آرامگاه دانیال نبی(ع)

حضرت دانیال نبی(ع) از پیامبران الهی در شهر باستانی شوش دفن است.

مرقد تعدادی از پیامبران الهی در ایران قرار دارد. آن‌ها یا در ایران مبعوث شده و تبلیغ توحید می‌کردند و یا به بهانه‌های مختلف به ایران مهاجرت کرده یا تبعید می‌شدند. معروف‌ترین آن‌ها حضرت دانیال(ع)، از پیامبران قوم بنی‌اسرائیل است. دانیال در زبان عبری به این معناست: «خدا حاکم من است.» ایشان نزدیک به 700 سال پیش از میلاد مسیح، یکی از پیامبران تبلیغی بود. او در یکتاپرستی، به تبلیغ دین حضرت موسی(ع) که پیامبر اولوالعزم پیشینش بود، می‌پرداخت. مدفن ایشان در شهر باستانی شوش قرار دارد و به همین دلیل، این شهر به شوش دانیال نیز مشهور است.

پیامبران ایران

حدود 2500 سال پیش، یعنی در زمان حکومت هخامنشیان در ایران، بر منطقه‌ی بابل و میان‌رودان (بین‌النهرین) و شامات، پادشاه ظالمی به نام بخت‌النصر حکومت می‌کرد. یکی از ظلم‌های او این بود که هرکس تبلیغ ادیان الهی را می‌کرد، اعدام یا زندانی می‌شد. در نتیجه پیامبران زیادی اسیر او بودند. کوروش کبیر، پادشاه قدرتمند هخامنش، به بابل حمله کرد و بدون جنگ و خونریزی، آنجا را فتح کرد. او پیامبران را آزاد کرد. تعداد زیادی از پیامبران مدفون در ایران، از جمله‌ی آن‌ها هستند. برخی از پیامبران مدفون در ایران، عبارت‌اند از:

سام و لام، از فرزندان نوح در اطراف سمنان، خالد نبی از فرزندان حضرت ابراهیم در شهر کلاله در استان گلستان، جناب یوشع در گورستان باستانی تخت فولاد اصفهان، شعیای نبی در اصفهان، حیقوق نبی در تویسرکان، حجی و مردخای در همدان، قیدار نبی در خدابنده، چهار پیامبر با نام‌های سلام، سلوم، سهولی و القیا در قزوین، مقبره‌ی جناب اشموئیل در اطراف ساوه، ارمیای نبی در خرمشهر، روبین پیامبر در میامی، جرجیس، روبیل و صالح در شوشتر و...

داستان دانیال

در بین پیامبران خدا که در کشور ما دفن هستند، شاید مشهورترین آن‌ها، همین حضرت دانیال(ع) باشد. ایشان، فرزند یوحنای نبی بوده و در بیت‌المقدس به دنیا آمد. وقتی 12 سالش بود، سپاه بخت‌النصر به بیت‌المقدس حمله کرد و بسیاری از مردم آنجا، از جمله دانیال نوجوان را همراه خود به اسارت برد. پادشاه دستور داد تا تعدادی از افرادی را که به اسارت برده‌اند انتخاب کرده و به آن‌ها تعلیم داده شود تا در آینده از آن‌ها در دربار استفاده کنند و بقیه را نیز بکشند. ابتدا دانیال، جزء کسانی بود که برای کشته شدن انتخاب شد. او را نزد شیر درنده‌ای بردند، اما او ادعا کرد که از سوی پروردگار به او الهام شده که شخصی به نام کوروش، او و بسیاری از مظلومان را نجات خواهد داد. پس از این ماجرا، شاه از کشتن او منصرف شد و خواست که او را به دسته‌ی تعلیم‌شوندگان منتقل کنند. در این مدت، روزی پادشاه بابل خوابی دید که تمام خوابگزاران از تعبیر آن خواب عاجز ماندند. پادشاه هم عصبانی شد و دستور داد تا همه‌ی آن‌ها را بکشند. وقتی خبر به گوش حضرت دانیال(ع) رسید، به مأمورین سلطنتی گفت که می‌تواند خواب را تعبیر کند. حضرت دانیال را پیش پادشاه بردند و او خواب را برای پادشاه تعبیر کرد. از آن به بعد، اگرچه نظر پادشاه نسبت به او کمی تغییر کرده بود، اما همچنان اجازه‌ی تبلیغ و گسترش توحید را نداشت.

