فریاد همزمان جهان در روز زمین برای آرمان آزادی فلسطین

در حاشیه راهپیمایی بزرگِ «الی بیت المقدس»

  حسین رویوران*

مشارکت صدها فعال بین‌المللی به نمایندگی از بیش از هشتاد کشور جهان و هفتصد سازمان مردم نهاد در مراسم راهپیمایی جهانی به سوی بیت‌المقدس در روز زمین در فلسطین در دهم فروردین‌ماه (30 مارس) امسال، مراسم این روز را دگرگون ساخت و نشان داد آزادسازی سرزمین اشغالی فلسطین یک آرمان جهانی است. بیش از سی سال است که مردم سرزمین‌های اشغالی فلسطین روز زمین را گرامی می‌دارند، اما امسال این مراسم متفاوت بود چرا که سه راهپیمایی یک‌ماهه از قلب سه قاره آسیا، اروپا و افریقا حرکت کرده بود، و در چنین روزی در مرزهای فلسطین تجمع کردند و در کنار صدها هزار آواره فلسطینی با مردم زیر اشغال داخل همصدا شدند.

راهپیمایی قاره آسیا در روز جمعه 10 فروردین در قلعه شقیف در جنوب لبنان و راهپیمایی اروپا در مرزهای فلسطین با اردن و قافله افریقا در مرزهای جنوبی فلسطین تجمع کردند و همگی آزادی فلسطین را فریاد زدند.

مهمترین پرسشی که در اینجا مطرح می‌شود این است که این حرکت جهانی چه اهمیتی دارد؟ و کارکردهای آن در آینده چه می‌تواند باشد؟‌

آنچه مسلم است تحولات نظام بین‌الملل در چند دهه اخیر در کنار دگرگونی اساسی در جریان اطلاع‌رسانی و افزایش سطح آگاهی عمومی جوامع، نقش ملت‌ها را برجسته ساخته و موجب شده تا ملت‌ها حضور متفاوتی در عرصه جهانی پیدا کنند. امروزه نقش تشکل‌های مردمی موسوم به سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن‌ها) در عرصه‌های سیاسی به حدی گسترش یافته که از آن به عنوان بازیگران جدید عرصه بین‌المللی نام برده می‌شود. این تشکل‌ها به علت خاستگاه مردمی خود برخلاف دولت‌ها همواره از آرمان‌های انسانی جوامع حمایت می‌کنند و کمتر تحت‌تأثیر معادله قدرتمندان و زر و زور و سلطه‌طلبان جهانی قرار می‌گیرند.

این تحول در نظام قدرت بین‌المللی که متأسفانه برپایه استثمار، بهره‌کشی و استعمار نهاده شده، فضای آن را انسانی‌تر و اخلاقی‌تر کرده است.

در موضوع فلسطین قدرت‌های استعمارگر از همان آغاز با ایجاد رژیم صهیونیستی در منطقه استراتژیک خاورمیانه و در نقطه تلاقی سه قاره کهن آسیا، اروپا و افریقا، سعی داشتند شرایط وابستگی در این منطقه را نهادینه سازند و با حضور رژیم صهیونیستی، نگهبان حامی منافع غرب در منطقه از هرگونه تغییر در نقشه وابستگی منطقه به غرب جلوگیری کنند.

این چیدمان با حرکت فراگیر مردم مسلمان ایران و پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی«ره» تا حدی برهم خورد و امروزه با پیگیری راه استقلال‌طلبانه ملت رشید ایران از سوی ملت‌های شمال افریقا و خاورمیانه در چارچوب بیداری فراگیر اسلامی، چهره منطقه در حال تغییر است به گونه‌ای که حضور جسم بیگانه‌ای مانند رژیم صهیونیستی در منطقه قابل استمرار نیست.

