سیزدهمین جشنواره‌ی کتاب سلام

سیزدهمین جشنواره‌ی کتاب سلام در روز شنبه 13 آذر‌ماه امسال در تالار اجتماعات ساختمان سازمان برنامه‌ریزی و پژوهشی کتب درسی برگزار شد. مراسمی با حال و هوای صمیمی، خودمانی و ساده، و با حضور برگزیدگان آثار فاخر منتشر در سال 1388 که کتاب‌های با‌ارزش و مفیدی برای مخاطبان کودک و نوجوان آفریده بودند. همچنین دیگر مدعوین و میهمانان ارجمند این مراسم، جمعی از نویسندگان، شاعران، سردبیران، ناشران و دیگر دست‌اندرکاران مجلات کودکان و نوجوانان بودند.

در ابتدای مراسم، حجت‌الاسلام دانشمند‌- عضو تحریریه‌ی مجله‌ی پوپک‌- با قرائت زیبای آیاتی چند از قرآن مجید، فضای مراسم را معطر کردند.

در ابتدای مراسم، حجت‌الاسلام زادهوش (معاونت فرهنگی‌- تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی) طی سخنان کوتاه امّا ارزش‌مندی از مسؤولان برگزاری این دوره از مراسم جشنواره کتاب سلام تقدیر و تشکر کرده، این جشنواره را در میان سایر جشنواره‌های مشابه در حوزه‌ی کودک و نوجوان، با جایگاهی ستودنی دانست و بر هر چه بیش‌تر تخصصی‌تر شدن آن تأکید ورزید. آقای زادهوش این جشنواره را با گذشت سیزده دوره از آن، اتفاقی مهم در عرصه‌ی ادبیات کودکان و نوجوانان دانست و گفت: «ظرفیت‌های موجود در این جشنواره، با توجه به حضور برنامه‌ریزان حرفه‌ای که خود از جرگه‌ی نویسندگان هستند، رفته‌رفته این جشنواره را تبدیل به یک جریان مهم فرهنگی کرده است که مصداق بارز آن حضور چشم‌گیر ناشران و نویسندگان در این دوره، نسبت به دوره‌های پیشین است.»

در ادامه، آقای اشعری هم سخنرانی کرد. آقای اشعری رئیس کتاب‌خانه‌ی ملی ایران است. او گفت: «جشنواره‌ی سلام، یکی از مهم‌ترین و تخصصی‌ترین جشنواره‌های ادبی کودکان و نوجوانان است که باید با حمایت مسؤولان و حوزه‌ی نشر کودک و نوجوان، جایگاه واقعی خود را در سال‌های بعد پیدا کند.» او از مسؤولان برگزار‌کننده‌ی جشنواره‌ی سلام خواست مسؤولیت خود را در برگزاری چنین جشنواره‌ای، جهانی ببینند و با بسط افقِ نگاه جشنواره، از بانیان نشر ادبیات ارزشی و دینی کودک و نوجوان، بیش از پیش حمایت کنند تا این خود انگیزه‌ای شود برای ارتقای سطح کمّی و کیفی این آثار.

سپس محمود پوروهاب دبیر این جشنواره، پشت میکروفن رفت و به حاضران خیرمقدم گفت. بعد هم به قرائت بیانیه‌ی هیأت داوران پرداخت. در ابتدای مراسم از سه پیشکسوت ادبیات کودک و نوجوان آقایان محمود حکیمی و حمید گروگان و خانم پروین علیپور تجلیل و تقدیر به عمل آمد. در هنگام اهدای جوایز، نخست آقایان زادهوش، حسن‌زاده، اشعری و پوروهاب جایزه‌ها را به برگزیدگان اهدا کردند. سپس در ادامه آقایان استاد حکیمی، گروگان، پروین علیپور، محمد ناصری (مدیر کل دفتر انتشارات کمک‌آموزشی) و قدیانی (رئیس هیأت‌مدیره‌ی ناشران) اقدام به اهدای جوایز کردند.