سال‌ها گذشت تا اینکه کوروش، پادشاه ایران به بابل حمله کرد و توانست بابل را فتح و یهودیان را از اسارت حکومت بابل آزاد کند. او دانیال(ع) را به همراه خود به ایران آورد و در دربار پادشاهی ایران از تجارب و موعظه‌های او استفاده کرد. در این مدت حضرت دانیال می‌توانست به طور مستقیم، بدون اجازه و وقت قبلی با پادشاه دیدار کند. او به عنوان دومین فرد مملکتی به حساب می‌آمد. بعد از مرگ کوروش و روی کار آمدن داریوش، حضرت دانیال(ع) به کار پیشین خود ادامه داد. از منطقه‌ی شوش، در کتاب مقدس یهودیان، تورات، با نام شوشان یاد شده است و آن را سرزمین پاک و مقدس شمرده‌اند. برای همین حضرت دانیال نیز آنجا را شناسایی کرد و سال‌های آخر عمر را به خوزستان و شهر باستانی شوش آمده بود. او در سن 83 یا 85 سالگی در شوش درگذشت.

داستان بارگاه دانیال

به رسم بزرگان آن زمان بدن آن حضرت را تا مدت‌ها به صورت مومیایی شده در مکان کنونی مقبره‌ی او نگهداری می‌کردند. حکایت است که بالای سر او جعبه‌ای گذاشته بودند که هرکس احتیاج به پول پیدا می‌کرد از آن جعبه قرض برمی‌داشت و بعد از اینکه مشکلاتش برطرف می‌شد دوباره قرض را پس می‌داد. سال 16 هجری قمری بعد از پایان آخرین جنگ بین سپاه اسلام و ایرانیان (جنگ شوشتر یا جنگ هرمزان) فرمانده‌ی سپاه اسلام در هنگام بازگشت، جسد مومیایی شده‌ی او را دید و از مردم در خصوص آن پرسید. از درگذشت پیامبر شوش، صدها سال گذشته بود و مردم، کم‌کم مقام و مرتبه‌ی او را فراموش کرده بودند. آن‌ها پاسخ دادند که این جسد، چیز خاصی نیست که به درد شما بخورد. هر وقت ما احتیاج به باران داشته باشیم این جسد را از آلونک بیرون می‌آوریم و به برکت او، خداوند باران می‌فرستد و هر وقت آن را داخل می‌گذاریم بارش باران تمام می‌شود.

فرمانده‌ی سپاه اسلام به خلیفه‌ی وقت نامه‌ای نوشت که جسدی مومیایی شده در شیشه‌ای بلورین در منطقه‌ی شوش پیدا شده است. خلیفه که از ماجرا و شناسایی آن عاجز مانده بود نزد حضرت علی(ع) رفت و در مورد آن پرسید. حضرت علی(ع) نیز در پاسخ فرمودند که این جسد برادرم حضرت دانیال است و دستور دادند آن جسد را به روش مسلمانان غسل و کفن کنند و رو به قبله دفن نمایند.

حرم باستانی

امروز آرامگاه دانیال نبی(ع) در ساحل شرقی رودخانه‌ی شاوور و روبه‌روی تپه‌ی ارگ قرار دارد. زیارتگاه او شامل دو حیاط و صحن سنگ‌فرش و با درختان باصفای نخل است. گنبد مزار حضرت دانیال، به سبک گنبدهای باستانی و به صورت مخروطی ساخته شده است و با گنبد امامزادگان و امامان که بعد از اسلام ساخته شد، متفاوت است. روی گنبد مخروطی او را هم به صورت پلکانی مورب ساختند. گنبد زیارتگاه دانیال نبی، از زیباترین گنبدهای باستانی ایران است. دور تا دور حیاط‌ها، ایوان‌ها و حجره‌هایی ساخته‌اند. مثل بسیاری از بناهای فاخر ایرانی، هموطنان ما، به خصوص در زمان سلجوقیان، صفویان و در نهایت قاجار، با کاشی‌کاری و گچ‌کاری، سرتاسر بنا را زیبا و دلربا کرده‌اند.

حرم حضرت دانیال در شوش در سالیان گذشته همواره میعادگاه مردم شوش و سایر شهرهای استان بوده و برگزاری مراسم دینی و مذهبی، مثل عزاداری و جشن در آن‌جا، باشکوه و تقدس خاصی همراه است. حتی در روز عید نوروز و 13 فروردین که یک مناسبت ملی برای ایرانیان به حساب می‌آید، مردم از سراسر خوزستان به این زیارتگاه می‌آیند. آن‌ها ترجیح می‌دهند چنین روزهایی را نیز در حرم این پیامبر عزیز بگذرانند. به جز مسلمانان، پیروان ادیان دیگر، به خصوص یهودیان نیز به مزار او می‌آیند و مراسمی برگزار می‌کنند. می‌توان گفت این پیامبر عزیز خداوند، نشانه‌ای برای وحدت پیروان ادیان یکتاپرستی هم هست.

پیامبر بلندمرتبه

امیرالمؤمنین علی(ع) در مورد حضرت دانیال فرمودند: «من زار اخی دانیال کمن زارنی؛ یعنی هرکس برادرم دانیال را زیارت کند مرا زیارت کرده است.» اگر به شهر شوش و زیارت ایشان رفتید می‌توانید این حدیث را روی کاشی‌های بالای ضریح ببینید.

تعداد مشاهده مقاله: 251