من به سراغ او فرستادم. این گفت و پا به فرار نهاد.
نتیجه شوخى بىمزه پیر مردى پینه دوز بود که علاوه بر پینه دوزى هرگاه میتى شب در مسجد تنها مىماند او را خبر مىکردند تا صبح بالاى سر میت کشیک بدهد. او هم براى اینکه خوابش نگیرد معمولاً وسائل پینه دوزى خود را مىبرد و مشغول کار خود مىشد. یک شب جوانهاى ده براى تفریح، شخصى را مردهوار در تابوت خوابانده و پینه دوز را اجیر کردند تا صبح در کنارش کشیک بدهد. پینه دوز طبق معمول خویش، وسائل کارش را آورده مشغول کار شد که تا صبح خوابش نبرد. نیمى از شب گذشته بود، با خود به زمزمه افتاد و شروع به خواندن یک تصنیف قدیمى کرد. مرده قلابى سر از تابوت بلند کرده گفت: رسم نیست که بالاى سر مرده تصنیف بخوانند! پینه دوز گفت: مرده هم رسم نیست که در کار زندهها فضولى کند. معلوم مىشود درست نمردهاى بگذار خلاصت کنم! فوراً با مشته آهنى خود بر سر او کوبید و او را از زندگى رهانید!! رفقاى او که صبح به دیدنش آمدند، با جسد مرده واقعى رفیقشان برخورد کردند و پى به نتیجه شوخى بىمزه شان بردند. زیره به کرمان شرکت انگلیسى “پرمافلکس” سالانه معادل 50000 پوند نفت به صورت “بنزین فندک” به کشورهاى عربى نفتخیز حوزه خلیج فارس، صادر مىکند. شکم سیر پروفسور" پاستور والرى رادو" مىگوید: “کسانى که با شکم سیر غذا مىخورند، معمولاً بیشتر از خودشان، پزشکان را سیر مىکنند”. درس زد و خورد شبلى که از علماى عامه است درس نحو مىخواند. استادش گفت: بخوان: ضَرَبَ زیدٌ عمرواً. پرسید: به چه جهت زید، عمرو را زد؟! استاد گفت: نه، این مثال است، مىخواهم تو بفهمى. شبلى برخاست. استاد گفت: به کجا مىروى؟ گفت: نمىخواهم علمى را بخوانم که از همین اول با زد و خورد شروع مىشود!!
اى روى تو اى روى تو نوربخش خلوتگاهم یاد تو فروغ دل ناآگاهم آن سرو بلند باغ زیبائى را دیدن نتوان با نظر کوتاهم در جستن وصل تو چون آتش سوداى تو جز دود نداشت مسکین دل من امید بهبود نداشت در جستن وصل تو بسى کوشیدم چون بخت نبود، کوششم سود نداشت “انورى” ... که مپرس یاد دارم به نظر خط غبارى که مپرس سایه کردست به من ابر بهارى که مپرس کردهام عهد که کارى نگزینم جز عشق بىتامل زدهام دست به کارى که مپرس من نه آنم که خورم بار دگر بازى چرخ خوردهام زین قفس تنگ فشارى که مپرس غنچه چینان گلستان جهان را صائب هست در پرده دل باغ و بهارى که مپرس “صائب تبریزى” این را... آن را رفتیم من و دل دوش ناخوانده به مهمانش دزدیده نظر کردیم در حسن درخشانش مدهوش رخش شد دل، مفتون لبش شد جان این را بگرفت اینش آن را بربود آنش “فیض کاشانى” دامن پاک هر نشان کز خون دل بر دامن چاک من است پیش اهل دل، دلیل دامن پاک من است عشق تو بگرفت بالا تا دل و جانم بسوخت آرى این آتش بلند از خار و خاشاک من است “جامى” تو به جاى ما دل و جان ز تن برون شد، تو همان به جا نشسته شده ما زخویش بیرون، تو به جاى ما نشسته زغم زمانه ما را، نفتد، گره بر ابرو که ز راه عشق، گردى، به جبین ما نشسته “ادیب الممالک فراهانى” غم عشق گفتم نگرم روى تو، گفتا به قیامت گفتم روم از کوى تو، گفتا به سلامت گفتم چه خوش از کار جهان گفت غم عشق گفتم چه بود حاصل آن، گفت ندامت “هاتف اصفهانى”
