ماهی‌گیری، ورزش تفریحی

علمی

ماهی‌گیری، ورزش تفریحی

مترجم: آرزو رمضانی

آیا تا به حال به ماهی‌گیری رفته‌اید؟ آیا می‌دانید ماهی‌گیری چه اصولی دارد؟ آیا ماهی‌گیری ورزشی را می‌شناسید؟

ماهی‌گیری، یکی از بهترین تفریح‌های سالم است که با رفتن به دل طبیعت به ما فرصت فکر کردن و اندیشیدن را می‌دهد و با زیبایی‌های این دنیا بیش‌تر آشنا می‌کند. اگر تا به حال به این تفریح زیبا نرفته‌اید، عیبی ندارد با یادگیری این اصول ساده با دوستان خود به ماهی‌گیری بروید و لذت آن را بچشید.

بیاییم اول با وسایل مخصوص ماهی‌گیری آشنا شویم.

چوب ماهی‌گیری

در اندازه‌های مختلف برای موقعیت‌های متفاوت طراحی شده است و هر کدام کارآیی خاص خود را دارد.

برای خرید چوب ماهی‌گیری دقت کنید تمام جای نخ‌های آن سر جای‌شان باشد و ترک نداشته باشد و اگر تلسکوپی باز و بسته می‌شود موقع باز بودن محکم باشد و به یکباره و بی‌خودی بسته نشود.

چرخ (ماهی‌گیری)

از لوازم اصلی که روی چوب ماهی‌گیری نصب می‌شود. در موقع خرید به روان چرخیدن و حرکت عقب و جلو منظم چرخ دقت کنید، ضمن این که از درست کار کردن کلاج (ضامن) چرخ مطمئن شوید.

قلاب ماهی‌گیری

قلاب‌ها هم انواع و اقسام زیادی دارند و بسته به حالت‌ها از آن‌ها استفاده می‌شود. در موقع خرید باید از تیز بودن آن اطمینان حاصل کرد؛ و اگر دو یا سه خار ریز پشت میله‌ی عمودی آن باشد بهتر است. این خارها باعث می‌شود طعمه محکم‌تر روی قلاب باقی بماند.

لوازم مورد نیاز دیگر

نخ، دم‌باریک یا گازانبر، سرب (وزنه)، چکمه، کلاه لبه‌دار، هرزه گرد، ترمینال و یک جعبه‌ی مناسب ابزار - البته در مواردی که برای‌مان مقدور بود.

ابزار ماهی‌گیری

این ابزار را می‌توانید داخل یک جعبه برای خود نگه دارید. وسایلی که توی جعبه‌ی ابزار ماهی‌گیر باید باشد این‌ها هستند:

1- چند قرقره نخ ماهی‌گیری در 2 قطر مختلف.

2- چند قلاب ماهی‌گیری با 3 اندازه‌ی مختلف.

3- چوب پنبه‌ی معمولی یا شناور ماهی‌گیری.

4- چند وزنه در چند اندازه که می‌تواند شمع ماشین یا سرب بالانس رینگ اتومبیل باشد. این سرب‌ها بنا به دلایلی از رینگ اتومبیل‌ها جدا می‌شوند و شما می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.

5- زنگوله.

6- مقداری زردچوبه، وانیل، و اگر بود مقداری شیرخشک برای بودار نمودن طعمه.

7- دو گلوله‌ی پشم و پنبه برای سفت و پای‌دار کردن طعمه‌هایی مثل خمیر.

8- چند نی نازک ساندیس برای راحت‌تر زدن کرم به قلاب.

9- قیچی کوچک یا ناخن‌گیر.

10- چاقو.

11- گیره‌های دم باریک و بلند به نام «کلمپ» برای بیرون کشیدن قاب از دهان ماهی.

12- چند کیسه‌ی پلاستیک.

13- حدود یک متر کاغذ آلومینیوم برای موارد مختلف از جمله ماهی پختن.

14- مقداری ماده‌ی شوینده (تاید).

15- کرم ضدآفتاب.

16- کلاه قلاب‌دار.

17- عینک آفتابی پولاریزه که انعکاس آفتاب از سطح آب را دفع می‌کند.

18- وسایل ایمنی مثل گاز، چسب زخم، بتادین و...

این وسایل را آماده کنید تا روش گرفتن ماهی را بگوییم.

