کشفیات جدید دانشمندان
محققان با ابداع روش جدیدى در زمینه حفظ سلولهایى که دچار کم آبى شده اند انقلابى در پیوند اعضا بوجود آورده اند.
با کشف نوعى قند که قدرت شگفت انگیزى در حفظ سلولها دارد و چند روز بعد بدون هیچ اثر سویى مى توان سلولهاى خشک شده را با استفاده از آن دوباره احیإ کرد به این موفقیت دست یافته اند.
این قند ((تریهالوس)) نام دارد و یک عامل شناخته شده براى حفظ حیات در شرایط بىآبى است.
این قند از اجزإ سازنده خمیر ترش است که در نوعى گیاه که در بیابان در شرایط بىآبى سالها زنده مى ماند وجود دارد. این قند در ضمن در نوعى حشره ذره بینى که در خاک زندگى مى کند و وقتى آبى وجود ندارد خشک مى شود ولى سالها بعد پس از بارندگى مجددا احیإ مى شود وجود دارد.
این قند خود را بدور مولکولهاى بزرگ مى پیچاند و وقتى آب خشک شد همانند یک پوشش محافظ و بدون منفذ عمل مى کند.
اما مشکل بزرگ در سلولهاى انسانى عبور دادن این قند از درون دیواره سلولهاى محافظ است بطورى که قند بتواند ماده درون هسته خود را نیز حفظ کند.
دو تحقیق منتشر شده در شماره ماه فوریه ((نیچر بیوتکنولوژى)) به شرح پیشرفتهاى چشمگیر در مهار قدرت این قندtrehalose)) پرداخته است.
گروهى از متخصصان بیوشیمى کالیفرنیا یک ویروس ناتوان شده سرماخوردگى را گرفته و دو ژن کنترل کننده آنزیمهایى که قند تریهالوس را از غشاى سلولى عبور مى دهند درون آن قرار دادند.
سلولهایى که به این ویروس تغییر یافته آلوده شدند با قند تریهالوس کشت داده شده و بعد خشک شدند تا مرحله اى که آب خود را از دست دادند.
معمولا بعد از 3روز و در برخى موارد 5 روز مى توان این سلولها را احیإ کرد بطورى که بدون هیچگونه عوارض سمى کلیه وظایف خود را انجام دهند.
در شیوه دیگرى که مورد استفاده پژوهشگران بوستون قرار گرفت از ابزار متفاوتى یعنى پروتئین باکتریایى استفاده کردند تا این قند را از درون غشإ سلولى عبور دهند.
وقتى این سلولها منجمد شدند 72 درصد آنها زنده ماندند در مقایسه با رقم 0/4 براى سلولهایى که قند مذکور را دریافت نکردند. این مطالعه در حال حاضر تنها بر روى سلولها متمرکز است.
در حال حاضر اعضاى پیوندى باید سریعا از بدن فرد اهدا کننده خارج شده, خنک شوند و بعد به سرعت به بدن بیمار مناسب پیوند زده شوند در غیر این ضورت بافت آن شروع به فاسد شدن مى کند. گاهى اوقات که بیمار مناسب یافت نمى شود عضو اهدایى خراب مى شود.
اگر امکان نگهدارى سالم سلولها, بافتها, و اندامها و انتقال آنها به شکل خشک شده فراهم شود فرآیند نظیریابى در پیوند عضو بسیار آسانتر خواهد شد.
این موفقیت براى کشورهاى فقیرتر هم فوایدى به همراه دارد. در حال حاضر پیوند اعضا نیازمند یک سیستم پر هزینه و پیچیده براى مقابله اطلاعات در مورد دهنده و گیرنده عضو و سپس انتقال عضو به محل مورد نیاز است.
شیوه جدیدى براى مقابله با سرطان
پژوهشگران آلمانى در امر مبارزه با سرطان به پیشرفتهایى دست یافته اند.
موسسه فناورى مولکولى در شهر جنا با همکارى شرکت هوخست ماریون راسل در فرانکفورت موفق به ابداع شیوه اى شده است که امکان تزریق مقادیر دقیق مولکولهاى ضد احساس به سلولهاى انسانى را امکان پذیر مى کند.
خبر این کشف توسط وزارت آموزش و فناورى آلمان در برلین که هزینه انجام این برنامه تحقیقاتى را تامین کرده است اعلام شد.
این شیوه جدید مى تواند به پیشگیرى از مصرف بیش از حد مولکولهاى ضد احساس که در درمان سرطان شایع است و ایجاد فشار بیشتر بر بیمار کمک کند.
وزارت آموزش و فناورى آلمان استفاده از مولکولهاى ضد احساس را نمایانگر مرحله جدیدى در درمان سرطان توصیف کرد.
این شیوه شامل تغییر شیمیایى بخشهاى کوچک دىانآ است.
آزمایشهاى انجام شده بر روى انواع بافت هاى تومور نشان داده است که طى یک دوره کوتاه, 80 درصد از سلولها مولکولهاى جدید را پذیرفتند و توانستند از گسترش بیشتر سلولهاى سرطانى جلوگیرى کنند.
مزایاى استفاده از یک دستگاه جدید قلبى ریوى
با استفاده از یک دستگاه اصلاح شده قلب ـ ریه که قادر است براى مدت طولانى اکسیژن وارد خون کند تعداد زیادى از بیمارانى که در وضعیت بحرانى قرار داشتند از مرگ نجات یافتند.
دانشگاه میشیگان که در بکارگیرى این ماشین پیشگام بوده است شانس ادامه حیات 1000 بیمار را از سال 1980 مورد بررسى قرار داد. این ماشین از طریق سرخرگهاى ساق پا و گردن وارد جریان خون مى شود.
