خیر و شرّ

«سخنان معصومین»

خیر و شرّ

 

پیامبر ‌اکرم صلى‏لله‏ علیه ‏و ‏آله:

اَلْعِلْمُ رَأسُ الْخَیرِ کُلِّهِ، وَ الجَهلُ رَأسُ الشَّرِّ کُلِّهِ؛ (بحارالأنوار، ج ۷۷، ص ۱۷۵، ح ۹)

دانایى سرآمد همه خوبى‏ها و نادانى سرآمد همه بدى‏هاست.

 

پیامبر ‌اکرم صلى‏لله‏ علیه ‏و ‏آله:

تَکَلَّفُوا فِعلَ الْخَیرِ وَ جاهِدوا نُفوسَکُم عَلَیهِ، فَاِنَّ الشَّرَّ مَطْبوعٌ عَلَیهِ الاِنْسانُ؛ (تنبیه‌الخواطر، ج ۲، ص ۱۲۰)

در کار خیر، خود را به زحمت اندازید و در این راه با هوا و هوس خود مبارزه کنید، زیرا طبیعت انسان به بدى تمایل دارد.

 

پیامبر اکرم‌ صلى‏لله‏ علیه ‏و ‏آله:

لا ضَرَرَ وَ لا اِضرارَ فِى الاِسلامِ، فَالاِسلامُ یَزیدُ الْمُسلِمَ خَیْرا وَ لا یَزیدُهُ شَرّا؛ (الفقیه، ج ۴، ص ۳۳۴، ح ۵۷۱۸)

در اسلام هیچ ضررى نیست و ضرر زدن به دیگران نیز ممنوع است، پس اسلام به مسلمان خیر مى‏رساند و شرّ نمى‏رساند.

 

پیامبر اکرم صلى‏لله‏ علیه ‏و ‏آله:

صِفَه الْعاقِلِ اَن یَحلُمَ عَمَّن جَهِلَ عَلَیهِ وَ یَتَجاوَزَ عَمَّن ظَلَمَهُ وَ یَتواضَعَ لِمَن هُوَ دونَهُ وَ یُسابِقَ مَن فَوقَهُ فى طَلَبِ البِرِّ وَ اِذا اَرادَ اَن یَتَکَلَّمَ تَدَبَّرَ فَاِن کانَ خَیرا تَکَلَّمَ فَغَنِمَ وَ اِن کانَ شرّا سَکَتَ فَسَلِمَ وَ اِذا عَرَضَت لَهُ فِتنَهٌ اِستَعصَمَ بِاللّهِ وَ اَمسَکَ یَدَهُ وَ لِسانَهُ وَ اِذا رَاى فَضیلَهً اِنتَهَزَ بِها لا یُفارِقُهُ الحَیاءُ وَ لا یَبدو مِنهُ الْحِرصُ فَتِلکَ عَشرُ خِصالٍ یُعرَفُ بِهَا العاقِلُ؛ (تحف العقول، ص ۲۸)

ویژگى عاقل این است که در برابر رفتار جاهلانه بردبارى کند، از کسى که به او ظلم کرده درگذرد، در برابر زیر دست خود متواضع باشد، با بالا دست خود در طلب نیکى رقابت کند، هرگاه بخواهد سخن بگوید بیندیشد، اگر خوب بود بگوید و سود برد و اگر بد بود سکوت کند و سالم ماند. هرگاه با فتنه‏اى روبه‏رو شود به خدا پناه برد. دست و زبان خود را نگاه دارد. هرگاه فضیلتى ببیند آن را غنیمت شمارد. شرم و حیا از او جدا نشود و حریص نباشد. اینها ده خصلت‏اند که عاقل با آنها شناخته مى‏شود.