ماهی‌گیری مدل‌های مختلفی برای مکان‌ها و ماهی‌های مختلف دارد. ماهی‌گیری را می‌شود با ساده‌ترین وسایل دنبال کرد و هر جا که شد از آن لذت برد، و می‌شود با ابزارهای خاص هر منطقه و برای ماهی‌های خاص، ماهی‌گیری را دنبال کرد. هر کسی آن مدل از ماهی‌گیری را که خودش دوست دارد و دنبال می‌کند، ورزشی‌ترین مدل می‌داند. آن مدل‌هایی را که من از ماهی‌گیری می‌شناسم این‌ها هستند:

1- ماهی‌گیری فقط با یک رشته نخ و یک یا چند قلاب.

2- ماهی‌گیری با چوب‌های بلند مخصوص و یا سنتی (خیزران) با یک یا چند قلاب.

3- ماهی‌گیری با چوب و چرخ سبک و تک قلاب پشه در رودخانه برای صید قزل‌آلا.

4- ماهی‌گیری با چوب و چرخ و تک قلاب لانسه در رودخانه و دریاچه‌ها برای صید قزل‌آلا.

5- ماهی‌گیری با چوب و چرخ با چند قلاب در تمام آب‌گیرها برای صید انواع ماهی.

6- ماهی‌گیری با چوب و چرخ دریایی در ساحل.

7- ماهی‌گیری با چوب و چرخ دریایی در قایق و در میان دریا.

8- ماهی‌گیری در زمستان روی دریاچه‌های یخ زده.

9- ماهی‌گیری با نیزه روی قایق.

10- ماهی‌گیری با تیر و کمان.

11- ماهی‌گیری با کمان‌های قواصی زیر آب.

چگونه ماهی بگیریم؟

بعد از آن که چوب ماهی‌گیری، چرخ ماهی‌گیری، نخ، قلاب، سرب و طعمه را برای رفتن به ماهی‌گیری تهیه کردید، می‌توانید به یکی از سدها یا دریاچه‌های اطراف تهران یا دیگر شهرستان‌ها بروید.

دیگر نگران هیچ چیز نباشید. ماهی‌گیری آن‌قدرها هم که می‌گویند سخت نیست! اگر شما هم برای دفعه‌ی اول خواستید به ماهی‌گیری بروید، فقط کافی است یکی از ماهی‌گیران حرفه‌ای شما را همراهی کند. لحظه‌های خاطره انگیزی در انتظار شماست. راهنمایی‌های کسانی که در این حرفه مهارت دارند و در نگاه اول متوجه می‌شوند که چه کسی تبحر و چه کسی برای بار اول این کار را انجام می‌دهد، سبب دوستی و رفاقت میان کسانی است که برای ماهی‌گیری جمع شده‌اند.

یکی از ماهی‌گیران که سال‌هاست ماهی‌گیری را بزرگ‌ترین تفریح خود می‌داند، می‌گوید: «کسانی که برای تفریح و لذت بردن از شکار ماهی به سراغ ماهی‌گیری می‌روند، پس از آن که ماهی را در دام خود دیدند با حواسی جمع و مراقبت از این که مبادا به ماهی مخصوصاً آبشش‌هایش آسیب برسد، ماهی را به آرامی در آب رها می‌کنند و دوباره مشغول گرفتن ماهی بعدی می‌شوند.» ولی معتقد است مقصود از این که آن‌ها ماهی‌ها را پس از شکار کردن رها می‌کنند، همان لذتی است که فقط در گرفتن ماهی‌هاست؛ اما بعضی وقت‌ها هم پیش می‌آید که ماهی را برای مصارف شخصی، دیگر به آب بازنگردانند.

حالا چگونه ماهی بگیرید؟

ماهی‌گیری در آب‌های روان و گودی نزدیک ساحل:

چنانچه آب موجود در نزدیکی ساحل بسیار عمیق باشد بهتر است دام را در همان جا نزدیک ساحل قرار دهید؛ زیرا بسیاری از ماهی‌ها دوست دارند در زیر بریدگی ساحل پنهان شوند؛ چون در این قسمت معمولاً ریشه‌ی درختان رشد زیادی دارند. ماهی‌هایی چون کپور، دهان کوچک و آزاد اغلب از جریان آب خود را پنهان می‌کنند و فقط از طعمه‌هایی که در سر راه آن‌ها قرار می‌گیرد تغذیه می‌کنند. در این جا از طعمه‌های مارپیچی، قاشق‌های مخصوص و طعمه‌های متحرک استفاده کنید.

