آسان‌‌سُر (11)

سینه‌ات با دیو غصه دم‌خور است

باغ چشمت از گل شادی پر است

گاه بالا گاه پایین می‌روی

چشم وا کن زندگی آسان‌‌سُر است

چیزهایی درباره‌ی تقویت حافظه

تا حالا به حافظه‌ات فکر کردی؟ می‌‌دانی چه‌قدر حافظه‌ات قوی یا ضعیف است؟ حافظه نقش بزرگی را در زندگی ایفا می‌کند. داشتن حافظه‌ی خوب می‌تواند در درس خواندن مؤثر و مفید باشد. با این‌که همه‌ی این‌ها را می‌دانیم، تلاشی برای بهتر شدن حافظه‌ی‌مان نمی‌کنیم. بیش‌تر دلایل کم شدن حافظه به خودمان برمی‌گردد. پیدا کردن این دلایل می‌تواند کمک بزرگی در رفع این مشکل باشد. این‌بار می‌خواهم درباره‌ی حافظه‌ و راه‌های تقویتش با تو بگویم.

با من حرف بزن

میترا همه‌اش درباره‌ی نقاط منفی زندگی‌اش حرف می‌زد. از این‌که پدر و مادرش همیشه دعوا دارند و همین دعوا نمی‌گذارد به درسش برسد. میترا همه‌ چیز را سیاه می‌دید؛ اما وقتی با طاهره هم‌کلام شد، کمی به نحوه‌ی حرف زدنش فکر کرد. طاهره گفت که در زندگی چیزهای دیگری هم وجود دارد که فکر کنی. باید در خانه با پدر و مادرت حرف بزنی. یک جا نشستن و ساکت شدن و به دعوای آن‌ها نگاه کردن مشکلی را حل نمی‌کند. بعد ادامه داد: «دیروز یک مطلب درباره‌ی تقویت حافظه می‌خواندم. خیلی جالب بود.»

میترا گفت: «می‌‌شود بگویی چه نوشته بود؟»

طاهره دفتر یادداشت‌هایش را درآورد و گفت: «بیا خودت بخوان.»

میترا چند بار این مطلب را خواند:

تحقیقات نشان داده که صحبت‌های منفی هیچ فایده‌ای ندارند. در حالی‌که اگر مکالمه‌ای مفید صورت گیرد، افراد مکالمه‌کننده عمل‌کرد اجرایی و ادراکی خوبی را به دست می‌آورند و این عمل‌کردها همان تلاش حافظه برای ثبت اتفاقات است.

تحقیقات دیگری روی مکالمات سودمند و معنی‌دار انجام شد و محققان به این نتیجه رسیدند که فرد مکالمه‌کننده بیش‌تر سعی می‌کند که فکر طرف مقابل را بفهمد و حتی صحبت‌های بعدی را حدس بزند که این‌کار باعث تحریک منطقه‌ای در مغز می‌شود که وابسته به حافظه است.

وای از این حواس

بدو بدو رفت اتاقش. تا وارد شد، روبه‌روی قفسه‌های کتابش ایستاد. دلش مثل سیر و سرکه می‌جوشید. به خاطر امتحان فردا استرس داشت. در همین فکرها بود که از خودش پرسید: «دنبال چی آمدم؟ اصلاً این‌جا چه‌کار می‌کنم؟» هرچه فکر کرد نتوانست به نتیجه‌ای برسد. در همین فکر‌ها بود که زنگ خانه به صدا درآمد. رفت و گوشی را برداشت. صدای دوستش یاسر بود: «چی شد؟ پیدا کردی؟»

تازه یادش افتاد که می‌خواست برای دوستش که دم در ایستاده، جزوه‌ی ادبیات ببرد.

هنگامی که شما استرس دارید، هورمون کورتیزول در مغز افزایش می‌یابد و حافظه‌ی کوتاه‌مدت را از بین می‌برد. پس بهتر است به مغزتان آموزش دهید که با استرس و عصبانیت، بهتر عمل کند. آرامش و تنفس عمیق باعث دوری از استرس می‌شود.

میوه‌های رنگ رنگ

توی مغازه‌اش فقط هندوانه می‌فروخت. زمستان هم فقط سیب می‌فروخت. از تمام میوه‌ها فقط همین دو میوه را می‌شناخت و چند تا آدم که ازش میوه می‌خریدند. بارها هم از دیگران شنیده بود که چرا میوه‌های دیگر را نمی‌آورد؛ اما دلیلش را نمی‌‌دانست. شاید ترس، شاید تنبلی و شایدهای دیگر. یک روز فکرش را عوض کرد و چند میوه‌ی دیگر به مغازه‌اش آورد. از آن روز با آدم‌های جدید و مشتری‌های جدید رو‌به‌رو شد. در میدان میوه هم چند میوه‌فروش جدید پیدا کرد و توانست حق انتخاب بیش‌تری داشته باشد. او ذهنش را با این کار گسترش داده بود. حالا شما ربط این داستان را با مطلب زیر پیدا کنید.

