پاسخ به نامه ها

پرسشها و پاسخها

 سؤال:

 1- اگر فردى به مسافرت برود و بداند که بیش از ده روز در آن مکان مى‏ماند ولى نیّت نکند نماز و روزه آن فرد چه حکمى دارد؟

 2- در بحثها و روایات اسلامى یکى از موارد مهمّ و مؤثر در ازدواج را شرافت خانوادگى همسر مى‏دانند و مى‏گویند براى یک ازدواج اسلامى، خانواده و همسر باید دیندار و اهل نجابت باشند حال سؤال من این است که از نظر اسلام، منظور از خانواده چه کسانى هستند و چه فامیلهایى را شامل مى‏شوند، مثلاً اگر در خانواده دختر، پدر و مادر نمازخوان باشند و دختر هم خوب باشد ولى برادران او بى‏قید باشند، در این رابطه تکلیف چیست؟

 3- صله رحم در شرایط امروزى تا چه حدّى است، آیا حتماً باید به دیدار خویشان رفت؟ با این که آنها آنقدر زیادند که امروزه به خاطر شرایط کارى نمى‏توان به همه سر زد پس تکلیف چیست؟

 4- در حدیث داریم که صله رحم عمر را زیاد مى‏کند، مگر عمر انسان از روز اوّل نزد خداوند معیّن نیست پس چرا کم و زیاد مى‏شود؟(تبریز: عباس رضایى)

 پاسخ:

 1- اگر بداند ده روز در یکجا مى‏ماند، نمازش تمام است هر چند قصد نداشته باشد که بماند مانند زندانى یا سرباز.

 2- منظور این است که عموماً خانواده‏اى با شرافت و نجابت باشند، هرچند در میان آنها افراد غیر صالح هم باشد، زیرا وجود افراد نادر تأثیر کلّى در خانواده ندارد. در میان خانواده پیامبران و ائمه‏علیهم السلام نیز افراد منحرف پیدا مى‏شدند. و البتّه این یک شرط اساسى نیست. بلکه شرط اساسى دیانت و اخلاق طرفین است و نجابت خانواده و دیانت پدر و مادر و مُعْظَمِ فامیل یکى از امتیازات است.

 3- صله رحم مستحب است و منظور از آن نیکى و احسان است در هر مناسبت و موردى که پیش بیاید؛ مثلاً اگر کسى از ارحام مریض شد از او عیادت کند و اگر مصیبتى بر او وارد شد، به او تسلیت بگوید و اگر نیازمند است، به او کمک کند و اگر با او ملاقات کرد از وى احترام و دلجویى به عمل آورد و امثال آن. و هرگز معناى صله رحم این نیست که باید مرتّب دید و بازدید داشته باشند گرچه این نیز یکى از راههاى صله رحم است. و امّا آن چه تکلیف است، عدم قطع رحم است، زیرا قطع رحم یکى از گناهان کبیره است و معناى آن این است که انسان با ارحام خود قطع رابطه یا دشمنى داشته باشد.

 4- تنها عمر انسان نیست که از ازل براى خداوند معلوم است بلکه همه سرنوشت او، معلوم و مشخّص است، ولى هرگز به این معنا نیست که انسان از اسباب و وسایل رسیدن به اهداف خود دست بردارد، زیرا آنچه مقدّر است همین است که انسان به آن سبب معیّن متوسل مى‏شود و به آن هدف مى‏رسد و همچنین در مورد ضدّ آن. تأثیر صله رحم و یا قطع رحم و دعا و صدقه و امثال آن فرقى با تأثیر عوامل طبیعى ندارد و همچنان که معقول نیست انسان به دلیل قضا و قدر دارو را مصرف نکند و بگوید اگر خدا بخواهد شفا مى‏دهد و اگر نخواهد دارو هم اثر ندارد یا مثلاً ماشینى را با سرعت سرسام‏آور براند و بگوید اگر تصادف مقدّر باشد واقع مى‏شود، - هرچند آهسته برانید - و اگر نباشد واقع نمى‏شود! همچنین صحیح نیست انسان مثلاً دعا نکند و بگوید هرچه مقدّر است واقع مى‏شود، صله رحم نیز از همین قبیل است. سرنوشت انسان با قطع نظر از علل و اسباب ترسیم نشده است، بلکه از راه علل و اسباب ترسیم شده است و معناى ترسیم سرنوشت این است که جهان یک مجموعه علل و اسباب است مانند یک کارخانه که هر جزیى جزو دیگر را لامحاله در پى دارد.

 × × ×

 سؤال:

 1- آیا به کالاهایى که بنیادها به قیمت دولتى به افراد تحت پوشش مى‏دادند، زکات تعلّق مى‏گیرد؟ اگر جواب مثبت است به قیمت دولتى یا آزاد؟ و همچنین به حقوقى که با عنوان مزایا و یا اهداى گروه یا مقطع کارى به رزمندگان و جانبازان مى‏دهند، و حقوقى که خود بنیاد جانبازان مى‏پردازد، (با توجه به این که بنیاد این حقوق را به عنوان هدیه مى‏دهد) تعلّق مى‏گیرد یا نه؟

  2- اگر به واسطه شنیدن یا خواندن مطالبى که تحریک کننده است ناخواسته از انسان منى خارج شود، آیا روزه باطل مى‏شود؟ در هر صورت تکلیف چیست؟