موانعی که در جریان آب قرار دارند:

موانع می‌توانند اجسام مختلفی باشند، اندازه‌ی مانع و این که مانع چیست اهمیتی ندارد. کافی است که در آب مانع ایجاد کرده، فقط به اندازه‌ی یک چاله، آب ساکن در پشت آن جمع شود. ماهی‌ها در آن جا با خیال راحت از وجود جریان آب جمع خواهند شد. در نهرهای کوچک یک سنگ کوچک می‌تواند یک چاله را به وجود آورد. پس باید با دقت بیش‌تری ماهی‌گیری کرد. در رودخانه‌های بزرگ باید روی اتصال‌ها، ستون‌های سنگی و حتی جزیره‌های کوچک تمرکز کرد. طعمه‌ی خود را از قسمت بالای چاله رها کنید تا جریان آب، آن را به سمت چاله و به داخل آن هدایت کند. می‌توانید از طعمه‌های مارپیچ، قاشق‌های مخصوص و طعمه‌های استوانه‌ای استفاده کنید؛ ولی باید طعمه را درآورده، مجدداً آن را به چاله‌ی آب هدایت کنید.

سدها:

قسمت پایین نهرهایی که در اطراف سدها وجود دارند محل مناسبی برای ماهی‌گیری به شمار می‌روند و درست مثل دریاچه‌هایی که دارای جریان آب هستند، این قسمت‌ها نیز عمیق بوده، حاوی آب خنک با اکسیژن زیاد و موادغذایی مناسب برای ماهی‌ها هستند. برای ماهی‌گیری در این قسمت‌ها باید از گوی‌ها و طعمه‌های سنگین‌تر استفاده کنید؛ چون این نهرها عمیق‌تر و سرعت جریان آب در آن‌ها بیش‌تر از آب‌هایی است که از بالا به سد ریخته می‌شود.

برای ماهی‌گیری موفق باید با پاشیدن طعمه اطراف محدوده‌ی محل ماهی‌گیری، توجه‌ی ماهی‌ها را به آن محل جلب کرد. بهتر است مخلوطی از انواع طعمه برای تبلیغ بهتر استفاده شود.

آرد، گندم شکسته‌ی خیس خورده، ذرت شکسته‌ی خیس خورده، کرم خاکی تکه تکه شده، تکه‌های کوچک سیب زمینی، کمی زردچوبه و هر آنچه را که خود تجربه کرده‌اید با آب مخلوط کنید تا خمیری متراکم و منسجمی به دست آید. این خمیر سفت را گلوله کنید و در محل ماهی‌گیری پخش کنید.

کنترل طعمه.

طعمه همیشه باید طبیعی به نظر برسد. هیچ وقت طوری عمل نکنید که حرکت طعمه غیرعادی باشد؛ مثلاً نباید چوب ماهی‌گیری را به سرعت چرخاند و یا نخ قرقره را محکم کشید. هنگام ماهی‌گیری در آب‌های روان باید سعی کنید طعمه را در بین تعداد زیاد ماهی قرار دهید؛ بنابراین بهترین روش این است که از یک زاویه شروع کرده، طعمه را از بالای نهر به داخل آب پرتاب کنید تا جریان آب طعمه را به قسمتی که در جلو شما قرار دارد هدایت کند. ولی باید قرقره را به اندازه‌ای بپیچید تا جریان آب، طعمه را مستقیماً به سمت شما بیاورد. چنانچه قرقره را نپیچید، نخ ماهی‌گیری تاب می‌خورد؛ و اگر ماهی طعمه را گرفته باشد؛ شما متوجه نخواهید شد. همین که طعمه از میدان دید شما عبور کرد، نوک چوب ماهی‌گیری را با زاویه‌ی 45 درجه در بالای طعمه قرار دهید تا طعمه به طور طبیعی شناور باشد. وقتی نخ ماهی‌گیری صاف شود چوب انحنا پیدا می‌کند تا بالأخره درست پایین دست رودخانه نسبت به شما قرار گیرد. سپس می‌توانید دوباره این کار را تکرار کنید.

بسیار با حوصله باشید. ماهی‌گیر گاهی باید چند ساعت وقت بگذارد تا بتواند نتیجه بگیرد و بایستی به طبیعت احترام بگذارد.