حالا این شما و بیانیه‌ی داوران و برگزیدگان این دوره از جشنواره‌ی سلام:

1- نظر هیأت داوران داستان تألیفی و ترجمه

امسال هیأت داوران بخش داستان در دو مرحله‌ی ابتدایی و نهایی به ارزیابی کتاب‌های داستان ترجمه و تألیف در رده‌های خردسال، کودک و نوجوان پرداخت. در مجموع تعداد 313 عنوان کتاب مورد بررسی قرار گرفت. آنچه امید‌آفرین است آن‌که به تدریج کفه‌ی کتاب‌های برگزیده‌ی تألیفی در قیاس با ترجمه‌های برگزیده در حال سنگینی و برتری است. هنوز شرایطی به‌وجود نیامده است که نویسنده‌ی کودک و نوجوان بتواند به نوشتن به عنوان یک شغل مستقل و تمام‌وقت بنگرد. چرخه‌ی تولید، توزیع و تبلیغ کتاب در کشورمان هنوز کارآمد و پویا نیست. در عین حال نویسندگان با تلاش فراوان در پی خلق آثاری اصیل و همسو با فرهنگ و پیشینه‌ی اصیل و باشکوه ایران اسلامی خویش‌اند. امید که با مساعدت سیاست‌گزاران و مسؤولین مربوطه، در آینده‌ای نه‌چندان دور، شاهد پدیداری قله‌های بلند و ماندگار عرصه‌ی داستان کودک و نوجوان کشورمان باشیم.

2- نظر هیأت داوران ترجمه و تألیف آثار آیینی

تعداد 50 اثر در بخش آثار آیینی بررسی شد که چندان چشم‌گیر نبود. انتظار از نویسندگان متعهد کشور این است که بر اساس مسؤولیت و باورهای دینی مخاطبان، آثار در خور توجهی بیافرینند و نیاز مخاطبان خود را برآورده کنند. از ناشران فعال ادبیات کودکان و نوجوانان انتظار داریم تا در برنامه‌ی سالانه‌ی خود بخشی را به چاپ آثار آیینی اختصاص دهند تا حداقل مشوقی باشد برای نویسندگان و مترجمان که در این عرصه با همت بیش‌تر قلم بزنند. با این همه در میان آثار بررسی شده نویسندگان و مترجمانی بودند که سعی و تلاش خود را به کار بسته تا آثار قابل قبولی ارائه دهند.

3- نظر هیأت داورن شعر

داوران بخش شعر در دو مرحله 63 عنوان کتاب را مورد بررسی قرار دادند. آثار شعری از جهت کمی و کیفی تقریباً قابل قبول بودند. جای بسی خوش‌حالی است که تعدادی از شاعران جوان پا به عرصه‌ی شعر گذاشته‌اند و آثار اولیه‌ی آنان نوید از آینده‌ای درخشان دارد. بیش‌ترین آسیب و ضعف در شعرهای خُردسال دیده ‌می‌شود. بسیاری گویا بامی کوتاه‌تر از خردسالان ندیده‌اند و به بهانه‌ی سرودن شعر برای آنان دست به جمله‌های موزونی زده‌اند که نه جوهره‌ی شعری در آن‌ها وجود دارد و نه رعایت ساختار و زبان، و بدون هیچ جذابیتی، صفحاتی را سیاه کرده‌اند. امیدواریم ناشران با این‌گونه آثار کارشناسانه‌تر برخورد کنند و تنها به تصویرسازی کتاب بسنده نکنند.

4-  نظر هیأت داوران تصویرگری

داوران بخش تصویرگری همه‌ی کتاب‌هایی را که در چرخه‌ی داوری قرار داشت به اضافه‌ی آثار خود داوران که متن این آثار مورد بررسی قرار نگرفته بود در دو مرحله مورد ارزیابی قرار دادند. بخش تصویرسازی کتاب مثل چند دوره‌ی گذشته از کیفیت خوبی برخوردار بوده و تصویرگران و نقاشان کتاب در رقابتی سالم سعی دارند آثار تازه و بدیع‌تری را خلق کنند. البته آنچه که باید تصویر‌سازان دقت کافی داشته باشند و در چند مورد مشاهده شد این‌که بی‌توجه به متن کتاب نباشند و با دقت متن را مطالعه کرده و همسو با متن کار کنند. دیده شده که متنی، به‌خصوص آثار شعری، دوپهلو بوده و دارای تفسیر و تأویل دوگانه است؛ امّا تصویرگر در ارائه‌ی تصویری دوگانه ناتوان بوده و باعث تنزل در متن شده است.

