گر تو می‌خواهی مسلمان زیستن
نیست ممکن، جز به قرآن زیستن
قسمت دوم: شُکر و سپاس
- خداوند در روز قیامت از بنده‌ی خود می‌پرسد: «آیا از فلانی تشکر کردی!» او می‌گوید: «پروردگارا من از تو تشکر کردم.» خداوند می‌فرماید: «چون از او سپاسگزاری نکردی؛ از من هم سپاسگزاری نکردی، شکرگزارترینِ شما نسبت به خدا، سپاسگزارترین شما نسبت به مردم است.(1)»
آفتاب چهارم امامت، امام سجاد(ع)
چرا باید تشکر کنیم؟ کسی که به ما کمک و محبت می‌کند یا حتی چیز کوچکی تعارف می‌کند ما از او تشکر می‌کنیم. آیا واقعاً بی‌انصافی نیست در مقابل این همه نعمت‌ها و مهربانی‌های همیشگی خداوند سپاسگزار نباشیم.
*
قرآن، معجزه‌ی بزرگ خداست که توسط حضرت محمد(ص) به مسلمانان و عموم بشریت، هدیه داده شده است. آیه‌های مربوط به شکر و سپاس در قرآن، زیادند و حرف‌های دلنشین‌شان، پر‌تأثیر و ماندنی.
... اگر واقعاً سپاسگزاری کنید، البته بر نعمت شما خواهم افزود، و اگر ناسپاسی کنید، عذاب من بسیار سخت است(2).
... هر کس شُکر کند، به سود خود شُکر می‌کند، و هر کس کُفران (ناسپاسی) نماید، [به زیان خود ناسپاسی کرده، که] پروردگار غنی و کریم است.(3)
*
شکر نعمت، نعمتت افزون کند
کُفر، نعمت از کَفَت بیرون کند(4)
مولوی
باری، سعدی- شاعر بزرگ ایرانی- نیز در گلستان زیبایش، از شکر نعمت و سپاس از خدا، به زیبایی سخن رانده است.
از دست و زبانِ که برآید
کز عهده‌ی شکرش به درآید(5)
*
اما این تشکر و سپاسگزاری، فقط مخصوص خداوند نیست، که تشکر از بنده‌ی خدا نیز، کاری ستوده و ارزشمند است.
از پیامبر مهربانی و نور، حضرت محمد مصطفی(ص) نقل است که: کسی که از انسان‌ها تشکر نکند، از خدا تشکر نکرده است!(6)
*
آورده‌اند که، وقتی فرزند خردسال امام‌حسین(ع) از آموزگار خود، سوره‌ی حمد را یاد گرفت و برای پدر خواند، حضرت مسرور و شادمان شد. به خدمتکار خود امر کرد که سه دست لباسِ نو تهیه کند. او اطاعت کرد و لباس‌ها را برای امام فراهم کرد.
عبدالرحمن سُلَّمی، آموزگارِ فرزند امام حسین(ع) بود، که با پیغام دعوت امام(ع) به دیدنش رفت. امام(ع) به او احترام زیادی کرد. عبدالرحمن از ماجرای دعوت خبر نداشت.
- ای پسر پیامبر‌خدا، من هم‌اکنون به خاطر پیغام شما، به خدمت‌تان آمده‌ام. آیا اتفاقی افتاده؟!
امام‌حسین(ع) با عطوفت و مهربانی از درس شاگردان او پرسید. او را به خاطر کار با‌ارزش معلمی تشویق کرد. سپس آن سه دست لباس تازه، به همراه کیسه‌ای پول به او بخشید.
- در این کیسه هزار دینار است، هدیه به شما!
آموزگار، با شگفتی هدیه‌ها را گرفت و از امام(ع) تشکر کرد و رفت.
مردی که در آن‌جا بود از امام(ع) پرسید: از شما تعجب می‌کنم، به خاطر یاد دادن یک سوره‌ی کوچک قرآن، این همه پول و لباس به او بخشیدید! آخر آموزش یک سوره‌ی کوچک که این همه ارزش نداشت!
امام(ع)، خوش‌تر از همیشه، به او پاسخ داد: این قدردانی کم، چگونه می‌تواند ارزش کارِ خوب او را جبران سازد؟!(7)
1. کتاب اصول‌کافی، ج2، ص99.
2. سوره‌ی ابراهیم، آیه‌ی 7.
3. سوره‌ی
4. کفران نعمت، نعمت‌ها را از زندگی تو خواهد گرفت.
5. که بتواند سپاسگزارش باشد.
6. کتاب آثارالصادقین، ج9، ص465.
7. کتاب بحارالانوار، ج44، ص191
