یک حرف و دو حرف/قاری ورزش‌کار مهدی غلام‌نژاد

در تلاوت قرآن کریم از قرائت عبدالعزیز حصّان و عبدالفتاح شعشاعی الگوبرداری می‌کند. او معتقد است، استاد حصّان از تحریر و ترکیب نغمات به زیبایی استفاده می‌کند و استاد شعشاعی با ظرافت خاصی از تحریرها بهره می‌برد. مهدی غلام‌نژاد از ترکیب و پیوند این دو الگوی قرائت، به سبک و روشی رسیده که در تلاوت‌های خود از آن بهره می‌برد. گفت‌و‌گوی انجام شده با این قاری قرآن را بخوانید.

* آغاز فعالیت قرآنی آقای غلام‌نژاد به چند سال قبل باز می‌گردد؟

- به دوازده سال قبل، وقتی سیزده ساله بودم. در آن سال در جلسات قرآنی مسجدمان شرکت می‌کردم. وقتی آیات قرآن را زمزمه می‌کردم، اطرافیان تشویقم کردند که از صدای خوبی برخوردارم و می‌توانم قاری موفقی باشم.

* به توصیه‌ی اطرافیان توجه کردید؟

- بله، نوار سوره‌ی تکویر استاد عبدالباسط را تهیه کردم و به کرّات به آن گوش دادم. در حالی که عاشق صدای این استاد مرحوم شده بودم، آیات را زمزمه می‌کردم و در جلسات قرآنی شرکت می‌کردم. با افزایش تسلّط و تبحّر، در مسابقه‌های دانش‌آموزی شرکت کردم.

* دستاورد شما از این مسابقه‌ها چه بود؟

- بعد از چند دوره ناکامی، در مسابقه‌های کشوری شهر کرمان در بین دانش‌آموزان به مقام اول دست یافتم. در مسابقه‌های بعدی که مربوط به مسابقه‌های کشوری در بخش اذان بود، در مشهد مقدس به عنوان اولی مسابقه‌ها رسیدم. بعد از این، در مسابقه‌های رده‌ی سنی بزرگ‌سالان شرکت کردم.

* توفیقات به دست آمده در این مسابقه‌ها چگونه بود؟

- دو سال در مسابقه‌های استانی به مقام دوم رسیدم  و سال گذشته هم در مسابقه‌های دارالقرآن امام علی(ع) به عنوان دومی دست یافتم.

* استقبال از مسابقه‌ها چگونه است؟

- مسابقه‌ها در دو مرحله برگزار می‌شوند که در مرحله‌ی مقدماتی تعداد شرکت‌کننده‌ها بسیار زیاد است. در این مرحله برای غربالگری، سقف امتیاز تعیین می‌شود و معمولاً دوازده نفر که امتیاز لازم را کسب کنند، به مرحله‌ی دوم راه می‌یابند.

* تفاوت این دو مرحله در هنگام مسابقه‌ها چیست؟

- در مرحله‌ی مقدماتی، بعد از مشخص شدن قرعه، هر قاری هفت‌ خط قرآن تلاوت می‌کند؛ ولی در فینال چهارده خط قرآن تلاوت می‌شود. همچنین در مرحله‌ی دوم یا مسابقه‌های فینال، داوران حفظ و ترتیل هم به داورهای مرحله‌ی مقدماتی اضافه می‌شوند تا نتایج دقیق‌تر و خطاهای داوری کم‌تر باشد. به همین خاطر ممکن است در هر ماده از دو یا سه داور در مسابقه‌ها استفاده شود.

* برگزیدگان مرحله‌ی دوم چند نفرند؟

- برگزیدگان می‌توانند سه، پنج یا هفت نفر باشند. در مسابقه‌های سال گذشته هفت نفر اول به ترتیب رتبه، مورد تشویق قرار گرفتند. به این ترتیب که نفر اول، ده سکّه‌ی بهار آزادی و نفرات دوم و سوم هم به ترتیب هفت و پنج سکه دریافت کردند. این تشویق تا نفر هفتم ادامه داشت.