این تحولات اجتماعی در سطح منطقه با یک حرکت گسترده مردمی دیگر همراه شده است و آن پیدایش تشکل‌های مردم‌نهاد در سرتاسر جهان است. این تشکل‌ها به علت خاستگاه مردمی از آرمان‌های جوامع در سرتاسر جهان حمایت می‌کند و از باب اولاً با آرمان آزادی فلسطین همبستگی ذاتی دارد. حضور نمایندگان بیش از هفتصد سازمان مردم‌نهاد در راهپیمایی جهانی به سوی بیت‌المقدس و مشارکت در مراسم روز زمین در مرزهای فلسطین اشغالی در دهم فروردین چیزی جز ترجمان عملی این تحول به اقدام میدانی نیست.

تحول در سازماندهی و عملکرد سازمان‌های مردم‌نهاد در سطح بین‌المللی در چند سال اخیر، تغییرات جدی در معادله رویارویی با رژیم صهیونیستی پدید آورده است.

هنگامی که اکثریت مردم فلسطین در انتخابات پارلمانی سال 2006 (61%) به مقاومت و اسلام‌گرایان رأی دادند، رژیم متجاوز صهیونیستی با همکاری غرب و برخی رژیم‌های وابسته منطقه، نوار غزه را به محاصره کامل درآورد و مردم این منطقه را به خاطر این انتخاب تنبیه کرد.

تل‌آویو با این اقدام ضدانسانی در تلاش بود تا انتخاب گروه‌های مقاوم و اسلامگرا را پرهزینه کند و عملاً و تحت فشار محاصره بر رأی مردم تأثیر بگذارد و جهت آن را تغییر دهد. در چنین شرایطی حرکت سازمان‌های مردم‌نهاد بین‌المللی در حمایت از مردم تحت محاصره فلسطین قابل‌توجه بود. حرکت ده‌ها کشتی و کاروان زمینی امدادی برای شکستن محاصره غزه نشان داد که تشکل‌های مردمی در سرتاسر جهان نمی‌توانند نسبت به این فاجعه انسانی بی‌تفاوت باشند. اهمیت این حرکت در این بود که رژیم صهیونیستی یک و نیم میلیون انسان بی‌گناه را بدون هیچ امکان غذایی و دارویی در نوار غزه زندانی کرده بود و به علت ساختار ظالمانه نظام بین‌المللی و حمایت کورکورانه امریکا از این رژیم متجاوز، هیچ دولتی نمی‌توانست کاری از پیش ببرد جز محکوم کردن این رفتار ضدانسانی.

ورود سازمان‌های مردم‌نهاد در این شرایط حساس به عنوان بازیگر جدید برای شکستن محاصره غزه، نشان داد این سازمان‌ها توان انجام کارهای بزرگی را دارند؛ کارهایی که دولت‌ها به علت ساختار قدرت بین‌المللی از انجام آن عاجز هستند.

شکی نیست که برگزاری راهپیمایی جهانی به سوی بیت‌المقدس در این مقطع زمانی، ارتقا و تکامل عملکرد سازمان‌های مردم‌نهاد را نمایان می‌سازد. این حرکت در آغاز به صورت انفرادی و در چارچوب کاملاً امدادی با هدف شکستن حصر غزه بود، ولی با گذشت زمان و با راه‌اندازی ناوگان آزادی متشکل از چندین کشتی و مشارکت بیش از ششصد فعال بین‌المللی از بیش از چهل کشور جهان، فراگیر شد و رژیم صهیونیستی را به چالش کشید. جنایت رژیم برضد ناوگان آزادی عمق تنگنای این رژیم را آشکار می‌سازد و این واقعیت انگیزه‌های سازمان‌های غیردولتی را دوچندان می‌سازد.

راهپیمایی جهانی به سوی بیت‌المقدس که از سه کاروان اروپایی، آسیایی و افریقایی تشکیل شده بود و همزمان در دهم فروردین پس از حدود یک‌ماه فعالیت جهانی در مرزهای فلسطین اشغالی حضور یافتند، ظرفیت‌های جدیدی را به نمایش گذاشته است. اهمیت این‌گونه حرکت‌های جهانی در این است که سازمان‌های غیردولتی موفق به نهادسازی شده‌اند و تجربه گرانبهایی را کسب کردند.

