مهاجران

یک کتاب، یک نویسنده (ادبیات جهان)

مهاجران

گردآورنده: مصطفی بیان

نگاهی به داستان لوسی از رنگین‌کمان جنوبی اثر فیلیس‌پیدینگتون

«هم‌زمان با یکصدمین سال تولد فیلیس پیدینگتون، نویسنده‌ی رمان لوسی از رنگین‌کمان جنوبی»

مهاجرت واژه‌ای است که برای انواع حرکات جمعیتی بین قلمروها که منجر به تغییر دایم یا نیمه‌دایم مکان سکونت شود تعریف شده است. واژه‌ی مهاجرت در فرهنگ فارسی معین به معنای از موطن خود به جایی دیگر انتقال کردن، آمده است. همچنین در لغت‌نامه‌ی دهخدا به معنی ترک دیار گفتن و در مکان دیگر اقامت کردن است. مهاجرت به معنی اعم کلمه عبارت است از ترک سرزمین اصلی و ساکن شدن در سرزمین دیگر به طور دایم یا موقت. ولی به معنای خاص کلمه که مهم‌ترین نوع تحرک جمعیت است، عبارت است از جابه‌جایی دسته‌جمعی یا انفرادی انسان به‌طور دایم بدون قصد بازگشت به مبدأ.

عوامل مختلفی بر مهاجرت مؤثر هستند؛ مانند: عوامل آموزشی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و غیره؛ ولی علت‌ها و انگیزه‌ها برای مهاجرت گوناگون و متفاوت است.

از مهم‌ترین مهاجرت‌های مهم قرن هجدهم و نوزدهم می‌توان از مهاجرت اروپائیان به قاره‌ی آمریکا و استرالیا نام برد. در سال 1788 انگلیسی‌ها اوّلین کسانی بودند که در استرالیا سکنا گزیدند. بسیاری از ساکنان اولیه‌ی استرالیا را محکومان تشکیل می‌دادند که با گذشت زمان، بر تعدادشان، مهاجران جدیدی که با میل خود قدم به این سرزمین می‌گذاشتند افزوده شد که این امر، به دلیل پیدا شدن طلا در اواسط قرن نوزدهم میلادی بود.

جالب آن‌جاست که همین حرکت‌ها و رفت‌‌و‌آمدها میان سرزمین‌ها باعث خلق ادبیات خاص خود شد. در حقیقت همین ادبیات مهاجرت است که تنوع فرهنگی و به‌طور کلی چند قوم‌گرایی را برای نخستین‌بار مطرح نموده است و باعث خلق رمان‌های معروف جهان شده است؛ مانند رمان «لوسی از رنگین‌کمان جنوبی.»

رمان «لوسی از رنگین‌کمان جنوبی» به قلم نویسنده‌ی استرالیایی به نام «فیلیس پیدینگتون» است. این نویسنده که در 9 اکتبر سال 1910 در ملبورن در یدلایمخیرات (استرالیای جنوبی) متولد شده است، داستان خود را بر اساس زندگی دختر نوجوانی به نام «لوسی‌می» نوشته که سختی‌ها و هیجان‌هایی را که او و خانواده‌اش در حین مهاجرت از انگلیس به استرالیا تحمل کرده‌اند، بیان می‌کند. آن‌ها از انگلیس به استرالیا مهاجرت کرده تا در آن‌جا مزرعه‌ای برپا کرده و به کشاورزی مشغول شوند. این داستان سرشار از سختی‌هایی است که شخصیت اصلی داستان یعنی «لوسی‌می» و خواهر بزرگ‌ترش «کیت»، در سرزمینی جدید تجربه می‌کنند. گرچه این سختی‌ها برای آن‌ها بیش‌تر به بازی و به دست آوردن تجربه‌های جدید شبیه است، از تجربه‌های متنوع و تازه در طول داستان لذت می‌برند.