 

پیامبر اکرم صلى‏لله‏ علیه ‏و ‏آله:

اِذا بَلَغَ الرَّجُلُ اَربَعینَ سَنَهً وَ لَم یَغلِب خَیْرُهُ شَرَّهُ قَبَّلَ الشَّیطانُ بَیْنَ عَینَیهِ وَ قالَ: هذا وَجْهٌ لا یُفلِحُ؛ (مشکاه‌الأنوار، ص ۲۹۵)

هرگاه انسان چهل ساله شود و خوبیش بیشتر از بدیش نشود، شیطان بر پیشانى او بوسه مى‏زند و مى‏گوید: این چهره‏اى است که روى رستگارى را نمى‏بیند.

 

پیامبراکرم صلى‏لله‏ علیه ‏و ‏آله:

اَلا اِنَّ شَرَّ الشَّرِّ شِرارُ العُلَماءِ وَ اِنَّ خَیرَ الخَیرِ خیارُ العُلَماءِ؛ (منیه المرید، ص ۱۳۷)

بدانید که بدترین بدها، علماى بدند و بهترین خوبان علماى خوبند.

 

پیامبر اکرم صلى‏لله‏ علیه ‏و ‏آله:

اِنَّ اَحسَنَ الحَدیثِ کِتابُ اللّه‏ِ وَ خَیرَ الْهُدى هُدى مُحَمَّدٍ صلى‏لله‏ علیه ‏و ‏آله وَ شَرَّ الاُْمورِ مُحدَثاتُها؛ (بحارالأنوار، ج ۷۷، ص ۱۲۲، ح ۲۳)

بهترین سخن، کتاب خدا و بهترین روش، روش پیامبر صلى‏لله‏ علیه ‏و ‏آله و بدترین امور بدعت‏هاست (پدیده‏هاى مخالف دین).

 

پیامبراکرم صلى‏لله‏ علیه ‏و ‏آله:

مَن قالَ: اِنّى خَیرُ النّاسِ فَهُوَ مِن شَرِّ النّاسِ وَ مَن قالَ: اِنّى فِى الْجَنَّهِ فَهُوَ فِى النّارِ؛ (النوادر للراوندى، ص ۱۰۷)

هر کس بگوید: من از همه مردم بهترم، او بدترین مردم است و هر کس بگوید: من بهشتى هستم، او جهنمى است.

پیامبراکرم صلى‏لله‏ علیه ‏و ‏آله:

اِذا ماتَ اَحَدُکُم فَقَد قامَت قیامَتُهُ، یَرى ما لَهُ مِن خَیْرٍ وَ شَرٍّ؛ (کنزالعمّال، ح ۴۲۱۲۳)

هرگاه یکى از شما بمیرد، قیامتش برپا مى‏شود و خوبى‏ها و بدى‏هاى خود را مى‏بیند.

 

پیامبراکرم  صلى‏لله‏ علیه ‏و ‏آله:

خَیرُ القُلوبِ اَوعاها لِلخَیرِ وَ شَرُّ القُلوبِ اَوعاها لِلشَّرِّ، فَاَعلَى القَلبِ الَّذى یَعِى الخَیْرَ مَملُوٌّ مِنَ الخَیرِ اِن نَطَقَ نَطَقَ مَأجورا و اِن اَنصَتَ اَنصَتَ مَأجورا؛ (جعفریات، ص ۱۶۸)

بهترین قلب‏ها، قلبى است که ظرفیت بیشترى براى خوبى دارد و بدترین قلب‏ها، قلبى است که ظرفیت بیشترى براى بدى دارد، پس عالى‏ترین قلب، قلبى است که خوبى را در خود دارد و لبریز از خوبى است. اگر سخن بگوید، سخنش در خور پاداش است و اگر سکوت کند، سکوتش درخور پاداش است.

 

پیامبراکرم صلى‏لله‏ علیه ‏و ‏آله:

خَیرُ ما اُعطىَ الرَّجُلُ الْمُؤمِنُ خُلْقٌ حَسَنٌ وَ شَرُّ ما اُعطِىَ الرَّجُلُ قَلْبُ سوءٍ فى صورَهٍ حَسَنَهٍ؛ (کنزالعمّال، ح ۵۱۷۰)

بهترین چیزى که به مؤمن داده شده خوش‌اخلاقى و بدترین چیزى که به انسان داده شده دلى بد در چهره‏اى زیباست.

