طلیعه‏اى به سوى نور

پرسش: نشانه هاى حکومت جهانى حضرت را بیان نموده و تحلیلى از آن ارائه فرمایید:
پاسخ: در منابع روایى انبوهى از رخدادهاى طبیعى و غیر طبیعى و دگرگونى ها و تحولات سیاسى و اجتماعى به عنوان علایم و نشانه هاى ظهور یاد شده است.
مرحوم شیخ مفید در کتاب «ارشاد»(1) بیش از پنجاه نشانه را آورده ، علامه مجلسى نیز تعداد بیشترى از نشانه ها و علایم را که در روایات نقل شده، برشمرده است.(2)
این نشانه ها گوناگونند؛ بعضى به طور مطلق بیان شده بعضى به تحقق شرایطى مشروط گردیده است. بعضى شرایط متصل به ظهور را بیان کرده و بعضى دیگر به عنوان شرایط منفصل، بعضى شرایط ذکر شده عادی و طبیعى است، بعضى دیگر شرایط غیر عادى و معجزه آمیز و...
از میان علایم نقل شده در روایات، آن چه تحقق آن قبل از ظهور قطعى است، علایمى است که به عنوان «علائم حتمى» در روایات به آن تصریح شده است و به عنوان مقدمات ضرورى ظهور قلمداد شده است؛ مانند: خروج سفیانى، صیحة آسمانى، قتل نفس زکیه و ...
اما علایم و نشانه‏هاى عادى دیگر، تابع شرایط و اقتضائات زمان است که اگر موقعیت اقتضا کند و موانعى فراروی آن پدیده پیش نیاید، تحقق مى یابد، وگرنه تحقق آنها حتمى نخواهد بود؛ چون بسیارى از این نشانه ها مشروط به شرایط خاصى است. پس، نباید انتظار داشت که همه آن چه به عنوان علایم و زمینه‏هاى ظهور، یاد شده حتما تحقق یابد، بلکه این امر فقط در مورد نشانه هاى حتمى، جارى است.
به نظر مى رسد، بسیارى از حوادث و تحولاتى را که ائمه(ع) وقوع آن را در دوران غیبت کبرى و پیش از ظهور، پیش بینى کرده‏اند و از آنها به عنوان نشانه‏هاى ظهور و نزدیک شدن قیام مهدى(عج) یاد شده است، تحقق یافته است.
مانند: اختلاف شدید میان امت اسلام، انحراف بنى عباس، جنگهاى صلیبى، فتح قسطنطنیه به دست مسلمانان، رها شدن اعراب از قید استعمار، جنگ و خونریزى فراوان، اختلاف و جنگ میان شرق و غرب و... اشاره شده است، ولى هیچ کدام از اینها بعنوان علایم حتمى ظهور نمیباشد.
نکته آخر در این‏باره، توجه به این مطلب است که تحقق هر یک از این نشانه ها نویدى است از نزدیک شدن ظهور حضرت مهدى(عج). به گونه‏اى با تحقق این پیشگوییها، امید نزدیک شدن ظهور حضرت افزایش مییابد و این رخدادها چیزى جز نزدیک شدن زمان ظهور را نشان نمیدهد.
اما زمان دقیق و سال و ماه براى ظهور حضرت را هرگز نمیتوان مشخص کرد؛ زیرا زمان دقیق ظهور حضرت را فقط خداوند میداند و اگر ائمه معصومین(علیه السلام) هم از آن با خبر باشند از زمان ظهور اطلاعى به ما ندادهاند، بلکه تعیین کنندگان وقت ظهور را نیز تکذیب کرده‏اند.(3) به خاطر مصالحى که وجود دارد؛ این مسأله براى هیچ کس بازگو نشده است و برخى روایات، قیام حضرت را ناگهانى و «بغتة» دانستهاند.
بنابراین، اولاً: ممکن است بسیارى از نشانه‏هاى نزدیک ظهور حضرت، به وقوع پیوسته باشد
ثانیاً: این علایم، صرفا بر نزدیکى عصر ظهور دلالت دارد نه بیش تر
ثالثاً: کسى حق تعیین وقت ظهور را ندارد و این امر از اسرار الهى است که ما به طورکلى با شناخت علایم حتمى و غیر حتمى ظهور از آن باخبریم، اما شناخت تفصیلى ودقیق نداریم. چون امر ظهورحضرت و فرمان قیام از ناحیه خداوند ناگهانى مى باشد، پس لازم است که همواره این آمادگى را در خود پدید آوریم و حالت انتظار داشته باشیم تا جزو منتظران ظهور به شمار آییم. پرسش: پیشینه تاریخى جمکران را بیان فرمائید؟
پاسخ: مسجد مقدس جمکران که از جمله پایگاه‏هاى مهدویت است، در چند کیلومترى شهر مقدس قم قرار دارد. آنچه مسلم است، این است که این مسجد، بیش از یک هزار سال قدمت داشته و بر حسب نقل به فرمان حضرت بقیة الله(عج) تأسیس گردیده و در طول قرون و اعصار، پناهگاه شیعیان و پایگاه منتظران بوده است.
