یک حرف و دو حرف

گفت‌و‌گو با محمود باباخان (حافظ کلّ قرآن)

تاج کرامت

در شش سالگی حفظ قرآن را آغاز کرد و دو سال بعد، حافظ کل قرآن کریم شد. او برای اجرای برنامه‌های قرآنی، به کشورهای مختلف اسلامی سفر کرده است. محمود باباخان در تحصیل هم موفق بود و در حال حاضر دانشجوی ترم دوم مقطع کارشناسی ارشد است. وی در دانشگاه علامه طباطبایی درس می‌خواند. حرف‌های این حافظ کلّ قرآن کریم را می‌شنویم.

* در چند سالگی کار حفظ را آغاز کردی؟

- از اویل ماه مبارک رمضان سال 1376 وقتی شش ساله بودم، حفظ قرآن را شروع کردم و در خرداد ماه سال 1378 حافظ کلّ قرآن کریم شدم.

* روزانه چه مدّت به این کار می‌پرداختی؟

- ابتدا کارم را با روزی یک ربع تا نیم ساعت شروع کردم و به تدریج زمان بیش‌تری را به این مسأله اختصاص دادم. اواخر کار هم، روزی چهار تا پنج ساعت وقت می‌گذاشتم و دو صفحه حفظ کرده و سه‌- چهار جزء هم مرور می‌کردم.

* برای حفظ قرآن، از چه وسایلی استفاده می‌کردید؟

- علاوه بر قرائت قرآن، از نوار اساتید قرآنی استفاده می‌کردم.

* از نوارهای کدام استاد بهره می‌گرفتید؟

- از بین اساتید کشورمان، از نوارهای استاد پرهیزگار استفاده می‌کردم، و از قاریان مصری، نوارهای محمدصدیق منشاوی را گوش می‌کردم.

* برای شروع، عمل‌کرد افراد چگونه باید باشد؟

- بهتر است با سوره‌های کوچک جزء سی‌ا‌م قرآن، کار حفظ را آغاز کنند و بعد از حفظ جزء سی‌ام، از ابتدای قرآن، یعنی از اوّل سوره‌ی بقره تا انتهای سوره‌ی مرسلات، کار را ادامه دهند.

* چه سنّی را برای شروع کار مناسب می‌دانید؟

- در سنین پایین‌تر، گیرایی انسان بیش‌تر است. فکر می‌کنم برای آغاز حفظ می‌توان از شش‌- هفت سالگی کار را آغاز کرد.

* استفاده از قرائت اساتید مصری چه مزایایی دارد؟

- چون زبان مادری آن‌ها عربی است، لهجه و تلفظ آن‌ها دقیق‌تر است.

* در مسابقه‌های قرآنی هم شرکت کردید؟

- بله.

* به چه عناوینی دست یافتید؟

- در مسابقه‌های اوقات و امور خیریّه که در سال‌های 1380، 1381 و 1382 در رشته‌ی حفظ کلّ قرآن کریم در استان تهران انجام شد به مقام دوم دست یافتم و سه سال متوالی موقعیتم را حفظ کردم. در سال 1383 به مقام اوّلی این مسابقه‌ها دست یافتم. مجدداً در سال 1383 در مسابقه‌های زیر شانزده سال کشور که در شهر تبریز انجام شد، دوم شدم. همین‌طور در مسابقه‌های تربیت بدنی در سال 1380 نفر اوّل شدم.

* فعالیت ورزشی هم دارید؟

- بله، تکواندو کار هستم.

* تکواندو را چگونه آغاز کردید؟

- پدرم در این رشته استاد است و مدرکش دان‌دو این ورزش است. ابتدا شاگرد پدرم بوده، مقدمات این رشته را از ایشان آموختم و به مرور در کلاس‌های دیگری شرکت کردم. از جمله کلاس‌هایی که آموخته‌های زیادی نصیبم شد، کلاس استاد حمید اسداللّهی است که ایشان دان شش این رشته را داشته و داور بین‌المللی این ورزش هستند.

* در حفظ قرآن عناوین دیگری هم داشتید؟

- بله. در مسابقه‌های بسیج دانشجویی که در سال 1385 انجام شد، در حفظ بیست جزء قرآن نفر دوم شدم و در مسابقه‌های فرزندان جانباز که سال 1380 در شهر مقدّس مشهد برگزار شد، اوّل شدم.

* پدرتان جانباز هستند؟

- بله. ایشان سه سال در جبهه‌های حق علیه باطل حضور داشتند و در عملیات والفجر پنج در محور عملیاتی مهران و در ارتفاعات حاجی‌عمران به درجه‌ی رفیع جانبازی نایل گشتند.

* در مسابقه‌های خارج از کشور هم حضور داشتید؟

- بله. در مسابقه‌های بین‌المللی عربستان شرکت داشتم و برای اجرای برنامه‌های قرآنی به کشورهای سوریه، عراق، ترکیه، لبنان، پاکستان، امارات متحده‌ی عربی و کویت اعزام شدم.

* حفظ و مفاهیم چه ارتباطی با هم دارند؟

- در هنگام حفظ قرآن، اگر انسان با معنی آیات هم آشنا شود، روند کار با کیفیت بهتری پیش می‌رود و حفظ آیات در ذهن قاری ماندگارتر می‌شود.