جان دگرم بخش
از ضعف به هر جا که نشستیم وطن شد وز گریه به هر سو که گذشتیم چمن شد جان دگرم بخش که آن جان که تو دادى چندان زغمت خاک به سر ریخت که تن شد (طالب آملى)
از درد رو متاب هر بلبلى که زمزمه بنیاد مىکند اول مرا به برگ گلى یاد مىکند از درد رو متاب که یک قطره خون گرم در دل هزار میکده ایجاد مىکند “صائب تبریزى”
مدرس یزدى و حاکم یزد مرحوم میرزا محمد على مدرس یزدى از روحانیون بنام یزد در دوران فتحعلى شاه بود. شاهزاده محمد على میرزا پسر فتحعلى شاه - که حاکم یزد بود - به او ارادت داشت. بد خواهان به گوش او رسانده بودند که مدرس یزدى اعتقاد درستى ندارد، زیرا گفته است: از آن شیرى که در پستان تاک است اگر با کودکى نوشم چه باک است حاکم، مدرس را طلبید و گفت: آیا این شعر از شما است؟ مدرس پاسخ داد: آرى! ولى شعر قبل و بعد آن را نشنیدهاید. و آن وقت ارتجالاً چند بیت دیگر سرود و با بیتى که حاکم شنیده بود خواند، و حاکم را به ارادت سابق خود واداشت: شبى دردى کشى با پارسایى سخن رندانه راندى تا به جایى از آن شیرى که در پستان تاک است اگر با کودکى نوشم چه باک است جوابش داد داناى سخن سنج که مستى راحتت بخشد به هر رنج ولى آن مى که خوشتر ز انگبین است مزاجش “لذة للشاربین” است
دزد و اسکندر اسکندر به کشتن دزدى فرمان داد. دزد گفت: من در این کار که کردم، قلبم راضى نبود. اسکندر گفت: در کشته شدن تو نیز قلبت راضى نباشد!
چه مىکارى؟ مسعود رمّال در راه به شاه مجدالدین رسید، پرسید: چه مىکارى؟ گفت: چیزى نمىکارم که به کار آید. گفت: پدرت نیز هم چنین بود، هرگز چیزى نکاشت که به کار آید!
دو منجم ماهر جوحى گفت: من و مادرم هر دو منجم ماهریم که در حکم ما خطا واقع نمىشود. گفتند: این دعوى بزرگ است، از کجا مىگویى؟ گفت: از آنجا که چون ابرى برآید، من مىگویم: باران خواهد آمد و مادرم گوید: نخواهد آمد! البته یا آن شود که من گویم یا آن شود که او بگوید!!
خرّم از او است خاطرم با همه تیغ ستمش خرّم از او است که گرم زخم از او مرهم زخمم هم از او است گر چه هر لحظه جفائى رسد از دوست ولیک هم بما از سر رأفت نظرى هر دم از او است “وفاى نورى”
آواز خوش
مؤذنى بانک مىگفت و مىدوید. پرسیدند: چرا مىدوى؟ گفت: مىگویند آواز تو از دور خوش است.
سلام عریان “سائل نهاوندى” پس از سالها توقّف در همدان، قصد مراجعت به وطن کرد. از قضا نزدیک به شهر خود که رسید، دزدان، اموال او را بردند و خود او را نیز عریان کرده حتى لباسهایش را نیز به غارت گرفتند. وقتى خویشاوندان او که به استقبالش آمده بودند، سبب عریان بودنش را پرسیدند گفت: چون از شهر همدان، شهر بابا طاهر عریان، آمدهام بهتر این دیدم که سلام او را عریان به شما برسانم.
