قرآن کتاب زندگی است

گفت‌و‌گو با علی قلعه‌نویان (حافظ کل قرآن کریم)

قرآن کتاب زندگی است

ابراهیم زارعی

از ده سالگی، حفظ آیات نورانی قرآن کریم را آغاز کرد و با گذشت چهار‌سال حافظ کل قرآن شد. او سال‌هاست کلام الهی را زمزمه و نجوا کرده، پیوسته آن‌ها را مرور می‌کند. علی قلعه‌نویان آن‌چنان با آیات الهی مأنوس است که گویی با آن‌ها زندگی می‌کند. وی معتقد است که قرآن کتاب زندگی است و انسان برای توفیق یافتن در تمامی کارهای روزانه باید به قرآن متوسل شود.

فعالیت قرآنی خود را از چه زمانی آغاز کردید؟

- از سال 1376، وقتی ده ساله بودم.

چه‌قدر زمان صرف شد تا حافظ کل قرآن شدید؟

- چهار‌سال بعد، یعنی در سال 1380 موفق شدم با لطف و عنایت خداوند حافظ کل قرآن شوم.

چه انگیزه‌هایی شما را به حفظ قرآن ترغیب کرد؟

- الحمدلله در خانواده‌ای مذهبی متولد شدم که مادربزرگ و خاله‌ام، هر دو حافظ کل قرآن هستند. هم‌چنین مادر، خواهر و برادرم نیز در زمینه‌ی حفظ قرآن فعالیت دارند.

چه کسانی مشوّق شما در این امر بودند؟

- پدر‌و‌مادرم؛ هر دو دوست داشتند تا من در مسیر قرآن حرکت کنم. به همین‌خاطر مرا در کلاس‌های قرآنی ثبت نام کردند.

در چه کلاس‌هایی شرکت کردید؟

- در جلسات قرآنی متعددی حضور یافتم که این دروس بعضی مربوط به حفظ قرآن و تعدادی در زمینه‌ی قرائت قرآن کریم بودند. در بخش حفظ قرآن، از جلسات چهار‌تن از حافظان ممتاز کشور یعنی استاد غفران‌نیا، استاد نیازی، استاد بحرالعلوم و استاد آقایی بهره بردم. در بخش قرائت از کلاس‌های اساتیدی چون استاد حسین موسوی بلده، استاد یوسفی، استاد طوسی، استاد پور‌زرگری، استاد سبزعلی و استاد سعیدیان حظ و بهره بردم.

در حفظ قرآن از چه روشی بهره بردید؟

- در ابتدای کار، استاد غفران‌نیا با حفظ سه خط، کار ما را آغاز کرد. به‌خاطر دارم که شروع فعالیت را با حفظ جزء سی‌ام قرآن کریم آغاز کردیم. باگذشت زمان، حفظ سه‌خط، به پنج‌خط و سپس هفت‌خط ارتقا یافت. در ادامه‌ی مسیر، روزی ده‌خط حفظ می‌کردیم. در مرحله‌ی بعد یک صفحه حفظ می‌شد و در نهایت با حفظ چهار‌صفحه به کار خود ادامه می‌دادیم. وقتی جزء سی‌ام به‌طور کامل حفظ شد، بقیه‌ی کار را از جزء اول قرآن شروع کردیم و تا آخر جزء بیست‌و‌نهم ادامه دادیم.

با افزایش محفوظات، بخش‌های قبلی فراموش نمی‌شوند؟

- اصولاً در حفظ قرآن کریم، سه بخش اصلی فعالیت می‌کنند؛ حفظ جدید، مرور محفوظات جدید و مرور محفوظات قدیم. بنابراین با مرور محفوظات قدیم، آن‌ها فراموش نمی‌شوند.

حافظ قرآن در دیگر علوم قرآنی هم باید تبحّر داشته باشد؟

- قطعاً باید بر علوم دیگر قرآنی هم اشراف داشته‌باشد. استاد پرهیزگار در این مورد می‌فرمایند: «حافظی که در زمینه‌ی صوت و لحن تبحّر نداشته باشد، جنبه‌ی تبلیغی ندارد.»

در ایّام حفظ کدام اساتید تأثیر‌گذارتر بودند؟

- در بخش حفظ و ترتیل، بیش‌تر از آثار استاد منشاوی، استاد خلیل‌الحصری و استاد شهریار پرهیزگار استفاده کردم.

بجز حفظ چه فعالیت دیگری دارید؟

- در زمینه‌ی قرائت و تواشیح هم فعالیت دارم.

در بخش قرائت از کدام اساتید بهره بردید؟

از اساتید بزرگواری چون استاد موسوی، استاد سعیدیان، استاد سبزعلی، استاد پورزرگری، استاد یوسفی و استاد طوسی حظ و بهره بردم. از بین اساتید مصری، بیش‌تر از نوارهای استاد مصطفی اسماعیل استفاده کردم.

در مسابقه‌های قرآنی به چه عناوینی دست یافتید؟

- سال 1379 در مسابقه‌های کشوری آموزش و پرورش به مقام سوم دست یافتم. سال 1381 در مسابقه‌های کشوری اوقاف رتبه‌ی اول را در رشته‌ی حفظ قرآن، کسب کردم. سال 1384 عنوان اولی مسابقه‌ها را در سطح آموزش و پرورش به دست آوردم. سال 1386 در مسابقه‌های ملّی دانشجویان رتبه‌ی سوم را از آن خود کردم و در سال 1388 موفق شدم رتبه‌ی اول مسابقه‌های ملّی دانشجویان را به خود اختصاص دهم. علاوه‌بر‌این، سال 1380 در مسابقه‌های بین‌المللی کشور مصر حضور داشتم.

امتیاز‌دهی مسابقه‌ها چگونه است؟

- در مسابقه‌های حافظان، معمولاً نصف امتیاز مربوط به بخش حفظ و نیم دیگر مربوط به قرائت است. تقسیم امتیاز در بخش حفظ و قرائت بر‌این اعتقاد است که حافظِ خوب باید، قاری خوب باشد.

در چه مقطعی تحصیل می‌کنید؟

- دانشجوی برق الکترونیک دانشگاه شهید شمسی‌پور هستم.

چه سالی وارد دانشگاه شدید؟

- سال 1385 در مقطع کاردانی جذب دانشگاه شدم و با اتمام این دوره، در آزمون کارشناسی شرکت کردم و با توفیق در این آزمون، دانشجوی مقطع کارشناسی شدم.

در آزمون ورودی به چه رتبه‌هایی دست یافتید؟

- در آزمون کاردانی، رتبه‌ی چهارم را کسب کردم و در آزمون کارشناسی، موفق به اخذ رتبه‌ی سی‌و‌نه گشتم.

حضور در جلسات چه‌قدر در موفقیت مؤثر است؟

- معمولاً استفاده از نوار کافی نیست و برای توفیق یافتن در کار حفظ و قرائت باید در جلسات مختلف شرکت کرد و در مواقع مقتضی حضور در مسابقه‌ها لازم است.

تدریس قرآن هم دارید؟

- بله. در چند مدرسه و مسجد به تدریس قرآن اشتغال دارم.

با تشکر از شما که وقت‌تان را در اختیار ما گذاشتید.