الف: بخش داستان تألیفی و ترجمه

گروه داوران داستان تألیفی و ترجمه در زمینه‌ی نوجوان، کودک و خُردسال 313 اثر را مورد ارزیابی قرار دادند که 72 اثر به مرحله‌ی دوّم یا پایانی راه پیدا کرد که از این میان 8 اثر به عنوان بهترین آثار برگزیده و 3 اثر به عنوان اثر برتر ویژه، انتخاب شدند که عبارت‌اند از:

بخش داستان ترجمه‌ی کودک

1- لوح تقدیر، به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به کتاب‌های «تجربه‌های کودکی» از انتشارات پیدایش به خاطر انتخاب سه‌گانه‌ای زیبا به هم‌راه تصاویری جذاب، که به کودکان، مهارت غلبه بر مشکلات‌شان را می‌آموزد، به سرکار خانم زینب رضایی اهدا می‌شود.

2- لوح تقدیر، به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به کتاب «یک داستان محشر» از انتشارات مبتکران به خاطر انتخاب کتابی پر‌کِشش و زیبا که کودکان را با فرهنگ صرفه‌جویی و شیوه‌های گوناگون در یک محصول بیش‌تر آشنا می‌کند به سرکار خانم نسرین وکیلی اهدا می‌شود.

داستان ترجمه‌ی نوجوان

1- لوح تقدیر، به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به کتاب «آقای گام و بلورهای قدرت» از انتشارات چرخ فلک به خاطر انتخاب رمانی شاد و خواندنی و طنز که ترجمه‌ی صمیمی و خوب به جذابیت کتاب افزوده است به آقای رضی هیرمندی اهدا می‌شود.

داستان تألیفی خُردسال

1- لوح تقدیر، به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به کتاب «چی داری می‌گی» از نشر شهر به خاطر تلاشی موفق و انتظار‌آفرین برای آموختن حس استقلال و اعتماد به نفس به خردسالان به سرکار خانم منصوره صابری اهدا می‌شود.

داستان تألیفی کودک

1- لوح تقدیر، به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به کتاب 10 جلدی قصه، بازی، شادی از انتشارات به‌نشر (آستان قدس‌رضوی) به خاطر ارائه‌ی مجموعه‌ی خواندنی و لذت‌آفرین با تکیه بر افسانه‌های اصیل ایرانی به آقای دکتر مرتضی خسرو‌نژاد اهدا می‌شود.

2- لوح تقدیر، به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به کتاب «خداحافظ راکون پیر» از انتشارات کانون پرورش فکری به خاطر ارائه‌ی قصه‌ی لطیف در باب پذیرفتن حقایق و واقعیت‌های جهانی گذرا و مهرورزی به یک‌دیگر به سرکار خانم کُلرژوبرت اهدا می‌شود.

داستان تألیفی نوجوان

1- لوح تقدیر، به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به کتاب «شبگرد ناشی» از انتشارات نشر شهر به خاطر ارائه‌ی داستان در داستانی زیبا که پدیده‌ای اجتماعی به نام فرار از خانه را تصویر می‌کند به آقای مصطفی خُرامان اهدا می‌شود.

2- لوح تقدیر، به هم‌راه تندیس و جایزه‌ی اول جشنواره به کتاب «قصه‌ی هامون و دریا» از انتشارات منادی تربیت به خاطر ارائه قصه‌ای از یک عشق پاک‌دلانه هم‌راه با فداکاری و ایثار، برخوردار از فرهنگ اصیل و بارور ایران اسلامی و با کشش و شورانگیزی فراوان به آقای عباس جهانگیریان اهدا می‌شود.

بخش ویژه

هیأت داوران داستان سه کتاب را به عنوان بخش ویژه‌ی داستانی انتخاب کردند که به این ترتیب است.

1- لوح تقدیر، هم‌راه با جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به کتاب «پشت دیوار مدرسه» از انتشارات عروج به خاطر پرداخت خوب و ارائه قصه‌ی زیبا درباره‌ی مبارزات نوجوانان در بحبوحه‌ی پیروزی انقلاب، به آقای حمیدرضا داداشی اهدا می‌شود.

