یک کتاب، یک نویسنده (ادبیات جهان)

حنا، دختری در مزرعه

نقد و بررسی داستان کاتری، دختر گاوچران

اثر اونی نولیوار

خانم «اونی نولیوار» یکی از نویسندگان خوش‌اقبال است که برای جهان مطرح است؛ نویسنده‌ای که با داستان «کاتری، دختر گاوچران» نام و آوازه‌‌ی خود را از مرزهای کشورش فراتر برد. «اونی نولیوار» مانند تمام نویسندگان زمان خود، لحظات دشوار جنگ جهانی اول را لمس کرده است. شاید بتوان ادعا کرد که این نویسنده تنها در یک اثر خود یعنی رمان «کاتری، دختر گاوچران» تا حدودی خوی ضدجنگ خود را در خلق شخصیت یک دختربچه‌ی نه ساله به نام «کاتری» نشان داده است.

رمان «کاتری، دختر گاوچران» به قلم نویسنده‌ی فنلاندی به نام «اونی نولیوار» (Auni Nuolivaara) است. این نویسنده‌ که در 22 ماه سال 1883 در کونوپیولاتی متولد شده است، داستان خود را بر اساس زندگی دختر نوجوانی به نام «کاتری» (حنا) نوشته که در فنلاند با پدربزرگ و مادربزرگش زندگی می‌کند. مادر کاتری برای کار از فنلاند به آلمان می‌رود و کاتری را در مزرعه‌ای تنها می‌گذارد تا این‌که جنگ جهانی اول شروع می‌شود و کاتری با وقایع ناگوار بسیاری روبه‌رو می‌شود؛ از جمله قادر به برقراری ارتباط با مادرش نیست و مادر نه می‌تواند برایش پول بفرستد و نه می‌تواند برگردد. بنابراین کاتری مجبور می‌شود به تنهایی با سختی‌ها و مشکلات روبه‌رو شود؛ اما او این دشواری‌ها را با سخت‌کوشی و اراده‌ی قوی تحمل می‌کند.

اوضاع اقتصادی خانواده با کشته شدن تنها گاو شیر‌ده‌ی پدربزرگ خراب می‌شود و کاتری باید برود توی مزارع این و آن کار بکند و با انواع و اقسام آدم‌های پول‌دار سر و کله بزند؛ اما با اخلاق خوبی که دارد در دل تمام آدم‌های مزرعه جا باز می‌کند و همواره از محبت و علا‌قه‌ی اطرافیانش برخوردار می‌شود.

داستان، همان داستان همیشگی است؛ اما این بار با وارد شدن جنگ جهانی، کار در مزرعه و دختربچه‌ای که باید کار بکند، داستان آغاز می‌شود. رمان «کاتری، دختر گاوچران» تصویری زنده از زندگی سخت روستایی در زمان جنگ جهانی اول است.

سال 1912 است. نزدیک به شش سال است که کاتری با پدربزرگ و مادربزرگش در مزرعه‌ی کوچکی زندگی می‌کند. مادر کاتری به علت وفات همسرش، دخترش را در کنار پدربزرگ و مادربزرگش تنها می‌گذارد؛ ولی آغاز جنگ مانع از ارتباط با کاتری می‌گردد.

جنگ جهانی اول آغاز شده است و کاتری برای یک سال از مادرش خبری ندارد. پدربزرگ و مادربزرگ روز به روز از نظر مالی بدتر و بدتر می‌شوند؛ به طوری که با آمدن زمستان، مجبور به فروش گاوهای شیری می‌شوند. اوضاع اقتصادی خانواده با کشته شدن تنها گاو شیرده‌ی پدربزرگ توسط یک خرس خراب می‌شود و پدربزرگ بر اثر مبارزه با خرس، شانه‌اش صدمه می‌بیند و به علت جراحت شدید، به شدت بیمار می‌شود. این‌جاست که کاتری با وجود سن کم، متقاعد می‌شود که برای کاهش حل مشکلات سراغ کار برود.

کاتری که حالا نه سال سن دارد با دشواری‌های بسیار باید دست و پنجه نرم کند، و این آغاز تجربه برای اوست. او در آغاز جست‌و‌جوی کار، به عنوان سرپرست گاوها، کاری که برخی از مردان انجام می‌دادند، شروع به کار می‌کند؛ حتی با کمک «جونا»، سگی سیاه، کوچک و باهوش، تبدیل به یکی از محورهای اصلی داستان می‌شود. با وجود این‌که ممکن است خواننده شاهد صحنه‌های غم‌انگیز بسیار در طول داستان باشد، پایان داستان هم با بازگشت مادر به وطن هم‌راه است و داستان پایان خوشی دارد.

داستان «کاتری، دختر گاوچران»، داستان آموزنده‌ای است که خوبی‌ها و بدی‌ها را بیان می‌کند. نویسنده با خلق شخصیت داستان قصد دارد سختی‌های بزرگ، بردباری، نجابت، مهربانی و همچنین علاقه‌ی زیاد کاتری به کار و آموزش را به خواننده معرفی کند.

«اونی نولیوار» که معروف‌ترین داستانش همین کتاب «کاتری، دختر گاوچران» است، آن را در سال 1936 در سه جلد منتشر کرد و شهرت او جهانی شد. در سال 1905، دو سال پس از فارغ‌التحصیلی، به عنوان معلم مدرسه‌ی ابتدایی مشغول به کار شد. در سال 1909 ازدواج کرد و در 26 اکتبر سال 1972 در تامپره (تامرفورس) چشم از دنیا فرو بست. در حالی که کتابی که نوشته بود به چندین زبان زنده‌ی دنیا (به غیر از زبان فارسی) ترجمه شده بود، شرکت بزرگ فیلم‌سازی ژاپن (شرکت نیپون) کارتون انیمیشن را بر اساس کتاب او در سال 1984 ساخت و با عناوین مختلف در بسیاری از کشورهای دنیا منتشر کرد؛ مانند انگلیس (کاتری، دختری از مزرعه)، فرانسه (کتی، کشاورز کوچک)، ایتالیا (ماجراهای کتی شیرین)، آلمان (دختری از مزرعه) و ایران (حنا، دختری در مزرعه).

از دیگر آثار «اونی نولیوار» می‌‌توان به مرد تو...! (1927)، وارثان (1928)، میزبان و میزبان (1937)، روز و شب (1938)، قدردانی گیاه (1939)، تعطیلات تابستان (1939)، راز مارکوس (1959) اشاره کرد.﷼