نوار غزه و حکایت خروج‏

باریکه غزه با جمعیتى بالغ بر یک میلیون و 367هزار و 289 نفر جمعیت (با نرخ رشد 77/3 درصدى) که اکثر آنها را فلسطینیان و اعراب تشکیل مى‏دهند در جنوب ساحل فلسطین کنار دریاى مدیترانه و شمال شرق شبه جزیره سیناى مصر واقع است و این منطقه را باید رخساره‏اى از تاریخ غم‏انگیز سرزمین فلسطین نامید.
مساحت نوار غزه 360 کیلومتر مربع (40 کیلومتر طول، 9 کیلومتر عرض) است این منطقه داراى 62 کیلومتر مرز مى‏باشد که 51 کیلومتر آن با رژیم صهیونیستى و 11 کیلومتر آن با مصر است و از صدها سال پیش تاکنون در سیطره بیگانگان بویژه صهیونیست‏ها بوده است.
باریکه غزه از قدیمى‏ترین مناطق خاورمیانه محسوب مى‏شود و به نوشته مورخان و پژوهشگران، سه هزار سال پیش از میلاد مسیح(ع)، کنعانیان در این منطقه زندگى مى‏کردند.
این باریکه بین مصر و سرزمین شام(که روزگارى شامل فلسطین، سوریه، لبنان، و اردن کنونى بود) واقع شده است و زمانى دروازه آسیا و آفریقا محسوب مى‏شد و محل عبور کاروان‏هاى تجارتى بود.
به باور مورخان، در قرن پانزدهم قبل از میلاد یکى از شاهان مصر به نام «ثیتموزى» بر باریکه غزه حکم مى‏راند و سپس حاکمیت این منطقه به دست امپراتورى روم شرقى(بیزانس) رسید.
در قرن هشتم پیش از میلاد، آشوریان باریکه غزه را تصاحب کردند و از قرن سوم تا اول قبل از میلاد نزاع میان مصرى‏ها و برخى شامى‏ها(ساکنان سوریه کنونى) بر سر این منطقه مهم فلسطین در جریان بود.
با ظهور دین اسلام در قرن هفتم میلادى، ساکنان باریکه غزه به این دین روى آوردند و «عمروعاص» در همین قرن و پس از آن که به مصر لشکر کشى کرد توانست وارد این منطقه شود.
در قرن دوازدهم میلادى، صلیبیون باریکه غزه را اشغال کردند و در قرن شانزدهم میلادى امپراتورى عثمانى بر آن حاکمیت یافت و سپس فرانسوى‏ها در جریان جنگ علیه مصر، این منطقه را به اشغال خود در آوردند.
در ابتداى قرن بیستم میلادى و پس از سقوط امپراتورى عثمانى، نیروهاى انگلیسى وارد باریکه غزه شدند و تا پس از جنگ جهانى دوم و تأسیس رژیم صهیونیستى در سرزمین فلسطین، در این منطقه باقى ماندند.
باریکه غزه از سال 1948 تا 1967 تحت سرپرستى مصر بود و در همین سال یعنى در جریان جنگ دوم رژیم صهیونیستى با اعراب و فلسطینیان، به اشغال نیروهاى ارتش این رژیم درآمد.
اسراییل در مدت اشغال 38 ساله باریکه غزه در این منطقه اقدام به ساخت پایگاه‏ها و تأسیسات نظامى و امنیتى و شهرک‏هاى صهیونیست نشین کرد و سلطه نامشروع خود را بر این منطقه توسعه و تحکیم بخشید.
رژیم اشغالگر قدس پس از امضاى «قرارداد اسلو» در سال 1993 یک بار در سال 1994 آن هم به شکل جزئى از باریکه غزه خارج شد اما شهرک‏هاى صهیونیست نشین را جمع آورى نکرد و از محور مهم فیلادلفیا یا همان محور صلاح الدین ایوبى - این محور که باریکه غزه و مصر است روزگارى ارتش صلاح‏الدین ایوبى سردار معروف مسلمان از آن براى تسلط بر مصر استفاده کرد - خارج نشد.