من کجا، على کجا ! شکیب ارسلان خطیب و نویسنده عرب در جلسهاى که به افتخار او در مصر تشکیل شده بود شرکت کرده بود. یکى از حضار در ضمن سخن مىگوید: دو نفر در تاریخ اسلام پیدا شدهاند که به حق شایستهاند: امیر سخن (امیرالبیان) نامیده شوند، یکى على ابن ابیطالب و دیگرى شکیب ارسلان، پس از شنیدن این سخن، شکیب ارسلان با ناراحتى برمىخیزد و در پشت تریبون قرار مىگیرد و از دوستش که چنین مقایسهاى کرده گله مىکند و مىگوید: من کجا و علىبنابىطالب کجا؟ من بند کفش على(ع) هم به حساب نمىآیم. “شهید مطهرى، سیرى در نهج البلاغه”
هرهرى مذهب آدم غرب زده، هرهرى مذهب است. به هیچ چیز اعتنا ندارد. نان به نرخ روز خور است. همه چیز برایش على السّویه است. خودش باشد و خودش از پل بگذرد دیگر بود و نبود پل، هیچ است. نه ایمانى دارد، نه مسلکى، نه مرامى، نه اعتقادى، نه به خدا یا به بشریت. نه در بند تحول اجتماع است و نه در بند مذهب و لامذهبى. حتى لامذهب هم نیست. هرهرى است. گاهى به مسجد هم مىرود. همان طور که به کلوب مىرود یا به سینما. اما همه جا فقط تماشاچى است. “غرب زدگى، ص144”
خوى امیرکبیر امیرنظام به آسانى به کسى قول نمىداد. اما هر آینه انجام کارى را وعده مىکرد، باید به سخنش اعتقاد نمود و انجام این کار را متحقق شمرد... وى به همان اندازه پُرکار بود که غیرت مسؤولیت داشت. روزها و هفتهها مىگذشت که از بام تا شام کار مىکرد و نصیب خود را همان وظیفه مقدس مىدانست و دشواریها و نیرنگها نیز او را از کار سست و دلسرد نمىساخت... اگر امیر نظام در همه نقشه اصلاحاتش کامیاب نگردید، کاستى از دانایى و نیروى کارش نبود، تقصیر از آنان بود که در همکارى و یارى او قصور ورزیدند. (رابوت واتسون، مورّخ انگلیسى)
آدم منطقى آوردهاند که مردى وارد خانهاى شد و گفت: مرا احترام کنید، آدم مهمى هستم! صاحب خانه گفت: چکارهاى؟ گفت: من اهل منطقم. پرسید: منطق یعنى چه؟ روى تاقچه، چهار عدد تخممرغ بود، گفت: من با منطق و دلیل ثابت مىکنم اینها هشت عددند! شب خوابید، صاحب خانه آن چهار تخممرغ را خورد. چون صبح شد، مرد منطقى گفت: پس تخممرغها چه شد؟ مىخواهم صبحانه بخورم؟ صاحب خانه گفت: آن چهار تا که من دیدم، خوردم، آن چهار تا که تو مىخواستى با دلیل و منطق ثابت کنى، اثبات کن و بخور!
کار بىمعنا آوردهاند که یک روز وثوق الدوله از دکتر لقمان ادهم - که از مسافرت اروپا آمده بود - احوالپرسى کرد و پرسید: حالا چکار مىکنید؟ دکتر طبق سنّت خودمانى جواب داد: هیچ... گرفتارى براى خودم درست کردهام، زیرا مطلب را افتتحا و کار بىمعنا را دوباره شروع نمودهام. وثوق الدوله با قیافه دلسوزمآبانهاى گفت: حق با شماست. کارى بىمعناست. مخصوصاً براى بیماران.
رفتار رهبر یکى از مشاهیر که مشغول ساختن مدرسه علمیه بود، طى نامهاى از امام درخواست کرده بود که معظّمله اجازه دهند که ایشان وجوه شرعى را براى تکمیل ساختمان مدرسه، دریافت کنند و یا آن که خود حضرت امام از نظر مال کمک کنند، امام بدون آن که در مورد درخواست چیزى بگویند، فرمودند: “من نمىدانم چه شده است، آقایان همه مىخواهند براى خودشان مدرسه بسازند”! (در سایه آفتاب، ص124)
پند پیر نصیحتى کنمت یاد گیر و در عمل آر که این حدیث زپیر طریقتم یاد است مجو درستى عهد از جهان سست نهاد که این عجوزه عروس هزار دماد است غم جهان مخور و پند من مبر از یاد که این لطیفه عشقم ز رهروى یاد است (حافظ شیرازى)
دعوى مردانگى لاف سر پنجگى و دعوى مردى بگذار عاجزِ نفس فرومایه، چه مردى چه زنى گرت از دست برآید دهنى شیرین کن مردى آن نیست که مشتى بزنى بر دهنى (مصلح الدین سعدى) پندر پدر دانى که چه گفت زال با رستم گُرد دشمن نتوان حقیر و بیچاره شمرد دیدیم بسى که آب سرچشمه خُرد چون پیشتر آمد شتر و بار ببرد (مصلح الدین سعدى)
سه امر پایدار سه چیز پایدار نماند: مال بىتجارت و علم بىعبث و مُلک بىسیاست. وقتى به لطف گوى و مدارا و مردمى باشد که در کمند قبول آورى دلى وقتى به قهر گوى که صد کوزه نبات گه گه چنان بکار نیاید که حنظلى (گلستان سعدى، ص246) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 233 |
||