گزارش

اگر اهل موزه‌گردی باشید و گذرتان به تهران و خیابان سی تیر افتاد می‌توانید یک نوع متفاوت از موزه را مشاهده کنید. این‌جا حتی زیرخاکی‌ها هم رنگ و لعاب دیگری دارند. در موزه‌ی آبگینه، شیشه و تاریخچه‌ی آن و سیر تکامل صنعت شیشه‌گری به معنای کاربردی و هنری‌اش پیش روی شماست. ساختمان موزه‌ی آبگینه متعلق به قوام‌السلطنه، وزیر احمد شاه قاجار، بوده است. این ساختمان در دو طبقه و پنج تالار ساخته شده است. تالار یک و دو در طبقه‌ی اوّل و تالارهای دیگر در طبقه‌ی فوقانی قرار دارد. در تالار شماره دو (بلور) قدیمی‌ترین شیشه‌ها و سفال‌ها قرار داده شده است. طراح ویترین‌های موزه، مهندسی اتریشی به نام هانس هولاین است. تزیینات بنا شامل منبت کاری چهارچوب درها و پله‌ها است و آجرکاری نما که در 50 نوع است. بیش‌تر بازدید کنندگان موزه‌ی سفال و آبگینه را پژوهش‌گران باستان‌شناسی تشکیل می‌دهند. هر از گاهی گردشگران خارجی محو تماشای آثار این مجموعه می‌شوند که در ساختمان قدیمی و زیبایی جای گرفته است. تالار صدف به علت شباهت شکل آن به صدف نیمه باز به این نام خوانده می‌شود و شامل انواع سفال‌های قرن سوّم و چهارم شهر نیشابور است. تالار چهار (زرین) به خاطر ظروف زرین‌فام که از دوران سلجوقی به جا مانده چنین نامی گرفته است. این تالار شامل ظروفی است که دور تا دور آن با خط نسخ و نستعلیق تزیین شده است. همچنین چهره‌هایی مغولی روی این ظروف خودنمایی می‌کنند که با توّجه به شهر محل پیدایش، نقوش آن‌ها فرق می‌کند. تالار پنجم (لاجورد) به خاطر لعاب‌های یک رنگ فیروزه به این نام خوانده می‌شود و از قرن هفتم و هشتم (دوره‌ی ایلخانی) به جا مانده است. با نزدیک شدن به دوران صفویه، اشیا مصرفی‌تر می‌شود. تزیینات این بخش شامل گلاب‌پاش و صراحی است. هم‌چنین میزی که از دوران قاجار به جا مانده با لعاب هفت رنگ و مزین به نقش‌های شاهنامه است که نام هر شخص بالای چهره نوشته شده است. موزه شامل بخش‌های اداری (زیر زمین)، دبیرخانه و ریاست (طبقه‌ی بالا) است. کتاب‌خانه نیز، واقع در ضلع شمال غربی، شامل 4000جلد کتاب فارسی و انگلیسی در زمینه‌های باستان شناسی، تاریخ و هنر است. در ضلع شمالی محوطه، بناهایی برای تکمیل مجموعه در دست احداث است که در طبقه‌ی اوّل، کلاس‌های آموزشی و در طبقه‌ی دوّم، نمایشگاه موقت قرار دارد. این مجموعه تا 1330 محل سکونت و کار قوام‌السطنه بود و بعد از آن مدّت هفت سال در اختیار سفارت مصر قرار گرفت. بعد از آن، به ترتیب سفارت افغانستان، بانک بازرگانی و در سال 1355 با همکاری مهندسان ایرانی و اتریشی تغییرات آن شروع شد. ساختمان موزه، هشت ضلعی است و در باغی به مساحت 7000 متر مربع قرار دارد. طرح‌های بدیع و در و پنجره‌های نفیس که بسیار خوب نگه‌داری شده‌اند، یادآور معماری عصر سلجوقی است و می‌تواند الهام بخش معماران معاصر برای طرح‌های سبک کلاسیک باشد. گچ‌بری موزه شامل دو دوره است؛ دوران قوام، و سبک غربی در زمان سفارت مصر و آینه‌کاری‌های طبقه‌ی دوّم، که مربوط به دوره‌ی قاجار است. موزه‌ی آبگینه در واقع موزه‌ی تخصصی شیشه و سفال است. قدیمی‌ترین شیشه‌ها، لوله‌های شیشه‌ای به نام سیلندر شیشه است. که از معبد چغازنبیل کشف شده است و مربوط به هزاره‌ی دوّم قبل از میلاد است. شیشه‌ها و سفال‌های طبقه‌ی اوّل نیز مربوط به دوره‌های پیش از تاریخ است که قدیمی‌ترین سفال دست‌ساز از دوران اشکانی، هزاره‌های اوّل به دست آمده است. در پشت مجموعه‌ی موزه، کارگاه تولید ظروف قرار دارد که دانشجویان در آن به شکل عملی با مراحل کار روی شیشه آشنا می‌شوند. برای تکمیل مجموعه‌ی آثار موزه، براساس هماهنگی‌های انجام شده با موزه‌ی ملی، دو اثر قاب مارلیک و سفال داغدار مربوط به دوره‌ی پیش از تاریخ به آثار این موزه اضافه شده است.﷼

تعداد مشاهده مقاله: 116