چشمه چشمه نور

چشمه چشمه نور قسمت یکصد و چهل و سوم نعمتِ بزرگ 101- سوره‌ی قارعه (کوبنده) صد و یکمین سوره‌ی قرآن مجید، سوره‌ی «قارعه» است. این سوره 11 آیه و 36 کلمه دارد و سی‌امین سوره است که در شهر مکّه بر پیامبر اسلام نازل شده است. نام این سوره از اوّلین آیه‌ی آن گرفته شده است. محتوای سوره این سوره به طور کلی درباره‌ی معاد روز قیامت است. در این سوره، هم درباره‌ی نشانه‌ها و آثاری که هنگام شروع روز قیامت پیدا می‌شود سخن می‌گوید، هم درباره‌ی خود روز قیامت در این سوره با کلمات و آیه‌هایی که بسیار تکان‌دهنده است به انسان‌ها درباره‌ی روز قیامت هشدار می‌دهد. در ادامه‌ی آیات (از آیه‌ی ششم تا آخر) سرانجام انسان‌ها را در آن روز به دو گروه تقسیم می‌کند: گروه اول کسانی هستند که در آن روز کارهای خوب انجام داده‌اند و ترازوی کارهای‌شان در پیشگاه عدل خداوند سنگین است. پاداش آن‌ها، یک زندگانی خوب و شیرین در بهشت جاودان خداوند است. گروه دوّم نیز کسانی هستند که ترازوی کارهای‌شان سبک است. سرنوشت آن‌ها نیز آتش داغ و سوزان جهنم است. ثواب خواندن امام پنجم(ع) فرموده‌اند: «هر کس این سوره را بخواند، خداوند در آخرالزّمان از گمراهی و فتنه‌ای که «دَجّال»(1) برپا می‌کند حفظ می‌نماید و در روز قیامت هم او را از چرک جهنم دور می‌دارد. 102‌- سوره‌ی «تکاثر» (افزون‌طلبی) صد‌و‌دوّمین سوره‌ی قرآن مجید سوره‌ی «تَکاثُر» است. این سوره 8 آیه و 28 کلمه دارد و شانزدهمین سوره‌ی قرآن است که در شهر مکّه بر پیامبر اسلام(ص) نازل شده است. نام این سوره از اوّلین آیه‌ی آن گرفته شده است. در این آیه گفته است: «زیادی اموال و دارایی و فرزندان، شما را از یاد خدا غافل کرده است.» دانش‌مندان علم تفسیر قرآن گفته‌اند: «چند قبیله در شهر مکّه مدام دارایی و جمعیّت خود را به رخ یکدیگر می‌کشیدند و به این وسیله به همدیگر فخر فروشی می‌کردند. آن‌ها در این کارِ پوچ و بی‌فایده‌ی خود آن‌قدر زیاده‌روی می‌کردند که به گورستان می‌رفتند و قبرهای مرده‌های خود را هم می‌شمردند و به تعداد جمعیت قبیله‌ی خودشان اضافه می‌کردند. این کارها آن‌ها را از یاد خدای بزرگ غافل کرده بود. خداوند نیز برای نکوهش آن‌ها این سوره را نازل کرد.» محتوای سوره این سوره دارای سه بخش است: بخش اوّل افرادی را که به خاطر چیزهای پوچ و بی‌فایده برای همدیگر فخر فروشی می‌کردند سرزنش می‌کند. در بخش دوّم مسأله‌ی روز قیامت و آتش جهنم را به یاد می‌آورد و هشدار می‌دهد که به‌زودی آن را خواهید دید. سرانجام در آیه‌ی آخر می‌گوید که در روز قیامت خداوند از نعمت‌هایی که به شما داده است سؤال خواهد کرد. در روز قیامت خداوند از چه نعمت‌هایی سؤال می‌کند؟ بعضی از دانش‌مندان گفته‌اند منظور از نعمت‌ها، نعمت «سلامت» و «آسایش» است. گروهی دیگر نیز گفته‌اند منظور نعمت «امنیت» است. بعضی نیز گفته‌اند منظور همه‌ی نعمت‌های خداوند است. امّا در حدیثی آمده است که «ابوحنیفه»(2) از امام ششم(ع) درباره‌ی این آیه سؤال کرد. امام ششم(ع) به او گفتند: «به نظر تو نعمتی که خداوند در روز قیامت درباره‌ی آن از مردم سؤال می‌کند چه نعمتی است؟» او گفت: «منظور غذا و آب خنک است.» امام ششم(ع) گفتند: «بنابراین اگر خداوند در آن روز بخواهد از هر لقمه‌ی غذایی که خورده‌ای و هر جرعه‌ی آبی که نوشیده‌ای سؤال کند، خیلی باید آن‌جا بایستی!» او گفت: «پس منظور از «نعمت‌ها» چه نعمتی است؟» امام ششم(ع) گفتند: «منظور از نعمتی که خداوند از آن سؤال می‌کند ما اهل‌بیت پیامبر‌‌‌خدا(ص) هستیم‌...» ثواب خواندن پیامبر خدا(ص) در حدیثی گفته‌اند: «هر کس این سوره را بخواند خداوند از او در برابر نعمت‌هایی که در دنیا به او داده است حساب‌رسی نمی‌کند و مثل این است که هزار آیه از قرآن خوانده است.» امام ششم(ع) نیز گفته‌اند: «هرکس این سوره را در نمازهای واجب یا مستحب خودش بخواند ثواب شهید را دارد.» 103‌ـ سوره‌ی «عصر» (زمان) صد‌و‌سوّمین سوره‌ی قرآن مجید سوره‌ی «عصر» است. این سوره 3 آیه و 14 کلمه دارد و سیزدهمین سوره‌ی قرآن است که در شهر مکّه بر پیامبر‌اسلام(ص) نازل شده است. نام این سوره از اوّلین آیه‌ی آن گرفته شده است. در این آیه خداوند به «عصر» سوگند خورده است. کلمه‌ی «عصر» در لغت به معنی «فشردن» است و بعد به «بعد‌از‌ظهر»، «عصر» گفته شده است؛ زیرا در بعد‌از‌ظهر کارهای روزانه درهم پیچیده، فشرده و تمام می‌شود. خدای بزرگ به «عصر» سوگند خورده است. دانش‌مندان درباره‌ی معنای این سوگند با هم اختلاف دارند. بعضی گفته‌اند: «منظور همان وقت «بعد‌از‌ظهر» است؛ زیرا در آن ساعت، روز رو‌ به پایان می‌رود و دگرگونی‌های زیادی در طبیعت رُخ می‌دهد که نشانه‌ای از وجود خداوند است.» گروهی نیز گفته: «منظور عصر و زمان پیامبر‌اسلام(ص) یا عصر و زمان قیام اما‌م زمان(ع) است.» بعضی نیز گفته‌اند: «منظور خداوند سوگند به «نماز عصر» است.» بالأخره بعضی دیگر گفته‌اند: «منظور از سوگند خداوند همان معنای لغوی آن یعنی فشارها و سختی‌هاست؛ زیرا سختی‌ها، انسان را به یاد خداوند می‌اندازد و او را دگرگون می‌کند.» محتوای سوره دانش‌مندان گفته‌اند:‌«این سوره گرچه کوتاه است، برنامه‌ی کاملی برای خوش‌بختی انسان ارایه کرده است.» در این سوره ابتدا خداوند به «عصر» سوگند یاد کرده است. آن‌گاه گفته است که همه‌ی انسان‌ها در زندگی دنیا در حال زیان دیدن هستند؛ زیرا سرمایه‌ی آن‌ها که لحظه‌های عمر آن‌هاست در حال تمام شدن است. بعد می‌گوید. تنها یک گروه در دنیا زیان و خسارت نمی‌بیند؛ آن‌ها افرادی هستند که چهار برنامه در زندگی خود دارند: 1‌- ایمان به خدای بزرگ؛ 2- انجام کارهای خوب؛ 3‌- سفارش یکدیگر به «حق» (باید یادآوری کنیم که کلمه‌ی «حق» معنای وسیعی دارد و شامل همه‌ی کارهای خوب می‌شود.)؛ 4‌- سفارش یکدیگر به «صبر» و «بردباری» (صبر نیز معنای وسیعی دارد؛ مثل صبر و بردباری در برابر انجام دستورهای خداوند، بردباری بر انجام ندادن گناهان و صبر در برابر بلاها و سختی‌ها). ثواب خواندن امام ششم(ع) فرموده‌اند: «هر کس این سوره را در نمازهای مستحب بخواند، روز قیامت صورتش نورانی، چهره‌اش خندان و چشم به (نعمت‌های خداوند) روشن است و به بهشت می‌رود.» 1) دجّال موجودی است که در آخرالزّمان پیدا می‌شود و مردم را گمراه می‌کند. دانش‌مندان در این‌که او چگونه موجودی است اختلاف دارند. 2) ابوحنیفه یکی از امامان چهارگانه برادران اهل‌سنّت است.﷼

تعداد مشاهده مقاله: 90