نگاه پوسته‌ای

دیروز آن اتفاق؛

امروز یک اتفاق دیگر؛

شاید کم نباشند بچه‌هایی که «نگاه پوسته‌ای» ندارند. این نوع نگاه از آن اصطلاحات زیبا و پرمعناست که شامل و برازنده‌ی بسیاری از منش‌ها و روش‌ها می‌شود.

نوری که از چشم «نگاه پوسته‌ای» آشکار بشود پس از طی مسافتی کوتاه به هدف می‌نشیند، سرد می‌شود و دل‌خوش سطح، در سطح جا خوش می‌کند. این نور چندان جاندار نیست تا از سطح عبور کند و به درون بتراود. به خاطر همین است که امروز آن اتفاق برای‌مان رخ می‌دهد و آن روز اتفاقی را از سر می‌گذرانیم.

بسیاری از نوجوانان در زندگی روزمره و اجتماعی بدین گونه‌اند. نگاه‌ها، پوسته‌ای است و به ظاهر قضایا، اشیا و آدم‌ها گذر و نظر دارند.

نگاهی که عمیق نیست، متأثر نمی‌شود، نمی‌سوزد و نمی‌سوزاند، تا بن جان را نمی‌بیند و سطحی‌نگر است؛ و چون دوستان و آشنایان را با همین نوع نگاه انتخاب می‌کنند، ناچار با جنسی از همین نگاه برای خود نگه‌شان می‌دارند و تعجب ندارد اگر زود و راحت از دست‌شان بدهند.

اما، چاره چیست؟

اعتراف بکنیم لازمه‌ی داشتن «نگاهی عمیق» پیمودن راهی سخت و دشوار است. راهی که باید در آن عمیقاً و جدی در طبیعت و آفریده‌های خدا بررسی و تحقیق کرد. «نگاه پوسته‌ای» مسیری سهل و آسان، اما لرزان و پر‌دردسر برای همه‌ی آدم‌ها و به خصوص برای نوجوانان است. این نوع نگاه که تکیه به احساسات آنی و زودگذر دارد، همچون طناب بسیار باریکی است که یک سرش «به سرعت رسیدن» است و سر دیگرش هرگز «نرسیدن و پاره شدن».

«نگاه پوسته‌ای» زود قضاوت می‌کند، فوری انتخاب می‌کند، بی‌تفکر دهان می‌گشاید و از آن‌جایی که پایه‌های محکمی ندارد، در اندک زمانی فرو می‌ریزد و از دست می‌رود.

«نگاه عمقی»، در طرف مقابل، نفوذ در جان و اندیشه و تراویدن به اندرون و زیبایی‌ها و پاکی‌ها و برعکس، دیدن و تماشای روکش‌ها و پوشش‌هاست. «نگاه عمقی» سهل‌انگارانه به محیط و آدم‌های پیرامون توجه نشان نمی‌دهد و سر آن دارد قبل از این‌که بدبین باشد، واقع‌بین و واقع‌اندیش باشد.

آری، شاید، زیبایی زندگی به سایه‌روشن‌های آن باشد؛ اگر این‌طور است، در یک نگاه واقع‌بینانه، سایه‌های زندگی همان «نگاه پوسته‌ای» است که سطحی‌نگرانه روشنی‌ها را کنار می‌زند و جای آن سایه می‌نشاند.

آری، خیلی سهل و بی‌ملاک و معیار دوست برمی‌گزینیم و چندی نمی‌گذرد از دستش می‌دهیم و یا بدتر از دستش ضربه می‌خوریم.

آری، خیلی راحت و سهل درباره‌ی دوستان و اطرافیان قضاوت می‌کنیم و خیلی زود از بابت آن قضاوت نادرست پشیمان می‌شویم.

آری، لنز دوربین نگاه‌های‌مان را باید تقویت کنیم و به خصوص نوجوانان باید بیاموزند چه نگاهی و چگونه نگاهی به زندگی و محیط و اطرافیان‌شان داشته باشند.

آری، شاید به همین دلیل و دلایل باشد که من همیشه دوست داشته‌ام اشیا و آدم‌ها را از درون‌شان ببینم تا بیرون.