 

پیامبر اکرم صلى‏لله‏ علیه ‏و ‏آله:

ما اَسَرَّ عَبدٌ سَریرَهً اِلاّ اَلبَسَهُ اللّه‏ُ رِداءَها اِن خَیرا فَخَیرٌ وَ اِن شَرّا فَشَرٌّ؛ (کنزالعمّال، ح ۵۲۷۵)

هیچ کس نیتى را در دل پنهان نمى‏کند، مگر اینکه خداوند آن نیت را (در رفتار و کردار او) همانند لباس ظاهر مى‏کند، با نیت خوب، ظاهر خوب و با نیت بد، ظاهر بد خواهد داشت.

 

 پیامبر اکرم صلى‏لله‏ علیه ‏و ‏آله:

دَع ما یُریبُکَ اِلى ما لا یُریبُکَ، فَاِنَّ الخَیرَ طُمَأْنینَهٌ وَ الشَّرَّ ریبَهٌ؛ (کنزالعمّال، ح ۷۳۰۸)

آنچه تو را به شک و تردید مى‏اندازد رها کن و به سراغ آنچه تو را به شک و تردید نمى‏اندازد برو؛ زیرا خوبى مایه آرامش و بدى مایه تشویش و دودلى است.

 

پیامبر اکرم صلى‏لله‏ علیه ‏و ‏آله:

نیَّهُ المُؤمِنِ خَیرٌ مِن عَمَلِهِ وَ نیَّهُ الکافِرِ شَرُّ مِن عَمَلِهِ وَ کُلُّ عامِلٍ یَعمَلُ عَلى نیَّتِهِ؛ (کافى، ج ۲، ص ۸۴ ، ح ۲)

نیت مؤمن بهتر از عمل او، و نیت کافر بدتر از عمل اوست و هر کس مطابق نیت خود عمل مى‏کند.

 

 پیامبراکرم  صلى‏لله‏ علیه ‏و ‏آله:

اِنَّ اَسرَعَ الْخَیرِ ثَوابا البِرُّ وَ اِنَّ اَسرَعَ الشَّرِّ عِقابا البَغىُ؛ (خصال، ص ۱۱۰، ح ۸۱)

پاداش نیکوکارى زودتر از هر کار خوب دیگرى مى‏رسد و کیفر ستم و تجاوز زودتر از هر کار بد دیگرى گریبان مى‏گیرد.

 

امام على علیه‏السلام:

جَلیسُ الْخَیرِ نِعمَهٌ، جَلیسُ الشَّرِّ نِقمَهٌ؛ (غررالحکم، ح۴۷۱۹ و ۴۷۲۰)

همنشین خوب نعمت و همنشین بد، بلا و مصیبت است.

 

امام على علیه‏السلام:

ما خَیرٌ بِخَیرٍ بَعدَهُ النّارُ و ما شَرٌّ بِشَرٍّ بَعدَهُ الجَنَّهُ وَ کُلُّ نَعیمٍ دونَ الجَنَّهِ فَهُوَ مَحقورٌ وَ کُلُّ بَلاءٍ دونَ النّارِ عافیَهٌ؛ (نهج‌البلاغه، حکمت ۳۸۷)

خیرى که به دنبال آن آتش باشد، خیر نیست و شرى که به دنبال آن بهشت باشد، شر نیست. هر نعمتى جز بهشت ناچیز است و هر بلایى جز آتش، سلامتى.

 

امام على علیه‏السلام:

مَن لَبِسَ الخَیرَ تَعَرّى مِنَ الشَّرِّ؛ (غررالحکم، ح ۸۰۸۵)

هر کس جامه «خوبى» به تن کند از «بدى» برهنه مى‏گردد.

Bottom of Form

 

تعداد مشاهده مقاله: 88