 3- اگر انسان بدون هیچ مصلحت و ضرورتى در جواب فردى طورى سخن بگوید که طرف خلاف آن را تصوّر کند دروغ محسوب مى‏شود؟

 (اصفهان: معتزرى)

 پاسخ:

 1- حتماً منظور شما از زکات، خمس است. و بنابر این اگر آن کالاها به عنوان هدیه باشند به فتواى حضرت امام‏قدس سره خمس ندارند و اگر مزد کارى باشند اگر از کالاهاى مصرفى مانند برنج و روغن هستند، در صورتى که از مؤونه سال زیاد بیایند خمس دارند و اگر از کالاهایى هستند که عین آن باقى مى‏ماند، مانند یخچال، اگر مورد نیاز باشد خمس ندارد و اگر مورد نیاز نباشد و آن را بفروشد قیمت آن اگر تا سر سال، در مؤونه مصرف شود خمس ندارد و اگر بماند خمس دارد. و خمس در خود کالا واجب مى‏شود و اگر قیمت آن را بخواهد حساب کند باید به قیمت عادلانه بازار محاسبه شود.

 2- اگر قصد آن را نداشته باشد و عادتش هم چنین نباشد که با چنین کارى منى خارج شود روزه صحیح است.

 3- اگر سخن او احتمال معناى راست را هم دارد و همان منظور واقعى اوست دروغ نگفته بلکه توریه کرده است.

 × × ×

 سؤال:

 1- آیا خواندن قرآن در حالى که قواعد آن را خوب یاد نگرفته باشیم ثواب دارد؟ مى‏گویند ملایکه غلطهاى قواعد را اصلاح مى‏کنند.

 2- در شهر ما بعضیها رو به غرب نماز مى‏خوانند و بعضى مى‏گویند رو به جنوب غربى باید خواند آیا در یک شهر نه چندان بزرگ مثل اندیمشک، مى‏شود دو جور رو به قبله ایستاد و نماز خواند؟

 3- در مجالس عزادارى دلم شکسته مى‏شود، امّا نمى‏دانم چرا اشک ندارم، آیا همین مقدار هم ثواب دارد؟

 (اندیمشک: ه . میرعالى)

 پاسخ:

 1- رعایت قواعد تجوید لازم نیست، سعى کنید درست خواندن را یاد بگیرید و آن کافى است.

 2- از قبله‏نما استفاده کنید، اگر اسم شهرتان در آن نیست نزدیکترین شهر را ملاک قرار دهید.

 3- به حالت گریه درآمدن در مجالس عزادارى امام حسین‏علیه السلام ثواب دارد.

 × × ×

 × فردیس کرج: برادر د. درویشى

 دروغ فى حدّ ذاته بد و حرام است ولى اگر براى انسان یا براى کسى دیگر که حفظ او لازم است ضرر بزرگى داشته باشد، جایز مى‏شود، بلکه گاهى واجب است و راست گفتن حرام، مثلاً اگر حفظ جان انسان یا مؤمنى دیگر بر آن متوقف باشد حتماً واجب است و راست گفتن در این جا جایز نیست، همچنین اگر راست گفتن موجب کدورت خاطر دو نفر مؤمن شود، جایز نیست بلکه لازم است بین دو نفر مؤمن که کدورت دارند، اصلاح کند حتى اگر با گفتن دروغ باشد، اینها همه در روایات اسلامى بطور قطعى آمده است.

 × خمینى شهر اصفهان: براد ک. م . د

 مى‏توانید او را طلاق دهید و آن مدارک براى اثبات حقانیّت شما کافى است

 × تهران : برادر ن. و

 1- شما سالمید و آن حالت طبیعى است، آن آبها پاک است و غسل ندارد.

 2- لازم نیست قطع رابطه کنید ولى در کیفیّت برخورد احتیاط کنید که شیطان شما را فریب ندهد و گناه را به صورت یک کار مستحب جلوه ندهد.

 × × ×

  تقدیر:

 از خوانندگان محترم ذیل که با ارسال مقاله، شعر و دیگر آثار علمى و هنرى با مجله پاسدار اسلام همکارى نموده صمیمانه سپاسگزاریم:

 رضا اسماعیلى، عباس احمدى، صبا(على‌هاشمى‏پور)، محمد رضا صادقى، رسول معتمدى، محسن‌هادى طحان زواره، مرتضى امامى‏پور، محمد رضا صحرانورد فرد خراسانى، على سلطان محمدى، على قانع، بسیج دانش آموزى دبیرستان آیة الله طالقانى.

 × × ×

  تذکر:

 توجه همه خوانندگان گرامى را به نکات ذیل جلب مى‏کنیم:

 1- مطالب ارسالى، در جهت اهداف مجله و قلمرو اعلام شده در بخش “یادآوریها” باشد.

 2- مقاله‏ها و اشعار مربوط به مناسبتها، حداقل تا پانزدهم ماه قبل، فرستاده شوند.

 3- تنها به نسخه‏هاى اصلى ترتیب اثر داده مى‏شود.

 × × ×

  توجه:

 مقلدان مقام معظم رهبرى، مى‏توانند سؤالهاى تلفنى خویش را از طریق دو شماره ذیل با دفتر استفتاء معظم‏له در میان بگذارند: قم 743232 - 743333

تعداد مشاهده مقاله: 67