«یاسر عرفات» رهبر فقید حکومت خودگردان هنگامى که در سال 1995 پس از سال‏ها دورى از وطن قدم به خاک فلسطین گذاشت، ابتدا وارد باریکه غزه شد و این منطقه را مقر موقت فعالیت‏هاى سیاسى و دیپلماتیک خود قرار داد.
وى در شهر غزه اقدام به ایجاد نهادهاى مختلف اجتماعى، آموزشى، سیاسى، قضایى، تقنینى و انتظامى وابسته به حکومت خودگردان از جمله شعبه مجلس قانونگذارى فلسطین کرد و سپس به کرانه باخترى رود اردن رفت.
در حال حاضر در باریکه غزه دو دانشگاه کوچک به نام‏هاى دانشگاه اسلامى و دانشگاه الازهر و نیز دو دانشکده به نام‏هاى دانشکده تعلیم و تربیت و دانشکده القدس وجود دارد.
جمعیت کنونى غزه در 44 اردوگاه و محله مسکونى از جمله پنج شهر شامل غزه، رفح، خان یونس، جبالیا و دیرالبلح زندگى مى‏کنند.
بنا به آمار کمیساریاى عالى پناهندگان فلسطین وابسته به سازمان ملل «آنروا» بیشتر ساکنان باریکه غزه از نسل آوارگان ناشى از جنگ سال 1948 اسراییل با اعراب و فلسطینیان هستند. بر اساس برآورد آنروا در 31 مارس 2005 تعداد این آواره‏ها بالغ بر 961645 نفر در اردوگاه‏هاى این باریکه در شرایط نامساعد اجتماعى بسر مى‏برند.
مطابق آمار آنروا، باریکه غزه بالاترین تراکم جمعیت در میان مناطق مسکونى جهان را دارد به گونه‏اى که 26 هزار و 400 نفر در هر کیلومتر مربع زندگى مى‏کنند و امروزه از این منطقه به عنوان بزرگترین زندان روباز جهان یاد مى‏شود.
رژیم اشغالگر قدس با ساخت 21 شهرک در باریکه غزه بیش از هشت هزار صهیونیست و نظامى خود را در این منطقه اسکان داده بود و با این اقدام تراکم جمعیت این منطقه را از رقم فوق به 665 نفر در هر کیلومتر مربع رسانده بود.
این شهرک‏ها در دو مجموعه جداگانه شمال و جنوب باریکه غزه احداث شده بودند.
ارز،نیسانیت،دوگیت و ایلى سیناى مهم‏ترین شهرک‏هاى ساخته شده در شمال و گوش قطیف. بارایلان موراگ(موراج)، کفرداروم و نتساریم مهم‏ترین شهرک‏هاى صهیونیست نشین در جنوب باریکه غزه بودند.
این رژیم ظرف 38 سال گذشته بارها با حمله مسلحانه و عملیات تروریستى به باریکه غزه که به بهانه حمایت از شهرک نشینان صورت گرفت هزاران فلسطینى بویژه کودکان و کهنسالان را به شهادت رساند یا مجروح کرد.
این حمله‏ها نتوانست اراده مردم فلسطین بخصوص گروه‏هاى مبارز مانند جنبش مقاومت اسلامى «حماس» و جنبش جهاد اسلامى که بالاترین جایگاه اجتماعى را در میان ساکنان مسلمان باریکه غزه دارند، بشکند و آنان را تسلیم شرایط تحمیلى اسراییل کند.
در اثر این مقاومت، رژیم صهیونیستى تصمیم گرفت در چارچوب طرح خروج از باریکه غزه بیش از هشت هزار شهرک نشین خود را از این منطقه خارج کند.
با خروج اسراییل و پایان اشغال باریکه غزه - که ساکنان منطقه پیشاپیش آیین جشن آن را برگزار کردند - این امیدوارى وجود دارد که اندکى از میزان رنج و درد تاریخى مردم فلسطین کاسته شود.

پاورقی ها:

تعداد مشاهده مقاله: 59