بر اساس این تحقیق در بین 586 نوزادى که دچار نارسایى شدید تنفسى بودند و به دستگاههاى باطرى و قابل حمل متصل بودند میزان ادامه حیات 88 درصد بود از 132 کودک مبتلا به نارسایى تنفسى که از ماشین کمک گرفتند 70 درصد بهبود یافتند و 56 درصد از 146 بیمار بزرگسال نیز زنده ماندند.
اینگونه بیماران معمولا در بخش مراقبتهاى ویژه نگهدارى مى شوند و یک دستگاه تهویه جریان ورود و خروج هوا را به ریه ها برقرار مى کند.
تنها وقتى از این دستگاه استفاده مى شود که شانس زنده ماندن براى بیماران با دیگر روشهاى متعارف و موجود خیلى کم باشد یا نباشد.
نخستین پیوند دو دست قطع شده
تیم جراحى بیمارستان ((ادوارـ هریو)) شهر لیون فرانسه به سرپرستى پروفسور ((ژان میشل دوبرنار)) موفق شد براى اولین بار در جهان دو دست مردى را که به مرگ مغزى دچار شده بود به فرد دیگرى پیوند بزند.
موفقیت قطعى این پیوند که در تاریخ 13 ژانویه گذشته انجام شد توسط سرپرست تیم جراحى تأید و بدین ترتیب عصر نوینى در جراحى ترمیمى آغاز شد.
پروفسور ((دوبرنار)) حال عمومى گیرنده اعضاى پیوندى را عالى توصیف کرد و افزود: اینک التیام کامل شده و نخ هاى بخیه بیرون کشیده شده اند و موها و ناخن هاى هر دو دست به خوبى رشد مى کنند.
این خبر در فرانسه انعکاس وسیعى یافته است. از جمله لوپاریزین روزنامه صبح پاریس با درج عکسى از ((دنى شاتولیه)) به عنوان اولین فردى که در سطح جهان دو دست پیوندى دارد در باره او نوشت: ((دنى شاتولیه)) قطعا مرد خوشبختى است. دو دست او در سال 1996 در جریان یک حادثه از ناحیه ساعد قطع شد. او بیست و پنج روز پس از عمل براى اولین بار روز گذشته به همراه پزشک معالج در ملا عام حاضر شد و با بالابردن دستان خود به نشانه پیروزى, اولین احساس خود را چنین بیان کرد: (( به زودى مى توانم بچه هایم را قلقلک دهم و با توپ خود را با آنها مشغول سازم. این عمل به من حیاتى دوباره بخشید. اکنون دو دست واقعى دارم که مى توانم با آنها فرزندان خود را لمس کنم.))
شایان ذکر است که اولین پیوند دست یک سال و نیم پیش در بیمارستان لیون انجام شد اما ویژگى پیوند اخیر در آن است که اولین پیوندىاست که درجریانآن هردو دست پیوند زده شده است.
در همین حال دکتر موسوى زاده جراح و متخصص ایرانى پیوند اعضا که دوره فوق تخصصى خود را در یکى از مراکز پزشکى فرانسه مى گذراند در گفت و گو با ایرنا در پاریس درخصوص اهمیت این عمل گفت: عمل پیوند دست به خودى خود کار بسیار پیچیده اى نیست بلکه مسئله مهم در چنین عملهایى آنست که تیم پزشکى بتواند با سنجش مناسب میزان ایمنى بدن بیمار و تجویز داروهاى مناسب, توان جذب عضو پیوندى به وسیله بدن بیمار را افزایش دهد و آن را به میزان قابل قبول براى انجام عمل, برساند.
به گفته این پزشک جراح ایرانى دستگاه ایمنى بدن در شرایط متعارف با عضو پیوندى همانند یک عضو بیگانه برخورد و آنرا دفع مى کند بنابر این تیم پزشکى باید با بررسى دقیق مشخصات فیزیکى عضو پیوندى و بدن بیمار اولا در تلاش براى یافتن حداکثر قرابت بین اعضاى پیوندى با بدن پیوندپذیر باشد و دوم آنکه با تجویز داروهاى مناسب به گونه اى عمل کند که زیانهاى ناشى از کاهش قدرت ایمنى بدن و یا عوارض جنبى مصرف داروهایى که بیمار را براى عمل آماده مى کند به حداقل ممکن کاهش یابد.
دکتر موسوى زاده در ادامه این گفت و گو افزود: گاهى اوقات در عملهاى پیوندى براى آنکه بدن عضو پیوند زده شده را دفع نکند با تجویز دارو سیستم ایمنى بدن را ضعیف مى کنند. حال باید به این نکته توجه داشت که گاهى اوقات عوارض جنبى عمل و تجویز داروها مى تواند اثرات جنبى بسیار ناگوارى براى بدن بیمار پیوندپذیر به همراه داشته باشد. اثراتى که گاهى اوقات مى تواند مرگ بیمار را نیز در پى داشته باشد. بنابراین پزشکان تاکنون ترجیح مى دادند با اولویت دادن به حفظ جان بیماران از انجام چنین عملهایى خوددارى کنند.
به گفته دکتر موسوى زاده با این حال عمل جراحى اخیر در فرانسه این ویژگى مهم را دربرداشته است که تجویز دارویى مناسب از سوى تیم پزشکى صورت گرفته و خطرات پیوند به حداقل ممکن کاهش یافته است.
این پزشک ایرانى آینده عمل پیوند دست را روشن خواند و گفت با پیشرفتهاى جدید علم پزشکى از جمله استفاده از سلولهاى همسان و همانند سازى مى توان آمادگى کامل پذیرش عضو جدید را بدون خطرات جنبى آن, براى بدن فرد پیوندپذیر فراهم کرد.
