گفته ها و نوشته ها
نماز واپسین
پیشوایان معصوم(علیهم السلام) از ما خواسته اند: هر نمازى که مى خوانیم آخرین نماز بدانیم; مانند نماز کسى که با همه جهان خداحافظى مى کند.
امام صادق(علیه السلام) به[ عبدالله بن ابى یعفور] فرمود:
اى عبدالله! هرگاه نماز مى گزارى همچون نماز وداع کننده اى بگزار که نگران است هرگز نمازى نخواند. پس دیدگان خود را به سجده گاهت بدوز, اگر بدانى در آن حال ندانى که چه کسى در اطراف توست, آن گاه نمازت را نیکو به جا خواهى آورد.
پس (اى عبدالله) بدان که در برابر کسى ایستاده اى که تو را مى بیند, هر چند تو او را نمى بینى)
(وسائل الشیعه, ج4, ص685)
از سوگند خوردن زیاد بپرهیزید
امام حسین(علیه السلام) فرمود: از سوگند یاد کردن زیاد بپرهیزید, زیرا انسانى به خاطر یکى از موارد زیر سوگند یاد مى کند:
1. در خود احساس کمبود مى کند و سوگند مى خورد تا مردم او را تصدیق کنند.
2. از آوردن دلیل ناتوان است, از این رو سوگند را وسیله استحکام سخنش قرار مى دهد.
3. در بین مردم متهم شده است, به طورى که جز با سوگند, حرفش پذیرفته نمى شود.
4. گاهى نیز به این عمل عادت کرده و بى جهت سوگند یاد مى کند.
(نهج الشهاده, ص350)
عزت خود را نفروشید
عثمان در عصر خلافت خود کیسه پولى به غلامش داد و گفت: این کیسه را به ابوذر بده, اگر پذیرفت تو را آزاد مى کنم.
غلام کیسه را گرفت و با شوق تمام نزد ابوذر آمد و آن کیسه را به او داد, اما هرچه اصرار کرد نپذیرفت. غلام گفت: اى ابوذر! آزادى من بستگى به پذیرش تو دارد, اگر این کیسه پول را نپذیرى من آزاد نخواهم شد.
ابوذر ـ که حاضر نبود به هیچ وجهى عزت خود را در برابر عثمان پایمال کند ـ گفت: اگر آزادى تو در پذیرفتن من است, ولى پذیرفتن من موجب بردگى خودم نسبت به عثمان مى شود.
(کشکول شیخ بهایى, ج1, ص263)
نشانه منافق
نشانه منافق سه چیز است: هنگام سخن, دروغ مى گوید, وقتى وعده مى دهد تخلف مى کند و هنگامى که نزد او امانتى بگذارند خیانت مى نماید, چنین کسى منافق است; هرچند روزه بگیرد و نماز بخواند و خود را مسلمان بداند.
(تفسیر نمونه, ج7, ص137)
عبرت گرفتن از دنیا
اگر انسان دنیا را از روى شهرهاى ویران شده و خانه هاى درهم فرو ریخته بشناسد, خواهد دید که دنیا, تذکر دهنده اى دلسوز و واعظى گویاست و همچون دوستى مهربان است که در رسیدن اندوهى به انسان بخل مى ورزد.
(نهج البلاغه, خطبه223)
آموختن قرآن
حضرت على(علیه السلام) مى فرماید:
قرآن را بیاموزید که بهترین گفته هاست, در آن تدبر کنید که بهار[ و نشاط بخش] قلب هاست, از روشنایى آن شفا بجویید که شفابخش بیمارى سینه هاست, آن را به خوبى تلاوت کنید که سود بخش ترین داستان هاست. دانشمندى که به غیر علمش عمل کند چون نادان سرگردانى است که از جهالت به هوش نمىآید, بلکه حجت و دلیل بر او تمام تر, حسرت و افسوس بر او ثابت تر و سرزنش او در پیشگاه خداوند بیشتر است.
(نهج البلاغه, نامه 31)
اقسام برادرى
برادران بر دو گونه اند: 1. واقعى و مورد اطمینان. 2. ظاهرى و زبانى.
اما برادران واقعى, همانند دست و بازو و ثروت اند. پس به برادرى که اطمینان دارى, مال و دست یارى ببخش و با دوستان یک رنگش دوست و با دشمنانش دشمن باش. رازش را بپوشان, یارى و نیکى هایش را آشکار ساز. البته بدان که چنین دوستانى از کبریت احمر نایاب ترند!!
اما دوستان ظاهرى که تو از آنان لذت خود را مى برى, به همان اندازه که خوشرویى و خوش گویى مى کنند با ایشان خوش بگو و خوشرویى کن.
(غرر الحکم, ج1)
فرازهایى از پیام مقام معظم رهبرى دام ظله درباره نماز:
1. نماز با حضور و با توجه, انسان را از پوچى و بى هدفى و ضعف مى رهاند و افق زندگى را در چشمش روشن مى سازد و به او اهمیت و اراده و هدف مى بخشد و دل او را از میل به کج روى و گناه و پستى نجات مى دهد.
2. انسان همیشه به نماز محتاج است و در عرصه هاى خطر, محتاج تر.
3. هیچ وسیله اى محکم تر و دایمى تر از نماز براى ارتباط میان انسان و خدا نیست.
4. مبتدىترین انسان ها رابطه خود با خدا را به وسیله نماز آغاز مى کنند; برجسته ترین اولیاى خدا نیز بهشت خلوت انس خود با محبوب را در نماز مى جویند.
5. کلمات و اذکار نماز, هر یک خلاصه اى است که به بخشى از معارف دین اشاره مى کند و به طور مکرر و پى در پى آن را به یاد نمازگزار مىآورد.
6. مردم ما و جامعه ما و به خصوص جوانان ما که اکنون بار امانت سنگینى را بر دوش گرفته اند, باید نماز را منبع قدرتى لایزال بدانند و در برابر جبهه فساد و بى عدالتى و کجروى که امروز بشریت را تهدید مى کند, از نماز و یاد خدا نیرو بگیرند.
7. از کودک دبستانى تا پژوهشگر دوره هاى عالى, هر یک در فراخور ذهن و معرفت خود, مى توانند در راه شناختن نماز و رازهاى آن قدم هایى بردارند و با ناشناخته هایى آشنا شوند.
8. فلسفه نماز, تحلیل رازها و رمزهاى آن, با زبان هنر در معرض دید همگان قرار گیرد تا هر کس به قدر ظرفیت خود از آن متمتع گردد.
9. حقیقت آن است که در کار معرفى نماز کوتاهى هاى زیادى شده است و نتیجه آن که نماز هنوز جایگاه شایسته خود را, حتى در نظام اسلامى ما, به دست نیاورده است.
10. سخنان سنجیده و افکار بلند در بازشناسى نماز, فراهم و در معرض ذهن و دل دانشجویان و دانشآموزان گذاشته شود.
(پیام مقام معظم رهبرى درباره نماز, /16 7 / 70)