محققان به این نتیجه رسیده‌اند که یادگیری یک زبان جدید روی قدرت حافظه، اثر فوق‌العاده زیادی دارد. آدم‌های دو یا چند زبانه قدرت حافظه‌ی خود را در طول زندگی کم‌تر از دست می‌دهند. هر چه‌قدر تعداد زبان‌ها بیش‌تر باشد، کاهش حافظه کم‌تر است. تصمیم بگیرید یک زبان دیگر را هم بیاموزید تا حافظه‌ی‌تان قوی‌تر شود. 

آب چغندر

دوباره قیژ و قیژ آب‌میوه‌گیری شروع شد. فهمیدم که باز مادر می‌خواهد آب چغندر به خوردمان بدهد. من و داداش دست به یکی کردیم و رفتیم آشپزخانه و هم‌زمان گفتیم: «ما آب لبو نمی‌خوریم.»

مادر چیزی نگفت. پارچ آب چغندر را با یک لیوان روی میز گذاشت و گفت: «نخورید! خودم می‌خورم.» یک تکه از روزنامه را به طرف‌مان گرفت و گفت: «تا من آب‌میوه را می‌خورم، این مطلب را بخوانید.» ما هم خواندیم:

آب چغندر حافظه را تقویت می‌کند. آب چغندر دارای نیترات است که جریان خون و اکسیژن‌رسانی را در بدن بیش‌تر می‌کند. افرادی که قدرت فهم کمی دارند، در منطقه‌ی خاصی از مغز با کمبود اکسیژن مواجه‌اند. نیترات می‌داند که کدام قسمت از بدن نیاز به جریان خون بیش‌تر و اکسیژن بالاتری دارد. پس این نظریه ثابت شد که غذاهای سرشار از نیترات مانند: چغندر، کلم، کرفس و اسفناج می‌توانند قدرت فهم را افزایش دهند و باعث تقویت مغز و فکر شوند.

آپنه خواب

از خواب پرید. احساس کرد که صدای غول شنیده، یا صدایی مثل صدای تراکتور. فهمید که صدای خروپفش بوده. بلند شد و متکایش را درست کرد و باز خوابید؛ اما تا صبح خوابش نبرد. صبح سر کلاس پلک‌هایش سنگین می‌شد. به خواب می‌رفت و با صدای معلم از خواب می‌پرید. او نمی‌دانست که دچار آپنه خواب شده است و باید به دکتر برود و مشکلش را حل کند.

آپنه خواب، وقفه‌ی تنفسی در خواب که باعث بیدار شدن فرد در نصف شب می‌شود. اگر این مشکل را درمان نکنید، خواب‌‌آلودگی و فراموشی به سراغ‌تان می‌آید. افراد مبتلا به آپنه از اکسیژن کافی محروم هستند. کمبود اکسیژن روی قشر خاکستری مغز(بافت عصبی مغز) اثر منفی می‌گذارد. بیش‌ترین اثرات منفی نیز در قسمت حافظه است.

ورزش مغز

من که از اتوبوس کلافه شده بودم. هرچه می‌رفت به مقصد نمی‌رسید. حامد، بغل‌دستی‌ام، داشت جدول حل می‌کرد. پرسیدم: «کلافه نشدی؟»

گفت: «نه، برای چی؟»

گفتم: «حوصله‌‌ام سر رفته.»

دو تا کاغذ از دفترش کند و گفت: «بیا اسم فامیل بازی.»

گفتم: «برو بابا حوصله داری!»

گفت: «بیچاره! مغزت نیاز به ورزش دارد.»

مغز هم مثل عضلات بدن، نیاز به ورزش دارد. اگر دست یا پای‌مان چند وقت بی‌تحرک باشد، برای آن‌ چه‌کار می‌کنید؟ مغز هم مثل آن است. بهترین راه برای تقویت حافظه، استفا‌ده‌ی روزانه از آن است. مثلاً اگر حفظ کردن شماره‌های تلفن سخت است، برای حفظ کردن آن‌ها وقت بگذارید. بعد از چند وقت می‌بینید که تمام شماره‌های تلفن را حفظ هستید.