2- لوح تقدیر، به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به کتاب «آدم برفی» از انتشارات عروج به خاطر داستانی صمیمی و تأثیر‌گذار که به خوبی حال و هوای پیروزی انقلاب را انتقال می‌دهد، به سرکار خانم بهناز ضرابی‌زاده اهدا می‌شود.

3- لوح تقدیر به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به کتاب «55 افسانه‌ی ترکمنی» از انتشارات قدیانی به خاطر تلاشی ستودنی برای بازنویسی و تلخیص افسانه‌ها برای نوجوانان به آقای عبدالصالح پاک اهدا می‌شود.

 

ب: بخش داستان تألیفی و ترجمه‌ی آیینی (بخش معارف)

داوران بخش آیینی در دو مرحله 50 عنوان کتاب را مورد بررسی قرار دادند، 12 عنوان کتاب به مرحله نهایی راه پیدا کرد و از این میان تنها سه اثر به عنوان آثار برتر انتخاب شدند که عبارت‌اند از:

آیینی نوجوان

1- لوح تقدیر، به هم‌راه با جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به کتاب «ششم، از زندگی پیامبر اسلام(ص)» از انتشارات به‌نشر (آستان قدس‌رضوی) به خاطر تحقیق جامع و پرداخت بسیار خوب و لطیف به آقای نقی سلیمانی اهدا می‌شود.

آیینی کودک

1- لوح تقدیر به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به کتاب «جواب سلام خدا را بده» از انتشارات نشر شهر به خاطر پرداخت روان، نو بودن سوژه، بیان مسائل اخلاقی، به سرکار خانم فریبا کلهر اهدا می‌شود.

2- لوح تقدیر، تندیس و جایزه‌ی اول جشنواره‌ی داستان آیینی به کتاب «من عمه هستم، تو بابا» از انتشارات بوستان کتاب، به خاطر نگاه و بیان تازه و توصیف تحسین‌برانگیز از حماسه‌ی محرم، به آقای محسن ربانی‌جویباری اهدا می‌شود.

در این بخش هیچ داستانی در گروه سنی خردسال و ترجمه انتخاب نشدند.

 

پ: بخش شعر

داوران بخش شعر 63 عنوان کتاب را مورد بررسی قرار دادند که از این تعداد 14 اثر به مرحله‌ی نهایی راه پیدا کرد و سرانجام 7 اثر به عنوان آثار برتر انتخاب شدند که سه اثر به عنوان اولین اثر برتر معرفی می‌شوند.

شعر خردسال

1- لوح تقدیر، به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به «مجموعه کتاب‌های شیرین» از انتشارات زیبا به خاطر روانی و به‌کارگیری مناسب و درست از تصاویر شعری برای خردسالان، به آقای حمید هنرجو اهدا می‌شود.

2- لوح تقدیر، تندیس و جایزه‌ی اول جشنواره در شعر خردسال، به کتاب «یک بوس محکم» از انتشارات قدیانی به خاطر بیان جذاب و صمیمی، انتخاب موضوعات نو، به‌کارگیری از تصویرهای مناسب شعری، به سرکار خانم شکوه قاسم‌نیا اهدا می‌شود.

بخش نوجوان

1- لوح تقدیر، به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به کتاب «ماه روی صندلی» از انتشارات کانون پرورش فکری به خاطر بعضی نوآوری‌ها و بیان صمیمی و گاه جسارت‌آمیز به آقای عباس تربُن اهدا می‌شود.

2- لوح تقدیر، تندیس و جایزه‌ی اول جشنواره در بخش شعر نوجوان، به کتاب «نمی‌توان کلاغ ماند» از انتشارات کانون پرورش فکری به خاطر اسلوب درست، استحکام ساختمان اشعار، بیان موفق هم‌راه با مضمون‌ها و تصویرهای مادر، به آقای سیداحمدمیرزاده اهدا می‌شود.