* تنوع مسابقه‌های قرآنی چگونه است؟

- مسابقه‌های قرآنی در سطح محله و منطقه برگزار می‌شود. مسابقه‌های استانی و کشوری برگزار می‌شود و همچنین از معتبرترین مسابقه‌ها می‌توان به مسابقه‌های اوقاف اشاره کرد. مسابقه‌های بین‌المللی هم که با حضور قاریان مختلف کشورهای اسلامی برگزار می‌شود.

* قاریان ایرانی چگونه به مسابقه‌های بین‌المللی راه می‌یابند؟

- نفر اول مسابقه‌های اوقاف به مسابقه‌های بین‌المللی راه می‌یابد که این مسابقه‌ها در سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی برگزار می‌شود و نفر دوم به مسابقه‌های مالزی اعزام می‌شود.

* مسابقه‌های اوقاف در کدام شهر برگزار می‌شود؟

- این مسابقه‌ها به شکل چرخشی در استان‌های مختلف برگزار می‌شود. به عنوان مثال مسابقه‌های قبلی در استان خراسان رضوی و در شهر مقدس مشهد برگزار شد.

* مدارج داوری مسابقه‌ها چگونه است؟

- داوران با شرکت در دوره‌های مختلف، مدارج منطقه‌ای، استانی، کشوری و بین‌المللی دریافت می‌کنند.

* چه موادی در مسابقه‌ها امتیاز‌آور هستند؟

- وقف و ابتدا، تجوید و صوت و لحن مواد امتیاز‌آور هستند، و در این بین تجوید چهل امتیاز، وقف و ابتدا بیست امتیاز، لحن بیست‌و‌پنج امتیاز و صوت پانزده امتیاز دارد.

* اساتید قرآنی چه فعالیت قرآنی دارند؟

- اساتید به امر تدریس، داوری مسابقه‌ها و تألیف کتب قرآنی می‌پردازند.

* پیش‌زمینه‌ی قاری موفق چیست؟

- هر کس که استعداد لازم را داشته باشد باید در کلاس‌ها و جلسات متعدد شرکت کند تا به این هدف برسد. فکر می‌کنم برای موفق شدن، هفتاد‌درصد بستگی به استعداد فرد داشته و سی‌درصد بقیه به تلاش و کوشش فرد مربوط می‌شود. همین‌طور اعتقاد دارم اگر شرکت در جلسات و کسب فیض از اساتید قرآنی نباشد، هفتاد‌درصد استعداد افراد شکوفا نمی‌شود.

* به آموزش قرآن هم مشغولید؟

- بله، در شهریار جلسه‌ای قرآنی داریم و نونهالان و نوجوانان را آموزش می‌دهم.

* در تلاوت از کدام اساتید الگو می‌گیرید؟

- از استاد عبدالعزیز حصّان و عبدالفتاح شعشاعی.

* علت این امر چیست؟

- چون استاد حصّان از تحریر و ترکیب نغمات به زیبایی استفاده می‌برد و استاد شعشاعی هم با ظرافت از تحریرات استفاده می‌کند. در نتیجه کار این دو استاد زیبا و دلنشین جلوه می‌کنند. به همین دلیل بنده، تلاوت این دو بزرگوار را سرلوحه‌ی تلاوت‌های خود قرار می‌دهم.

* قرب و منزلت اهل قرآن چه‌قدر است؟

- خداوند اهل قرآن را خیلی دوست دارد. از آن‌جا که قرآن غریب است، خداوند توجه خاص به اهل قرآن دارد. حدیثی از کلام معصومین می‌گوید: اهل القرآن اهل‌اللّه و خاصّه. بنابراین خداوند حساب ویژه‌ای برای اهل قرآن باز کرده است. مطمئناً هر کس به سراغ قرآن برود گل‌چین شده است.

* فعالیت ورزشی هم دارید؟

- بله، کمربند مشکی رشته‌ی کیک‌بوکسینگ هستم و در مسابقه‌های استانی به مقام سوم رسیدم.

* نقش ورزش در تلاوت قرآن چیست؟

ورزش در افزایش نَفَس و طولانی‌تر خواندن نقش دارد. ورزش استرس و هیجانات را کاهش می‌دهد. از جهت دیگر، قرآن انسان را جوان‌مرد بار می‌آورد تا این جوان‌مردی را در عرصه‌ی ورزش نمایان کند. همچنین ورزش‌کار قرآنی از راه‌های غیرمعمول و ظالمانه به دنبال پیروزی نیست.