علمی/بدن‌مان را بیش‌تر بشناسیم

زبان

آیا شما می‌دانید که در روز چندین بار از زبان خود استفاده می‌کنید‌؟

آیا تا به حال سعی کرده‌اید بدون استفاده از زبان‌، بستنی بخورید و یا آواز بخوانید‌؟

شما زبان‌تان را برای جویدن‌، قورت دادن غذا‌، چشیدن طعم غذا و صحبت کردن نیاز دارید‌.

زبان پیچیده

آیا تا به حال کسی به شما گفته که زبان‌تان عضله است‌؟ خب تقریباً درست است‌. زبان واقعاً از گروهی عضله تشکیل شده که همه به هم کمک می‌کنند تا زبان وظایف خود را به خوبی انجام دهد‌.

قسمت جلویی زبان متحرک است و می‌تواند به راحتی در دهان بچرخد‌. زبان به کمک دندان‌ها می‌تواند در ادای بعضی از حروف نقش داشته باشد‌. همین قسمت از زبان‌، غذا را در دهان می‌چرخاند تا خوب جویده شود‌.

عضله‌ی قسمت عقب زبان به شما کمک می‌کند تا صداهایی مانند «کـ» و «گ» را تلفظ کنید‌. اگر شما این صداها را به آهستگی ادا کنید متوجه خواهید شد در ادای این صداها برخلاف صداهای دیگر از قسمت عقب زبان استفاده می‌شود‌.

غذایی که در دهان می‌گذاریم با بزاق دهان مخلوط شده‌، نرم‌تر می‌شوند و سپس قسمت عقب زبان مشغول به کار شده‌، غذای جویده‌شده را در گلو فرو برده تا وارد مری و سپس شکم شود‌.

زبان به کمک پره‌ی نازکی در زیر زبان به دهان متصل شده است و ما به راحتی می‌توانیم آن را کنترل کرده و در دهان بچرخانیم‌.

چشیدن طعم غذا

اگر در آینه با دقت به زبان‌تان نگاه کنید متوجه خواهید شد که روی زبان‌تان زبر و برجسته است‌؛ که این برجستگی‌ها پرزهای چشایی نام دارند‌.

انسان‌ها در هنگام تولد دارای 10000 سلول چشایی هستند که با آن‌ها می‌توانند فرق بین مزه‌ها را تشخیص دهند‌؛ اما همان طور که بزرگ‌تر می‌شوند تعدادی از سلول‌های چشایی آن‌ها می‌میرد‌. بنابراین فرد بزرگ‌سال دارای 5000 سلول چشایی روی زبان است‌.

ما مزه‌های شور و شیرین را با نوک زبان‌، مزه‌ی ترش را با پهلوهای زبان و مزه‌ی تلخ را با انتهای زبان حس می‌کنیم‌.

سفر مزه‌ها از زبان تا مغز

شما چگونه تشخیص می‌دهید که چه چیزی چه مزه‌ای دارد‌؟

هر سلول چشایی از تعداد زیادی موهای ریز که فقط با میکروسکوپ قابل مشاهده هستند درست شده‌اند‌. این موهای ریز بسیار حساس هستند و پیام‌ها را نیز به مغز می‌فرستند‌. این پیام‌ها در مغز تحلیل شده‌، مزه‌ی خاصی به شما گزارش می‌شود‌.

تشخیص مزه با کمک مغز یکی از راه‌های سلامتی بدن شما خواهد بود‌، زیرا از این طریق شما را آگاه می‌کند که چه چیزی وارد دهان شما شده است‌.

آیا شما تا به حال متوجه طعم عجیب شیر یا نوشیدنی خاص شده‌اید‌؟

زمانی که شما شیر را می‌نوشید‌، شیر با سلول‌های چشایی برخورد می‌کند‌. آن‌ها پیام‌ها را از طریق موهای بسیار ریز به مغز می‌رسانند: «شیر وارد دهان شد‌، مزه‌ی خیلی عجیبی دارد.»

که یک‌دفعه مغز به شما پیام می‌دهد که نباید آن شیر را بنوشید‌؛ زیرا شیر فاسد است و برای سلامتی شما خطرناک است‌.

دوستان زبان

هنگامی که دچار سرماخوردگی می‌شوید و بینی‌تان کیپ شده و بویی را حس نمی‌کنید‌، مزه و طعم خوردنی‌ها را هم به درستی تشخیص نمی‌دهید و یا فکر می‌کنید که غذا‌ها مانند قبل خوش‌مزه نیستند‌. چرا‌؟

زیرا زبان به تنهایی نمی‌تواند تمام مزه‌ها را تشخیص دهد‌. بینی با کمک حس بویایی و چهار مزه‌ی اصلی می‌تواند مزه‌های زیادی را تشخیص دهد و گاهی مزه‌ی غذا را قبل از این که وارد دهان شود با کمک حس بویایی متوجه می‌شویم‌.

برای مثال یک تکه پیاز را در حال خوردن سیب جلو بینی خود بگیرید‌. چه طعمی را حس می‌کنید‌؟ بنابراین بینی یکی از دوستان و همکاران زبان است‌.

دوستان و همکاران دیگر زبان‌، دندان‌ها‌، لب‌ها و دهان هستند‌. دندان‌ها در جویدن و مخلوط کردن غذا با بزاق نقش زیادی دارند‌.

و همچنین بدون دندان‌، لب و سقف دهان‌، زبان قادر نخواهد بود صداهای مختلف را تلفظ کند‌. بزاق و یا آب دهان نیز از دوستان دیگر زبان هستند‌. زبان خشک نمی‌تواند مزه‌ها را بچشد. بنابراین آب دهان زبان را‌ تر می‌کند‌.

بزاق غذایی را که وارد دهان می‌شود نرم‌تر می‌کند تا زبان به راحتی آن را قورت دهد‌.

برای سلامتی پرزها و سلول‌های چشایی زبان‌تان به توصیه‌های زیر عمل کنید:

1- از نوشیدن مایعات بسیار سرد و یا بسیار داغ بپرهیزید‌؛ زیرا آن‌ها سبب می‌شوند تا در چشیدن غذاها دچار مشکل شوید‌.

2- هنگام جویدن غذا مواظب باشید تا زبان‌تان در میان دندان‌ها نماند‌.□