 

بخش اولین‌های برتر شعر

داوران بخش شعر در میان آثار سه اثر را به عنوان اولین اثرهای برتر انتخاب کردند که بدین شرح است:

1- لوح تقدیر، به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به کتاب «گنجشک پر، جوراب پر» از انتشارات فصل پنجم به خاطر رعایت زبان کودکانه، ساختار درست و محکم و بعضی تصاویر بکر به سرکار خانم مریم هاشم‌پور اهدا می‌شود.

2- لوح تقدیر، به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به کتاب «نامه‌ات همین الآن رسید» از انتشارات کانون پرورش فکری به خاطر نگاه تازه و بیان مؤثر و جذّاب به سرکار خانم مریم اسلامی اهدا می‌شود.

3- لوح تقدیر، به هم‌راه جایزه‌ی و تندیس جشنواره به کتاب «درخت، عاشق پرنده است» از انتشارات علمی و فرهنگی، به خاطر پردازش درست از قالب نو و بعضی مضمون‌های عمیق و شاعرانه، به آقای حسین تولایی اهدا می‌شود.

 

ج: بخش تصویرگری

هیأت داوران تصویرگری کتاب کودک و نوجوان از بین تمام کتاب‌های ارسال شده در مجموع 442 اثر را بررسی کردند. از میان این آثار 32 اثر به مرحله‌ی نهایی راه پیدا کرد و سرانجام 8 عنوان اثر در زمینه‌ی تصویرگری کتاب برگزیده شدند که بدین ترتیب است.

تصویرگری خردسال

1- لوح تقدیر، به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به تصویرگری کتاب «چه کسی کلاغ را اختراع کرد» از انتشارات چشمه، به خاطر انتخاب خوب تکنیک و فضا‌سازی خوب که کاملاً موضوع را به مخاطب القا می‌کند به آقای حسن عامه‌کن اهدا می‌شود.

2- لوح تقدیر، تندیس جشنواره و جایزه‌ی اول جشنواره در زمینه‌ی تصویرگری کتاب خردسال، به کتاب «12 لالایی تابستانه» از انتشارات قدیانی، به خاطر استفاده از تکنیک درست و جذاب و تلفیق درست فضای خیالی و واقعی که قابلیت هم‌ذات‌پنداری مخاطب را بالا می‌برد، در عین حال فضا‌سازی شاد و قابل فهم آن، مشترکاً به آقای محمدعلی بنی‌اسدی و علی هاشمی شهرکی اهدا می‌شود.

تصویرگری کودک

1- لوح تقدیر، به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به تصویرگری کتاب «پیشی و موشی» از انتشارات شباویز، به خاطر برخورداری متفاوت و در عین حال ساده و روان با موضوع تصویرگری که باعث به‌وجود آمدن فضایی کودکانه شده است، به سرکار خانم عطیه بزرگ‌سهرابی اهدا می‌شود.

2- لوح تقدیر، به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به تصویرگری کتاب «غول بیابانی»، از انتشارات به‌نشر‌ (آستان قدس‌رضوی)، به خاطر نگاهی روان و ساده و در خدمت موضوع بودن به شکل درست و قابل فهم، به سرکار خانم راشین خیریه اهدا می‌شود.

3- لوح تقدیر به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به تصویرگری کتاب «حضرت محمد(ص)» از انتشارات عروج اندیشه، به خاطر فضا‌سازی صمیمی و قابل فهم و در خدمت موضوع بودن به سرکار خانم میترا عبداللهی اهدا می‌شود.

تصویرگری نوجوان

1- لوح تقدیر، به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به تصویرگری کتاب «خاطرات چوپان چاق» از انتشارات علمی و فرهنگی، به خاطر تکنیک عالی و جذاب و استفاده‌ی درست از ترکیب‌بندی تصاویر، به آقای علیرضا گلدوزیان اهدا می‌شود.

2- لوح تقدیر، به هم‌راه جایزه‌ی نقدی و تندیس جشنواره به تصویرگری کتاب «کفش‌های آهنی» از انتشارات شباویز، به خاطر خلاقیت در فرم، ایجاد فضای کاملاً ایرانی و نگاهی کاملاً متفاوت و در عین حال جسورانه به آقای فرشید شفیعی اهدا می‌شود.﷼

تعداد مشاهده مقاله: 98