فرایند نهادسازی و تجربه سرمایه بزرگی است، چرا که بدون آن امکان بسیج و هماهنگی و حرکت منظم صدها فعال بین‌المللی با فرهنگ‌ها و زبان‌ها و شرایط متفاوت ناممکن است. گفتن این واقعیت در اینجا لازم است که تعدادی از دولت‌هایی که در مسیر کاروان قرار داشتند با ندادن ویزا به برخی از افراد کاروان در تلاش بودند کاروان را دچار از هم‌پاشیدگی کنند، ولی مدیریت میدانی کاروان و عبور از همه این موانع، توان مدیریتی جدیدی به نمایش گذاشت و حضور بموقع در زمان‌ها و مکان‌های تعیین‌شده در کنار مرزهای فلسطین موفقیت بزرگی برای این نهادهای مردمی به شمار می‌رود.

در کنار نهادسازی سازمان‌های مردم‌نهاد در کسب تجربة بیشتر که فی‌نفسه اهمیت زیادی دارد، گسترش اجماع‌سازی در حمایت از آرمان آزادسازی فلسطین با این‌گونه حرکت‌های حسابشده تحول کیفی در معادله رویارویی با رژیم صهیونیستی پدید آورده است و اگر در یک سال اخیر آوارگان فلسطینی در دو مناسبت روز نکبت (روز اعلام موجودیت غاصبانه اسرائیل) و روز نکه (روز شکست اعراب در جنگ 1967) به تنهایی به سوی مرزهای فلسطین رفته و عزم خود را بر بازگشت به سرزمین آبا و اجدادی به نمایش گذاشته و در این راه بیش از هفتاد شهید تقدیم کردند، در روز زمین دو میلیون نفر از داخل فلسطین تظاهرات کردند و در آن سوی مرزهای فلسطین نیز صدها هزار نفر از آوارگان فلسطینی همراه با صدها فعال بین‌المللی دست به تظاهرات زدند و حضور خود را در کنار مردم داخل به ثبت رساندند.

فریاد همزمان آزادی فلسطین از سوی همه تظاهرکنندگان داخل و خارج، فلسطینی و داوطلب بین‌المللی نشان می‌دهد که روز زمین به یک روز جهانی تبدیل و شعار آزادی فلسطین یک آرمان بین‌المللی شده است که اکثریت ملت‌های جهان آن را باور دارند و در این راه وقت و مال و جان خود را تقدیم می‌کنند.

·        کارشناس مسایل خاورمیانه و عضو کاروان جهانی به سوی بیت‌المقدس

سوتیترها:

*مراسم بزرگداشت «روز زمین» امسال، متفاوت بود چرا که سه راهپیمایی یک‌ماهه از قلب سه قاره آسیا، اروپا و افریقا حرکت کرده بود، و در چنین روزی در مرزهای فلسطین تجمع کردند و در کنار صدها هزار آواره فلسطینی با مردم زیر اشغال داخل همصدا شدند.

* ورود سازمان‌های مردم‌نهاد به عنوان بازیگر مهم جدید در عرصه بین الملل در شرایط حساس محاصره شدید غذایی غزه برای شکستن این محاصره ، نشان داد این سازمان‌ها توان انجام کارهای بزرگی را دارند؛ کارهایی که دولت‌ها به علت ساختار قدرت بین‌المللی از انجام آن عاجز هستند.

* فریاد همزمان آزادی فلسطین از سوی همه تظاهرکنندگان داخل و خارج، فلسطینی و داوطلب بین‌المللی نشان می‌دهد که روز زمین به یک روز جهانی تبدیل و شعار آزادی فلسطین یک آرمان بین‌المللی شده است که اکثریت ملت‌های جهان آن را باور دارند و در این راه وقت و مال و جان خود را تقدیم می‌کنند.