در این داستان «آرتور» پدر خانواده که در واقع یک کشاورز است و رؤیای خود برای ایجاد مزرعه‌های بزرگ با استفاده از تکنیک‌های نوآورانه، از انگلیس به استرالیا مهاجرت می‌کند تا صاحب یک مزرعه‌ی بزرگ در استرالیا شود؛ ولی پس از سفری طولانی و سخت به محض ورود به استرالیا متوجه فریب وعده‌های دولت می‌شود که زمین رایگان برای زندگی و کشاورزی به مهاجران انگلیسی داده نمی‌شود. آغاز زندگی تازه با ناامیدی و ناکامی تمام هم‌راه است. روزهای دردناک نومیدی‌شان تا زمانی که سرانجام زمین مزرعه‌ی‌شان را صاحب می‌شوند، ادامه دارد. با وجود این، لوسی و خواهرش به کشف این سرزمین شگفت‌انگیز می‌پردازند و از تجربه‌های متنوع و تازه‌ی خود، از جمله کشف حیوانات عجیب و غریب و آشنایی با بومیان و دیدار با آدم‌های جدید لذت می‌برند.

«لوسی‌می» شخصیت اصلی داستان که در شروع داستان دختر هشت ساله است و شش سال با خواهرش کیت اختلاف سن دارد، دختری شاد، بازی‌گوش و عاشق حیوانات است و هر روز با موجودات عجیب و ناشناخته و مرموز بومی استرالیا برخورد می‌کند و علاقه‌ی بسیار دارد که برای نگه‌داری به منزل‌شان بیاورد که در نهایت با گرفتن اجازه از پدر می‌تواند «دینگو» را به عنوان حیوان خانگی نزد خودش نگه‌داری کند.

همچنین در طول داستان با همسایه‌ای خودخواه به اسم «آقای پتیبل» آشنا و زندگی می‌کنند که نه‌تنها خودش و همسرش حتی سگ‌شان هم خودخواه است که جزء شخصیت‌های منفی داستان به حساب می‌آیند و مشکلات زیادی برای خانواده‌ی لوسی‌می ایجاد می‌کنند.

لوسی‌می علاوه بر کیت، خواهر بزرگ‌تری به نام «کلارا» دارد که فرزند ارشد دختر خانواده است و شخصیت عاقل و فهمیده‌ی داستان به‌شمار می‌رود که در انتهای داستان با پسری جوان به نام «جان» که در طول سفر انگلیس به استرالیا عاشق او می‌شود، ازدواج می‌کند.

«آنی» مادر لوسی‌می یک زن قوی است که با یک رؤیای بزرگ با همسر خود به استرالیا هم‌سفر شده است و هنگامی که خانواده‌اش به ناامیدی برمی‌خورند سعی می‌کند به عنوان تکیه‌گاه همسرش به آرتور امید دهد و در طول داستان تبدیل به یک نقطه‌ی مرجع برای خانواده شود.

«فیلیس پیدینگتون» که معروف‌ترین داستانش همین کتاب «لوسی از رنگین‌کمان جنوبی» است، بیش‌تر برای کودکان و نوجوانان داستان می‌نوشت. او در 8 ژوئیه سال 2001 در زادگاهش از دنیا چشم فرو بست. در حالی که کتابی که نوشته بود در بین میلیون‌ها نوجوان دنیا طرفدار پیدا کرده بود. شرکت بزرگ فیلم‌سازی ژاپن (شرکت نیپون) کارتون انیمیشن را بر اساس کتاب او ساخت و با عناوین مختلف در بسیاری از کشورهای دنیا منتشر شد؛ مانند فرانسه (کارین، ماجراجویی و دنیای جدید)، ایتالیا (لوسی‌می)، اسپانیا (لوسی)، آلمان (لوسی در استرالیا)، و ایران (مهاجران). خالق اصلی داستان (فیلیس‌پیدینگتون) هنوز زنده بود که فیلم انیمیشن آن، تولید سال 1982، در بسیاری از کشورهای جهان منتشر شد.