مرحوم میرزا حسین نورى(ره) در کتاب نجم الثاقب تاریخچة تأسیس مسجد مقدس جمکران را به شرح زیر آورده است:
شیخ فاضل، حسن بن محمدبن حسن قمى در کتاب تاریخ قم از کتاب مونس الحزین بنای مسجد را به این عبارت نقل کرده است: «شیخ عفیف صالح، حسن بن مثله جمکرانى میگوید : شب سه شنبه هفدهم ماه مبارک رمضان 393 هجرى در سراى خود خوابیده بودم که جماعتى به درب خانه آمدند و مرا بیدار کردند و گفتند: برخیز و امر امام مهدى صاحب الزمان(عج) را اجابت کن که ترا میخواند...»(4)
حسن بن مثله جمکرانى این بناى مقدس را به فرمایش امام زمان(ع) بنا کرد. لازم به ذکر است که این قضیه در کتابهای زیادی بیان شده است.(5) پرسش: نحوه پیروزى و تحقق حکومت حضرت مهدى(ع) را بیان فرمایید؟
پاسخ: حضرت در آغاز مانند اجداد گرامى خود، افراد را راهنمایى میکند و پس از اتمام حجت فقط با کسانى که اهل توطئهاند و جز زبان زور نمى‏فهمند، مبارزه میکند.
تعداد سیصد و سیزده نفر، کادر اصلى یاران حضرت را تشکیل میدهند و پس از آنها افراد دیگر به حضرت پیوسته و صفوف یاری او را تشکیل میدهند.
تعداد سیصد و سیزده نفر، در مورد اصحاب حضرت(ع) در بسیارى از روایات ذکر شده است که شرط تحقق ظهور شمرده شده است.
در بعضى روایات نیز عدد بیشترى نقل شده است؛ مثل عدد ده هزار نفر. ابوبصیر از امام صادق(ع) روایت میکند.که فرمود:
تعداد یاران امام زمان(ع) هنگام خروج از مکه ده هزار میباشد، آن گاه جبرئیل در طرف راست و میکائیل در طرف چپ آن حضرت حرکت میکند و پرچم همیشه پیروز را به اهتراز در مى آورند . آن گاه مومنان چون قطعات ابر پاییزى از هر قبیلهاى به سوى او گرد مى‏آیند.(6)
تنوع روایات بیانگر مراحل مختلف قیام حضرت میباشد. تعداد سیصد و سیزده نفر مربوط به آغاز قیام است که تا این تعداد افراد جمع نشوند حضرت قیام نمى کند. این افرادج که در روایات از آنان بعنوان پارههای آهن یاد شده که هرگز ترس و تردید در آنها راه ندارد و به هرجا مأموریت مى یابند آن جا را فتح مى کنندج به عنوان فرماندهان و وزیران حضرت نقش ایفا مى کنند و در حکومت جهانى حضرت بعنوان «حکام الارض» مطرح مى باشند. اما تعدد ده هزار نفر دیگر در مرحله بعد از شروع قیام و حرکت به سوى برپایى حکومت جهانى، مطرح مى باشند.
هم چنین در مراحل بعدى نیز تعداد یاران حضرت با ارقام، 12000، 5000، 10000 و 15000 نفر نیز نقل شده است.(7) پرسش: محل سکونت و اقامتگاه حضرت مهدى(ع) کجاست؟
پاسخ: بنا به اقتضاى غیبت، محل سکونت و اقامتگاه حضرت مشخص نیست، اما در روایاتى آمده است که حضرت در موسم حج حاضر مى شوند و در شهرها و مناطق وارد مى شوند.(8)
درباره همسر و فرزندان او نیز، دلایل روشنى وجود ندارد. بنابراین، آن چه عده‏اى به نام جزیره خضراء یا تعداد فرزندان آن حضرت مى گویند، افسانه‏اى بیش نیست.(9) پاورقی ها:پى‏نوشت‏ها: - 1. ارشاد مفید، ج 2، ص‏368.2. بحارالانوار، ج 52، ص 180.3. امام باقر(ع) فرمود: «کذب الوقاتون؛ یعنى دروغ گفته‏اند کسانى که وقت ظهور را معین مى کنند»؛ بحار الانوار ج 52، ص، 103.4. نجم الثاقب، ص 251.5. رجوع نمائید به مجله انتظار، ش 5،ص 333 مقاله « مسجد مقدس جمکران» هم چنین ر.ک: تاریخ بناى مسجد جمکران ، تاریخ مسجد مقدس جمکران، تاریخچه بناى مسجد جمکران، در حریم جمکران، معجزه مسجد جمکران.6. بحار الانوار ج 52، ص 308.7. همان، ص 323، و الغیبة نعمانى، ص 307.8. تاریخ عصر غیبت، پورسید آقایى، ص 253 کمال الدین، ج 2، ص‏440.9. ر. ک: جعفر مرتضى عاملى، کتاب جزیره خصراء افسانه یا واقعیت.

تعداد مشاهده مقاله: 69