دشمن شناسى در کلام امام على

امام على علیه السلام:

((تکادون ولا تکیدون و تنتقص اطرافکم فلا تمتعضون لا ینام عنکم و انتم فى غفله ساهون غلب والله المتخاذلون))
دشمن طرحهاى مکارانه دارد ولى شما هیچگونه برنامه جهت خنثى سازى طرحهاى آنان ندارید, به محدوده هاى تحت اختیار شما حمله مى کنند و آنها را تصرف مى کنند و شما ناراحت نمى شوید, دشمن در مبارزه با شما به خواب نمى رود ولى شما در غفلت و فراموشکارى هستید به خدا سوگند چنین افراد (بى برنامه و بى تفاوت و غافل) شکست خورده و مغلوبند.

(نهج البلاغه صبحى صالح, خطبه34)

امام على علیه السلام:

((اکبر الاعد اخفاهم مکیده))
بزرگترین دشمنان کسانى هستند که حیله هاى خصمانه خود را مخفى تر مى کنند.

(مستدرک نهج البلاغه, ص159)

امام على علیه السلام:

((لا تستصغرن عدوا وان ضعف))
دشمن را ضعیف نشمرید هر چند از نظر ظاهر ضعیف شده باشد.

(غرر الحکم, ص333)

امام على علیه السلام:

((آفه القوى استضعاف الخصم))
آفت قدرتمند و قوى این است که دشمن را ضعیف به حساب آورد.

(غررالحکم)

امام على علیه السلام:

((ولکن الحذر کل الحذر من عدوک بعد صلحه فان العدو قارب لیتغفل فخذ بالحزم و اتهم فى ذلک حسن الظن))
و از دشمنت بعد از آن که از در صلح و آشتى درآمد سخت بترس, زیرا او چه بسا بوسیله صلح نزدیک مى شود تا از شیوه غافلگیرى استفاده کند, پس احتیاط و دقت را پیشه کن و در چنین مواردى زود باور و خوش گمان مباش. (نهج البلاغه, نامه53) امام على علیه السلام: ((انما سمى العدو عدوا لانه یعدو علیک فمن داهنک فى معایبک فهو العدو)) همانا دشمن را از آن جهت دشمن نامند که بر تو تجاوز روا مى دارد پس آن کس که در عیب جویى تو راه مداهنه و سستى در پیش گیرد (زشتت را زیبا جلوه دهد) همو دشمن توست.

(غرر الحکم, ج1, ص298)

امام على علیه السلام:

((استشر عدوک تجربه لتعلم مقدار عداوته))
از روى آزمایش با دشمنت مشورت کن تا اندازه دشمنیش را بدانى.

(شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید, ج20, ص317)

امام على علیه السلام:

((اقتل الاشی لعدوک ان لا تعرفه انک اتخذته عدوا))
کشنده ترین چیزها براى دشمنت آن است که به او نفهمانى که او را دشمن خود گرفته اى.
(شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید, ج20, ص283)

امام على علیه السلام:

((من ابغضک اغزاک))
آن کسى که دشمن توست, تو را مى فریبد,(خدعه و نیرنگ از صفات دشمن است).

(غررالحکم, ج2)

امام على علیه السلام:

((من عاند الحق قتله))
آن کس که با حق دشمنى کند, حق او را بکشد.

(غررالحکم, ج2)

امام على علیه السلام:

((من اظهر عداوته قل کیده))
هر کس دشمنى خود را آشکار کند حیله و نیرنگش کم است.

(غررالحکم, ج2, ص626)

امام على علیه السلام:

((من ساتر عیبک فهو عدوک))
آن کس که عیب تو را بپوشاند, پس او دشمن توست.

(غررالحکم, ج2, ص 641)

امام على علیه السلام:

((من لم یبالک فهو عدوک))
آن که در کار تو نپاید(و در روى تو بایستد) دشمنت به حساب آید.

(نهج البلاغه, نامه31)