* حفظ و قرائت با هم امکان دارد؟

- بله. به عنوان مثال استاد کریم منصوری حافظ کلّ قرآن و قاری بین‌المللی است. استاد سیاف‌زاده هم قاری بین‌المللی و حافظ کلّ قرآن کریم هستند.

* به حافظان بیش‌تر توجه می‌شود یا به قاریان؟

- هر دو قشر حافظ و قاری مظلوم بوده و به حقّ‌شان نرسیده‌اند. در کشور ما توجهی که به حافظان و قاریان می‌شود بسیار کم‌تر از توجهی است که به دیگر اقشار از جمله ورزش‌کاران می‌شود.

* نقش اولیا در قرآنی شدن فرزندشان چه‌قدر است؟

- پدر و مادر در این امر، بیش‌ترین نقش را دارند. در حدیثی، پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: «هر پدری به فرزندش قرآن بیاموزد، خداوند در روز قیامت تاج کرامت بر سرش می‌گذارد و لباسی بر آن پدر می‌پوشاند که مشابه آن را در دنیا ندیده است.»

* تأثیر قرآن در زندگی افراد چگونه است؟

- از آن جا که قرآن معجزه است و در اعجاز آن شکّی نیست، مسلّماً در زندگی اهل قرآن هم این معجزه مشاهده می‌شود. حفظ و قرائت قرآن ذهن را باز می‌کند. مأنوس بودن با قرآن موجب خضوع و خشوع فرد می‌شود. همچنین انس و اُلفت با قرآن موجب می‌شود تا تربیت انسان قرآنی باشد و قرآن را در زندگی خود به کار ببرد. امام صادق(ع) می‌فرمایند: «قرآن پیمان خدا با خلق اوست. پس بر هر شخص مسلمان است که به عهد و پیمان خود بنگرد و آیاتی از قرآن را تلاوت کند.»

* در حفظ قرآن از راهنمایی‌های پدرتان سود بردید؟

- بله. در توفیق این راه بیش‌ترین بهره‌گیری را از پدر کسب کردم و تا جزء بیستم قرآن از محضر پدرم استفاده‌ی مطلوب و کامل بردم. بعد از جزء بیستم از محضر استاد سیدمهدی فاطمیان سود برده و حافظ کلّ قرآن شدم.

* در بخش قرائت هم فعالیت داشتید؟

- بله. مدّتی قرائت کار کردم. پایه و اساس قرائت را از پدرم آموختم. ایشان با هفت دستگاه قرائت قرآن کریم آشنا هستند. دستگا‌ه‌های بیات، صبا، رست، نهاوند، سه‌گاه، چهارگاه و حجاز در قرائت قرآن کاربرد دارند. همچنین در بخش قرائت از اساتیدی مانند استاد موسوی بلده و استاد موسوی دُرچه‌ای بهره بردم. البته برای یادگیری بهتر، از لوح فشرده‌ی آموزشی قرائت قرآن هم استفاده کردم.

* تا چه مقطعی تحصیل کرده‌اید؟

- دانشجوی ترم دوم کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی هستم و در رشته‌ی علوم قرآن و حدیث تحصیل می‌کنم.

* از خاطرات اُنس با قرآن مطلبی بفرمایید.

- هفت سال پس از آن‌که حفظ قرآن را آغاز کردم، به خانه‌ی خدا مشّرف شده و عمره‌ی مفرده به‌جا آوردم که این زیارت، شیرین‌ترین خاطره‌ی زندگی من است. البته در این ایّام تجربه‌ی تلخی هم صورت گرفت که مربوط به سال 1382 است. در این سال برای اجرای برنامه‌ای قرآنی به عراق رفتم. امید داشتم در کنار محفل قرآنی، زیارت امام حسین(ع) هم نصیبم شود؛ امّا بحران جنگ عراق و آمریکا بالا گرفته بود و این امر مانع از تحقّق آرزوی من شد.

* چه توصیه‌ای به نوجوانان دارید؟

- احترام به پدر و مادر را سرلوحه‌ی زندگی خود قرار دهند. قرآن کریم در آیات 23 و 24 سوره‌ی مبارکه‌ی اسرا می‌فرماید: «خداوند را بپرستید و به والدین خود احسان کنید؛ اگر یکی از آن‌ها و یا هر دو آن‌ها به سنّ پیری رسیدند آن‌ها را از خود مرنجانید و با آن‌ها به مهربانی سخن بگویید و پر و بال تواضع را نزد آن‌ها بگسترانید.» همچنین با توجه به حدیث ثقلین که پیامبر اسلام(ص) می‌فرماید: «من دو چیز گران‌بها در میان شما به امانت می‌گذارم، یکی قرآن و دیگری عترتم را.»

به نوجوان‌ها توصیه می‌کنم به این دو امر تمسّک جویند تا گمراه نشوند. هر کس به قرآن و اهل‌بیت تمسّک جوید، بی‌راهه نمی‌رود و در صراط مستقیم قدم برمی‌دارد.

تعداد مشاهده مقاله: 89