| بزرگى در چیست؟
آورده اند که دانشمندى نزد امیرى رفت. امیر درباره او فروتنى بسیار نمود و او را در جایگاه خود نشاند و به سخنان او نیز گوش فرا داد, چون بازگشت نیز نهایت فروتنى را در حق او بجاى آورد. یکى از حاضران گفت: هر که مانند امیر فروتنى کند از وى نترسند و از هیبت او بدین سبب کم مى شود. امیر فرمود: هیبتى که به واسطه فروتنى کاستى پذیرد, آن هیبت شایسته نابودى است.
هر که خود را بزرگ مى داند
به یقین جاهل دنى باشد
بیش اندر کمى بود دایم
برترى در فروتنى باشد
(جوامع الحکایت محمد عوفى)
واى بر تو, واى بر ما
قاضى بخارا چنین حکایت کند که وقتى در سمرقند به سوى خانه خان مى رفتم ناگاه در راه یکى از عالمان سمرقند پیش من آمد. گفت به نزد خان مى روى؟ گفتم: آرى. گفت پیغام من به او برسان و بگوى که آنچه به دست کسان تو مى رود, یا مى دانى یا نمى دانى اگر مى دانى و خاموشى واى بر تو و اگر نمى دانى واى بر ما, که ما را سلطانى است که از حال مردم خود خبر ندارد.
(جوامع الحکایت محمد عوفى)
شب خدا
صاحب کمالى مى گفت: آن گاه که مى بینم شب در پیش است, به خود مى گویم که با پروردگار تنها خواهم ماند. و آن گاه که مى بینم صبحدم نزدیک است, از فرط ناخوشنودى دیدار کسانى که مرا از خداوند باز مى دارند اندوهناک مى شوم.
(کشکول بهایى, ص11)
قافله رفته
مجنونى را که از گورستان مىآمد, پرسیدند: از کجا مىآئى؟ گفت: از نزد این قافله فرود آمده. گفتند: از ایشان چه پرسیدى؟ گفت: پرسیدمشان کى براه افتادید؟ گفتند: آن گاه که شما پیش آمدید!
(کشکول بهایى, ص11)
یاران شیطان
شیطان لعین گفته هر گاه من از بنىآدم سه خصلت بینم مرا کافى است و زیاده از آن نمى خواهم:
اول آن که خود را در میان خلق برگزیند و غرور و تکبر به خود راه دهد و مردم را بدکردار داند, این چنین کسانى یاران و هواداران و تابعان منند و من از ایشان راضیم.
دوم عمل بد کند و آن را سهل بداند و گناهان خود را فراموش کند و از آن پروا نکند! این ها هم یاران منند.
سوم عمل خودش به نظرش خوش نماید و خودپسند باشد و مردم را خوار و حقیر شمارد, این طایفه هم هواداران منند.
(جامع التمثیل, ص165)
در تنهایى
به راهبى گفتند: چه چیز باعث شد تو بتوانى بر تنهایى صبر کنى؟
گفت: من تنها نیستم! زیرا خداوند همنشین من است, هر زمان بخواهم او با من صحبت کند, قرآن مى خوانم, و اگر بخواهم من با او حرف بزنم نماز مى خوانم.
(المحجه البیضإ, ج4, ص12)
سکرات آسان
شیخ صدوق(ره) از حضرت صادق(ع) روایت کرده که فرمود: هر که بخواهد که حق تعالى بر او آسان کند سکرات مرگ را, پس باید صله ارحام و خویشان خود کند و به پدر و مادر خود نیکى و احسان نماید, پس هرگاه چنین کند خداوند بر او آسان کند دشواریهاى مرگ را, و هرگز در حیات, فقر به او نرسد.
(بحار, ج74, ص66)
روا کردن حاجت مومن
امام صادق(ع) فرمود: در نیکى رساندن به برادران خود, با یکدیگر مسابقه گذارید و اهل نیکى باشید, زیرا بهشت داراى درى است به نام معروف[ نیکى و احسان] و جز کسى که در زندگى دنیا نیکى کرده, داخل آن نشود.
(اصول کافى, باب قضإ حاجه المومن, ح10)
بندگان خدا در زمین
امام موسى کاظم(ع) فرمود: همانا براى خدا در زمین بندگانى است که براى حاجات مردم کوشش مى کنند, اینان روز قیامت در امانند و هر که به مومنى شادى رساند, خداوند روز قیامت دلش را شاد سازد.
(کافى, باب السعى فى حاجه المومن, ح2)
نشانه هاى اهل تقوى
امام على(ع) مى فرمود: اهل تقوى نشانه هایى دارند که با آنان شناخته مى شوند [ از جمله]: راستگویى, امانت دارى, وفاى به عهد و پیمان, اهل فخر فروشى و بخل نبودن, صله رحم بجا آوردن, ترحم بر بیچارگان, فرمانبردارى کم از زمان, گسترش کار خیر, خوش اخلاقى, بردبارى بسیار, پیروى از دانش در آنچه که موجب تقرب به درگاه خداست. خوشا به حالشان و نیکو باد فرجامشان!
(بحار, ج97, ص289)
شماتت
امام صادق(ع) فرمود: در گرفتارى برادر[ دینى] خود اظهار شادى و شماتت مکن تا [ در نتیجه عمل بد تو] خداوند به او ترحم کند و آن گرفتارى را به سوى تو بگرداند. و فرمود: هر کس به مصیبتى که به برادر[ دینى اش] رسیده شادکام شود, از دنیا نرود تا خودش گرفتار شود.
(اصول کافى, باب الشماته, ح1) |
