موجوداتی شگفت‌انگیز به نام ویروس‌ها

ویروس‌ها موجوداتی هستند که نه رشد می‌کنند، نه غذا می‌خورند و نه نفس می‌کشند؛ اما می‌توانند تولیدمثل کرده، شبیه خود را به وجود آورند. ویروس نه زنده است و نه غیرزنده. ویروس‌ها فقط به این دلیل می‌توانند تولیدمثل کنند که به جانداران شبیه هستند، امّا باید دانست هر ویروس فقط هنگامی می‌تواند تولیدمثل کند که داخل یک سلول زنده قرار گرفته باشد. به عبارت دیگر، ویروس در بیرون از سلول هیچ‌یک از نشانه‌های زنده بودن را ندارد و فقط وقتی که درون یک سلول زنده قرار می‌گیرد از خود نشانه‌های زندگی را بروز می‌دهد و درواقع انگل‌های اجباری هستند.

ویروس‌ها به قدری کوچک هستند که با میکروسکوپ معمولی دیده نمی‌شوند و برای دیدن آن‌ها باید از میکروسکوپ‌های بسیار قوی و مخصوص به نام میکروسکوپ الکترونی استفاده کنیم.

ویروس‌ها را در هیچ‌یک از گروه‌های موجودات زنده جای نمی‌دهند، چون سلول ندارند.

اقسام ویروس‌ها

ویروس‌های جانوری: ویروس‌هایی هستند که در جانوران تولید بیماری می‌کنند و بر باکتری‌ها و گیاهان اثر نمی‌گذارند.

ویروس‌های گیاهی: ویروس‌هایی هستند که در گیاهان تولید بیماری می‌کنند.

شکل ویروس‌ها

ویروس‌ها به شکل‌های مختلفی دیده می‌شوند مانند: میله‌ای، کروی، مکعبی و...

ویژگی‌هایی که همه‌ی ویروس‌ها دارند:

1- ویروس‌ها سلول ندارند.

2- همه‌ی ویروس‌ها برای تولیدمثل و فعالیت باید وارد سلول زنده شوند.

3- هر نوع ویروس فقط به یک نوع سلول زنده حمله می‌کند، مثلاً ویروس جانوری در گیاهان نمی‌تواند تولیدمثل کند.

از ویروس‌ها چه استفاده‌ای می‌کنیم

با این‌که ویروس‌ها مضر بوده، باعث بیماری می‌شوند محققان از آن‌ها در جاهایی استفاده‌ی مفید کرده‌اند مانند:

1- کنترل تعداد حشرات مضر.

2- تحقیق درباره‌ی مواد وراثتی.

3- کنترل بیماری‌های ویروسی از طریق واکسنی که از بعضی ویروس‌ها ساخته شده‌اند.

بعضی از بیماری‌هایی که با ویروس‌ها ایجاد می‌شوند عبارت‌اند از:

ایدز، سرماخوردگی حلق و بینی، زگیل پوست، تبخال، آبله‌مرغان، سرخک، آنفولانزای شش‌ها (ذات‌الریه)، هپاتیت کبد، اوریون، فلج اطفال.

دفاع بدن در برابر ویروس‌ها

هنگامی که ویروس‌ها به سلول‌های بدن حمله می‌کنند، سلول‌هایی که مورد حمله‌ی ویروس‌ها قرار می‌گیرند، ماده‌ی پروتئینی‌ای به نام«اینترفرون» تولید می‌کنند. بعد از پاره شدن سلول و آزاد شدن ویروس‌ها، اینترفرون به سلول‌های سالم می‌‌چسبد و از آن سلول‌ها مراقبت می‌کند.